Ka Hoku o Hawaii, Volume XII, Number 21, 18 October 1917 — KAAO HOONIUA PUUWAI NO KA-MIKI [ARTICLE]

KAAO HOONIUA PUUWAI NO KA-MIKI

I ■"■_■■■ : ■ ■ Ka Hi'apa'iole o ka Pohu La'i Kona Kai Opua—Ke Aiwaiwa Nane i Hoohoka o Lua-Nuu-a Nuu-Poeie-Ka-Po aaio ka Puku'i Akua o.na Paliku 1 ! Eiwa o Heha Waipio i A. o ka Olali Nana 1 lāwe a Iilo na Leho Kaulana o Kalokunu, o ka | Makani Kuehu lepo o Puako." j

MaHELE XXXII. Ka hoao ana o Ka-Miki me ka Punahele nui a Piliakaaiea nona ba inoa o ka U'i Pookela o na Hone Eiua. " Ka haawi aina a Ka-Miki no .na kaikamahine alii o ka uioku o Kona <mā i hale kipa ai ma" kana j hr>aka? hele Hoopapa. Na hana i heokela'iela ma ke alo alii o Pili- ! Kaiakekua ka Pa-Hi-Aku | Hooilina kaulat^a.

0 fta inea kupanaha-nae, ua loaa u)ai uei ka Uhane ia'u e paiauma a«ia i ka pueotio iioko o ke kupinai 0«a uhan« \» ka po« make. Pela? wnlii a iia rn.ab.ua. Ae. Ei no palia ia o ka hiamoe ruau o kn alii waiiine ina \va npnu, eia kn ke auwana nei ka uhane. He mea pono ke hana koke, ina aole e hana koke ia e pilikia ana, a ke kau no lea ma'i ea, oka poino noia. Ua lilo keia i mea kaumaha no.na>. makua aaie na kaliuhanai o ua kaikauaahine nei#.ka wahine palama a ke Pehea,la auanei ka ponō? Aohe piiikia, ua hiki loa ia'u ke Hana a hoihoi i ka uhane 1 ke kino a ke hoi ea, o ka pau noia oka pilikia. Aia a apopo ea, kapu ka haie i na uiea apau aole hookahi kanaka e koe a hookokoke mai i ka hale, o ke alii wahiue palama wale no a ke alii, a aia s kau ka la i kaupoku oka hale, a i»oi ke aka o ke kanaka i ka poli o ka wawae. alaila, oia lja| wa b ka uhane e hookokoke naai āi' i ka puka o ka hale nei, a oia ko T u wa e hoea mai ai a hoihoi i ua uhafte hele auwana nei o ka wahine a ke alii a hoihoi i ke kioo, a ke hoi ka hoi, o ka pau noia o ka pilikia a palekaw» a o ke ola noia. moe eoaiia loa ke alii wahine me ka hooleiloa o na wawaa i ka puka o ka haie a o ke poo moe iloko, a i kā wa e lohe ai i kun leo e kahea ana 'hoi ka uhane ike kino," ! alaila.

I ka pau ana o keia mau kauoha a Ka-Miki, ua huli hoi aku la ±)ia kau iluna o ka waa me ua wahi kanaka hoewaa aua, a pae i ke awa o oneo ma Puaa i Kailua. Ika ike ana mai o ko uka poe ua hele aiai la e nana i keia waa me ka inanao o kekahi o na lawai'a nui a ke alii eia ka o Ka-Miki ke keiki pnnahele nui ā ua a!ii nei eue na kanaha ak*i. |

I ka pae ana o ka waa, hopu la īho ia a hapai ia aku la uka o tia i wahi kauaka ame n& kana-h'i aku a iaua a ko aoa iloko o ka halau waa oke alii, a elelo aku ta ina wahi hoewaa ana e holoi i ka waa» |» ona i*a a laua e lawe laua ae | haawi aku īua kanaka a ina e koe je haawi &a ka ilio ame ka puaa. lAia a auiahi «a, aiaila, ae iO|uai kihi o.ke alii e ike i. kie alii, 1 hana no hoi olua i ka olua hana' ike e hana mau »i imua o ka alo: aHi. Ae raai ia ua timu wahi kanaka, uei a huli ae la o Ka-Miki a hoi oo ka haie hooiuoiu o ke alii Uie keU aku uiua loa i uiau ai a hooia iloko oka hokeo. Hoi koke mai b no ka lawai'a a ka lawai'a nui a ka wahine a ke aHi la? i Ae» hoi mai lh no me aa i"a a ka wahinii i>Uoahele a Piii, a Paehala ka u'i pookela oua Hono ka| iuv>ku kupolua ī ka lai o Koua opuai IlWno ua uialH'. E lua kauu&a-i^

