Ka Hoku o Hawaii, Volume XII, Number 52, 23 May 1918 — HE HOOMANAO NO REV. GEO. L. KOPA [ARTICLE]

HE HOOMANAO NO REV. GEO. L. KOPA

11*" i' « >i- s ; L : :l;k i! I*a ..tt> 4 k'" kahi liini k»i'i u ■. i' ; .1 Uī**; oa li*im i"»k • "*' K•! p*' /MBke r>nf k&nak:* I h ">n muiw »;* mea l*a isnp 'i !>• 3 'l r 1 r.l,*■ k -» ' <aj, . .» '•?< kn: sfc . > '• ' ?» lfcWf m «k'i k» tt.v* i him! 1<• ft|>< nkn mka lt»'w 4. ih. in'li- tku ti" OJn ut* ka i<»4i*i, ♦- I.' f i'.i l -»k"U CDa ky t>. •••, <> ku .n»"4 boi i Hja Uoim jk,]< I-**l ' 57;1-2. j I ka LunHh<>oj>Ht)<<ivum «» ka! K JJ 'k(l <t Ah-h:i ; oe. —K 0 • >J i k iu wale i> kiiu prpH t).> k*t TTi*ti.) N\nhi r kiTO Isr 5 -t *** ""n OHUIii • lU v. (« u 1„ K"|M ,t II 1 .: H«1 it. Mmui, i M< ■ !'• »• knu dku i» . i?« ) koi;.< !!<* fi»h H» tnr»f © k«ua k'.iki uio!i !\\ ]!liiiiu Kwlam Kopa iua Hi'uolule, U#'tn, i 24, Af V !*♦]>. 'i.i a'.-ai «• !. . l.i • ' <■ ' •' «• ■ 5 ' Jd >} l H i e t 4-« ■' ■• - • I'■ Uit ain.» hau&u no j >. i H ♦> At..<-r:l't AP. <" v ~ k (i t. M.s.Bhi';i m oi iluku >j j-.« h» : ia «k'k »l <> Mitl;u. Mamuli »» ka i i u k < rrw« ha'i Kmm\v>. <-«iu u-t tt» J* ( » ,J Pme o L. a um ia h<uv naai, iia h»-if aku H <na a nie kmi,» ohana «<j k« «*<• mia ! k:i <)»ti:itia K»htinapul<i*. m< lt< !■ I» K>»h uapoh trm H n -Mm 4 t in aua «- lu v. t- M. H\<i»?. Ui Ud alui la rna> <> t mn Kt*i:< iinl ana fc lilo i *a> iiiaii-ii .<mj- a-"le i wae T tiUH ia 5 k» ka <<- piīiii, i. 1 - I<l '» k<t <i< 'J f■> 1H jj3,ai la oia e kth <:f, walii a kn kUHill. Āi3fe olit i». U<-U;i* h' •}>( li<» keia'kiiiiaiua a 1 .' t k»-knhj n)ati ia, hiki iu.ii Ja >>.> k > 'h ,>i>>amn , iU, Oiali» o litv. H. Ji. P-;lfAi» !)•» pah-i kekahi lala oia k( u t< . .. hs[a hou he oaaii la ( luaa uiai lrt k.t hoike a -ke'komite 4 ua apono Ui oe i haumana iio ke kula Kahunapuie. Ua aoho oia » k« kula ine ka nui nui \ kn ke Akua olvh. n »jie ke nh»ka'i aua & kana ulmne, i uiea v lii" ai ke kanaka l k;iuwa 1e.».1«.1m* ji He ekolu usakahiki a <a iLiu» a <> jg am t ua hoouna ia aku f| oia ' haiolelo no ka Ekaleeia o wajfne», Kauai. Ua hot ko oia i keia hoouna ia sna no ka make a nie k« ohi, ; oiai he kauwa oia na K-rl«to. A hiki i Wainoea, K'iuai me ka ohana, alaila, haiawa'. mai 1» me na alaka'i e hookuerr,i 'hope" ia ai ka haipule Luar:aoio o.'e, u,a hoi, akahi (1) okola ua ho.aie i hooki pa i§ ai; be halekuai *>jai iaua i pae māHhini aku ai i hoonna'euA'e ole ia. a e kakau aoa no na holopapa o na rr.ea kuai. A i kekahi la ae, hiki ooai la elua mau elemakule haipule i koe o ka Kkaleaia i lawe mai i ai a me wahie na la*ja nei. Pane mai !a laea- (e3eojakule haipule). He mahakea ka aina ke i-ho aku ka maka o ka paiau, alaa mai nuhui ka papaa, Ke ike ooai la kakou, he nane ka olelo a ka haipule, he 'haawina kiki ka mea akahi akahi. Ke kali nei maua (E. H.) a hu'iiio'i hou ia mai ka EkaieBĪa. Pela o Simeooa e kali ana i ka hoike a ka uhane, aole e make e, a ike i ka Haku ka Mesia t peia keia ma'u haipule e ka!i ana no ka Ēkalesia, no ka mea, o ka Ekale&ia aohe Ekaleeia, ua pau na hoahanau i ka hoomana Rowela, nolaila, ua kau iho maluna o *Eev. G. L. Kopa ka ha|coko pu ana aku imua o ke ao no kona Akua a me ke kokua nui hoi a ka Uhane Heuaolele i tnea e ho'iho'i liou ia mai ai ka Ekalesia. Aole o keia wale uo ka pilikia,j aka, o na mea kekahi e pono ai ke >

