Ka Hoku o Hawaii, Volume XII, Number 16, 13 September 1917 — HEAHA ANA LA KA HOPENA [ARTICLE]

HEAHA ANA LA KA HOPENA

Eia kakou i1 • >k< > o ke KAPA j keia manawa, a ma ka h(|orria«popo aiu, aole paha i hoomaikeike ka lehulehu i an<> o keia poino nni e hooiii ia nei e n-4 enemi o kakou maluna o ka aina. Ke kūahaua nei ba Mana Hooko e a-i pakiko kakon a e malau.a ' kabi loaa me ka uhaai oie aku i ka mea a-i, i kemu e ms huahua aku .aī na eke a peia aku e Mki ai ia kakou e hcout:a aku i ko kakou mau hoaloha e paio Dfci no ka pono o na aupuni_ huiia. Ua maopopo aia ia nakou ka a-i, ka wea e hiki ai i na koa Ai»erika ame ua aupuni huiia e h( oniaona ai, no ka mea i na e nele ika a-i, o ka nele ao ia.i ka ikaika o hiki ai ke tmkaVa. Nolaila ke oei ka * , HoKl3 > ' > e hot>lofm > i ua Kauoha ame na kuahaua, m a maiaoua nie ka uhaai oie i ka a i afne ka i'a i hiki ai ia kakou ke kokua ako i ko kakou «aau koa e paio aiai nei i ka pono o ko kakou nohena iahui pae na enemi Pemaia oaa Europa. Ua maopopo mamul 1 o ua mea i ike ia i keia wa, o ka makeaiake Kelemauia o ka poino 0 ,na Aupuni o Rusia, Pelekanp aine Farani. A ina e hooko ia ia iaau naakemake o Kelemania alaila :> kakou no ka luaahi o ka lakou eneaii kalaiaina. Aole loa o naakemake o Kelemania e noho mana ke Aupuni Makaalnana eiike jne ko kakou kulaiiaO ke aupuni mana hookahi mai ka Ma'iie aūo o ka lakou i makemaks ai 9 ua ike ia, ina e auhee i Kelemania ma kein kaua, alaila, ua ealowale no ka manawa pau ole ke Aupuni Moi e noho mana ai ke kaoaka hookahi, ma kahi o na elike me ko kakou ku» lana i ike ia i ka holomua. He bolomofl no paha ko ke aupuni Mo'i elike me Kelemania, aka, he holomua manouli o wiwo o ha maka. ainana ame ka hoopepe o na kanaka oaa na wahi like ole malalo o ka neana o ka poe kakaikahi e paa ana 1 ka ikaika ame maua- Aole loa kakou e makemake e loaa ia Jculana ia kakou. A elike me ka ikaika ame ka lokahi o na makaainana e kokua aku iloko o keia kaua, pela no ka hikiwawae o ka hooko ia o ka anhee o na enemi o ko kakou aupimi. Ma ka buke i kakauia e ke Kuhina Amerika i noho ai tna Berelinu, Keleeoania, iia hoike oi& penei. Ke makemake nei au e lawe t»ai imua o ke alo o kou lahui i ke koikoi o ke kulana a kakou i kome aku la, no ka inea. he mea popo e hoike ia aku ia lakou aole i nahaha ka ikaika o ka mana kau«i aina » enewna o Keiemania i keia 1«. He 12 miliona koa Kele'imniīi i kaliea ia ai e ka Emepera i k& hoomaka 0 fee kaua. He hookahi i«e ka īiapa mi ! ioim i m*ke, he hapa miliona i e!ia a poiuo kukonukohu, he hapa miHona i paa pm, he hi»p« Oūi!Houa i!oko o n;-. h?uikipiiu a i eti« £ lāpaau ia nei, a e hookoe anahe

