Ka Hoku o Hawaii, Volume XII, Number 31, 27 December 1917 — HE MOOLELO WALOHIA NO KEAMALU KEKAHI O NA MOOLELO HOONAUE PUUWAI O KA LAHUI HAWAII "Mai ka Hoku o ka Pakipika" [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO KEAMALU KEKAHI O NA MOOLELO HOONAUE PUUWAI O KA LAHUI HAWAII "Mai ka Hoku o ka Pakipika"

HELH 29. I ■*'Alia-paha 'kaua e lioe aku, oiai, ! anle hoi i pau ponn mai ke aho ilunn nei. ae hooponopom» pu ae hoi wau t ka hlliia o ke aho, ai e miko be aho lawaia a kaua. a loaa hoi io hnn? nui a kaua e han.i a'ku ai." Ia " manawfi i kaninilio niai ai Ua wahine pa« h»'wn nei tne kn maalea.i "Ea. ai.hea mai oe e kuu kane. ej pono Rai.a, e h<«e ak.n tuni keia wahi nku', • oiai, imiiimil' a \ia nēi loaa mni ke.na ia Hinu/ipuhalnk'ia, j<o ke kppna wahine o.ka hohiinu, a make kaua iaia, e hoeaku oe a na'u hoi hounmopono aku ke ahoj 0 kn leho punahele a kaua." Aole' rio i -hooko kokoke aku o Aiwohikupua i keia Koikoi a ua w.ihiue rtei, oi.<i, ua ike ae nei ne k:.kon i ke ano paakiki .» keia AHi Aiwohi kupua, a ua hooinau aku la no oia 1 ka hrki ana i ke aho aiue k t hooponoi'imo pu i hihia o ke aho

j TJa h«>ea ae la u ih;na, aj «Miimli <> Keia m?u pilikia i Joaaj iaia w mai keia wahine kupua aku, ua e;i ole aaa ka aoau pono , j o ba waa « laUa, a ua. bala iki oia luah-ipe nka waa . I kt)Qa ea loa a'na ae iluna," uu ike |)aaeae a,ku ia kooii uiau enaka i ka" noho umi o «./ua mea iluna o ka waa, ao koua hoomunao koke ae Ja no īa, ua lilo ke luny ana i kci<* wahiae akua, ao konb. iuanawa no hoi ia i oli ai i kana kaue, ae uwalo aloha mai ana hoi iaia e kh aku iaia, a penei ua olj nti a Keamalu i kahea maī ai aia uiai oka waa o laua me ke kaue. E Aiwohikupua kuu kane -a, Kuu kane hoi o kuu wa kamalii, Hoohuli ia na&i ka ihu o ka waa i o'u nei, Aoie kena la o Keamalu. 0 Uinaopuhaiakoa na ia iie akua> E AiysFohikupua kuu kane hoi e. A lohe o Aiwohikupna i keia leo kahea mahope o ka waa, ua huii ae ia oia e nana aku, ao kana mea »«ae i ike aku ai he wahine e lana «»ai aua i ane kohu pukoa, āo ka leo nae o keia wahine, ua like loa me ko Keamaiu, s a mauauli oka iike ioa o ka ieō me ko Keamalu, ua kamaiiio aku la o Aiwohikuoua ia Hinaopuhālakoa. "Aole ka hoi 6 oe ka'u wahinfe, ao ka'u wahine ke!a e kahea mal ]a ia'u, oi'ai. he iike loa kona leo me ko ka'u wahine. E kii ae kaua iaia. e hookau mai iluna o ka waa >?

I manawa >i kamailio aku ai o Hinaopuhalakoa me ka maoli no ia Aiwohikupoa i keia mau olelo- "Auhea oe e kuu kane, manao anei oe o k*u wahiu& kela. au no e ike maka aku nei.uo me kou mau maka puoo'i, ua ulu ja e jj e akonkoa c ka moana nei. Me kuu olelo aku no ka ia oe, a in o ka

wahine e hoea pono'i ae ana uia fca aoao poiio'i ae »o o ka w.'ia, »!aila, owau ia o Keamalu, a ua 'īmea ae nei nn hni wau mu ku aoao pono'i o ko kaua wna k ao keia wahine hoi e kahea tuai uei ia oc, a ia hoi oia mahope o ka waa kahi i hoea ae !a. K uianaoio auei ue i ke 'kahea a kela wahine akua? Ea, e hoe aku (je imua ai loaa ole mai kalia i ke!a waiiiue a hoopiholō ia msi ka waa o kaua, a lilo kaua i !a«hi na k«la wahine akua , \ I ka k>be ana o Aiwohlkupua ' keia wau olele a ka wahiue e nohoi uoi lue ia iluna o ka waa, ua ma- ; n«ou) ,io iho ia uo oia, oiai, o m, oieio jo no ia a Keaiualu i kauoha j u>ai d iaia, ao kon* hoouiaka uku