kino. Aole 110 wahi kokua e )oaa mai aua iuai ka Ekale«ia :nai, AoJe pu be haawina i ho<»ma"p..po mai nia keia hoouna ia anamai, no-; laila, hooholo iho la kua me ky| wahiiip, e ulana papale oe a ktaij aku i ke dala, a owau hoi, e niuhiai a oae ka lawai'a ana j ponu ka noho ana, « oi-u, ua haawi mai la na elemakule haipule i ka aina oiahiai. ; Hooholo iho la oia (G. L. Kopa) ! hapa o ka la i ke kom > kauhale, ji i»apa i ba (unhiai. A hala kekahi manawa li'uali'u. kukakuka iho la oia aoe na elemakale haipuh i ka mea pouo e hana

- . > •: » !. T-< i m. ui , <» v-« «'imaiio " k»*»a a me | k ia p<< n »m tkahiki. | M.> k»t inaiin huine, svnhi a na «•'imWkuk haipub, th linu«»lī oia n«» ha 1 «aa :in.i o k«ia nm« ki>kua n< ua

Ui. L. Kt»pa) ui« ka Imnn. t'a kn ki«i l<ko« h i»Mlā kekahi :ti«u tmi kalūki me k* hiwmsnswftimi. -Ua hni iiiiii jna» i« kq}tahi. raau hrtātiauau as3f--ine e uuoi, a ua hoike la tnai 1* 1 kn Pap* Hawaii Ua huoiur.i iu nf un k'<ituit<* <■ liakulu h<u i kii Bkal«*iji. I'a ifc« ia kn fi)Ktina- } uk o ka hoi hou imhī << n« hoahanau a haaleli- I na hooinAim «. : \ •!© i leiW iho m*it pt u» ono« |aku la im elemakul? hiopulē, u,i a»c* iioko o k% tn*!im»ian», ! H** uua kokua nui i m Kahunai puie liii loaa ana o tia poe ha!puV miai<» iloko o na Kkaieaiā paknhi.. a hiee f»* ih uie kua Kkmlwa o (Waii ii.i'a Kauai.) Me He ala be ueuika»»». oaono »oj makftfeiki i ri<»h" Idi iai a i k<eta EkĀleeia, a t»oe ka ■ mak< ahine mua nana mai n» keiki leiiīu» e ula :iei «<ia o Wui. 'Kalani ? Ko{.k>,. M'rs, W, FL Berrmger, M-Kopa, K&aw Kopa, a hoo ; kmlii ūa -ine R«*t, j. A.. Akina A j u<! ii ho Lutiakflt)a Wai Apana no : Wj»h< oi«, Kuuai i k»hi oiau makaiuki, Ua tnal« hon ī niftku*hiii« 'm« K«tWJ, a hauie- rio, A )o»A liou . o i« amkuahine oia <> Mrs. Paiii' i, a he.mau uiahiiin u»> n nee j i.-ihi 11') Kohila nfi. ei,i n«<» ( «a an<> , ~« ako ko iauā n h<» aiia, me ke- ' j<) <> iuhihewa pua e ti"ha a irif>p ! inaiiuia, auie fme # oiai, ua hiki aku I lrt kii ieo Kahea mai ta E S. Tiuk.lt«o ;iKu e !i"i o;ai no ba Ekfiieß;a | o Kaialiikioia, Kohala Akau, Hp.Haii, Uiihiiia, ua h«e mai ia a waiho ati,i .i i <>a ame ua pwma?Ji:i.iv |me ka huli ole aku ihope. a pat [ tii; .i;.ii>i mai ia i Koli.ila nej i I)e ; ivt- ui ua A. D. aiti ka home a \uv. L'iuakahiko J, H K«tuaunu". . i K' iaua iiouiuaka iiiu-i ana »>c |fc»f >»••'• aeatt:kaiua*aif>a -i -hele pu mai ,;>) ni-i o KfV. ii. b. i nnoleo a ine s Mis K. S. TimoU*o. 'He' aina malakeu iiO <> Kohala oei e iike «o me ; H i;)ntea, Kauai. ua kaūliilii na kei ii« mokuiihmm tne k* umkua n, a ii« inau- uiiiMuahine kakaih !n wale no koe e ku kiai um, ."€ Ike me ke akhele mua no ana j <Kev. G. L. Kopa) i hele āi i Kauki, pela no keia, aole i hoomaopop<» ia ka palapala kaheā, aolē. nt) hoi l hpomaopppo pu id ke ola o &€ Ka'hu a ka Kkalesin e hanai aku ai. I kona hiki aiia mai iloko o ke Kihapai ne<, ua hoomaka ia ke kakau iooa o na hoahanau oo ka paI iapuia kahea Kahu. a hoomaopopp* ke o!a he makalua dala ($20.00 ) j' HLooaianawanui iio," ileko o. kei:, j liuahelu uuku, aole no i hiki ke haj nai pono ia, no ka mea, ua paakik! |k& leiK),, ua mahakea no hoi ke Kihapai. He elua paha mahina ka a<;ho ana o ke Kahu, ua ha'i mai ia ka uaakuahine Mrs. G. L, Koptj me na makuahine Ekaleaia e kukuiu i Ahahui kokua no ka Ēkaiesia i uota e lioopakele āe ai i na hoahanau, a waiho i& aku ia manae no kahi wa aku. A •hiki mai la i na la mua o Aperila 1905, ua hoi aku ia o Mre, W. F, McDougall me Mr. a me Mrs. jG, L. Kopa no ke kuka aua i keia l'Ahahai wahine, a i ka holopono | ana, ua hui pu mai me kekahi mau joiakuahine hou, MrB. C. K. Ne, jMrs. L Keoloewa a me kekahi mau | inakuahine hou aku. Ua hana ia |ke kumukanawai a me na rula, a i ka ia 12 o Aperiia 1905 ua wehe ia ka halawai mua ma ka Halehalawai o Kapaau t a ua hiki aku antane 30 iaia i ka makahiki mua, Na keia Ahahui i ku "kiai a hoopakele i ka hapanui o ka manawa i ke oia o ko makon Kahu, a hiki wale no i kona waiho ana mai la no i umikumamakolu (13) uiakahiki me

