Ka Hoku o Hawaii, Volume XII, Number 6, 5 July 1917 — HE MOOLELO MAIK AI NO BENI HURA KE KEIKI IUDAIO HE MOOLELO NO KA WA IA KRISTO [ARTICLE]

HE MOOLELO MAIK AI NO BENI HURA KE KEIKI IUDAIO HE MOOLELO NO KA WA IA KRISTO

Unuhi ia a alana ia no ka pomnikai o ka pne heluhelu o ka Hoku.

"O ka make ar.ei keia"? Ahe mau mahoe laua? oka make anei ke kookolua? A hoa hele o na wahine? BUKEEHIKU MOKUNA IV. KE KIAI ANA O BENIHURA MEIBABA

O kana no iā i trui ai i kela la holopkoa, ae hekau mal aiia no boi imua o nā mea pili i ka lanakila nui o ke Alii Hanau hou e hoea raai aoa, a nona hoi ke Aupuni e hoohapa ia aku ana me ke gula a Siuioni(lu i hoahu ai no keia mau uoakahiki loihi, ai hoōiliili ia hoi mai ka waiwai mai o kona makuakane- 0 keia anei ka hoike o fca hihio e like me ka Aikupika e hoakaaka wai nei noa kana hihio. O ka meheu anei kda o ke alahele o ka lanakila? He ūvu u 'nea keia e ualu aoa iluko o Beni Hura iloko o keia manawa aua i lohe ai i na" olelo a ka Aikupika kamahao o na kapawai o Nile. - "Ano, ua maopopo loa ia'u ka moe, o ka nēē ana aku no ke a!a'piio ka noho alii, oiā ka'u e iini nei, a ua maoao oe e lilo pu wau i lima kokua no ka ljponee ana aku ia oe ia paepae o ka Nohoalii kaulana. Ke ike nei wau i kahi e nee nei o kou manao. E ake «oa oe e kipapa aku wau i ke alahele me ka maka o ha ihe lehulehu, a me na pahikaua wiwoole. Eia nae e ka Aikupika kamahao, he wailinla wale oo paha ia Nohoalii au e ike aku nei. He oiaio no paha ua honi ia oe e Jsisa ma kou puuwai,, aka, 0 ka Nohealii me ke Kalaunu Aiii. he mamao loa aku paha mai ka lalau ana aku o ko kakou mau lima, a koe wale no paha ma kekahi ano au i uaanao wale ai," *'Ke manao nei 110 wau he mana io no kou e hooholi i ka pahikaua a ke kanaka koa uia kahi au i makemake ai. % hoikeike ia mail nei no ka mana o ka Moiwahine Kateiopatala i hoehuli kue aku ai | ka pahikaua a ke kanaka Konia haaheo, a lilo io.no i pahikaua paio no kona nani. E hoike io mai no paha oe i ke alahele e hoe-a aku f i i ka Nohoalii, alaila, o ka'u waie no paha ka hahai aku maliope oia alakai ana." I ka hooki ana iho o ke kanaka opio ludaio i kana mau kamaiiio ana, ua ku pololei ae la ua u'i Aikupika nei iluna, a kamailio aku la i ka Irdaio, ''Ēa, e halii ae oe 1 £oa koloka koa ma kahi kokoke i kuu Kamelo Keokeo e moe nei, ai hilinai aku ai hoi wau i kona aoao, ae hoike aku hōi wau i kekahi o na moolelo kaulann loa o ko'u aina, a he moolelo hoi i kahe malie mai ka muliwai o Nile, a hoea wale no i ke kulanakauhale kaplana o Arekenederia." Ua hooko aku la o Beni Hura i keia kauehaa ka Aikupika, e like no hoi me ka nalo nāaupo e hoohei ia ana i 'ka upeoa 6 ka nanana. I ka makankau ana o kela koloka ma ka aoao o ke Kanoelo Keokeo, ua noho iho la ua | u*i Aikupik» nei, m hilinai ana hoi i k* a<»o o kona kamelo punahele. Heaha hoi ka'u « hana aku Aole anei o ka rula o kou aina, e! ku aku no hoi ka niea hoolohe i J

