Ka Hoku o Hawaii, Volume XII, Number 8, 25 July 1918 — HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA A ME VINICIA KE KAUKAU ALII ROMA HE MOOLELO NO KA HAKOKO ANA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAAU O KA Emepera Nero Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA A ME VINICIA KE KAUKAU ALII ROMA

HE MOOLELO NO KA HAKOKO ANA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAAU O KA Emepera Nero

Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii

MOKI3NA l KA MAKUA HOAHANAH ME KANA KKIKI HANAHNA kuu #actm«, ai>l« P«> »k» «e kui>!«»<» nn"%a *«* «»* k* »|o atH, oi*i, *<»i«* » ntii i* ka pahikaM», Rta, o k« -'P" « "** im olei» f»i>okaati, «*»h itu» ?* k« me« : nul ia «»* I» K ik« »ku #n* no p.h« m * fct«i M#ct«M i kli'»*■*« mm * >n c «ku »»*i ia "Aole «««>! hoi e lilo n« kamailin BnR i oiea niaikai tna i« ;tti«!fia pa?«a oka Emeperß, a «**«*» nfth<*t wau ualnki t»n ia*» e pu ma kekahi ««»« mea e hoifiui ia «1 e Oā iw»a ai t» ka papiaina a 'ka' 1 inepen.* 1 M P#l* i'o n»j»l;a ekuu keiki, »ka, aole t»<i paha e neif k ( »n boo-

itt»o|»«»po n»a na wahi apa»» at3 e kip» aku ai, e lohe u»au aoa <»e i ka ia utai o rm tfrf4e. «i «§e < < kfekahi ruau oielo anu akamni, aj oie ia o ua oleb hookaau paha e iiehe ai ka ,»k» t o ka p<>e hooloh*' «»ai- H« *i»sa «ui tt»a K »01» nei : keia la, « ua al«k«i ia no kei» li»au i»o* « ir« Em«per« Ka»*»ii«- 1 k<t t*4*fea arr» mai o Ageria mai ka Hikiu# »»»ai, ai koua !-.he ana f k«i» uiAU ti*ei*"# uupolelo, a «'lei ' hookaau lioi, ua kuhihewa t»«<»ti ih» oia» ne yoe iieheoa ka poe »tan« e "heiuhelu' &m inaumele. He pnikinl 'ieia ou ke aii»a!ii i feeia inau la, ao k« rula wale nu e luwmaupopo ma keia u»au Uaoa, aoie epooo ia <>e e han« i kau mau mele, a oi aku ka maikai a kau «mu mele . mamoa' o na mele &ka Kmep&a e haku oiai, ina oe hana pela, aiaila, e ukali at»a oe uiahope o ka meheu o Fab2»ricia Ve ir»eto' "Heaha hoi ka mea i kau »ku maluna ona e kuu Anakala?".

"Ua ho>puka ia aku ka olelo ho<ipai maluiia ona, e noht» eaawale aku oia ina OdesH, a aole nohoi oia « iioike hou i k<>jta ma» maka .na k^.Kuianakanl.aie u Ro,na, h hi\t i ka w« a ka Eo»fperH e gauoha hon aku ai »a:a, Uagni afeu koua pt>iixr mauiua o Julesia, a aoh* n<.hoi he| Wiihinf kana e like me Penelopi, ao Kh wahiiie hoi i kopaa mau mahope o ke āioha ia luiesia. Ua kakau keia A r eineto i kekahi wahi huke uuku, u wahi bufie kekah? man oieio hoohenehene » na punal.ele r ka Emepera, ao ka hoopai i kan atiu uiaiuoa ona, ua kipaku ia akn oia u»ai Roma aku uei. 0 'ka onea kupiiianah& nae, aia a ha!a ako nei oia Dta ka huakai o ka poino, ao ka wa ia i makemake !<<» ia ai keia bukrt ana e heluhelu ia 4 e ke alo alii, ao kekahi poe i nau na kui no ka ukiuki no na olelo pahene a uh Veiiieto nei, ua lilo loa lakou i poe ake heh:ht-lu i na o!e!o i kakau ia no lakoj, Aole wale o na kane ia i imi ne'i e loaa kela u>au buke, akn, 0 na wahine kekahi a lukuu, a ua ake lua !akou e ike heaha !a na mea 1 kakau la no ka lakou mau kane, a i).> i»a kane ht>i a ko !akou map hoaloha. K ik*< mau ia anu na manele t« na wahine li.inohano o R<jma nei uia kahi kuai buke o Avimi9j» 4 ae ike mau ia ana no hoi na poe kakau kope e paa n«au aua i ka huna, ai hiki ai hoi e !»<»olako ia aku ka.Miu iehu makemake he!uhe!u i kela buke a \'eiuelo'.,

keKahi r»l«U o!efn r» buke nftu e enu AiitiViila t "i:ti. o »i<ihoi ktkal io rm pun»hele a ka Btf>«eprr<tf'*

