Ka Hoku o Hawaii, Volume XII, Number 10, 2 August 1917 — HE MOOLELO MAIKAI NO BENI HURA KE KEIKI IUDAIO HE MOOLELO NO KA WA IA KRISTO [ARTICLE]

HE MOOLELO MAIKAI NO BENI HURA KE KEIKI IUDAIO HE MOOLELO NO KA WA IA KRISTO

Unuhi ia a alana ia no ka pnmaikai o ka poe heluhelu o *ka Hoku, *'0 fea tnake anei keia"? A be mau mahoe laua? 0 ka make anei ke kookoiua? A hoa hele o na wahine? BUKE EHIKU MOKUNA V. MA BATEBARA '■;r . ' »

Ua hoea aku la nae iakou i kela wahi a lakou i manao nui loa ai, a ua opanao iho la ua hauie hope lakou, oiai, ua hoike ia mai la ua hala e aku la ka mea a lakou i manao nui ai, a ua lilo keia i mea hookaumaha loa i ka manao o Beletezasa. "'He mea kupono no paha ia. kakou e noho hoonmha iki ina keia wahi, a mea hoi o poaalo hou mai ka Na25rita a kakou i lohe wale ai." He mau olelo ke i kamailio ia aku e Beni HiJra i kona Hoaloha Aikupika. r I ka hoea aiia aku o ka lakou huakai i keia wahi, e piha ana no ka lehulehu i"hele mai e hoolohe i ke kanaka hihiu o ka waonahele. ae noke ana no hoi i ke kamailio iwaena iho o lakou uo na mea a lakou i iohe ai, a mamuli o ko la-, kou lilo loa i ke ka.n&ilo no kela mau mea, ua hoemaopopo ole mai la lakou i keia huakai o ke Kamelo Keokeo. Ia lakou no nae e'hoomaha iki ana, ua hoomaupopo la lakou i ka nee ana aku o ke anaina o na kanaka no kekahi wahi e kokoke ana i ke kae o ka mnliwai, ai ka hana ana aku o lakou i keia wahi, ua hoomaopopo aku la o Beni Hura ma 1 ka hoea ana tnai o kekahi kanaka mai Ioko mai o ka malumalu o na Iaau t a he ano hihiu io tto koiia mau aoo ke n'ana aku. E kaei ia ana oia me ketalii kapa hu'uhulu o ke ao kona iauoho hoi ua loloa a i kona ptJbaka 4 ae paa ana oia īoa kona lima he laau ltahuhipa ai £a hoōmaopopo io aku no i kona ano, he ano hihiu io

DO. ; •; I ka Ike ana o Irisa i keia kanaka 1 ano hihifi, ua hekau iho la ma heleLelena ke ano pahenehene, a| ia ii anawa no eia i huli mai ai a: Beni Hwra. "0 kela anei ka Elele Hoolaha oiua no ka hoea ananiai <5 ke Alii hana hou?" j O ka Nazarita keiai wahi a Benij Hoi 1 me ka nana 019 aku i ka f U'i Aikupika, oiai, u* hoomaopapo. aku la no oi& i ke ano lea pahenehene o ka U'i Aikupika. N > Beni Hura iho, oia pu no kekah" i ano komo mai ke kaaalua, | ao kekahi feuaiu eo hoi pahaoia! kanalua, mai ke alo alii mai oia 0 Roma. a ua ike hoi i na kulana o| na poe e lawelawe ana Ma ka hoomaopopo ans aku 1 keiaj elele, aole io nt» ke kul&na e hoihoi| aku ai ka uianao o ka poe e naua aku ana, oia hoi ka poe i noonoo o ke kulana o ke Aupuni honua.; O keia anei ka leo o ka mea e kala ana n3a ka waemuhele, ae kukala ana hoi no ks hoonoakauka'i i kej alahele o ke Alii nui. I keia manawa a Beni Hura e aana nei i keia' Eieie kukaia mua o ka Alil auae; neonoo riufana, «a lilo io ho i mea hookuemi oiai i kona manao, ae like no hoi me na mea 1 hoike mua ia ae nei, tuai ke alo alii mai oia 0 na Kaisara, a ua ike hoi oia j ke kulana hanohauo oia mau aiii aieo iku, a mamnli oia like ole o keia kulana ana e iee uiaka nd, ua ano hilahila iho la oia i kaua

