Ka Hoku o Hawaii, Volume XII, Number 26, 22 November 1917 — Ma ke Kauoha NA AINA AUPUNI NO NA HOME HOOKUONOONO MA KA MOKUPUNI O HAWAII [ARTICLE]

Ma ke Kauoha

NA AINA AUPUNI NO NA HOME HOOKUONOONO MA KA MOKUPUNI O HAWAII

K> hoike m*i ka lolie, «» ka aina au. puui i lioakaaka ia iiiaho]M- i»c nei, t aku aua ao na Hunie Hookuoiīoonei e liki- me ia malaio iho uei, u; hoi m<> ke kaiiavvai, a< j liiki ai ii<> nae ke amihi ia «nai inaunia o ka wae ta aiut. i. KAHJ 0 KA AINA E WAIHO XEI. Oka aimi e wehe ia aku iuia, ke -waiho nei no in rnu ka Mnknpuni e Hawaii. ai ?k<* ia hoi ma ka inoa Na Home-hookuonoono o Lepoloa-Kau-niho, toa ka Apina o Hilo Akau, 2* KE ANO O K.A O ke ano, o keia mau apana aina, itē mau aiha mahiai ia o ka papa-ekahi, a malalo hoi o tca hoohana ana ia aua liia ke aiio kami ko. 3. NA KUMU ME NA ANO Ē LOAA AI KA aINA. Oiin.poe apau i kuieu lawe i ka aina i olelo ia, e hoomaopopo ia nō ia ma ka hukī ana, ai 010 ia ma ka haawi ' ana aku. oke kan«.a waliine paha, aka, aole nae c Uiki ia laiw ke waiho like ae i ka laua [>alapa!a noi no ka huki ana. Ua ioaano ke kuleaiia i ki:k«lii mea liookaiii e lawe i hookaiii apana. 0 «iau apana, aiaa, e lawe ia no ia oialaio o ka AELIKE HOME-HOOKU->NOOXO KUIKAWA, ae lawe ia hoi ualalo o na kmnii i hooakaaka ia nniaio iho uei: a. KA ŪKŪ ANA. Ē uku mua ia nāi lie 5 pa-keneka, a he 5 pa keneka | ea ma,kaliiki hookahi, a maīiope mai e īku ia luai lie 10 pa-keneka i kela me ieia makahiki, a hiki wale 110 i ka pau ina ōkē kiimukuai o ka aina, me ka akū puia o <-ono pa-keneka ūku pahee q «a makaliiki. Ua hiki no nae e uku a mai ke kumukuai piha i ka manawa i ukii ia |ū, ae hoopau ia ai na kukai ana. b. KA NoHO ana maluna oka MNA . He elima makahiki i ka mānawa o timi makahiki mua, aole e hāule ho maialo o eono mahina i kela me teia makahiki, ai ole ia, e nohō-paa 3aa «& aina no ekoiu makāhiki: JĒ aoomaka aku ka noho ana mahope ho o ka hala ana o ehia makahiki. KE AKOO KA MAHI ANA. He 20 ; 30, 40, 50 me 60 pa k<-i)«-kn oka aina, ahe 5, 10, 15, 2ff me 2T, kumulaan rio ka eka pakahi 0 40 pa-keneka o ka aiiia i koe, mai ka pau aria 0 ka oaanawa mua, ka eJua, ka ekolu, ka ame ka elima o ka makiahiki a liki ika wa e loaa ai ke kulana Palapala i ka mea lawe aina, ai ole ia o ie 40 pa-keneka <> ka aina ai 23 hoi kumulaau no ka eka hookahi no ke <oeoa p ekolu makahiki i hoomau ia, e ioopiha na mea e ae J aeiike ia ma ka loomaka ana o «a mau makahiki ekolu lia. - tl, KA HOOLiLO HOU ANA AKŪ.

O na hoopaa ana no ke kuai ana, hoolimalima ana, » pela aku, e like no ia aie ka ke kaaawai i kuhikuhi ai.

e. PALAPALA SILANUĪ. Mai ka ekol» a hiki i ka umi makahiki c ]ike me ke kuhikūlii o ka hookaa ana mai, a me ka niahi aua, ai hooko pono ia ka aelike.' E lilo , aku 110 ua mea hoouiu ia, i na ua« lie mau mea oia ano i ohi ole ia. Aole naee loaa ke kuleana ina hawai, auwai, aa luawai, m kahawai kahe, na uwea a paipu paha, na alanui, kuainoo heie, ame na aiahao. Aole no hoi hc aina e kuai ia aku ma ke ano iie aina-wai me ka ponowai pu, ona

ponowai apau e malaina ia no ia no ka pomaikai o ka lehuiehu.

