Ka Hoku o Hawaii, Volume XII, Number 24, 8 November 1917 — KAAO HOONIUA PUUWAI NO KA-MIKI [ARTICLE]

KAAO HOONIUA PUUWAI NO KA-MIKI

Kh Hi'apa'iole o ka Pohu U'i Kona Kai Opua—Ke Aiwaiwa Nana i Hoohoka o Lua-Nuu-a Nuo-Puele-K i-Poamc ka Puku'i Akua o«a Paliku'i Ēiwa o Heha Waipio i ka Noe —A o ka Olali Nana i lawe a lilo na Leho Kaulaoa o Kalokunu, o ka Makani Ku.ehu lepo o Pnako.

MaHKLK XXXII. Ka hoao ana o Ka-Miki me Jja Punahele _nui *a Piliakaaiea nona ka inoa o Paehala ka U'i Poōkela o na Hone Eiaa,

Ka haam aiiia a Ka-Miki no nn, kaikamahine iilii o ka moku o Kowi. iwia i hale kip;> ai ina karm hi.akai hele Hoopapa. Na liana heokelukela ma ke alo alii o Piliakaaiea, Kinakekua ka Pa-lli-Aku Hooilit:a kauiana.

Ia olim e hoileē ai ikeih hoailoiia a o ka n»ea a naaw mea e "O" ■uaai ar>a i kona ?iima ua maopopo lakou no na mea pili ia olna, a o ka me# e "o" olemai ana i kjua

lima e kupee iho iaia a paa a i ka wa 110 e pia ai e hoea koke

ana no ua mea nana e lawe aku a waiho o ka aha kt)pu kahi a ke alii e noho ana a malaila e waiho ai a hiki i ka pou ana o na lealea o ke alo alii o Pili, a oia ka wa.e huli pono ia ai &e ano o kt;la aaie keia, a oia ka wa e ike pono ia ai kē kīpī ai ole ke alapo paa aina paha nou e ke alii f j 0 keia wahi hoailona a Ka-Miki j| Ihaawi aku ai, oia hoi he kapala'pala alaea ulaula naa ka poho o ka lima hema. I ka wa e hoike ia ai kela hoailonn a ''0" mai ka liaia me ke aai ana o ka lima, alaila, o na poe ia oka aha lealea maa mau o ke aiii elike uie ia a kak'eu i ike* ae nei. E waiho ae kakou i ke kamailio ana rio na mea pill i kela eoau hoike a ke kupuuawahine ame ka moopuna, a ke nee aku kakou Ua hoi pololei aku la o Ka-Miki a hoea i ke awa i kai o ua Hono Ina hau elua a loaa na kaohi waa e k&li ana a pae mai lā ko waa iuka me ka piha i ke Aku. Kauoha ae lao Ka-Miki e ohi ia ke Bku a hiki i ke« kuaiake mua, a eia inau- i'a apau na na kaohi waa ana, a o na i'a apau loa i ohi ia na k& wahiue ia a ke alii.

E noho no oukou maaiiei noi'e kiai ai i ka i'a a kauoha mai au ia oukou e lawe ae ī ka i'a a ke alii, oiai, e hele mai ana ke alii a kakou « ike i ka wahine palauia ana. Ua pii pololei aku la o Ka-Miki a hik"» i ka paehumn o ka po o waho loa o ka hale, a ike aku la i ke alii wahine e moe ana ma ka puka 0 ka hale. A ia wa, kahea ae la o Ka-Miki. "O ka uhane kinp aka, kino wailua hele auwana hoopahulu aes hele iuka, i kai, i ka auau kai o Kape'a, kai piija?ale i ka paU, kai auau a ka trtea aloha, o kona | aloha, ka lawalawa ka welewele ke hiki mai a hiki mai ka e u*ve no—a." 0 ka uhane| kino hele auaua i ke kupinai hanehanei ka pueone e paani me ke kai o K{)pe'a kai, piiwale !a i ka pali a ka uhane kiuo wailua e auau ana i fea wailiula ianoano holPo ilihia la, ilaila. 1 Ehoi ka uhane, e hoi i be kino, l E hoi ka ahane, e komo i ka hale. | : £ hoi ka uhane, e komo i ke i' 1 ■ kioo. £ hoi ka uiiane. e hoi a noho i ke kiuo, K hoi ka uhaue, e hoi a kauio i ke kino, 0 ka uliHiie aua:;a Uole *e'a k oke a!i? wahine» o ks w&hiuepaiama puoahele nui a ke alii U o, iVeUaU-kuia-a-Kalain. |

