Ka Hoku o Hawaii, Volume XII, Number 13, 23 August 1917 — REV. E. S. TIMOTEO [ARTICLE]

REV. E. S. TIMOTEO

<FF hooma^ao,:»/ I ka iioea ana mai <> ka lunu kauepah* io Davida ala, * ia hoi - kuaa Huahanau U« ako ift koūa nlf\ ana !na ka puu oeoneo o Gileboa, au lilo ia lono i mea hoehaeha txmo!i i kona o-ianao, a mimaii oia ui*n*o aloha nui no kona Hoahanan, ua hakn iho la oia i kekahi kanikau pookela loa -«a looaiHna Jiotm Hoahanaw. a — iwaena ona oielo pookela i haku ia m& kela kanikau, ua h<M>puka o Davida i keia mau oleilo. "Ua ehaeha loa wau nou e kuu Hoahanau e īonatana, He oluolu loa ye ia ! u s he kupainaha kou Aloha ia'u, Eoi mai ana i ke aloha o na wahine." Mawaena o ka makahiki 1879 me ka makahiki 1880 ko'u launa mu« ana ine ka mea nonn keia hoomanao ana, oiai oia e hoho ana he Haumana no ke Kala Kahuna pule. a maia manawa mai a hoea wale ibīrla~i ka wa i luhe ia uiai la ka lono kaamaha no kona waiho ana mai i kana hana pookela iloko oke ao nei, a hoi aku la me ka Hako ana i aioha nui ai, ko tnau;i noho hoaloha oiaio ana, ae nana aku ana hoi wau iaia ma ke ano he "Kaikuaana ma ka hana a ma.ua i koho like ai. M I kona puka aha uaai ke Kula KflhenHpule, ua kahea u i onai la oia eka Ekaleeia o Waialua, aua ho* akn la oia a lawelawe i ka hana nae ka ho'opono loa, a rhe ke aloha ia no hoi e ka poe oia Ekalesia I kona manawa i lawelawe ai ma ke ano Kahu no ia Ekalewia 1 kukulu hou ia ai ka Luakini hon 0 Waialua eku nei i keia m&nawa. a mamuli po o kana mau hooponopono ponoi ana i kukulu ia ai ka Hale Kahu mua oia Ekalesia, ai ko'u wa i liio ai i Haumaoa no ke Kula Kahunapule a Kauka Hai, ua kono mai no oia ia'u i kekahi manawa e hele aku i Waialua e kokua ai iaia ma ke ano inalama 1 ka haiolelo i ka la Sahafci» a ua iiio ia mau hui ana o mana i mea hoopaa mau aku i ke aloha onipaa mawaena o maua a hoea wale ibo ia i ka wa &na i mawehe mai la i ka pili aloha ana ma ka Hatia k maua i koho like ai. Mahope o kona lawelawe ana i ka hana me ka holopono loa. ua ka-' hea kona Haku iaia e komo hoa mai iloko o kekahi Kihapai hou, & oia no hoi ke*l£ihapai o Kauma* kapili, a lawelawe no i ka hana no kekahi man makahiki me ka hili* oai nui ia o kana mau hoopono" pono aloha ana. ia Kihapai laula o ke Akua. Ika wa i noōaoo ia ai ka wae ia ana o kekiahi Komite Hoeaea a hookuikahi i na kuee ma na Ekalesia eka Ahahm Euaoeli" o ka Paeaina, ua noonoo pu ia n<> ko maua trau inoa, aka, ua hoike aku no wau imua o na Hoa oka eeea oi loa oke kupono no kela hana, oia no kuu Kaikuaana Rev. E' 8, Timoteo, oiai. he pookele oia ma m hana hoolaulea, ahe mea hoi i loihi ka lawelawe ana i ka hana a Haku, a ua hiki ole no hoi ia'u e waiho aku ika Ekalesia o Haili ia mau la. īka maopopo ana no o keia leo kahea a kona Haku iaia, ua waiho koke ako la om i ka noho Kahu ana no kft KkaWia Makua o Kaumakapili, a hookomo i kona ola ana iloko o kela hana kaahele i na Mokupnni like ole o keia Paeaina, ae lawelawe ana hoi i ka hana me ka Jioomanawanui maoli no, ai ukali ia hoi kana lawelawe ana e kana wahine mna, a he pili kai" koahine hanauna hoi no ka mea e kakau nei i keia mau Hoouaanao ana nona O na Kihapai Ekalesia a laua i lawelawe ai i ka laua mau hana. o