Ka Hoku o Hawaii, Volume XII, Number 27, 29 November 1917 — KO KA MIULA IKE ANA E UA ANA, NA KONA KAHU I WANANA [ARTICLE]

KO KA MIULA IKE ANA E UA ANA, NA KONA KAHU I WANANA

O kekahi kanaka akauaai loa uaa

ka Oihana eoa ka o:\na iaa mea o ka lani, ma ka like ana ona Ao i kekahi wa, uie he ano kii la, e li«e me ke kanaka, ilio, wano, uaanu, akua lole, a pela wale Aku, pela no hol ka la, aol| ealo iaia ka Ja u.t, ia n.alie, la waiwai, la poino a pela āk.u■ Pela no hoi na moeuha'ne i hai ia imua ona moe pomaikai, uioe poino, inoe kaua, moe e lele aua ka uhaoē ika pali . O keia mau moa apeu 1 hai ia ae 1a malona e hiki no iaia ke hoakaka e like me kana wanana ana tiela io no e hoea mai 'ai, akamai maoli keia kahaka. Ua ano like no me loaepa i we--hewehe ai i ka a Parao. Lohe aku la ke alii nui o ke aupuni i ke akamai o ua kanaka ala> iawe ae la ke alii i ua kanaka ala i mea wehewehe no kana mau moeuhana, a mea hoike mua, no na mea i manao wale ia e kipi ana

i kona noho alii.# Lilo ae la ka mea wanana i naea ponahele loa imua o na, ai pu% inu pu, hele pu, a e noho ana malokp o ka hale alij ine ke hanohano nui.

I kekahi ]a malie hooona aku la ke alii i koeīa mau kānaka e pii iuka e mahiai ai ma kekahi kiliapai oaa, pii aku ia na kuuaka. I kaknhiaka nui o kekahi. ia ae a i ke awakea hoi, nuanao iho lakeulii,e pii aku e naaa i ka hana a koaa poe kanaka. I keia wa oae, e hele ioo aua na ao, a ua omamalu ka la, ake pipii aiai la na ao ano ua. Hopohopo iho la ke alii o pulu oia i ka ua ma fce alanui noiaila. wikiwiki aku la oia i ka uinau i kona mm kilokilo ina p#ha e ua ana 5a la, a aole paha. E kuu kilokilo, fce makemake nei au a pii e uana | i ka poe e aahiai ipai la iuka, aka,! ke makaU nei au 5 kā ua, pehea; Eua ana anei, aole paha. Nana ako Ja ke kilokilo, e leha ana kona mau maka i kahi e pa auiani mai ajja ka makanl mauka, a makai, a mno, a maanei, kulou iho. la kona poo ilaloa ea ae Ia iluna a pane mai la, e ke alii, ke ike nei au t aohe ua o keia īa, noiaila, e pii oe eke aliL Oka pii iho la no ia oke alii.

I ka hiki ana oke aHi iwaena f konu oke ala, halawai mai la oia oie kekahi elemakuie, me kā miula fi katiraaha i ka ukana, mai uka mai # ftinaa mai la ka elemakule. E pii ana i hea ke alii> **E pii aku ana au e nana mahiai a kanaka," wahi ake alii. Olelo bou ka elemakule. "Pehea ka ua, aole anei ou makau i ke kōekoe? aole paha oe e hiki iuka ioaa oe i ka ua. Wahi ake alii, aol*> keia he la ua, uā hoike mai nei kuu kilokiio, aole keia he la ua, ua hiliuai au i kona ike kilokilo.

Olelo hou no ka elemakule, a o ka pau keia o ka laua kamaiiio ana, e ke alii e hoi o pulu oe i ka uu. Hoi iio hoi ka eleaiakuie, pii aku no hoi ke alii, e hooko ar\a i ka jke a ke kiiokilo. Pii aku ia ke aiii, a naua ae la i ka lani, he ano ua ko luna. 1 iho la ke alii iloko °na, ka, e oa ana ka paha keia la. lna aole e ua, e pa haneri aku po kuu makemake i kau kiiokilo, aka, ina e ua, no hea la hoi ka ike o kela eiemakule. iiooiuau aku 5a no fee alii i ka pii, a haule pakahi mai la iia paka ua malona ona, a mao ae !a no« | a maanei ike aku la ke alii e nee mai ana ka ua ame ka makani 0 ka loaa pono mai la uo ia ona, aole o kana mai! Uiu ;ie la ka huhu o ke alii i kona Kilokilo i kona koekoe, no ka mea he kula panoa wele no aohe mea ulu maliina, no ka malie ole o ka ua, hui ino aku la ke aiii me ka manao e loaa aku ke kilokilo a e p©Jpe!i ī t a i ole e hoopaa iaia i ka halepaahao, 0 kjr elemakule aole oia i loaa 1 ka ka me:\, ua hiki e oia i kauhale. Hoomanao' ae la nae ke alii i ka eleaiakule akamai a e

nuuui ;iku. Pehea la oīh i ike e jai eua antr ia ia. Hiki ke alii i i kona hale ik 3 mai !a ke kilokilo |i konli Hakn Alii. j Weiiweli ioa iho'la oiu no fea mea eua aoa ka ua ia \va- Ua hoopaa ia aku la be āUokilo eua koa i ka halepaahao. Kena aku

la ke l»ljii ina koa e iwi ia ka eleamkule nona ka miuk, a e lawe ia imua ona. Huli ia aku la ka elemaknle a loaa ako lai ka hale makamaka, hiki ka elemakule imua u«e alii aku la fee aiii, he p*>no io ka kau iolelo mai al he la ua, Ua hilinai hoi au ike akamai ame ka ike o kuu kilokilo, nolailH, eia ka ninau ia oe. Ma bea oe i ike ai ef hiki io mai ana ka ua i kela wa a Kaaa e kamailio ana ma ke kuia. Hai mai la ka elemakuki, "'o ka mea. naoa au i hai mai he ua ko ia 1», o na pepeiao no ia o kuo miuia.Ninau hou ke alii/ pehea ka huna o na pepeio o ka miuia i manao ai oe he ua? Hai mai Ia ka eiemakule, uia ke knku aua o kona mau pepeiao imua oie ka liiio lauua ole me he mea ia he naea k&mahao i kona ike.' A. ua kamaaiim au t kt;u miula i ka iiana

niau pela, a e ua 110 auanei ka bope. Ua h<'opau ia ae la ke paheahua o ke alii ma keia mau wehev»ehe ntaoa.') a ka elemakule.