Kolo kaapuni ,ae la o Ka-Miki mawaho o ka hale Qje ke ,ana. Hoi aku, hoi aku ka uhaue ike kino. Aia wa maopopo iho ia i ua alii wahine nei ke alualu ia uei ka uhane ona, & eia i'o paha ke aneane aku nei _ hoi mai a kouio i.k>ko, oja kana o uoonoo ana, a oia kona wa i kg ae, ai i,kon& mau kuli iiuna no ka hoolohe' pono ana int niea i kauoha la ai, a oia no ka wa o Ka-Miki i kikoo aku ai a kau ana ike aki oka waa o

ain. a maui wahi aku, ua lou aku ia ka makauo Maaaiakalani ka makau nana i hoolou i ka waha o Pimoe o ka papakn o ka_ hohonu o ka moana lipolipo. a o ka Ku-Miki hoi i ke ahi" nui malaialena <• na Hono lua hau eiua i ka la'i o r Papaaikahauolono ia ilaila hoi la— walea wale i ka hoowili i kala i ka palani i Ka uhu i ka i'a ku o k« Ua īkn mai In ke alii a ua heie inai la oia a konoo i ka hale a. haawi 9,ku la i- kana 'oleln iiooaolo uh noa ke kapn «> ka wahiue i Im>oiaa ia amm iu Pii;, :l ua lik» i.. H in «'* Ku-Miki, a ua ia laua, ° mu, ahupuaa inai tm laui eiua 1 ke kula u Ahuena,. a hiki i na w.ii ek"ln o ku pukoiu o kane. ■

O ia, u)au okh:a o ka uioku 0 Ko.jd u«,u ia e kuu keiki punaheie a u i hiiinai uui ai ame na kattak& ap;iu a e ii'>oldhe lukuu 1 gau mau kauoha e h»oko ; poao iii noia. Ua hookp ia keia inaa mea a ke alii i oielo ia a ua hoao ae la ua mau u'i uei o Kona, a ua liio ae ia o Ka-Miki oia kekahi o na alii aiokaua o ka moku o Kona e noho aiia, malalo o Piiiakaaiea ke aiii mu & noha aaaa uo kamuku o Kona kai opua i ka lai a Ehu i ke kai oiaokioki.

MAHELE XXXIII. Ka po nui no ka hoao aua. Ka, hoea aoa mai o Kaalapuali ma ke Ka hopu ia aoa a p»« e Ma-Ka'iole a lawe a iraua o KaMiki ame PiH ke alii. Ka hoe aoa mai o Kanaha-ha ame Ikoa ka hiapaiole o na pali ku'i ae a ku'i o Koki o Wailau i na Hono o Molokai nui a Hina i ku'i laau. Ke koi ua hoa a Kanaha-tia aine Ikoa e hookuu koke aku ia KaaJaP>ia!i a e mahele ia ka moku o Kona a e huokaawale ia ka okaua o waena o ka moku o Kona a e kapaia o Kona-waena i uku pauai n ° hoopaa Wiile ia ana o koua kaikuana ma ke kauoha a ke alii.

I ka po i malama ia ai na 0 fea hauoh o tse alii ume na alii a pau no ka leplea, a;u na alapa, ua knkini, na kahuna, ke kakaoieio nui ame na keiki hookaoia apau a ke alii ina makaainana a hoea loa i na lop», ua unu ja ae a lo«&lona imua o ka aha nui piha h&uoli oia po. He nui na lealea uiaa niau oia po i malama ia, a e lphe ia ana na leo uwauwa a kauikaaipihe ona kanaka, no ka nui atue ka piha hauoli maoh o na kauaka no na lealea oia poIloko oia nui piha haaoli o aa. mea apau aia kekahi kiu ka |a!a ake kiei ala me ka ole ae jhe kiu eia ke hoeh&lua uei, & aole |no hoi i uiaopopo l keia kiu o k& | po, eia he mau oiohe iwikaui aike uiaalao la. aoe he |kino aka hoopahaohao aia uuia po, a na mea upau loa e hoomaopopo ole ala i kela poe Ueaea. , Iloko o Ina hauoli arue ua lealea oka ; hulehu e nuuu'a ana, aia hoi ua hoopuiwa nui loa ia na me& apuu i kekahi mau alapa elua s,jgfMkomokt> ana no ka uaake k«

; ola iuav%ah'> aku o ki aiw leale*» ? <vvō iA am U ke *āi» :i puiwa o ?iii. & ia«*u koke no 1« Ks,-MikL CAol« i p&u>)