Ka Hoku o Hawaii, Volume XII, Number 35, 24 January 1918 — HE MOOLELO MAIKAI NO BENI HURA KE KEIKI IUDAIO HE MOOLELO NO KA WA IA KRISTO Unuhi ia a alana ia no ka pomaikai o ka poe heluhelu o ka Hoku. [ARTICLE]

HE MOOLELO MAIKAI NO BENI HURA KE KEIKI IUDAIO HE MOOLELO NO KA WA IA KRISTO

Unuhi ia a alana ia no ka pomaikai o ka poe heluhelu o ka Hoku.

"O ka tw«kc m€i km? 3 ' A be nmti mnhm Ihi;»? Oka um%e an« i ke kookohin? A boa heh o na wahinē? BUKE L W \ 1 L MOKUNA M KA MOO O K a M r T 1 VAI O NILE.

"M k» Aikupik» u'S o m p.iiewai « Nik, »u kahi. f» i <• n.« naoo nuoui o Nile Jpukah« ai i ka jn o ka o ti#t Pamo, K<Uiaoao nei t vau e kali iīi' uo Ik-ī k&ua n<t kektthi man lii, n\ • ■!<- «« k«k<thi' wau P'ile» a iua w> hoi e pihft l<»;i kat-a i ka h"Otna«aweiiui, alaila, kaī* aku r«o hoi kaua uo kekahi mau itiahi»a no ka paa se o ka Haiealii, a nena iiona hoi e ku ana ka pāepae 0 k<ma Noho i ka lōhe. ans o ua Aikupika oei i keia inan oJ«lo a Beni llura, ua ano pn ae ia ka ulawena i kona Eoau naaka, aka,'aole w nae <">ia 1 pane aku no kela mao Beni Hura. aka, ua kamāilio - hojii 02 ai la 110 oia i kekahi mau olelo hou e pili ana uo na mea pili 1 ke aiii hanau hou. ''Pehea la ka manawa i toe a ike aku hoi w«n i k )oa «āhu nlii. H«j mea kela i maa mmi ka h<>olako eiua iw mai o ka alii, ame ka papale hoailuna mo'i hoi, a oiai hoi, o oe no ka iwe-i nāna e hoolnko aku ke alii bou i na ponaahu. ua kauoha afeu anei oe 5 kona ruau aahu alii i luia, ai oh j i na wahi hana loie nani paha o Tūto. E kahiko hoonani ia aria ana anei ia inau aahu mo'i ine na pohaku nani o Inia mai. E euai ana no paha o OBirisa i ka hoonaoi ana mailuna inai, ao ka'u wale no e hopohopo nei,. o kou ko«K) ofe aku iloko :> !:a nahi o keia aupuni hou, ao fee aupuni hoi au i hoopaa s»ua nr>ai ai ia kaua e komo ana kaua iloko o ka nani tne ka hanohane o Aupuni o keia Alii knulnn,.. hou 0 ka honna nei," I keia manawa i kamailio aku ai o Beni Hura ma ke ano pnhnnehene pu i ua u'i haaheo nei i» Aikupika. "Ke bootnaopopo nei w»u i ka' aianao o ke kiaikamahine a kuu naalihini nasiuao i hookipa mai ni, a ke liōomaopopo pu nei no wau 1 ke ano in'anao hooinaikai nui o ua kaikamahine nei ia'u, a malalo hoi o ka malu-malu o ka hale o kuu mau makua." Ke hoomaikai pu n i wau i kekahi o na oleU? ao maikai a ua u'i h.iaiieo nei o na k;ie muliwai 0 Nile, ao kekahi e oa olel<> noiau loa a'u i lohe mai ai inai ka walia noiau ;nai o ke kaikamahiue a ku'.i Malihini Xaauao, oia no keia, honi iho no o Isisa 1 ka puuwai, a aole no nae e liīo ia puuwai i puuwai maemae " I ka ana o ua u'i Aikupika i«tnl keia mau oielo ano nio: a Hura, ua pii ae la ka enaena i kona mau inaka, a ua uana mRi la uia me na maka hoowahawaha ia Beni llura,.a kamaiiio maf la me ke ano hoowahawaha. "Akahi no wau b hoomaopopo i ke ano noiau o ka liulaio. Ua ike wau i ko alii e pani ana i ka makalua o Kaisdra, e kotno v «uai