oiaii kamailio i kāinaMio aku ai i ka U'i Aikupika e nana hoohenehene ana i keia Elele a ke Alii. 0 ka manao keia e nune ana iloko o Beni Hura, a ua komo pn loiai no boi ka U'i Aikupik» iloko. 'oia kulana kanalua, aka, o ka Aikupika Naauao, he okoa loa kona manao no keia mea. oiai, aole loa no iloko ona ka hilinai i keia hele apa mai o ke alii hou ma ke ano no ke Aupuni honua 4 aka, ma kona mauao no. "E help mai ana. a oohoalii maluna o ke Aupunl Uhane o fcanaka iloko o ke ao nei. M Ua ike oia i ka wa i hanau ai ke_

alii hanau hou, a mamuli no oia ike maka ana, ua hoomakaukau mua ia kona manau no ka hoea mai o ke alii hou ma ke ano "He Hoola no ke ao nei." I keia manawa no hoi i hoomaopopo aku ai o Beni Hura i ka ana ae o na iima o ka Aikopika naauao ma kona umauma. a ieha ae ia no hoi kona mau uiaka iiuna, a me he ala e haawi aoa oia i kona manao houmaikai no keia pomaikai i ioaa iaia, oiai nae, -«namua iki iho o k«ia mana* wa oa ano oaiuea kona mauao no ka mauao ua hauie hope lou ka Ukoo huakai, a ua haia e la ka Eieie hoike mua a ke Alii Hanfku hou, Aole no iloko o kē " Aikūpika ka like o ka manao me ko Beni Hura ma, oia hoi ka manao no ke Aupuni honua ka hoea ana mai o ke alii hou.

I E waiho iki ae kakou ika uana lana no ka huakai o ke kaaaelo keokeo, ae huli ae ho! e hoomaopopo i n t mea e hoea mai ana ma kela wahi a ke kanaka Elele hihiu eku aaa, Ma kahi māmao iki aku [ raai kahi » ka Elele hoike o ke alii nul, aia he kanaka ano opio ' e ooho ana ma kae o ka muliwai, ai kona hoomaopopo ana mai i ke |ku ana ae o ke kanaka u'i liihiu īoai ka waoeahele u»a:, ua ku ae la oia mai kahii aua e noho aha, a hele mai la i kahi o ke anaina kanaka nui e ku hoopuui aua i ka Klele hoolaha mua. I ke kokoke ana mai o keia kanaka malihini he aneane paha e iwakalua i-a mai kahi akū a ka elele hoolaha mua e ktt ana, ua oki pu iho la ke kamailio ana a ka Elele kukala mua> a huli aka la oia a nana i keia k«naka opio a'i maoli o kona hele helena, ae !uhe nani ana uo hoi kona mau lauoho ano ehuehu ma kona mau kipehiwi.

I Ia manawa i hapai ae ai ka Elele | 'ahiu o ka w&onahele i kona kooIkoo, a kuhi aku i ke kanaka u'i |opio e kn mai ana imua 0 kona Ulo. Mamuli o keia haua a ka, Flele o ka waonahele, ua huli like , aku la ks maka o ua mea apau a; nana i kahi o ke kookoo a k'a Elele 6 ka waouahele e kuhikuhi aua. Ia manawa pu no hoi i nana pU j boai ai o Beleteaasa ame Beai Hura | i ka mea a ka Klele 0 ka waonahele e kuhikuhi nei me, koaa kookoo. Ua ik« aku la laua i ka mea e hele mai ana, oiai, he ano kalae ia wahi ana e hele maī aua, a ua hiki pono loa e hoomaopopo ia aku kona mau auo apau. He heieheiena aao oiuolu koua, ae haiii aua ke ano heuiolele maluna 0 kona mau maka. E nana ma' afta oia we ka ano inalle, a ia maluna oia nana ana mai, ua hoomaopopo koke iho la no 0 Beni Hura i ke aao kiekie o ka helehelena 0 ke kanaka malihini. Aole he mea epaa ana ma kona lima.a he ano nanl ne kt>oa aahu, pia hoi he maeuiae inaikaL Aule oiea e uana aku i ua maka o keia malihini u'i, a neie ka hoomanao ae. "Eia oia ke nana aku uei i kekahi kanahao.** E ana koua u.au owili lauoho nanl uia Cona mau kipoohiwi, ai ka loaa atu iho i ua

