Ka Hoku o Hawaii, Volume XII, Number 25, 15 November 1917 — Ma Ke Kauoha NA AINA AUPUNI NO NA HOME HOOKUONOONO MA KA MOKUPUNI O HAWAII [ARTICLE]

Ma Ke Kauoha

NA AINA AUPUNI NO NA HOME HOOKUONOONO MA KA MOKUPUNI O HAWAII

Ke li'iiki- ni'i-ka' !nh<-. k:i. :iina auj puīii i ln'HkM'iku ii maliope■■;»v nei, welie 1« akn-ana no ;:a Home HookiH uiwoii" <■ ht-<- hk'. iii malalo iljo. m-i, ai| kultKi liot iii'- tcr kaiuiA'.ai, ue.hiki ai| no nae k< j Miiulii iu mai maimni o ka wae la ana. 1. KAHI O KA AINA K WAIH<) NKI. Oka aina e wv)ie ui aku aiia ke wailm lu i iio ia uia ka Mokui nni o fTa'\vaii. ;u !1 '" ia hoi mii kiino.i Na Home'-hook ī>» ono i» Le]V>!oa-Kaii bjho. ma k \ \pßtut u Il)Io Akau. 2 KL ANO O KA AIN'A. O ke «no o keia ni*u apana aina, he mau ama niaJ;idj. u o ka piipa-ekalii, a ina!alo lioi o ki I ohsina ana ia ana uia ke aiio kiinn ko. 3: NA KI MT MR X\ \NO E 1-OAA AI KA \INA. Ouu poe apau I kule' ana e iawe i ka aina i olelo ia, e hnoijaaf>p6|>f. ia ii" ia liuki' < r »na, ai ole' ia rua ka haawi f\v& .akn. oke kane a wahnie palia, aka. . aole uae e iiiki i-i IāUH ke waiho like ae i ka lana palapaia noi no ka Imki ana. īia loaa 110 ke kuleana i kf!kahi rrwM hookaiii e lawe. i hookalii apana. 0 i>eja uiau ujmiia aiua, e lawe ia no.-.ia in.il.iloo k.i \i;UKl', HO.MIMIOOKL" ONOOM) KI'IKAWA, I:uvv ia hoj malalo ona knmn i hooakaaka i;i rna !aJ<> iho in j: ' a. KA I'Kl' ANA. E nku mna ia niai he 5 pa-keneka, a he 5 p ī keneka | ka makahiki hookahi, a miahope roai e iku iā' iiiailH- .10 , pa-keneka i kela me ieeia makaliīki, a hiki wale no i ka pau ana o ke kuimikuai o ka aina, me ka uku puia o e< >rio pa-keneka uku panee o ka niakahiki. Ua hiki no nae e uku ia īuai ki r ku uukoai piha i ka uianawa • iiku ia ai, .ie hoop m ia ai na kukai '>al,ijia!a aiiil. h. KA NoHOANA MALU-N'A OKA AINA. He elima makahiki i ka mauawa o umi makahiki oiua, aole e haule iiit> malalo o eom> iuahina i kela m<e keia makahiki, ai ole ia, e noho-paa uia -k» aiua uo ekolii makahiki: E hoomaka aku ka noho ana maliope iho o ka hala ana 6 ehia makahiki. e. KE ANO OKA MAHI ANA He l'O. :(n. 40, 50 tne 60 pa-keneka oka aina, a iie />, 10, 1-5, 20 me 25 kuiiiUlaaU uo ka eka pnkahi o 40 pa-keneka o ka iaimi i k.ue. mai ki pau ana o Jsa

laaoawa ama, ka elua, ka ekolu, ka <'tia amo ka olima o ka makaliiki a hiki } ka w r a e loaa ai ke kulana Paīāpai& i ka mea !a\ve aina, ai ia o ke 40 yja-k*'if: ka i> ka ;, ina ai -o hoi kumuiaau no ka <.'ka hookahi no ke koena o ekoin maka!iiki i hoomau ia, e hoopiha na niea <■ ae i aelike ia tna ka hoomaka ana o na man makahiki ekolu aia. il. KA HOOLiLO HOŪ ANA AKU. O na hoopaa ana no ke kuai ana> hooīimalima ana, > pela ak», e like no ia me ka ke kanawai i kuhikulii ai, PALAPALA SILAXUĪ. Mai ka ekolu a h ; ki i ka umi makahiki e )ike me ke kuhikulii o ka hookaa ana mai, a me mahi ana, ai hooko pono ia lioi ka aelike. E lilo aku no na niea hooulu ia, i na nae ho mau mea oia auo i ohi ok- ia. Aole naee ioaa ke kuleana i na hawal, n« amvai. na hmwai, na kahawai kaiie, na nwea a palia, na alanui, kuanioo hele, ame na alahao. Aole no hoi ho aina e kuai ia aku ma ke ano he aina-wai me ka ponowai pu, o na ponowai apau e inahuna īa nu ia jjo ka liomaikiiLo k a leāuīehu. 4. KA PALAPAL* NOi >TO KOU KOMO PO ANA r KA HUKI ANA, 0 na inea ap*ui i loaa* ke kuioanā noi Honie Hookuonoono, a ma kn Poaono. a maniua ao paha oia manawa, Xanuari, 19, 1918, a tna ka bora 12 awakoa, a -lole hoi maliope aku oia nianawa, e hoouua aku i ke Kouiisina o na Aina Aupuni, ma Henoluiu, ma ke eke ieka, aok- ma ka lawe kino ana, a a< le no hoi ma ka leka i hoopaa ia aku i k;i hale. leka, i ka palapala noi no ka huki aaa e like me ia i kuhikuni ia ma ka paiapaia noi, a aole nae e ho >komo ia iloko oia wahileka a oi aku mamua o ka Uookahi palapala m i huki aina. O ua palapala noi apau e iiana ia no ia maiuua o ka palapala pai hakahaka 1 lnwinakaukau ia e ke Kotui>iua o na Aina Aup||u ao kona Agv>na* paha, ae pono no «Hoopiha j kona inoa pono'i, koua walunoho, na makaliiki,. kona kau mal»a, kona auo waliiue a kane paha. a ina paha he uiea oia i iuafvi a marv ok\ paha. ae iioohiki ia oia īuiuh e k«kahi Ageua aina, ai ok- e kekahi Xg-