:ii.k i ke ■ Iphjjwlema. H»>ike mai ho' oe mamun aku uei, a ka la c»a ®" kiiiun uiai i <-i.i paha kn I:-. Una e kukaln nuu h'\ iaia iho i ■ iii ■') It" k;i IM'l' īn.!•!}(!, ft<> kuk;:1:» !rnii sh.h paha '»ta mni ti;i =«Iftpii iiini, o ka 'uakiui kHulaP.a o na h<laiu. t;t ik« nku la w;<U i k;i ieUuiehu o n« kaimk» i hfU* akii e tn«»kipa mai inin iloku o ka kulanakīuiliale. IU lohe pn aku n<i h<i*i «an i k;> l;iknu himeni iMHinani &rj« i k<jim iiūua, ae himmn hoon.mi ana hui me n.) ku u na, limu pama, a 'ie uiini no hoi i l.i inaKti kf nana aku. I kc : a manav\jL(. hiimiii ,!)■'Onani «n;i nn knnaka n<> ki i i -nlli īiou ' <•» fea !>ihoi lu<laio, ua hakilo aku l't tiui wau iwaeiii» o ka 'lehul«bu .» dsi kanska s ae ake aku aiia' fn>i e ik<ē aku i ka Alīhikaua nui.o i'a alii hou n<*i, ae kaii ana la h'»i 'mAiun» o'kekahi li<« nnni. ai h-»"-j)»*r»i ia la hoi me na kon me na !a iu ihe. O kn'ii !a h-u i rrifUi;«» (i. <>a ai, e kūiuo mai ana !n h<»i keia alii hau s pani ana ma hihi 0 Kiimīh, me ka aahu ia i ka ftiibn |w>n<, ae hekau ana ia ho kn lei aīii ma kona a-i, ae k'au ana hoi malūna o kek«hi lio uaui hunohano, ai hoopuni ia Ja hoi e k >na mnu Alihikarm ikaika, a»«n i koa &iai pilikino me ka lakou u iiu laau ihe, 0 ka'u nae i ak<? nui !oa ai ike aku i kela !a hku n -i, oia hui ka .Alihi'kaua nui <> uh alii hanau hou nei, ai hoopoui ia la hoi e s»u !egeorui koa i hooia uia kau ihe, ai kaei i;\ hoi i na pahLk-aiia?-m#e-aku wau i na Legeona . K-ōa'ō' OaInaia, a ua haia ae l'a paha i »a 1 e a kou inaka. ihen ia hoi ke Kmki Aiii o ka haie o 11 ujm, ao k i iuea hoi i kapa hoohanoliano; ''Ke Keiki Aiii i; leru«a-j leiu»," ihea il>o la oia i kela ma-i uiiwn i koiuu liiimkil'i iuai ai kej Kaii)jura hou o ka Lahui lu<laio. j lhea iho ia hoi ua Legeona koa j kwa pouo i na u>eu kaua o na i u auim uihiu o GaH[ai.a? ..Ua ftui.' k /'u haohao i ka ike ana i ke koe : nui oka nohoaiii o iie aiii hou.ao ; k t uiea e lawe ana i ka Nohoalii o| Davida ke aiii Kaulaua ioa o ka I>trasia ihea la iakou i kela ia k «mhao nui wule. It»ea iho la h4 ua lyko kaua i hooiako 'p"no ia e ka naea i kapn ia Ke Keiin Alii o lerusalei»a." Ua kainailio ia keia ;nau ole!o e kh u'ī Aikupika. me ke auo pah<;:iehene, a ua liio io j:o i mea h»u hoeha mai i ko Beni llura uiaii io, aka, ua nana aku la ae oia i keia u'i Aikupika me na o.aka haaheo, ae kali aku Do ka 1. >opatr māi o ga Aikupiku i kana i;;au alelo hoohenehene i ke alii o ka pue ludaio. No ke kaumiiio hou oie aku o Beoi Hura, ua hoooiau ;uai ia n > ua u'i Aikupika nei i na kamaiIi > h.oohenehene aha. ae li!o hoi kela mmu ->ieio paiienelieoe i niea hoeiia a;ai i ka inanao o kh ladaio opio." Ma k*uu manao* hoi e ike aku aiiii w.<u i ke komo m?.i o Sesotiai ole o Kaisara hoi, ni aahu ia lu hoi i ka aahu kauu, a he pahikau !a hoi ma k<>na 'a'oao, auwe no hoi. Ia inauawa n<»ke ae la ua u'i Aikupilea peij ka akaaku, ii huli inai 1 a -ina i la me ra maka hodhenehefie/ Ēia ka e ike ana wau he kanaka* me ke lielehelena wahine a lauoho waliine no hoi, ae kau ana maluna oke kekake, a ua piha na maka 1 kfi waimaka. Auwe' no boi e! 0 ke alii nui anei keia. 0 ke Kēiki ka sv ke Akua. Oka ho<»ia ka oM'ao nel. Auwe u<> hoi kk mea e!! Iloko o keia mau olelo* paheni?hene, a akaaKa henehene hoia.ua u'i Aikupika nei, ua lilo 'keiu i mea hoeha mai uo i ka manao o ke kanaka ludaio opio, aka, ua hoao ih«Y''Ta*m nm oia o nu'ha' 1. V '

