Ka Hoku o Hawaii, Volume XII, Number 25, 15 November 1917 — KAAO HOONIUA PUUWAI NO KA-MIKI [ARTICLE]

KAAO HOONIUA PUUWAI NO KA-MIKI

Ka Hi'a|ia'U»le o ka Pohu La'i Kona Kai Opua—Ke Aiwaiwa Nana i lloohoka o Lua-Nuu-a Nuu-Poele-K .-Poame ka Puku'i Akua o na Paliku'i Eiwa o Heha Waipio i ka Noe—A o ka '.Uali Nana i lawe a iilo na Leīio ' Kaulana o Kalokunu,, o ka | Makani Kuehu lepo o Puako. | V-"/ " MAHELE XXXIII. Ka po nui do ka hoao aua. Ka huēu aiia ma,i o Kaalapuali ma k e iino kiu. Ka hopu ia ana a paa e Ma-Ka'iole a lawe a imua o KaMikj,. ame Pili ke aiii. K& hoe ana :uni o Kanaha-ha ame Ikoa kn hiapaiole o na pnli ku'i ae a 'ku'i o Ko'ki o Wailau ina tl.ono t> Mniokai nui a liiua i ku'i l.iau Ke koi ua lioa a Kanaha-ha pie liioa e huokuu koke ak» in .Kāuiu■Piiai; a e iniiheie ia ka moku 0 Koua a e hookaawale ia ka wkana 0 .waena o. ka inoku o Kona a e k ipaia o Kona-waena i uku uanai no ka h'iopna Wi li! ia.ana' o kona k.ukuaiia mu ke kain:ha .a k.e alii. Mai pulwa q. hopohopo e ke alii iioia u)t;a. Uu ike mua au o hoea »i;ai ana he ololie ,no ka noii iuia a .kiu i kuu mau. paia e ke alii, a u >ia ike a maopopo ia'u ©•". hoen n!Ai ana ne kiu i makemake e kipi 1 kou noho aialii ana iio ka inoku o Kona. Nolaila, ua hoonoho afu a.J elua mau olohe pilia aiwaiwa uia ke auo he mau kiai makahi-a naueole ua laua q hopuhopu a kupuee na kupu apau e hoao aua e. wawahi wale.i ka maluhia o kou noho .aialii pookela ana no ka moku o Kona mai ka po maiUa kahea aku la na mea apau loa no kahi o ua olohe e uiokouioko aua, a i ka wa e mokomoko uai paa loa ihō la kekahi oua, mau oiohe nei a liapai ia aku lā o waiho imua o Ka Miki ame Pili ke alii. 0 kela olohe i kupee ia ai a paa loa oia no o Kaalapuali ka huahaiLiiu o Kanaha-ha, ano keia, aiau alapa kela inoa o "Na Hau o Maihi'' eO r uei a hiki i keia la- "0 ka mea nana i kupee a paa loa oia. uo o Ma-Kai-'ole, ke kaikuaana o Ka-Miki he olohe aiwaiwa ma na mea apau. Ua hoOpaa ia aku la o Kaalapuali ma kekahi liale e paa ai ua lawehala me ke kiai ia,- Ninau mai la ke alii. ! Owai" keia olohe , nana i kupee mai la keia alapa e hoao pna e kipi ik& aupuni? 0 ko'u Ha|cu iaOia mamua, a owau aku mjahope a oia kegahi o na olohe ahi aiwaiwa a'u.e olelo aku ai jia oa eke aUi. Aohe olelo nanu p kula'i a hoopnhili i kona ike ame kona ikaika, a oiai, ua waiho ia aka ka hana ma kona lima, a oia keia au i ike iho la e kuu Haku makua alii. Ua hoi aku nn o Ma Kai'ole a me ke aikane a laua me keahi-! lalaka no uku o Kalamaola, a mai [Uila niai no laua e oili mai ai me' he makani puahiohio ala e nee, anannalo aku. a pela no uie ka hoi ana ooa mau olohe nei. j I .ke ana ae o kela po, ua irai na wa olelo e lawe hele ia aua ma na pe'a o Kona uo na mea e nili ana i ka paa anao kekahi olohe no ka hoao anu e hoohauuaele a e kipi i ka ;ualuhia o ka aha a ke' alii auie kona mau puuahele. Hele aku la keia mau s<>no h lohe o Kanaha-ha »me Ikoa ka! laua aikane a kumu ao mokomoko oj «a ikia apau oia au. Auo ka ma >- popo ana in laua a* paa !i'o o Kaalapuali, ua li.iuiioio koke iho la ua mau uii»hv nei e heio kok,e aku iiuua o uliī a k>'i koke aiiu uie k» ua-hon e hookuu uj|ai ia KaaUpuali, a e tu&h<?l« i& ka