4. KA PALAi'AL,& NOi X0 KOU KOMO PO ANA IKA HUKI ANA. 0 na uiea i loia ke kuleaua uoi Home llyoku >uyoiio, a ma ka Poaouo, u muaiua ae paha oia maiiawa, lanuari, L'J, 1018, a ma ka bora 12 awakt-a, a a<.iio hoi uiahope aku oia nianawa. e hoouna aku i ke Komisiiīa o ua Aiua Aupuui, ma Houolulu.ma ke eke leka, aole uxa ka lawe kiuo aua, a a<. le no hoi ma ka leka i lioopaa ia akui ka hale. ieka, i ka palapala uoi no ka huki aua e like me ia i kuhikuui ia ma ka palapala noi, a aoie uae e hookomo ia iloko oi« waliileka a oi aku maniua o ka hookaīii palapa!a ueihuki aiua. O na palapala uoi apau e hana ia no ia maluua o ka palapala pai hakahaka 1 hoomakaukau la e ke Komisiua o ua Ainu Aupuui ao paha, ae pouo uo e hoopiha 1 koua inoa pono'i, kona wahiuoho, ua makahiki, koua kaunjju*f kona ano walūue a kane palia. ] paha he mea oia i mare a mare: ole paha, ae li'oohiki ia eia imua e k</ kahi Agena aina, ai ole e kekahi Xu-

tari paiia o ka iohulelm,' LmmkanH' *uū a .aw »*.ae paha i loaa kuK'aiui e Uwe; !• na Uookiki, ae Loouna ia aku n<~» hni keia ma -ka wahi-lt»ka :t kt KoM.U:-iii:< :t Aiī«.?n;t niīia imlui i h"0!ako rr>si ni. K pai i:t uialuiiH 11i;i uahi-lrk;i k« inoa nae Kthi noho o ke Komi.winn, a< liakiiu |>u i;i nie ka moakaaka kein niau uiahuia wnhi Jcka. ''H. l palaiuila uoi huki aina !i<» ka Apana i» e hoopihapiha ia no hoi kelia palapala noi maloko o ua paleua o ka Apana i waiho ,ai ua aina nei, a aole e la\ve ia inai kekahi walii k'ka e alakai ai ka hoomaopopo ia o ka īwea iioi, ao ka mea paha nana i hookoiuo mai kela wahi-leka. 0 na wahi-leka apau ♦* lioopaa pono ia lakoii, ae kau jk>uo ia na pooleka kupono, hana ia koia niaii mea ,maluua o ka Ju.K>komo ia ana i ka Ilaleleka. O kukahi uiea noi e uoi aua a oi aku inainiia o hookahi noi uia keia noi huki ana, ai ol® ia e noi ana paha ax>ic uialalo o kona inoa pono'i, aole loa e ae ia ia mea noi: ma keia noi hukj aiaa ana. O na : wahi-leka apau i waiho ia mai, ai oie ia i hoouna ia mai paha ma ka »ke lekn, 'ae hoīke ana e hoomaopopo ia ai ka mea nana i iioouna mai, e wehe ia no ia i ka wa" e loaa oaai ai, ae lioihoi hou ia aku i« palapala )ioi i ka mea naua i hoouna mai 5 KA HUKIANA AME KA WAE A.NA. Mahope iho o ka loaa ana mai > kekahi wahi-leka i kakan pololei ia, a hoopaa pono ia e like me na mea i hoike ia ae nei maluna ae, alaila, o waiho aku ke Komifiina ma kekahi pahu lenpono, ao na wahi-leka wale no nae i kupono no ka huki ia nu», a rua ia kvaiii kupom» e «aiho ia un j ka lawe !«ni ole ia aku iua kekahi walu <>k<»a iku, a hiki wale no i ka la e huki ia ii ma ke akea e like me ka moa i hoolaha ia aku. Ma ka hora 9 a.. m. ma ka Kapitala ma Honoiulu, ma ka I'oakahi, [anuan 21, 191R, ae kokoke ana hoi ia manawa, e weh< j ia ka pahu e wniho ma ma ke ano akea, ae hwlmihui ia lakon, alaila, unnhi mai ma ka hookalii i ka manawa hookahi nia ke ano ikea, ae hookau ia ka huahelu e Hke 3ie-ko lakou unuhi ia ar*a m&i, ae īoomaka ana mai ka huahehi ekahi inai, a nia na hnahehi i haawi ia, maaila niai q hooponopono ia ai ke ano y kā poe no lakon na ihoa iioko ilaīla. ae loaa ai hoi ia lakou ka wae tna ame ke koho ana i ko lakon maii ipana aj}ia. Oka papa inoa ! haawi ia aku ai ia lakoii na huahelu, e hoiki» ana i ka tju«Jieiu i haawi pakahi ia lakou, e kap ia iio ia iiia kahi akea, m liaawi ia lioi i na nupepa no ka hoolaha ako ma ke ano he maii hou, ame ka hoike pn āku no i ka helu i haawi i aku, ae hoouna pololel ia aku no hoa i ka mea nona ka inoa i hoopaa ia uialuna o ka palapala noi o kela mf keia mea i haawi ia aku ai ka iielu.