■. II ;i. r;■ -I m;i ' ti:t jH! « V > UV'-'iaA ' !)<•>! I UM UiWl •■«UUH. J\t v>ikt .i'ku JU'I iiu: 1 kl'la in) ku meii uoiei Jioouiaopopc ke kanakn Ameriba i ke koikoi ame ke aiu» nui o keia haawiiin o ke ka'.ia, Malia.o ka olelo i puka, "he eliiaia' pio nm ke kalma kana maloko o n« aupuni fike ole" he mea ia e hoomaopopo ai ke kauaka Aaierika M ke kuikoi aiae ka heluna o|na kanakasnna ke kaiīūā nle, Aoie tu> he inau poino nuj wale maluna o na aumoku kaua u Kelemania a i aa he mau moku i poino mamuili ona kaua moana 'i hala aku nei, ua paui ia mamuli e na aioku hou i kukulu ia a i uiakaukau i keia wa. 0 na kanaka eiwa miliona a kei' i heopuipui ia e na poe hou i pihg ua makahiki i keia amH, keia raakahiki he eha haneri lauaani b< hoike ana ia aole. i pau. kt lehuinhu e manao ia ai he mea if e pan -ai oke kaua . I kela aaoi keia makahiki fie heluna ona pot i piha na makahiki i kupeoo a uo ke kaua nona ka iieluna he eh: haneri tausani e koaio' ana e lawi i ke kulana o*ka poe i poino a ka-iwaie mai ka laina kaua mai. He poe opio keia i ipaka.uka.i n<» ka iiiea he 2/4 niakahiki o k< a'o ana i ke koa ame ua loina « jke kahua kaua mauiua o ke konu maoii ana uialoko o na laina kaua Mamuli o«a haawina ua loua nt aliikoa makaukau.niai ba poe ifa ! hika iloko ke kaua e alakai ai keia hehina hōu <e komo ana i keh [aoie keia makahiki. A ;n. i ma nao no hoi kekahi poee POLOLIko ke a>ia ke Keiemania a i ole Ji KIPĪ ia iakou iho i kumu e loa£ ai ka maluhi.. aiue ka hoopau i; ana oke kaua. Aole ka lahui Ke lemania he lahui KIPI ia lakoi iho. E loaa ana pahA na hauna eleNiilii ma «a kula naV auhale s pela aku, aka, aole he aia holookot o ka iahui mai o a o, o ka aina O na aliikoa o 'na pualikoa he hoo kahi no o lakou (class) kulana ,A oia kulana a na D iiikoa he ku iako\i kh kapae in ka inea, ua lia imu a ua kata ia īakou maioko oif mau haawiua e kiekie a*ē .aaluna o na koa makaainana. C ke KIPI o ka oihana kaua he ni |riau paakiki ia a hiki ole ke iieoke ia. O ka manae ana e KIPI paha na makaainaiia ? īioho ana ma kuianākauhale au>e na kuaaina, ht manao uiake ia, no ka /nea, o na elemaknle ame na keiki opiopio oe ole wale no kona home ame na apana kuaaina o Kelemania, a ua hiki wale no lakou ke hoomalo ia e na maka'i ku huioa. Ua oi ako ke kupilikii ona Aupuni Huiia ma ka ninau POLOLI mamua o Kelemaina. 0 kela ame neia iniha aina o Keiemania ua mahiiā me kekahi mau mea ulu e ponō ai ka noho ana, a ua mahiia e na pio o ke kahua kaua he elua miiiona, ame na elemakule wahint kaue ame na kaooalii. Ona aina oaahiai o Parani Akau ame Rumania i pio ai i na Kelemania ke mahiai ia nei e na koa Kelemania oiai lakou ina ia raau palena e kiai a e kaua nei, a oa olelo ia he oi aku ka laupai o na ruea i hoouluia e na Keleuiania i ike ole ia e keia mau aina mamua aku oiai ia lakou. 