a.Ko-Miki aka wuhiue a alii? He umi umi kauaa a keu. Ea? alaila. he lau aoi ky uui o aa i'a u »feiii kakuhīaka? At-, .» kn uui ia o «a i'a, a oia ka'u i Ja*ye ae la » waiho a hoi mai ia, a eia no ka kaua wahi i'a o ke aku mua no a Nihoeleki i hoohanau ai a kino i'a i Kauoha ia aku la na a'ipuupuu e poke i aku, ao na i'o ku e kaa-paakai a lopoi, a o ke. koeua o ke &ku ea, e hakui a mo'a a hoomaka ukau īnai j papaaina na \ke alii, a e mama awa no ke ālii e inu ai oh ka hoonanae ana : ka papaaina a Pili.

na a'ipuupuu ke lioomakau[kau ala ina mea apau o ka papaiaina a ke alii ame Ka-Miki, ke kakaolelo aaae na punahele eaea ke alii i koao ia eai pu me Pili. l/a makaukau mai la na treB apau 'a ai iho la ke alii ame na hoa ai o ke alii, a oiai e ai anu ua hoea o»ai ia oa wahi kanaka i holo pu ai me Ka-Miki i b» lawai'a aku tna ke ano keohi w»a na Ka-Miki. 0 .ka olua haua «no hoi paha i 'naa o ka lealea, & e 'hoolealea mai # no - hoi olua i ka ai ana h k« aiii a me na hoaa'i ma ke . ilioli ame ka hoaeae," waiii a lva-Miki Ua eieu ' . aeja uo h<»i ua uiau wahi «Hnaka uei elike iut uie ke an%u:au o oa (>Jin]i oia u ua i oiaa no hoi ike oJi a huawie ac> hoi. Oiai o a'i ana,. ua oipHU mai la ke alii E kuu keiln? E Ka-Miki <1 na oihaua a pau a, ke aiii a Pili —e? Heaha ia. i %ku nei oe i ka wa-. hine paiama a PiU? Ae, ua ike jyjle aku.ne ia— Maikai Kauai Heoioielo i ka malie, Kupukelakela ke poo o Waiaieale kela i ka lani, He nani ai aina a he kilakiia ua hiki no, Ke ike wale aku i koua hiona kamaha o."'

lm ua ikeaku la kuu keiki i ka oani ka u'i ame ke kilakila u ke kuaniwi anipeahi o Hualalai, o ka ike ana aoia i ka naiii o Piiholo i nft Houo oka moku o Kona-kai maokiokii kai oaalioo a Ehu. He u'i ia. he nohea, he nani, he. kilakila ka oiwi o ke kama, ua lohia |a miiikaa ia me ka neneihikapu ! a «enehiwa kapukapu o kona malaoaa ia ana ekona mau kahuhanai nana e malama nei iaia, a ke manao nei au, oia ka wahine u'i loa i palamaia a noa ia PHi. A pehea? Ua noa paha ua wahiue nei ike ' alii? Aole, ua euanao ke " apao ke kapu iorio makahiki o 'ke^'" alii ame na makaainana a mahope oia manawa komo aku keia e ike ua alii wahine palama nei s o ka wa ia e iioa ai, a oia ka wa e ik® ai *»ea apau iu a wahine nei a ke aiii. Eae naai o K!i, oke k&pu «euehiwa oka wahine a ke aiii i palama ia ai a noa ia Pili, e lilo imw ia ia Ka>Miki kau keiki pana. bele nui a oia ke kom» «ku e ike i ua alii wahine paiama nei a ke alii a noa ia Ka-Miki i ka la apopo. . K.« manao nei kuu keiki, e apono aiai ana na kahuhaa®i, ua ki&i ame ke alii wahine i kou komo aku e ik«a noa ke kapu o ka wahine P&l&ma ake alii i ninau mai ai ke alli,

i hiki i& u ke komo 6 J»ia, a oa htki lee weho i kela, *y |knpu i hoo!sa ia nou e kuu aiakuA alii nau e ulaa a mawehe ika paU % 'HHn» uene puuwai e p&ku 1 ka hene o na kuahiwi a o ka oUu kokolo ina kualouo 6 poai putii i ke awawa lipoliik) o K.ea*l> 1 k* !nh? malie a ke kalukalu o Fuu*, Oin man Inhiehn hihimauuaiw&iwA a hihiu v\-,\ o wa n&ni & omuiaw}, ū& ! hiki !oa i kan keiki aei e cs\a\\ aku hiki ika aolu nUi aa* i Kouohiiei naiu e kiai k§ iokui'4 kapn a aVn, (Ar>le i pau.)