ka moolelo a hoolohe tne ka malie i ka moolelo e hoike ia mai ana iaia?" , "O ke anaina hoolohe; ō ko uiakou aina i kekahi manawa, be poe hoolana no lakou, a ua hana no lakou e like no me ko lakou on&kernake iho. Ina no lakou i makenoake e noho like mai no ma ka aoao o ka mea hoike moolelo, alaila, ua loaa no ia lakou ia kuleana." I ka lohe ana o Beni Hura/i keiu iumu olelo a ka u'i Aikupika,, a ua -maopupo no ;aia_kai mauav oia mau olelo. Me he ala e kono mai ana no iaia e neenee aku a pili i ka mea hahai moolelo. Ua moe ihe ia o Beni llura ma ka aoao o ka mea hahai uioolelo, a ua kau mai la hei ka lima o ka u'i Aikupika maiuna o ka a-i o Beni Hura, a ia manawa i kamailio aku ai ka ludaio opio. U& makaukau oia e hoolohe aku i ka moolelo kaulana o ka Muliwai kanlaua o Nile. Ia manawa no hoi i hooiuaka mai ai ua u T i Aikupika nei e hoike i kekahi mooielo kaulana o kona «ina, ne hoike ana hoi nea ia mooielo i ka hoea ana umi o: - IKA HOEA ANA MAI O KA U'l KILAKILA I KE AO NEI. (He Moolelo Aikupika,) E heomaopupo mua oe e ke Keiki h Hura, o ke akua wahine Isi»a, oia ka oi o ka u'i iwaena o ua akua wahine o Aikupika. ao kaua k.iue hoi oia o OBirisa, oia hoi ka oi o ka «Eiaauao iwaem» <• na | akun kaoe, o Aikupika apau. Oka pilikia waie no o keia akua kane, oia no kona piha i ka iili no kana wahine u'i f oiai. ma ke kulana o ke aloha, ua like no na akua o ko'u aina me ua kanaka iloko ® ke aloha, a mai ke aloha no h .»i i hoohanau ia mai ai ka lili. O ka home uoho o keia akua wahioe u'i, a ia no ia iloko o ka hale aiii daia i kukuiu ia eoa ka mauna kiekie loa iloko o ka niahina, a uaai keia wahi kiekie ioa i maaio meu aku ai oia ka i La, a ia iioko oka puuwai o ka La, k» punawai o ka maiamaiama mau ioa. Mnloko o, ka La i kukuiu -ai o Osirisa i kona hale alii guia, ai olino mau hoi i na manawa apau, a lilo hoi i mea uaua mau ia e na kanaka.

I kekahi 'manawa, oiai, aole he helu la iwaena o na akua, e halawai oluole ana l»*aa tna ka Halealii (i-uia o ka La, ai ko lsisa nana aku i ke kukuiu o ka lani, ua ike aku ia oia loidara. (Oia ke akua o ka ua loe ka hekiii) e hu&hoi mai aaa qje kona pualikoa i hwnoho ia iluua o ua manu aeto. 0 keia akua, lie hoaioha oia uo na uiea ola, a (aamuii o ka hiiinai nui ia o keia akua, ua hoomana nui ia oia e ko lnidib mahope mai. O keia huakai a lnidara, ua heie oia i ka hooiii kaua nie Rakahasara, ke akua o ka pouli, a ua lanakila hoi oia maluaa o Kona eueuii, a ia huakai no hoi ■ hele pu a> e kokua i.iia, o ke Koa u'i Raiua pu kekahi, ui ukaii ia no hoi e kana ipo aloha, oia hoi o Sita ka uiea i ukali niai kona u'i ikeakua wahine ai ka ke ana aku o Isisa 4 i ka ipo aloha a Eima, ua wehe ae la oia i kona apo opu o na hoku, a kiei aku la i kona hoa akua wahiue. Ia aianawa n<< i uhi ae ai he pouli iualuna 0 ka lewa holookoa» ao keia pouli. aole ia he mea okoa ae, aka, o ea maka hoomaKue no ia o Osiri6a ke akua kaiie, ao ke akua hookuuau hoi o na Aikupika. Ua hoike mai la oia i kooa uianao ano iili np keia kina-i ana o leisa i kona apo hoku 1 ka ipo a Hama, a ua manao no ke kane a lsisa, ua komo pu no k«ia kieni peahi ana ia Rama ke I koa^prtX)le. "Fhoi flk« m i k*>« wahi i hele mai ai, ae hana akn ana waul fcelri»M hanh a holopono loa me kiī'u o!e aku \ kau kokua ana