kukuna nani o ka la oliuo, me he ala e kau ana uialuna oia mau owili lauoho kekahi ano poai hemolelo, a ua inahele ia keia mau I owili lauoho mawaena konu, a lie | helehelena ma<>li uo kela e hiki ke ihoomapopo koke ia aku e ka mea eoanV aku ana- Mamuli no hoi i o ke lrul\'kuhi ana o ke kookoo o ka Elele o k» waonahele i ke!a malihini e hele mai nei, aole loa he maka i nana ole aku i keia Malihini kamahao, I ke kokoke iki ana mai oua 'Malihini nei i kahi o ka Elele o ka Waonahele, ua hapai iki ae la oia i kona kookoo a lipopaka aku la keia mau olelo me ka leo nui eehia. "E NANA I KE KEIKIHIPA A KE AKUA, NANA E LAWE AKU NA HEWA 0 KKIA AO."

O ka poe e ku kokoke ana, ai lohe hoi i olelo a ka Elelw o ka Waonahele, ua hoo-eehia i«i lakou i keia mau olelo, a ua hekau aku la ko lakou mau maka maluna o keia Kanaka Opio Ui o na heleheiena, ai hekau ia hoi kona mau helehelena e ke ano lani. E nana wale aku ana no kekahi noe, ak», o ka Aikupika Naauao, ua ike aku la oia i ka noea ana i hilinai nui ai ao ka naea hoi ana i hele hou inai nei e imi. Ua hohola ae la n»a na he'ehelena o ka Aikupika ka hauoli hemoleie, a ia raapawa no uia i knkuii iho ai ilalo j:i kahi ana e ko ana, e Jike no hoi na.e kela kukuli ana imua oke Keiki Hanau hou ia«* ke auu o Belti!elieuia. 0 keia Aikupika Naauao hookahi ka mea i haule iho uia koua mau kuii. a ua iilo paha keia i mea na ka Eleie o ka Waonahele e hoopuka hpu aku ai oae ka leo nui.

"E NANA I KE KKIKIHIPA A. KK AKUA« NANA E LAWE AKU NA HEWAO KEIA AO". O Bei'etezasa hookahi paha ka mea i hoomaopopo mapli i ke ano o keia mau olelo a ka Elele o ka Waonahele ia uianawa, oiai, e halii ana no ke ami haohau tua na helehelena o ka p:>e Iphe mai. Ia manawa no i kamailio hou mai ai ka Elele o ka Waonahele i keia mau olelo wehewehe no kela mau olelo mua paha ana, "Oia nei ka tnea uona wau i olelo ai. E hfcle mai ana kekahi kauaka uaaL'ope o'u, mauua o'u ia, no ka mea, ua wua ia no'u. Aolenae wau i ike pouo iaia. aka. i hoike īa oia i ka Is.iratla # a nol&iia hoi wau e habetizo ana me ka wai. Ua ike wau i ka Uhane i ka ihq ana oiai ka laiii mai, e like uie ka manu nuuu» » kau iho Ia maluna ona, Aoie no wau i ike pono iaia, aka, o ka mea uana wau i hoouna niai p habttizo ka wai, oia kai olelo mai ia'u. Aia ue a ike i ka Uhane e iho oaai aua maluna ona, ae noho ana maluna oua, oia ka mea nana e babt:tizo me ka Ūhaue Hemolelo. Ua ike wau, ae hoike aku aaa hoi, oia no ke Keiki a ke Akua 11 .

Oiu ap ial.Oia uo ki wahi a Bei kahea leo uui ae ai, aia wanawa i Jiaule aku ai ua Eieiuakule AKupika nei i ka hoaua a uiaule aku la. lia kii ae 1& ke kauwa Aikupika e fepkua i koaa haku, ao ka ludsio opio faoi, ua hoopiha ia kona ūaaaao ca« aa Uiea pahnohao. Ke oaua Pooo nei kona maa maka uialuaa o keia kauaka kaui&Uao e hookokpke loa wai la i kahi o k& -Eleie o ka Waonahele, a pa hoouiaopopo maoli aku la 110 oia i ke ano maemae maoli no o na hēlehelen» oua malihūii e hele mai uei Ika «no waipahe o kona mau nauaiua aua, a i» uaanawa pu uo hoi ua h'wauopopo pu uku la oia i ka piha o kyna uiau maka i ke "ALOHA E ike pu , . :.h . . T asu ana no hoi lj:ona tuau maks i ke kulana anu haa|iaa u keia Hai(ihuii kaoiahao, h „ , (Aoiei |pa<j v )