tari paha o ta U'hnlehu, Lunakanawai _a. v ae paka i i"aa ke kuleana e lawe i na hoohiki, ae h<v->tina ia -ik i li : ; a k;- a ki KomisitiH « Acr"n:< ainn p«lvu i hr«v iai." m:ii ai. E pai ia maluua oia wahi-leku ka ;?ioa me k: hi uoho o ko K<jmisina f ao kaluiu pu ui me ka nio.ikaaka keia innii Ininololo maluna o kola wnlii loka. "II.• palnoala noi huki iuna 110 ka Apana o ——e hoopihapiha ia 110 hoi kela palapala noi inaloko o na palona o ka Apana i waiho ai ua aina nei, a aul(' e lawe ia uiai kokalii walii U'kii e alakai ai ka hoomaopopo ia o ka nuia noi, ao ka moa palia nana i lioukomo īnai keJa walii-loka. O xia wahi-leka apau o hoopaa pono ia' lakou, kan pono ia na pooloka kupon<>, ao hana ia koia mau ii>ua m' - inna o ka hookomo ia ana i ka Halo loka.

0 keleahi moa noi 0 noi ana a oi aku mamua o hookahi noi ma keia noi huki ana, aj olt> ia e 1301 ana paha aole inalalo o kona t inoa pono'i, aole loa e ae ia ia moa noi ma keia iioi liuki aina ana. 0 na waiii-leka apau i waiho ia mai, ai 010 ia i hoouna ia inai paha ma ka eko leka, ao hoike ana e hoomaopopo ia ai ka mea nana i hoounaj nai, e wehe ia no ia i ka wa e loaa mai ai, ae hoihoi hou ia aku ia pala-i pala noi i ka moa nana i hoouna mai 5 KA ' HUKI ANA AME KA WAE A"NAi Mahopo iho o ka loaa ana mai 0 kekahi wahi-leka i kakau poiolei ia, 1 hoopaa pono ia e like me na mea i hoike ia ae uei maluna ao, alailā, ( waiho aku ke Komisina ma kekahi pahu kupoin». ao ua walii-leka wale uo nae i kiipono nu ka iiuki iu ena, a ma wulii knpono e waiho ia mi.: ka lawe hou ole ia aku ma kekahi wahi okoa aku, a hiki wale no i ka la e huki ia 111 a ke ake.a 0 like me ka moa 1 hoo!aha ia aku'Ma ka hora <9 a. m. ina ka Haie Kapitala ma Honolulu, mi ka Uoakahi, īanuan 21, 1.018, ae k'okoko ana hoi ia manawa, e welio ia ka pah'll e w'ailio ana ma ke ano akea, ae hoohuihiu ia iHkou, alaila, unuhi. mai ina ka liooi/iiii i ka uianawa hookahi ma ke ano ikea, iū>. hookan ia ka huahelu e like <ne ko lakon uiiuhi i« ara mai. ai noomaka. ana mai ka huahelu ekah' •nai, ama na huaheln i haawi ia, maiaik mai e hooponopono ia ai ke ano 1 ka poe no lakou na inoa itok<! olaila. ae loaa ai hoi ia lakou ka wae īna ame ke kolio ana I ko lakou rnau • paiia aina. O ka papa inoa i haawi ia aku ai ia lakou na hualieiu, e hoike aua i ka luaholu i. iiaaw'i pakalii ia lakou, e kau ia no ia ma kahi akea, »e haawi ia 'ioi 1 na nupepa no ka lioolaha aku ma ke ano he inan mea hou, aine ka hoike pu aku 110 i ka helu i haawi ia •'ku. ae hoouna pololei ia aku no hoi i ka mea nona ka inoa i hoopaa ia nialuna 0 ka palapala noi o kela me kei* mea i haawi ia aku āi ka lieluOnft oalapaia noi apau i pololei ole k a hana ia an», ame ka hoouna ia «na mai- e kakau ia no mawaho penei "Ua hoolei ia mamuli o ka pololei ole oka hana ia ana," ae hookaulike ia no hoi ma ke ano o ko lakou hoole u ana, ae hoouna ig akn hoi ka lohe i ka mea nana ia palapala noi. 6. KA WAE ANA I NA APANA. E hoomaka ana ma ka hora 10 a. m., a ma fea Poaha, Feberuari, 7, 1918, Wii ka Haio Uookolokolo ma Hilo, Hawaii.