mai ; E koohana aku ana wau ika baua e loaa ai. kekahi mea haueli - me ke komo ole ae o ka "wahihe iloleō oia hauoli ana. E hoi koke aku oe. i kou wahi i hele mai ai, a ao.'e o'u makemake i kau man k>kua i keia manawa." I ka luhe ana o Isisa i keia olelo aao kakana a kona Haka kane, ua huli ae la oia a ohi mai la i kana mau mea huoiuhumu, a me ka na)ia ana rae na maka aleha i kona Hakn kane, ua ku ae la oia a tualooloe a me na minoaka ma kona mau maka nunui ua kamailio aku la oia i keia mau olelo oluolu loa i kona Haku kane, oia uo hoi kana kane akna. "Aloha hope kuu Haku, a ia no he ia e hoea mai ana e kahea hou ae anaoe ia'u. oiai, aole loa e hiki ia oe e ha.na i kekahi hana ke le wau ka mea nana e hnopaa aku loa ai, ai ole ia owau no-ka mea nana e hoopihapono aku ka mea au i ake nui loa a l ' e hoo* lawa piha ia- O ka mea au 'e manao nei e hoohana aku, e hai e aku na wau.ia oe, e loaa aua no iaia ka hauoli no ka manawa wale np, uKa", o;ka hoopiha po;io ia n&e o kona hau<;li, aole e paa mau ia mea, >i hiki i ka wa e hoopiha aku ai ka lima o Jsifta ia mea. " I ka lohe ana o Osirisa i ieeia tuau olelo a kana wahine aoa e kipaku nei mai kona alo aku, ua matae hou ae la kona m a u. maka, a uinaina aku la ka lewa iani i ka poha ana o na makue o ka uiaka o Osirisa r a kamaiiio pu aku la. no hoi oia aa ke ano akena wale aku no. ka manawa paha e hoike mai ka oiaio o kau mau oielo i olelo taai la. & hoi uae oe i kou wahi i heie mni ai, ae hana aku wau i ka'u hana me ke kokua ole ia mai e kekahi mea okoa ae aiawaho ponoi o'u." ; - |. -V Ua hoi io aku la no o Igiga i kona hale alii dala iluna o ka mauna kiekie o ka Mahioa. a ma koaa noho oaa^a™ 1 nui i nana mai ai oia i i ka hai.a a Osirisa, a ia uianawa hookahi uo hoi ke humuhuuiu ala oia ii>e kana kui kupua i kekahi aahu kupainaha. Ua hoomaka aku la o Osirisa i kana haiia ma kena makemake iho no, a ua like no ia me ka halulu ana o ka hale hana. ai ka mao iki ana ae o kekahi pouli, a ia hoi ua ualowaie aka la kekahi mau Hoku, a lohe aku la no o Js»Ba i ka h*»lulu nuio na manao hookuum o Osirisa, a ike aku la o Isisa mai kona nohoalii iluna o kahi kiekie o koua hale alii dala, i kekahi wahi mea ano pohina e kupale ae ana mawaena o ka Mahīna me ka ae la ka aui o keia mea pohiua, a hiki i ka ike ia apa aku o kekahi Hokii - kaaheie hoij, ai aneane like uo koua nui me ka Mahina, a ia manawa i uhi tuai ke aka o keia Hoku hou i ka Mahina, a ia maua wa i hohola ae ai na minoaka ma ua heleheleaa o Isisa, oiai. aole i komo mai iloko oqa uh manao huwahuwa no keia uhi ia ae o ka malamalama o kona Home ma ka luaUiua, aka, ua piha oia i na tnaI nao mahaio uo sa haua a kona I Hakua akua. a kane hoi ana i aloha i uau ai, Hoooiau aku la no oia i ka humuhumu ana, ae hoomakaukau ana hoi no ka nmnawa e hoopilia pono aku ai oia i ka hana a kona Hoku kaue I hookueuu ako ai. * I : ' ' 0 keia HokuUie hou a Osirisa i | hookumu hou ai, oia no ka Honua a kakou e noho nei. I ka hoea ana mai uae o keia Hokulele hou» a ia hoi he olohelohe wale uo ia, a, ua nele hoi i na mea hoonaai| u.aikai e oluoUi ai na mala ke nana aku, alea. aole no i loihi ioa ka oiai, «ole !a i h& akua, aka, hP ttoanawa wa!e nn 'ko lakou b*>!« mahawa sna, (Ao!eipatt.^