O na »alapala noi apau i j>ololei ole ka hana ia an», ame. ka hoouna ia ana mai e kakau ia no inawaho ponei ■ ''Ua hoolei ia mamuli o ka pololei ole oka hana** ia' ana," w hookaulike ia no hoi ma ke ano o ko lakou hoole w ana, āe Uoouna .ie aku hoi ka lolie i ka mea nana ia palapala noi. 6. KA t WAE ANA I KA APANA. E hoomaka ana ma ka hora 10 a. m. v ama ka Poaha, Feberuari, 7, 1918, ma- ka Hale Hookolokolo ma Hilo, Hawaii. O kela me keia mea e" Daa ftna i kekahi helu i aku iaia nia kekahi huki aina ana, e wae aku oia i kana. apaha i makemake ai, e likv no hoi me na apana aina i wehe ia ; ai kupono no lioi i ka mea 5 koho ia ma ka helu, Ina i hoea 'ole kekahi mea i lil'i ai kekahi helu ma ka wa e wae ia

ai na helu o na apana ain», a ina oia e pane ole mai i kona iuoa, alaila, e nee aku no i kekahi mea e ukali mai ana i kona helu, a pela no e nee aku ai a hikf i'ka wa e pau ai ke kahea ia ana, alaila, • kahea hou ia kona inoa, a ina oia e pane.hou ole mai i ke kahea elua ia ana, alaila, e manao ia na. haa. iele, oia i kona kuleaua wae. 7. N\l HOOIAIO I K A UAN^'A 0 KA WAE ANA. I ka manaw.a e hoea mai ai nu ka wae aua, alaila, e h(Kiuiakaukau no keh me keia juea noi Home Hookuonoeno i koua ano kupouo no ka lawe Homo Hookuonoouo ana, ae hooiaio ia mea ma kona hoohiki ana ma kekahi palapala i hoouiakaukau ia e ke K*)misiua, ai ole e kekahi mea kupeno e ae paha Ina o ka mea noi, a he Makaainaua ole oia no Amerika Huipuia maj ka hanau ana, «laila, e hoike mai oia I ka palapala kumu o kona hoohīki ana up ka' makemake e lilo aku i uiakaainana| ai, ole ia i kekāhi palapala paha mai; ka' Ah» Hookolokolo mai, e hoike apa i' kona knlana nno makaainana no Aiue-1 rika Huipiiia, ai ole e koi ana pa|ha i | kona* kuleana ma ke ano o ka īilo'ana lokona makuakane i makaaiuuua, 'oiai' 1 I ■ 1

oia mnlalo o ?ia makahiki i erui imii makio o ka iwakalua-kumamakahi, a e hoike pu mai no hoi oia i ke kope o ka paiapa!;i a kn Aha Hookolokol«j i liaaui iii i k« pono makaainana i koivrt' iiiaknakane. Aolo' loa kek«bi uioā i kuj>on<i ole v ' liiwe i ki'kilhi īioLne Iloukuoiioono, o wae oia i kekaiii aina, a ina paha ua wai> oia, aole no ia lie mea o. loaa ai iaia na pepa pili i ka aina, a lavc ac palia ia apana aiua, KE ANO, NA PALAPALA AINA,, AME NA HOAKAAKA AXA, Eloaaj no na pai-hakahaka ame nn mea ij hoike ia āe la niai ke Konmina mai

O na Ai»a Aupnni, ae loaa pu 110 hoi na wahi-k'ka, na pui-hakaliaka u nu liuuliiki ana aine hh moa kupuno i ka" lawe aina, aQ i«i mea pili hoakaaka muf ka manawa palia c wehe ia ai ka aina, ame na mea pill i ka kuimi koiio aina, ae ninau no ia nniu moa i ke Komiaina o na Aina Aupuni lhu H'o- > uolulu. ai ole ia ia Hope Agena Joseplx G. Andrews, Hilo.'Hawaii. iNV Home Hookuonoono lua Lepoloa-Kauniho, Hilo Akau, Hawaii. Apaua Iliaina, £ka Kumukuai Helu (oi a emi mai) Kohoia 1 11.8« ;$ 889.30! 'i 15/8 1,578.00 3 16.9b 1,698.00 4 io.3V 2,077.<j5 ō 11.10 . 1,221.00 ■ 0 14.43 2,164.50 r»7 1,657,00 « iō.7',l . , . 1,573.0U 17.84 1,784.00 10 17.95 1,525.75 H , l«.3l / - 1,5186.35 I 2 17.22 1,463.70 l: \ ' s J8.34 1,558.90 u " i,090.15 15 * 14.70 »08.50 10 16.59 1,244.25 I 7 913,55 B. 0. RIVENBI?RGH, Komisiua o na Aina Aupiiii. Aponuia. ." LUC,U'S E. PINKHAM, Kiaaina o Hawaii. November 10.1917. *Xov. 15, 22, 29 Dek. t>, 13, 20, 27 Jan. 3, 1918