0 Kdu*i i iiu okiua ekulu, * o ke _ koiu ooa okiua e Jilo ia 110 lakou 1 panai no ka .hoopaa wale ia ana o.kekalii aiapu me ku l.ewa oie, a ina aole e ac ia, i- luku ia na blapa« na ololie mi puka.ua. apau loa o ke alii a e iilo ia laoa ka nobo manu ana ma na mea apau 0 ke aupuni me ka hiki ole i ke aiii ke kue noai. Ua hpea aku la ua uaau alapa iioi me ka wiwuole a ku ienua o ke aiii a kv»i aku ia elike me .na naea i oleio ia, Oiai ua mau llapa ' nei imua o Pili ke alii, ae koi ana elike me ka laun i hoohoip . :M. fc ae mai ke alii. Ua pane la o Ka-Miki, oka olua koi hilahila ole o ka hookiekie ioa u 1 kohu ole, aole loa ia e ho;>ko ia i elike mea ka olua i inanao kuhihewa loa 'ai e';ie wale aku ke alii ame kona pukaua pookela )oa e ku aku la imua o ko olua alo Owau o Ka-Miki, ka pwnahele nui 9ke a '"» a o loi *vahaolelo ame ka mana. pi! .i 'n;uia »iea apau l' ! a e pili au,i; iue anpuni, a aia <>ia kuu liuM kv. ula uuhi ka n>ake. ■■ f K« lu»u»)j)ft nei au iu olun e hoi aliu a ji<>fio inalio iue, k» n»a-' lama p<,fio lou i ua ki>uoha »une na kanawai hoamnlu a ko alii \ k:vu ai {naluna o ua mea apau o ko •iiipuui ine ka hiki ole ke kue le,ia.-. A uu uiaopopo uo ia olua 0 n:i pi)e .;pau lou e hoao ana e honla kue a hoai; e koi i- na koi elike me ka olua e koi nei, he kipi kiekie i'ia.ia ahe hoao hoi e hoohaunaele i ka noho maiuhia 1 auu o na makaainana o ke alii oiai oa o. Owau o Ka-Miki, a ma | kou kulana he pukaua nui a he imana nui no ke aupuni naa na mea apau/ ke olelo uei au he ;aia.u kipi a he huikala aku nei au ia olua no <sa oiua 4 koi kuleana ole.a kue loa i ko ke alii I makemake ame.ua inakaainana, r a i kue loa hoi ika noho maluhia i ana o ke mai o a o. Ke kauoha nei au ia olua e lioi aku a noho ma &e ano he mau alapa a olohe piha ike ma ka |oihana oiokoaooko a e malama i pono hoi i kela ike iao ai uo , ka la "ma" kanaka o na aiii, aoie a ka hoomaunauna waie no a hoao e hookelakeia no tca. uiauao ua uui ka ikea aahe mea naaa e kuia'i e hina ai. Ke oieb nei au ,ia olua, ua kuhihewa ioa oiua, a ua hoike mai olua i ko oiua paa xuia ,ole a malama oīe ina ioina eehia ,o. ka oihana mokomoko. Koiaiia, l o na uaea a olua i mauao nui ai e ..apono aua ke aiii, aoie ioa ia e liooko ia, a iua e ana Qlua no ka hooko iu. oia mau iuar nao pupule a kuhihewa nui o ol'ia ,e kupee ia no olua a paa loa elike me k«la alapa e paa mai la, a oluB e koi nei e hookuu ia. Ua pane koke aiai ]« o Ikoa. Ina aole e hookuu ia mai o Kauiapuaii» a aole hoi eae iu mai e mahele ika moku o Kona a kaawale ka okina o waena o K;ma oia o Kona-waeua a huuwi ia mai no na "Hau o Maihi" alaiia, e lu&u aku uo uiaua i ua oiohe apau oke aio alii o Piliakaj»iea. Pane koke aiai- la o Ka-Miki. Owai keia pupole nui o keia la, e olelo nei «iukn ia na olohe i wikani aiwaUa 0 ke alo alii o Plliakaaiea, je kaolu ke kukiyia o ka La a koili | i ka iii o ke kai e maokioki mai Owai hoi keia olohe hupo a Ihawawa o ka haahaa haalele loa , i Hke iue kekahi o na lopa ku«w a j waie oke kuaaina piia rui* oie o lua »ua kuka a na alii e oieio jme maopopo ole o kaua mea \* oielo. ueu oka wa noia o KaMiki i kahea ae u i kti kupuua wahiiu\ r-.1 " - -