O kela me koia mea e baa ana i kekahi liehi i haawi ia aku iaia ma kekahi huki aina aua, e wae aku wia i kana apana i makemake ai, e Like no hoi me na apana aiua i wehe a > ai kupono xio hoi i ka inea ' koho ia ma ka helu. Ina i ho-a ole kekahi mea i lilo ū kekahi helu ma ka wa e wae ai na helu ,o na apana aina, a ina uia e paue ole mai i kona iaoa, ala[la, e uee aku no i kekaiii mea e nkali niai ana i kona helu, a pela no e noo aku ai a hikf i ka wa t pau ai ke kahea ia aua, alaila, ' e kahea hou' ia kona inoa, a uia oia e pane tiou ole mai i ke kahea eiua ia ana, alaiia, e manao ia ua haa-

lele oia i kona kuleana wae. 7, NA HOOIAIO I K A MANAWA OKA WAE ANA. Ika nianawa o liooa niai ai no ka wae ana, alaila, p hoomakaukau no kel-i me keta iuea noi Hotne Hookuohoeuo i kona auo kupono no ka lawo Honi" Hookuonoono ana, ae liooiaio ia moa iiaa kona hoohiki ana ma kekahi palapala i hooniakaukau ia o ke Komiai ole e kekahi moa kupouo e ae palui ; ! Ina o ka ruea noi, a he Makaaiuaua ole oia no Amenka Huipuia ma hauau ana, «laila ( o hoike mai oia i ka palapala kumu o kona lioohiki ;uia uo makeinake o tilo aku i makauinuna, ,ai 010 i« i kekahi palapala pahu mai k« Ah* Hookolokolo mai, .■ hoiko i koiia ko.lana «mo makaainaua no Au|oriku Huipuiā, ai ole o koi au* paha i kona kuieaua ma ke auo o ka lilo o kona niakuakam' i luakaaiuaua,

oia malalo o ua i emi m;nj ma3aio_o ka iuakalna-knni.-iuiHkaiii, a< hoike mai no hof oia i ke kope °j ka palapahi a ka Aha Hookolekolo i haawi ai i ka [»ono mak'iainana i kona «uaknakano. Aok' loa kekahi moa i kupouo ole i iawo i kekahi Honie Hookiionoono, r w«e oie i kekahi aina, a in/i palia u;i «rao oia, aole tm> ia lie mo-a o loaa ai iaia na popa pīK i ka aina, a la»' e ae paiia ia apana aina, . 8. K.E ANO, A PALAPALA AIJvA, AMĒ NA HO\K/,AKA AN'A V loaa no oa atno n t nioa i hoike ia ae ia mai ke Koniiuiiui uiai > na Aina Aupuni, ae loaa pu nu hoi na walii-leka,. na pai-l> »kaiiaka o na hoohiki ana am« na mea kupono i kn lawe aina, ao na mf>a ]»ili huak'aaka k» ninnnwii pahn o wiln'ia ai k" aina, :ime na m«;a" pili i ka kuiuu kolio aiiia, ae niiuui uo ia uuui inea i ki toniisiiia o na Ain« Aupuui ma Honoluiu.„si oie ia ia Hope Agenu Josepli G. Andrews, Hilo, Hawaii. Na Home Ilookuonoono .imi Lepohm-.Kaunilio, Hilo Akau,* Hawaii. Apana īliaiua, Eka Kumukuai ■ Helu t oi a onii niai j liolioia 1 11.80 ■ $ «BU.ŌO - 1,578.00 3 ■ ■ ■ ' lfi.ns 1,698.00 4 15.fi 2,077.*>j <"« 11 h) 1,21'] ,00 " 14.4:.} -«'.lOl.ūU H}.' r >7 !,(!',7.00 * ■ ir».?:ī . 1,57:100 . • : .17:84 1,784.00 i0 J7.9i> 1,525,70 >1 , mai : 12 17.22 1,463.70 W IS.S4 1,55ft.9n '4 !«.:'.!> 1..W5.15 15 M-7" : 808,50 1,244.25 i" 10.n1 yi.v>o b. <i. hivenbuu<;h, K.omisiria o na Ama Atij>ini Aponoia: LL T <MT*S E. PIN'KIIAM, Kiaaina o Hawaii. Moveuiber 10. 1917. Xov. 15. 22, 29 l>ek.' 6, M, 20,. 27 Jlan,3, 194K