Ka Hoku o Hawaii, Volume XII, Number 14, 30 August 1917 — HE MOOLELO WALOHIA NO KEAMALU KEKAHI O NA MOOLELO HOONAUE PUUWAI O KA LAHUI HAWAII "Mai ka Hoku o ka Pakipika" [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO KEAMALU KEKAHI O NA MOOLELO HOONAUE PUUWAI O KA LAHUI HAWAII "Mai ka Hoku o ka Pakipika"

HELU 22. I keia manawa e noke ja ana keia ika hili ia Ika laau,'a ua nui eaao]i__ no ka_ tha 1 loau _iaia neL 3 ia n-anawa ua lohe ia aku la no ka [olelo ana a kekahi alii i ano komo mai. la ke ano .aloha 00 ia nei. ''Auhea oukou e na alii, e akahele ku hil-i ana i ke kahu .0 ke alii, e hoomanao oukou, ua olelo mai 00 ke alii ia. kakou, e hahau n.') kakou i kahi kahu ■ lalau ona, aka, e waiho aku uo h-oi k« o]a mn ka make loa iuvua o u.10.\/() ka hahau uiai a ua nei ka oukou # Uiake 3ua iho, ao-.'kakou luahi o ,Uyi;i .hana..Motfi£po-H ou'tou. Li ua tha lio ih'i pa ).i i.ia, 1 waiiu) aku ht-i ke ..ola-uiM ke a-oo iie iilii. ; ' .

I ka tohe- ana o keka::; poe ahi t ae, ua, ano makau io- il.:• a - kkoui ke Alii Aiwohikupua, .1 ua kena )a ae la kekahi poe kanaka e hapai i ua wahi kahu nei o ka aiii, ao ka haawe a-i nae a ua wahi kahu nei i lawe mai n\ i Paliuli m:ii, u»

j ae ka i uu poe ah* iiiauao aloha oie i)ei. l.ia io 1:0 hoi pana e lanakila keia haiiau aru\ o ita aiii iioowauhaia i un <valii kab« t.ei, a uvake io. oia l a hoea nle i uua o ke aio o i ria ia, aoie ua alii Kauai nei e "kul i fe'i pualehua kapu o Paiiuli, a aole ia e !ei i ka lei •> ka lehua a Keainalu i hoohiki ai a noa i kona a-i," a. tna ke koe wale ana ao o ke ola 0 ua wani kahu nei ona i hooko ia ai kona tnakemake k,e ko nae hoi. Manoua o ka hoea ioa ana aku o k& kino; mainoiuo o kahi Uahu imua o ke aio o Aiwphikupua, ua hoio e aku la kekahi mea a hoike aku la i ke alii, eia ae ke auauao ia mai nei ke kino mainoino o koiia wahi kahu punahele no ke kalua ia 1 ka i.mu, a ua noke ia mai nei i ka hiii ia i ka laau a * pepe ka »va' o JSiu>ii. 1 I ka lohe ana o Aiwoliikupuu i keia lono ano hoolele hauli, akahi no a konio mai la ke ano aloha iioko una, a mihi iiio i;i oia i kona haawi 6 ana \ ka olelo e hili hoo-' mainoino ia kona wahi hoa aiwniu. Ai ka wa i hoea' mai ai ua wahi kahu puuahele nei imua o kona alo, ai.kona ike ana akn i ke kino mainoino o kona wahi hoa a-i waiu, ia inanawa i iielelei iho ai.ka waimaka mai .kona' mau niaka mai. Ai ka wa i kaeuailio aku ai kekahi alii manaoi makona i ke Alii Aiwohikupua, "E ke aiii, ua loaa mai nei ua wahi kahu hoole kauoha rei i ka ieo o ke alii, ae 'like no hōi me kau i kaimha ai, e popehi mukou iaia a koe ke ola nau na ke alii, a eia naāi ua wahi kahu nei ou." u Ua kahe'koke mai la ka waiuin'ka o ke Alii Aiwohikupua i kona ■wa i ike aku ai i ke kino mainoino

jo kona wahi hoa aumoana, a Ia ■ manawa no h.oi oia i huli ae ai a I kamailio aku la i na alii e kw hoo- • puni mai ana iaia ke kino o i koua wahi hoa aiwaiu, I "Auhea unai oukou e na aiii ame i na kanaka. oia nei la aole ia he i kahu, aka, he alii nui eia nei ma | ke koko» a enamuli o ko maua hainau iike ana i ka' la hookahi. oia ihoii ke awakea a'u, ai be «hiahi ! hoi oia n*i, a no ia twn hoi ka waiu |ai aku wao a mamuli oia uno i 1 haawi ia nmi ai oia nei i hoahele iuo u, ai mea hv>i na;ia e kiai ko'u i mau pono pilikiuo,'a mamuli no ; hui o ko ia nei aloha ia'u. ua ia no oia i ke kulana o ke «no j kahu no\u, a ma ia a«u. oia i ike |Mi ai e oukou ua ulii, ao ka p>oblei