ka aīe ole, a ke ku uei no keia Ahahui i keia <va. Aole he mau kokua eae euai ka Papa Hawaii uiai a a»e na Ahahui eae e like me »»a Eka- | tesia e a* 1 , a mamuli v> ka uln a ike ia: o ka holomua o na han» hanai uhane iloko o ko makou Kihapai, ua hapai hou ia ae kotia ola iluko o (kela a *ne keia elua makahiki, a i keia makahiki hope mai nei, ua hopu mai la na keiki a pna ma k<v lakou lima ka hanai ana, a»*la no hoi ho-w'a a moe iho iloko o ka linoa o kana poe keiki aloha. He

hol me kona Makua mau' nui o. Mina.nina wale. Ms ba Poalima ae Aperila 12 hora 4 p, m. i ho'iho'i ia uku ai kona lino puanuanu no.ka' honie o kona inama hoi' (auntyl Mrs. Aua Thoraas mā Waipio, no ia koeua po, a maka Poaono ae Apeiila 13 hora 10 a. nr. i manele ia nku ai oia no kona home puanuanu a hoomoe aku fa isia me kona ohana i hala inua aku. Walohia wale.

A nolalla, ke haawi aku nei inaua i na hoomaikai he nui i na iaak&oiaka, na hoaloha a me na sini ohah& he nui o ka maua iei «loha i kaana a haawe pu i na luuluu a roe na kauepaha, a rne na inakana pu» no ka kakou pua aloha i moh iia ae a nalo koke no.

O kona maū ano apau he ku i ka ma'ema'e oiai iloko o kona oeau makahiki elaa wale no, o kana mau hana ua kohu mea he opio oia o 4 a 5 makahikī, he ku i ka naauao kana mau ōlelo a rne kana mau hana. He akahai a loknmaikai, mai kona ohana a na makamaka kipei 'inai t ka liome, oiai oia he eono waie no mahina na lota iaia he 30 paona ke kaumaha, a i ka piha iiua oka makah)ki a oi, ua hiki aku kona kaumaha i ke 40 t,aona. ! He nui mohaha maikai kona kiijv» ! i oa iio konaloaa ole i keia piiikja

& e uqau lioi uia iua keia ao i na me ka hauoii ke oklo ae. oia kekahi o na keiki opio kino ikaika e kein i mua aku, aka, aole pela, ua ualo ka' pua rnak«mae, ka lei momi iiam u ko.maua Kihapai. Ua ka lohe bou ana i koua leo aloha i ka hea uaau māi,- Pap» eoroe kiss lul>y. Daddy don't go. Maiuma, lct b.vt>y bave Papa. Minamina waie. A we ka meua keiki e, ! Nou « Mr, LuuaHoopiiuopono a w% na iioia hana o kou Papa-pa'i kp ©aua hoomaikai uui. j O mau iho uo na unkua i hoonelo ia i ka lei a!oba'he keiki. Me ke aloha paumako, ■M'R.'S. L. KALAINAINA I MRS.S. L. KALAINAINA J