;iini i t:a u'i \ikupika iloko o kmi«J hnuoli pftheueliene me ka pane j ole aku i kf?kal]i nh'ln A ka'. pane r>le akn 110 paha o Beuij Hur», oh mai la nn ua 1 , n'i Aiknp : k. i,tM ? hoom'iu i knnp» f man olelo' !»orht j nehcne. 0 'AoJc wau i hnaielo kpke i k>>'u w.ihi p iikn an«, n u<t olflr ihn !, fin w»mi .ia'n iho. Aolf» puli:» n r ati e ukaaka flku, fikn, c kf.!i hoi wau i tfa me:i keia al'i hnu i* hunia ai. Mea pah;» o ho«*a «kw. oia iloko o ka luakioi, a if manawa paha oia e hoike mai ai i kekahi mau h:\na e lioolilo ia :ii oia i ir;o'i 110 ka honua holo >- koa. U:t ike aku Ia wau i kona k--)Tmrana 'iia ka pukā-pii o Puaana, » iH5i kahi hoi i hookaawale ia rio n'i w-ihine. I ke.ab.ola wau i k(ma kon)'! ana :i ku iho la v na kahi i k'iU'i «a w K:i Puka o ka Nani." iio poe leh'.ilehu pu no kekuhi e k'i im ;ttn ine a'n ma kalii a l u r ku «iih, ai ko'u nnna ana nku u)H na w»hi k->koke i ka Inakini, h i ipuni ia kela mau wahi me nu k inaka lehulehn, :i mea paha ua hoea nku no<ir?ī\'iui o k:i poe m» kela ipau wahi \ tra miliona ka»aka, ae k:>!i r.na paha ine ka hanu nmi nu ka l »he i:i o k;t h-o kukala o k'» alii hou o .kn īsrraela IV n « ku ana ma ia wuhi, ua hooMie akil la svau i kn oea e kukala ia , mai e k*-i;» a!ii kun ihao nui w.ile, y i»;o.i paha e iho oia i k:i honua, a wale ii aka na kt;a ku-ja o Ki.iua, a ulup'a wale ia h-!?- ka ikai«a kaua o Iloma, hn, Jn, Ma, i iK:?;ikd ae ua n'i Aikui;il?a ' nēi'.'' E'k'e keiki alli 'o ka oh: i na o Hura, ma ka uhane o ko Miii Jsoloti)'»n;v. īke aku la wao j ua ?iii t"«i ne» nu i hilinai oui ai, e poliki ne ana i kona iuau aahu, a hele aku la Qje ke kamailio ole mai i kekahi huaoielo i na knnakA e kali aku ana no kana kokala mai i kona lawe 1 &e Aupuni o Iseraela ma kn lima. 0 k:i'o i hoomaopopo aku ai, ua hele ou tnejje poo kulou ilalo, ao ke Aupuni oVßoma, eia 110 ke neē~ inau riei kona mau mīkini rr.e ku holopono loa." I keia wa a Ka u'i hookano o Aikupika e noke nei i ke kamailio, ua nana malie aku no o Beni Hora iaia, a ua hiki ole no nae iaia ke alo ae i ka h,/omaopopo aku i kekahi mau mea oiaio e kamailifj ia mai ana e keia u'i Aikupika haaheo, oia hoi kn haule pahu wale io no o kekahi niau manaolaoa 'i hoo)rahua ia mamua aku. Hoomanao pu ae !a rio oia i ka laua mau kike ku-' mailio i.na me ka makuakane o keia «aiknmaiiine Aikupika, ame n;i nlelo a ua makuakane nei no keia alii a lakou i hele ai, e huokupa i na waiwai i kona manawa i hanau ia ai, t;a k;th:ikaha io mai Ja .nn uā Aikupika iiei 1 na hiohiona o keia, aiii hanau'hou, ao ka mea io 110 a B<.'ni linra i hooniaopopo ai, uia; na la ana i hahai ai mahope n keia Na/.arena kamahao. Ua hoomaopop« po ih.o Ja no hoi o Beni Hura i kekahi uiaoawa a Nazareoa J nei e kauiaiho ai ma kela walū i ■ kap?. ia "fCa Puka 0 ka Nani."aij kwa o kanaka i maiiao ai ej hnolilo iaia i alii no lakou, ua hooie mui la.no o ?a. a kamailiomai la i kekahi mau olelo a Beni j e hoomaopopM | U a uei. "Aole no: ke ao nei ko'u Aupuni." U.i liio' na in niau olelo a Beui Hura i lohe ponoi ai mai ka ivaha maiv>j ka Nazarena kamahao, i ruea hoomake i kona mau tr.anao no ka hnokau aku i ka hoopai maluiia o r.a Rima haaheo, ae kukulu h-ū i kekahi anpnni hou e hapai il ke kuluna o Davula iluiia. laia ei piha ana i ka noouoo i keia mau 1 mea ua houmanao pu ae la oia, eia t;a he leliene u ka Ai-,1 knpika ko nana mai uei Lia me ke'j ano hoohenehene, a ua lilo ia i mea hoowela mai i kona manao, alaila, hapai ae la oia i kona poo iluua» a kamuilio aku la i keia ntau; oleio.