maoli no nae e hai aku wau ia oukon, ua oi aku ke kiekie o ke kok.o alii e 6010 nei iloko oia nei, mamua o kekahi poe o oukou." Mam«li o keia mau olelo a ke ; Vlii Aiwohikupua, ua ano hilahila iho la kekahi poe alii i hana :no ai i ua hoa aiwaiu nei o ke alii, a ua kuhi inauli no lakou he wahi kanaka kulana. haahaa loa keia a lakou ē hiīi nei i J(a laau me ka hookuU ana i na haawina. maewaewa naaluua .0 keia alii o ka aiiia. Ua lilo 110 hoi keia ma-u olelo a ke Alii Aiwohikupua i mea hoohauoli nui i ka manko o knhi kahu pmiahele o ke a uiaimo pu ae la no hoi oia i koua ola i ke alii, a ina no -;J paha e lohe.aku ke alii i kana h\iakai, alaila, e pau loa aua ko ia l' 4 make. K,.ke.alii a enak'iu, uu )ohe no wau i k;i ulelo u ko wahi hoa aiwaiu, ra makaukau 110 oia e make niah-)pe ou e ke wlii, alia i.ae hoi k-jna mnke, a lohe rr.ua oe 1 kahi niau OMO mai iaia inai, a h(i olelo kana _e ha'i .nai' ana ia kakoll i keia la» ae oluolu mai no hoi oe e

ke alii e lohe pu no hoi kakou ika la nei oielo ia oe." Oiai ua wahi noi o ke alii e w&lho ani ole ana ina na wawae o. ke alii, ua helelei heu mai la .na waimakīi e ke Alii Amonkupua, a iiikiole- iaia Ke kamailio k-ok'e mui i ua wahi kaha.nei ona, a hoa aiwaiu i iiui. ma kekahi oleio ana. Oiai, ua kau mai Ia imua ona-ka hoomaaao ana no na haua maikai .V keia t yahi hoa. -ai.u'aiu ona,-.-a uo oa r wahi no : hoi a laua i piii aloha I' u ai kona ike ana iho hoi i keia W£}iho mainoino ae o ua wuhj kahu jif,, ona ma kona inuu wawae, i t.a pihu ioa ia oia i ke aloha, a no kekahi mauawa ua hiki ole iaia ke kami'ilio ino. I ka hala ana o kekahi inauawa, ua kamailio iho la ua alii nei aiia iaia i keia mau eleio. ,4 Ka, he wahi oleio anei kau ia'u, ;ai naakemake ai hoi e lohe wauf I K bai mai o.e we ka hepohopo o!e a mai makau oe no ka hana hou aku o kekahi haua aloha ole maiuna ou, a inai- ahewa no nae hoi ■oe i na alii a kaua, oiai, mamuii ■ uo o ka'u mau kauoha naaupo i mainoinp ai oe. a he hoohana wale aku. no ka lakou i ka-u mau kauoha i kau ai maluna o na uiea apau/' I ka lohe ana no o ua wahi kahu nei i keia mau olelo ano aloha a kana hanai aiii e kona ala okoa ae la no ia a noho ana iluna. ao ka pau -ae la no ia o ka manao ana i keia eha nui e kau ana maluna jj koua aui kino, oiai, ua ike iho la I no oia ia manawa, ua hala aku la ka make mai iaia aku, ao ke ola me ka punahele ka mea e halawai mai ana me ia, a ua hoomanao pu ae { la no oia i ka oleio' ano kilokilo a| ke knmaaina o Paliuii i kamailio' mai ai īaia. Ame ia mau manao e nu ana iloko iho ona, ua kamai* iio aku )a oia uie ka hopohopo ol e imua o ke alii. ] "E ke alii, o oe no ko'o haku i! hauau mai ai i ka la hookahi, a ua ike no hoi oe i ke auo o ka'u bmaj i keia mau makahiki ,o ko kaua ana, a mai ka wa liilii mai o kaua, i holoholo pu ji t aole wau i han a aku i kekahi hana pakiko ia oe ua lilo ki\u mau kauoiia i mea Uoi.l lohe waly ia no e a'u., a oia uo hoj ke kauoha o aa makua o kaua ia'u, a mai kela mau la mui o kaua a haea iho ia i keia ia au e kuu haku |»t»i i hoolale ai e pii i Jaau nv> iu ,haie ou eke alii, ao keia ka uu a iiwa o ko'u hook\> ole ana i kwi uiau olelo e ke alii, a he me& no hoi paha i; k au e Ue alii ē noonoo iho ni, he kumu no ho; paha ko'u o ka hooko ole aiia i ke kauoha au e ke aiii, O kuu maewaewa e kuu i hanai alii i hana ia iho nei e ko kaua iasu alii o Kauai aolo wauei hoihoi aku aua i ka iuo maluna p laKou, oiai» o ko iakou hookau unn i keia hana maiuuao'u. ua ma* no l&kou e hook» ana. i kou luakeiuake e kuu hauai aiii. E hoolohe aiai e kuu hanai i ka invK>lelo o ko u pii oki la&u ana i •kelu u»;a waokele, a'. laukanaka no ht»i v ba lw ona maiiu. (Anleipau.) ' I'± l «