\a iu> ia e hoe i ka. wa iunia. Ika ike ana m<u «> Kuamalu i Hu.lioe o Aiwohikupuā iaoua a liaalele iaia i ka inoana. o kona wa no m i kahna .hou tuai ai uia keia inele -i. kan» kan<' loknino. K Aiw.»hikupim kuu kane -<v Kuu kane inai ka uka anu, Hhu anu hoi o Paiiyli, A .e jpdJi aloha ai, Pili i ke au»» x»e ke koekoe. He koena keia la nau, r»au hoi ao Ja, owai; kō hoa, Ka hoouka o. ks po iailai, . Moe oe t> huii ae eia wau, Aole kena o Keauialu, O Hinaopuhalakoa lft ho akua, Hoololiia mai ka Ihu o ka wsa i o'u nei, Auwe knu kane hoi e, K huii mai ko alo i o'u uei -a..

I ka.inhe hou ana no o Aīwohikupoa j kelß mau olelo uwal<v nloha, ua fl«w> bilinai «ku la «o eia i keln mau olelo, a huli ae la o:a a kaiimilio aku la i ka wnliine e uoho ana ilunn o k;v wan me ia. M Ea, aole no pp.ha o oe o Ke uniilu, oiai, ua pf>]oiei iuaoli na oielo kaukian a kela wahine i kuliea mni la 5 knhi o maua i pMi alohā āi. *'

Me k» maalea no ua wahine oei i: kamailio aku ai ia Aiwohikuima, ae aiakai ana no i kn manao o ke Alii Aiwi)hikupua, u mainuli no o ka maalea maoii im o keia wahine akua, ua puni ho'i mai la no o Aiwahikopua, a holi hon ;»ku !a no oia a hoe no i ka waa im.ua ine ka hoahuli ole mai i Keamalu e l»na aku ana. ī ka ike hou ana no o Keamalu i ka maliu ole tnao o kana kane iaia, o koua wa no ia hapai hou

[akuai i karm n.ele uwalo hnpe loa i kan» kane aloha ole inia. 1 Aiwohikupna k«« kune -e. Kou kane mai ke alo huii i ka mauna, . : | Mai ka uka o ka wai a huli, I E huli naai oe eia hoi wau _ a, j Bia hoi wau o kou hoa 4 .Ko wahine ona po elua -a, ( A huli mai hoi au hoi e, Loaa ka-u rnea nui o ke aloha a, He aloha ia <>e e ke kane e. 15 iawe ia ala e ka wahine a, ! Wahine akua o ka moaua nei ia, E manao ana paha oe la, I kona opu he keiki kanaka, f E Aiwohikupua kuu kane hoi -e,! Hooioli ia mai ka ihu o ka waa, I Aole na la o Keaaialu, G HinBopohalakoa la he akua, Auwe kuu kane aloha oie ia'u -e. Ua hiki no ia oe e ka niea e heluhela ana i keia moolelo walohia o L Kea:T)alu, ke hoomaopopo iho i ka : kaona o keia aiele hope a Keainaiu i kahea uwalo aku ai i ke kane aloha ole, e «we kaukau'aku ana i ikahi a laua i pili aloha ai f ai kueoo, ! iho ai hoi ke aloki iioko y ke kane. I i a huli iiKii la hoi i hooe i ko ia nsi i wahi e lana aku uiu ka iiiaewalewa, aka, ua lilo no uue keia mele aloha a Keauaalu i mea 010 uo i ka manao o Aiwohikupua, a uq. puui | loa aku la 110 oia i na olelo | a kela walune inu e kau pu ala 1 |ka waa,ui« ia, a ua hoomau ,aku la ;uo oia i ka hoe $na uo mua> a ] hiki wale no i ka wa i Hiniowale jaku iaua oiai ua uiaka aku o j Keuoialu, ae huli ana.hoi &*> ihu o jko iaua ala waa no Kauai nui a | Mauo, a haalele ia iho la o Keauiaiu # Uua ka ' 'auwae kahi haiki ! ' i ka moana iewa i ke kai, . | j JS waiho aku kaua eka ooiea he- ! iuheiu ia tne ka wa- | faine akua opu halakoa, e ahai ala |ka pupuhi uo ka aina kaili la o jialo e, ao ka niea uo ka ia i ko ai ihe "aina kaili la o laio e»»! oiai, tua waie aku ia no hoi i ku |kane aioha a Keamalu. . E hnli ae kaua uaa ku lueheu o !ko Keanialu uiau pilikia ina Ueia i haaleie wal« ana i ka lewu moana, 1« nie ka ike oie ia aku o ka aina, jla Keainalu i hooiUKopopo i,oa ai. aoU' oaa hou aku no ka