0 na lako ai « loak ana mai keia mau kahua oloko o na aina i olelo ia e hoihoi ia ana ia mau lako ai no na Kelemania no ka hanai aua ia lakou. He oiaio no e loaa ana ne be wa piiikia o ke kulana wi iioko o ka aina i kahi wa e Ihaeha ai ka iehulehu, aka, o ka manao ana e POLOLI ana ka lahui Keilemania ao ka mea ia e p&u ai o ke kaua, he niuau pohih?hi ia e ' maopopo ka hooko ole ia oia mau oaanao'anp ana o kahi poe. Ua ike no na kanhka waiwai o ka aina e loaa ana uo pahā he poiuo ia lakou iloko o na ia o ka nee ana o ke kauM, *i ua waele lak ju i na keeh iim a pau mi\ ka hoopuipn; ma na hanako i ke elala e hoonee āi i ke kaua a:ne na a:e lahui, i ike a >'e m1 ka uele dala e I-.aa n\ ka poino i ko anpuni ma ke āno holookoa, Ke poato nei no ke da!a Kelemania hva*ma o lakou a ke hoi o na l-anako ua ht>mo kok<fro!u no i na koa aiue na

limnh-\n;v a ui;i ia ipuhu a ike la <» puiim liuii»' ilihune A o ke kao uian o !-"h mar;infnna, ke loaa īh lakou ku l&nakiliK. ulaila e Koiluii ia ana ke POHO o lakou e na aopuni Huiia ame Amenka, piha loa ka maoaolaiiu o keia poe Kelen)auiu <■ aku kc kaua no k« lanakila o lakou uaa na k:\hua kiuia 1ik«..0.1«' Eia kakou ke kaua nei i ka Man* Kaua Ikaika "hookahl^o" k;Th7iōua nei, uole i ike ia koaa lua, ,fie lahui no «a haneri makahiki i lawelawe i ka oihana kiua a i kuluLaain baawiuf ia lakon, i ikeJa i'oko oia mau ke-n<-turia o ko lakou noho lahui ant i ka hooueoneo ia* o ko lakou ixu\i aina e na puali k»ua o na aupuni < k''e ana ia lakou, a no ia haawi ,j ua noho ka maka'u aras ka hopo hopo iloko o ko lakon inau uhan» a i makaukau i keia wa e haawi h ko lakon kino ame ko kkou pon< inohona i ka Mana o na alii e'hoik< I nei ia lakon, oīa aku ana ka hna ! wina e Wki hou tnai ke ala lik< o!e nrai lakou e kaua, a i puni pi i na olelo a na alii he pomaikai uu ke loaa pu raai ana .na ka waiwa anr>e ka lnko, ke auhee na aupun huiia ame Afnerika. Eia ka lahu.i Keleniania malunE 0 kekahi kuahiwi kiekiē e halo ans 1 na kōlanakauhale waiwai o iu aupum huifa, a fee a'o aku nei rw Depolo Alii >) lakou no ka lahu Kelemania wale no ia mau waiwa lina e hoomao aiia lakou i ke kanf no ka lanakila. A no ia mau kumu he mei paa kikl ka wanana i ka wa hea la < |pau ai d ke kaua. 0 kakou Auie |rika i huki ole ia e paa i ka pu a < hele i ke kahua kaua, k<. kauoha n nei kakou e ko kakou mau poo ( Jka mana hooko, e kokua ia kakoi i iho ma na haawina like ole. Ia ka ! kou na Hawaii na ike is aole kakou he lahui ulakelako, aka, u« hiki tio ia knkou hoike aku i k< kakou ALOHA AINA oiaio .uiii kii hooko ana i na k f -iuoha »pau o ke aupuni makua e noi nei ia kakon e AIPAKIKO ae UIĪA \ī OLIi 4Joko ht o ke KupHikii, E malama i ka a-i n<> na koa e kakou i hele aku 1a i ke kahua kau-. ma' FarAni a e~h<:!e iku ana ma nti tausani ma keia mua aku, ua koa nana e hoike aku i ka maua ALUNU o Kelemania, o ke Aupuni Makaainana aole loa ia e nalohia mai ka papalina o ka Houua.