Ka Hoku o Hawaii, Volume XII, Number 4, 27 June 1918 — HE MOOLELO WALOHIA NO KEAMALU KEKAHI O NA MOOLELO HOONAUE PUUWAI O KA LAHUI HAWAII "Mai ka Hoku o ka Pakipika" [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO KEAMALU KEKAHI O NA MOOLELO HOONAUE PUUWAI O KA LAHUI HAWAII "Mai ka Hoku o ka Pakipika"

HELU 35.

K*i no he akamal <>e i ka mfle. me kou maneu pahn Ua n*k> ke kaona. he ike no t>e, a he ike ao h«i makoi]« aola inakou i Iawe u.ui

nei ia oe e make au e hoouweuwe mai nei. i ke aloha i ke keiki a kakou i kou ike ole inia, a pela hof ke ke'ki i ka ike ole rnai ja i>e, iiolaila, ke kauaiaha nei ko uiakou uuanao, oo kau iwau oleio huoweiiweii uie 'ku ruakou mauao mu* ole hoi» •>ia hana ia a tcakou i pii mai nei, a he aha la hoi ke kuuiu 0 kou ui;ttia«i aoa pela, a ilaila wale iho n<> aunnei oe e »pajai a loa» ole kuu lei, 0 ka U<io u ka ia, a hoi aku kakol no ia, ua ike no <>e 1 ka loini a kak<>u i pii uai nei.

A lohe o Keat»*ici i keia tnau olalo, aiawa at; la kona tnau inaka iluna o ua kumu lehua nei, ua pau loa na ptw iehun naa kahi e ioaa ae ai i ka lalau se, a ua koe wale tio na piia ika wekiu; noke nui naai 1« iakk>u i kn boi>kikii>a uiae pii ak», nae <>ia nei hooiohe iki aku i ka.lakou kenake&a tnai f no ka n.ea tfa ike a ua hoomaopopo ae !a no keia, aole no oia e hiki ana lluna pii-

. O kahi iiae i ku ai keia kumu lehtia, aia n<i ia i ka we'elan o ka pali a o kahi hapa hoi i ka aina pHlaiuilaha, o ka aoao nae ua piha loa o lalo i ka pahon. ua wawahi iiilii itt, h ua uhi ia aku i na pa-u <> lakou nei,«kft, »ole nae o Keamalu i ike no keia hana lokoino a īukou; a no ko ia nei noho loihi loa, me ke ano kukule ua uuj loa. tnai la ka lakou 1« kenakeua ana'lnHa nei e pii iue ka olelo aku, e pii ae paha oe i tebua nnu i hakalia wale no ko kakou h ii ia oe, ua loaa ka makou a o kau wale no koe, a loaa kau o k« kakou hoi oo ia.

Hele aku la o Keamalu a ma ke kuuio o ua laair nei, nana ae la keia iluiia, a o ke kiekie loa. kpin ae U ka ia nei oli. Aia ia o kuu pua lehua i aina e ka Manu 0 lia ia iho, a koe t-a lehua i ka Wekiu £ KUohana hoi o keia pali la Paii mai nei ke ala e hiki aku ai E kuleana ai la boi ke aloha ilaila Eaho 110 paha kuu hoi nele 0 oe ia, e uwe ae ana au ia'u pua 1 ka lei a maua uie kuu kama He aioha» la, aloha wa*!e. A fauka ia uei oli ana, papio mai la keia i ka pa u a paa Hio la kor»a uha, ko ia nei pii ae la no ia me ka hoomanawanui a hiki iluua.

uoke dku la no hoi keia i ka ako a pau «eia no hoj na pua e loaa ae aua iaia uai > k t ialau ae, a huli ih(» 1» keia e iho iho. kahea aku la iio na poe kaiko«ke lokoino uei. iuai hoi iho oe pela, aka, e leie mai uo oe ia i hikiwawe; pane mai U ao hoi o Keawalu umi luua umi o | ke kuuiu ohia, e make e paha auauei au ke leie aku, no ka mea he, kiekie loar pono paha ke iho aku a kottoke iki iho, alaila, hoi l«ie aku, aole hoi paha he luea pnuo ia'u .e lele aku mai auti aku?

