Ka Hoku o Hawaii, Volume XII, Number 23, 1 November 1917 — KAAO HOONIUA PUUWAI NO KA-MIKI [ARTICLE]

KAAO HOONIUA PUUWAI NO KA-MIKI

Ka Hi'aiia'iole o ka Pohu La'i Kona Kai Opua—-Ke Aiwaiwa Nanu i Hoohoki» o Lua-Nuu-a Nuo-Poele-K.i-Poame ka Puku'i Akoa o na Paliku'i Eiwa o Heha Waipio i ka Nne—A 'o ka \>lali Nana i lawe a lilo na Leho Kaulana o Kalokunu, o ka Makani Kuehu lepo o Pnako.

MaHELIO XXXII. Ka hoao aua o Ka-Miki me ka Panahele nui n Piliakaaieu nona ka iaoa o Paehala ka U'i Pookela o aa Hone Elua, Ka haawi ama a Ka-Miki n.o nn kaikamahine alii o ka moku o Koiia ana, f hale kip» ai niu kana l»i aka' hele Hoopapu. Na hauu ht okeiakelii ma ke uiu alii o Pili-.akaa-iea,. KaiaUekua ka Pa-Hi-Aku ilooiliuu kaulaua. 1 ke aku la oae laua ia Koo ame Lou e noho ana mauiua o ka waa, a nalu wale iho ia. no ua inau wahi kanaka nei. Huli mai if» o Ki-Miki a kahea. 0 Uhaiali o Uhalaie ehia laua, o Koo ame L>u e>lua iaua e makaukau-oia-a hoe, ; 0 ka haiuku iho ia noia ( k« j Aku, aoie i kana niai heie a ku- i kuo ka moana. Pe'a aku la o | Ka-Miki i ka "pa" a o ka.paa tnai ia noia o ke aku a Kapalili aua iluua o ka waa, a h<3£u iho la o o Uhalali a hookomo iioko o ka hokeo. Aia ke aku ke ahu mokaki aU iloku o ka waa mehe ala ei hāo maoli ia ana a ku ka paiia| a iioko oka wa pokole ua liouuo ka waa a e owehewehe inai ana ke alaula o ka maiainalama a e o a : e ana na kukuna o kaonohi oka h uaa ka piko o na kuahiwi ekolu. 0 ka huii hoi aku ia noia o ua waa nei a pili i ka Lae o Keahole, a ilaila, hooiana lakou nei, a iele aku.la a ku iuka o ka aiua paa, a huii mai la a oielo ina kaohi ana. E hoi no enkou me na waa i'a a ke alii a hiki i Honokohau a hoolana oukou iwaho o ke awa a hoea aku au alaila, pae mai oukou. E pii ana au e ike i kuu kupunawahine ame ke aikane a maua, aia la i ka uka waokele o Kalamaula o Kaukahoku-i-ka-maka-o--ke-aouii. Kiola mai oukou i 10 kauna aku na'u, a kiola ia enai la no hoi ke aku he 40 ka nui. Huhui ia ae la a paa, a hopu iho la o Kā-Miki a huli ae la a pii. Kikoo a lele ku ana keia i ka hale o ke k&huhanai ōia hoi o Pohokinikim. fl»&ffi ke aloha, a waīho na aku a huii a kikoo a lele a ku ana i ka haie oke kupunawahine. Ike mai ia ua iuaiiine nei i ka inoopuna me ka h«tiui aku Mhea eaai la.

O oe inai ia ka ia e Ulalani* E Haunuu e Haulaui ka ia nui, * E Kapeku ka lani oni ka . aina i Eka Hihimanu ka Hahalua, I Nana e poo ke kai a ku ka I puna kea iuka, E Naaa-i-ke-kihi-o-ka-uia-lama-e, E o mai ika iuu—a. . j 0 aku ia no hei ka 4iuui>mia» a hni ih«» !a no hoi uie.ke kaikua* ana nme ke aikane. Ēia i?a i& nan e Kauhi-i-kt-kihi : ke aku muakau. Ika lawai*» aku la makou a komo ka waa kialoa o ke alii h hoi ae la a'o kaohi uoe ka l»ha aku na ke alii, a lawe uiai la au i wahi pihapiha nau am«. kuu mau Haku uei, a nau no e Ikh>oianao aku ina alii o ua hakina ai a ke alii i ai ai a koe iki a o KoUauaiki o ka ai « u«lii i ai ai a koe iki. Ae m«i ia ke kupu^wahiue, a kahea aku 1« u& luahme ,13«. . . i\-.- . < 1- t -". 0 i