iakou no paha na hoike maopopō loa o ka holopono maoli, o ka laua hana i lawelawe ai no kekahi maū makahiki, He mau Kihapai i noho kuee me ko lakou uiau Kahu, ai noho kuee hoi na Hoahahau tpawaeua iho o lakou. a niamuli o ko laua koiuo ana aku Hoko oia uiau Ekaleaia, ua hoopau ih na kuee, a ua hoopulapula i)ou ia ka j aoho aioha ana ui.iwaena na Hoahanau rae ko kkoa Kuhu, Ua hoihoi hou ia nun k 'kahi poe i haalele i k« poli « kn Eka!efeia, « poe hou i hoohui ia mal m&ns

Ek.'i «v u? r«ao!: no fea auuH h Kw.a K.u Jesa me kf.pa wahine aiua no ka pono o ne Kīhapa ī o ka Hakn ma Hawaii nei. He lehulehu wale o ka poe e ola aei e hooiaio mai aua i keia mau olelo a'u e hoike nei, no ka poniaikai o kana hann i lawelawe ai ia mau inakahiki iwaena o na l£kalesia o keia PaeāiAa. v Mahope ihe» o ko laua hooki ia ana mai no ka lawelawe ana 1 kela haiia pōokela, na noho hoomaha iho ia iaiia ,no kekahi «aanawa ma Honololo, a hiki i ka wa a ke Akua i kii mai ai a lawe aku la i kana wahiae maa, ao ka hoapili hoi o na makahiki loihi. ai lawelawe pu ai hoi me ka hoomanawanui i ka hana a koiaua Haku aloha. Mahope iho o kekahi nianawa, ua kahea ia oia e komo hou iloko 0 ka hana ma ka Ekaleeia Huiia o Kealakekua me Kona-waena« a ua komo hou oia iloko o ka hana me ke ohohia nui, a ua hooikaika aku la oia i ka haua, a ua kukulu no 1 kia-hoomauao nona ma ia Kihapai aloha, ma kā hoopofiopono hju aua i ka Ha?e Kahu o keia mau Ekaieeia, a ua holopono ma. oli qo koua lawelawe aua i ka haua ma ia Kihapai, ai kona wā e noho Kahu ana no keia Ekalesia Huiia, i lawe hou ai oia i kokoolua hou nona ma keia oia ana, oia h.oi ka wahine kauemake a Bey . Davida Keiiipio, a uialaila iaua i lawelawe ai i ka hana a hiki wale i ka wa i haalele iho ai i ka hana ena ia Kihapai/a hoi aku la no Honoluhi me ka manaolana no e komo bou iloko o. ka hana ma ka Ekalenia n Ewa, akiV, .mamuli o ka lolohi loa g ko lauaae aua ia leo kahea. uakomo ae la ka Ppkii o maua ma ia Kihapai, oia hoi ka Rev. Williama Kamau, a iawelawe aku la i ka hana me ka holopono loa- Aoie i loihi na ia mahope mai, ua hoea mai la he elua leo kahea iaia no ka hana, oia hoi ku Ekaleeia o Lihue ame ka Ekalesia o Lahaina, a iaia e noonoo ai*a i kahi aua e koho ai. ua hoohoio iho la oia i kona Kihapai e lawelawe hou ai ka hana a kooa Haku, oia no ka Ekaleaia o ka Heuie hanau o ka mea nana e'kakau nei keia ''Hoomanao nona. M 0 ka mea ana i hoohola ai pela> maluna no ia o keia mat>ao. "0 ka Ekaieeia o laua nei i oi loa aku ka pilikia, maiaila ka hoi wau e hele aku ai e lawelawe i ka hana a ko'u Haku." Ma koua laweiawe ana 1 ka hana, ma ia Kihapai aioha , ao ke Kihapai hoi i pu-a ia ai makou e ua Kupuna i ka Oielo a ke Akua i na la kamaiii, aole no i nele ka waiwai o ka hana malaila» ai kona wa no i noho Kahu iho rftei no ia Kihapai i kukulu ia ai he "halekahu uaui" e ku nei i keia la. Ma ia Kihapai no hoi laua i neho iho ia a hiki wale i ka wa i kahea mai ia ka ana i Aloha nu| ai, e hoopau i kona lawelawe hana ana ma Kona mau Ekaleeia honua, ae pii aku e komo i ka "Ekaieaia o na Makahiapo a ke Akua," ao ke Akua no hoi ka mea nana > kukulu ia Ekalesia mau !oa ma ka Laai. 