Pane aku ia no hoi na kaikoeke, ut.ai iaila oo hoi niaaou i iele mai uei, aohe hoi o uaakou make anu, uo ka uiea ua nolunolu loa hoi i ua pa-u o inakou, wahi a na kaikoeke i pane aku ai. Aole no o'u kanalua i ka ieie ana aku i na uo hoi he \vai • iak, aiaiia. pono boi pahu Ea'u ieie aaa aku, e iike hoi uie ka uukou e koi mai uei ia'u.

i A no ka pakel» p&akiki lua o uiau k»iko«ke # ku ae la oī«

iiinm a hapui iiiu lu <iu i keīa :nuu luele, roe ke kuiu *lo kona mau walma'ia, a hookltkit; !oa ae la nae oia ma ke mele ana i lolie pouo niai hoi kona mau ieiukueke alohaoie, A penei uo ua rnau lalani mele uei ana i oli mai ai, Ktf ku n*i au a lele aku A lele no au a make e Make au i ko oukou lokoiu" e H# inake hmimau hala kahiko 0« waiivj mūa ka iuaiim i|okj) Ko nae hoi ko oukou tuakeiii.>k.e He ruyke hi'ukuli u« uao keia e Khia mea alolw. o kuu kuuuUi Kuu iuhi hoi u Ka wa uaaupo I lawelawe ai hui iue ka heaiaho'ua He aloha ia oe, he aloha hoi He aloh.a hoi ka .maka o. ke kaue lke ole te ia'u a inake e

Nani ike.oie tiu ia na kou ,poo 110 I alakai uiai uei ka iu'u e u-ake e He al.oha--la, aloha-e.

A p»u no hoi ka ia uei uli ana, palula ae la keia 1 kui?a :uuu a ptta i kekahi lepa hoī a kuua pa-u ajtle uiai« aka, iaia uei uae i lule mai ai lawe ae la na kaikoeke i ko takoa inau pa-u, a waibo wule iho la na apana pahoa i wawahi ia a iiilii, a ua haim ia uo hoi a oi, a haule pono iho !a keia iiuua olaUa a komo pu ae la na apana iloko o kona kino, a lilo ae la koua kino maikai i mea ole. Aole no uae &oi <*ia i uiake ioa ia uianawa, aka, he ano nawaliwali 110 nae, aole nae he «no Uiki pouo ke honikaika ae, a ike na kaikoeke i kojia ano huoikaika ae e ku oia no ko lakou wa i ialau aku ai iaia a kiula aku ia ilato o ka pali.

" A haule akl» la keia ilaio o ka pali o Waianuenue. £ hoomaopopii unai ko makou poe heluhelu moolelu maoauli o ka loolei ia ana o Kea<nalu raa keia o Waianuet)ue. i ike mau Ia ai anuenue i kai nei o Hilo a hiki i keia )a, a oia no hoi ke kumu i kapa ia ai Keia wahi mattk* ae nei, "Ka wai o M r aiaiu.e-

nue." ■ :■ I ko Keamalu haule ana ilalo, ua welnwelo liilii loa kana kino, i n:t pohaku o lalo a ua lnweaku hoi k« nahelehele i be kauwahi o koiiH kino, a iloko hoi o ka wai kekahi, a o ka mea nae i haufe iloko o k;i wai, uapau i ka f.i ia e ka iohelohe a ke puolanui, a uie ka opae a me ka oepu. . la aiake ana o Keauialu ua lele ae ia no koDa uhaue. a iuna o ke. kabi papa Pohaku, kani ae ia kaua olijrenei. Kuu kaikunane raai ke alo huli i

ka wauna Mai ka makani hanahanai alo paii o ka liula E ka pali «, ike wal<H>e i kuu loa Mah6a ke ala e hiki ai Kukoi lau iiiiii e ku oaai nei e E lawe aku oe i kuu hauli aloha A ike oe iuia e ha'i aku £ia wau la i ka naheie i ka iipo 11 ka pali hoi ika wai kekahi aoai» iau ahiuahina hoi e l oioe i ke anu e ku ui ā nei hoi e Mahea ia hoi ke ala. e hiki ai Eka hewahewa e ka paii e h.a pali e I hewahewa lioi au iaia X ulala hoi au 1 koua aioha £ ktiu aloha hoi e, e huii mai a j A pau ae la ke oii aua a kaj uh#ue» heie aku4a ia iae he iuukai*i la, aole nae i haalele ioa i kuua k'uo, abe elua hoi uuuuawa e uuhi* ai ka uhaue, o ke auiuoe a u.e I ke awakea. M« keia inake ana o Keauialu, aoie hs)i i mako i ka hooliluiilo wai e i>ke uie ka wanana a ke Kilo, aka, ua like no uae rae Mu

Ikeia wahi, e wniho kakou i ua mea. e pili ana no k& n»ake aon o Kewoialu, a e kanmilio ae hoi kukou no na kaikoeke lokoino. No ka wm i k<> (akou lioi ana u hiki i ka hale. uaua uiai ta o Aīwo hiKupua aoie hoi ku wahine uiuau tnai Ih oia, auhea ka hoi o KeaiUiiiu hoolalau ae la na kaikuahiue, nie Ikaoleionku, ka, aule n>akou i ike | iaia. aoie uo hoi eia i hele pu uie jn»akcu." (Aole i pb>u)