lioi hou luui o ku kaao « ka pil ajohd aua uuu iu heu ulo t ai pUi t al >ha ai hui ika uleu iuiu auaauo o t Pj.liuli, ai hi>ohttrfca{nrka hoi iS _ ē7uā j u uuu oia uka p.> i ka iehua. Ua . ' hoouiaopopu iho Ju keia i koiia pi- '_■] likia, oiai. unk' h« ike ia, aku o ka ai.ia haaan, a aia io na keia i ka l«wa moaiia, Mi ke ktji Kaue, ai houpuui ia hni e ka uiake, He waliine kino ?kdika uo u KearuHlu, ao k<.ua pilikia uui uo. ma ' , kt}iu laiiii ana i ku mouno lewa i ke kiii, oia"no kona kaumaha i koua ouukeiki. He elua lao ko i* ne j lana hele an<i i ka uioana, aia au- - nawa i hooiuaopopo l<. a iho ai keiA i~konā make, oiai ua hoouuaka u.ai ia ka maeele auu o ko ia nei niau wawae, a ua luaopaupa no hoi ua liina i ka ne.ke i ka au, ao ka <»ioa apiki uo ua« mn keia au ana o Keauaalu i ka īnoHna kai ikea, ua hiio poina no oi : . i kona nmu kupuna lehuleh'i o ka .noana Ikn ahiahi oka |~a okala o ko ia nei paiāiewa wale ia t»a ka iw'ana, ue ulu mai la ka hoomanao ihwo oia nei no l c <> j a ne } kupunawahine mi.o, a o ka mea hoi nona ' ! ka maka »-a. ai hoohuli ai hoi kn h o kona «naka j Maui, a loaa -ai k» lae i kahi kahu o Aiwohiku- ! pua ' oiai ] *«a me kana ha"'i me Aiwohikupua m» Muolea ka Ap:ina „ II aiia> a i%ISL { hjo _ n»ar j ao ae ai iua etipunawahine ju!Oo nei oia nei, ai a manawa no keia i alnwa ae ai mahope oia nei a huomanao ae la no keia i kona mau kupuna n,a ka moatft, a J a manawa i ku ma , „i «. Kaalenuiaknaiwaiwa, ao ko Keamalu hapai aku la no ia i keia me l e kalokalo i lua kopunakane nei ona. E Kaalenni-akaaiwaiwa ; e ku na.ii. . nei, ' K hoihoi ae oe ia'u i ka aio», s . Ai hiki aku hoi o kuu makna. ,!Z feane, ; 0 naaua no me Hoahoaiku e,. i Auwe kuu make hoi e. **** Lohe koia kupunakape i keia ma}2 'eo pahap.iha aloha o kana inoo,P.ana Keamalu, uo kona ka mai U . no hoi ia a hapai ia Keamaln iiuna oka wekiu o kuaa kino aie, aole nn nae hoi i loihi aka ia Uwe ana o ka pau iho la no ia o kona ikaika, a haalele iho la no oiaW. Kenmalu no iwaena konu uioana, ao ka wa no i a o Keamaiu i hapai. ae ai i keia mele hoonaukiuki i ua kupunakane ale nei oua. 0 ua kupunakane ikaika oie uei ° ; u. " * £ Mai o*u mau kupuua tuai» Oua hoa paani kamalii la, He uwe wale ka mea loaa e. (Aoleipau.) ,