£ Kapaifai-lani-poelt-i-ke-kihi'O-kamalauaa O Ikuwa ka leo o ka Hekiii» 0 Ikuwa ka ieo o ka ino, 0 Ikuwa ka leo o ka aiakani,

Olkuwaka ieo o k« kai, O Iknwa ka iet> o ka mauu, 0 Xkuwa ka leo o ke Akua, Akua ka La ia Kona. Oka wahi wawae kuhi ia, e pii gjjji e ike ia Hnunuu T Huuiaui ka i'a uui u kai, ka i'u nui naoa e kulapa a piileileho ka aioaoa a ku ka puoakea iuka. Lohe aku la no hoi o Kapaihilani ke kaikamahine ka makuahine hoi o ka kakou koa hwpa'i olē, a oia ka wa i hoouna niai ai i kahi kukini ana ia Kieiahalo, a o ka hulo mai la noia oua wahi kukini nei. a ku nna ma kn puka, a f> huli ne la a hoi me oa Aku he 5 kaunn h kn «„» lU , hoimakeaio. oke nliī <vii)imip Kapaihiiani. Oia . Ra Keia k;tm .i n knu kupueiawn.' i Kahea mai nei, eia ka he Aku. Nnw.ii ia keia Aku? Na ka moopuna aiwaiwa nei no paha ana? Na Naj.a holM.ke-i-ke.kihi o-ka-Bja- r lama, ue aku ia kahi kukini. Maanei e kiiinoe aku kaJcou ma ka uieiieu pololei o ka kakou moolelo. Ua hoike &ku la o Ka-Miki ina ' S hana «vkc «k alii ame na mea apau k o ka Wixh tie palama punahele a ke alii, oia kma wahinn e hoao ai, a \ua ia po iho na lealea oiaa inau o ke al;) aiii e malama ia ana ooa ia po. Ua makemake au i kuu &aku kaikuaaua aene fc e aikane a «aau» e hiki »e rua keia po nui o ke aiii aoae a'*kana keiki puna hele. Ae mai. ia no ke kupunaw:ihine we ka i aiai. U» pono jilaila, aku e ailolo ai ko aikane, ua pau na aiihi a ke kuukuu i uiana ° ka laau i upeoa e hei ai ka lonaiona, ka puielehna, ka pokipoki, o kini ka lebu anoe ka manao o ke Akua. pau puiu aohe lau kanu ia Oiapakahuilaokalani, ke aiwaiwa nui nana e popo'i ke aewa o ka iaoi a paa na maka o Haumea nui niho wakawaka hiapaiole o Nuumfcalani. N& laua noia e hele aku a hui me oe imua oke alii. A auhea oe? oka po keia o Akua, he po moe ko kanaka, a he po hale kp ke, Akua. Heie na kilo, hele na kahuna. heie na kukini makauipuahiohio, a hele na mea apau. He oiaio, e nui ana ke kupini wawa o ka hanehane e ne-i ana i keia . .»• v He mau olohe aiwaiwa luaole eia iho la a hoea iho i keia po. He mau kae'ae'a ihup&oi e makeoaake ana e mahele i ka moku o Kona a noho aialii ia Kona, a ina aole eae ia aku, e kipi ana i ke alii alaue ae ina ka ikaika i ka moku apauoKona. He Uli hwmaahali uou e kuu moopuna a nou keia aaakaua aoe uioe ka liii a uiake oe, alaila. "na" ke kako o Jta «pu ana a hui he alo a he aio. T7a hiki i ilaila e ike i& ai ua olohe o makoo, a īlaila uo hoi e inaopppo a! na alapa aiwaiwa a hi'aloa nana « aoho alii ke kahua mokooioka /I hookelakeia oka la hookelakeh* o t Piliakaaiea ke ali' kapu o na hono o Kona. , JSia iu. ke hoi nei, a ma keia po • boM ae ai o nooiano, aoie Keahialaka-o-ka-pa-pa4ohi-o-Apua, ma ke ano he mau aka-ku hoopaha'oha'o no ka po!e f a t o PHi no ka hakilo ana a mahope o kela mau kipi ae'a waie o ka uiauao iiu a hoouiauhala o ke auo hahe waie. Haawi aku ia o Ka»Miki ika hoailooa i ke k*ij kuaana ame ke aikane a oia hoiailona ka Uua e hoike aku ai iai* iaaie ua aiapa apau 4 ke aio alu a koe na olohe e naakeuiake uei «, j kipi i ka. moku 0 Koua.