'I ka Ahahui Euaoelio ae nei no o ka Paeaiaa uae ke oia kioo maīkai» a owai hoi iwaena o kona mau Hoa Paahana i manao mua, o ka wa iho ia ka ia e haiawai hope ai? 0 KEKAHI MAU MEA.ĪHOOMAOPOPO IA ILOKO 0 KOJSA OLA ANA. j i. HE ANO HAAHAA MAOLI NO OIA. lloko o keia mau makahiki aoa 1 iawelawe ai i ka haoa o kona HakQ, ua hoomaopopo ioa ia kooa aeo haahaa maoli. Aole oia i ake 6 oi aku mamua o kona ma*i Hoa He ano haahaa m& kana mau olelo, aole oia i ake oi mamua o kekahi. 0 ke kumu ao i ioaa ai o keia aoo iaia, ua lioho oia qoa na wawae o ka Haku aloha, a ua hekau mai la keia ano maiuua ona. & Hie PAAHANA HOOMANAWANUI I KA HANA O KONA HAKU. Ma na Kihapai ana i lawelawe ai, ua hoomaopopō loa ia kona ano hoomanawanui ma ka hana I koho ai; ai kahea ia mai oia mai v%aena mai o ke ao ml i tnea paahana ma ka Malawaina <» ka Haku. Ma k«»a noho Ohana ana ma kona «n ike ia koaa hooma- ] nawanuliaaōli no, b hoik<? aua ma]

'\nv.-\ sx u h >n«'pono T k ; r *Ta o ]ja heaiahi-Hoa i kipa ae Oi.n ko«a nohu ana, ai ka wa no hoi o ka nele i j£ahi manawa, aole i iohe ia kon« ohumu ana no ia nele i kekahi manawa. Ma k? hcoma.opopo maoli ak« uo-i keia,Hoa P»ahaua «loha, ua ike loaoli no 9ia 1 ke ano oia ihea he 'Mioomanawanui." He haawīna maikai maoli no ia ana i waiho ai iwaena o kona mau hoa paahana iloko o ke ao nei He Kanakīi Hoomanawanui o TiQiote.T iloko o kona" ola āna, a ua lawe 'mai no pulia ola i kela mau ao pookela ana a Paulo ia Timotec kana Keiki hookauia. "E lioomahawanul hoi oe i nu popilikia me he koa maikai ala o lesu Kristo." / 3. HE PAAHANA PIHA IKK ALOHA. Ma kona noho ana ma ka home, ua rula ia kona home e ke aloha. £ iaii tuau aua oia i ua mea e noho aioha ai ma koua houie. He oluolu ioa kona noho ana me koua ohana ma ka home» ao ke kumunui no oia ano, oia po kona ano aloha, a imi mau i ka noho kuikahi ana -me kouar ohana. ~ Ma kona Taun¥ aua me kona mau hoa paahana ma na Aha» e ioai mau ana oia i ka noho kuikahi ana> ae hoike an.a hoi i kona ano aloha i kona mau Pokii ma ka hana, a he lima makaukau mau kona e kokua i ka Pokii iloko o ka neie. Ma kona lawelawe ana i ka hana a kona Haku na Kihapai like ole, ua ' i«w« mai oia i ke Aloha o kona 1 Haku a hoomomoa iloko o kona 1 uaau. a ua lilo ia i mea kokua ' nui i kona lawelawe ana i ka hana * ma oa kihapai like ole ana i noho } ai. He ano keia i kanalua ole iloko o ke o!a ana o keia "Kauwa o ke ' Akua." O keia paha kekahi ona Haumaua a Kauka Hai i kau mai 1 na ao maikai o ke kumu aloha a uiakou maluna ona, oia hoi kona , ano huhu oie. He akahele kona 1 kamailio ana, a ma na ano apau ! e imi mau ana oia i ka noho kuikahi pu ana me kona mau hoa paahana ma ka hana. He Kanaka Hawaii Oiaio ma kona ano, a he Oiwi Hawaii hoi e haaheo ai no kona aina ame kona Lahui. He poino nui no ka Lahui Hawaii ka haia ana aku o na kanaka o keia auo, oiai, o keia no na ano Hawaii Oiaio e haaheo ai kakou m* kona auo # ma kona ola ana» a m» kana mau hana. Ua pau kana hana me kakou, aoie no nae i nele kona waiho iho i kekahi mau "KUMUHOOHALIKE MAIKAIIWAENA O KAKOU KA POE I KOEIHO." O ke kumu nui no nae o keia mau auo maikai i hekau aku iluna o keia Kauwa a ke Akua, oia no kona noho ana ma na wawae o kona Haku aloh». ' S. L. D. ;.