"*A«, no*u »o ke%»»l.i nml» olelo o keln b ike, *ku, u» ar».. kuMhewn kii itjCK k«k«u rt»<*oi»i, u« *n<» «uikai iki kflfiH niN» oleh» nn'u» * u« ike n!e <<ia i f»ft *r»ao Ino «1« Hi>t A<»le no n'o *> uhi-mn *ku «i ki«, ikn. o B*rircu. Mu®nnlf.H, m h,l' T«r.'MiU'»» u» lttti.pii ia kw ul» i ko msu pip*lin«, i k» »a • i*sc »'i t ti4l ihelu a? i •»* mea * ksk«u l* -h> !(ikuu. ahe inau mea »wi «m? i koko'k* l»wi *ku i k » oialo N(;'u h«»i e kuu k«j'ki, «oleht>i a'u m*ia e s!i«t# ai ika fn<»a kakaii, niai, o k*»nn manan nnhni 1«, ao kn {Miikia fr*ie no tna kana amu ua p«i oie oia ika poe ak«- i ka| iuahak» waie ia. O ke an»» »»taio»» fc« kanak», oia n« ka irwsM ho<»pak«'i«> iwa".

Aloha ino ij« ki» hoi o.Palwnei.i' V*i»»eU>., oiui, a«i* no h< i iir hapo o»a, mi ko'u *»**« «»»a (tolii»i utf m mnmuA o ko'u heie ana aku i ka oihana k<'«, na sn<* mahaio ,m> hoi hu i fcuna mau «n<t H« b<-*l<>ha riiAikfti n° hoi °» a ' kahi inanawa" ' Oke a»»o haaheo «ekah» k«r»n. uui c kima poiiio, a ua ake nui •»ia i ka nuihalo ia ntai 4 aule nae oi:> i Mfw«/i«) p»uo i ke aiahele luaikai ir>a e loa« ai iaia ka «nahale» ia mai e kona itiati h»a *ati«kH, Ua hnilt<« wale aku oia ina mm huna me kona »»i»on<Mt oie t ka 'manan (u.no ia mau mea huna ana i kHuiai ffaie ! »fcu ai, H«» »Dak«!»ake wa»» e hoike nku ia Oti { k>i uK*»lefo <» Rufiuusa A3n HK»he snet <>e rlra Inuolel»» oia mea? 1 **A6le waa i Ir>he i ka nm.ileio «»ia uiea au i hoike ;nat la. a ke i»jMkeniāfee nei "hoi *fto e N>f.e i; k»iī» ) e kui» Aoak!»}»*'."

**I na i'o he iuakemalie k « lohe i kona m <nlelo aole ma kei» wahi wau e hoike aku ni i» oe, h|h h pau ae ko kaua p;iif>a an.», a liele aku kaua ma ka lanHi hnelauna, n !ie wahi h.»i e honi <>le ai kat,a i ka hohono o'k© kapuahi".

I ka pau attu m ko laua paitia tna kela rutui na hele nku !a Uu» :jm kekahi lawai. tmui i huopuni i« me iu kii mahala, ai ka!ei 1a h:! <■ na niua nniau o r,*a poe k«!»i kii «> R(»tna. Oia hoi" *na kii ō na «kuii kaua h'wmaiia O !akuti, ame na kii 'hooipoipo, a ia iria»»āvpa n>» hoi i ike «k-.t »i kii kaiio e kuloii iho a»»;x e huni : ue kii mahala WHhihe%ta e puliki aoa i kona umauma. "Ua pololei maoli no ke kalai ia n(ik o ke!:t kit, ao ka honi an.t aku i ka wahine au i aloha hl!i«»ai ai 4 o'a no ka luea p.i<»keia i keia o)a ana Aole auei no hoi >u ;ai»n»o e kuu A.«Mk*la alt»ha?"

"Pela i'o iio paha a at>fe paha. Ma ka h<«>ujaopopo aku hoi i ke atkhl o kau «mu oielo, o ke kaua kau »nea uui i manao ai, a owau in.i aoie o »i itoi|joi ia mea o ke kaua. kuiaana iike <»!© n<> nae k<» na kanaka iliiu» o"k.a hooua a lava i han»' mai al, ae hahai no paha 4c£sla. me keia kaoakh i kana inei, i makernake m. 0 Umiumi-Keleaw'e, (oia kekahi in %i kapakapa o Nero i kapa !iuuahuna ia hoi'Vkann inau punahele, ao ke kuniu «na k.«pa ia ana pela. mamuli no ia o keano euu o ua omiuuoi o Un Einepera puni koku ut)' o Ro.ua,) ite ho «hiaiaai i'»a oia i (t4 uieie, ae houkaoi mau ana !ioi ia mau meie apa i haku malm.a o ka ohe. 0 Sacurusii hoi. ua aioha

ioii oin i kt»a« ra«q ipu kelenwe iuelemele « Kt riueU» ro»il a ua kuku!u iuhii i:» keknhi « kela mau !pu mete .na kae « konn m<>e, nl kona /o«? ana a ala ae, e b<mt an» <»m me he rhu ala o ka ipo ul( ha, a mam'ili ota huiii mau ia o kae o kela «ou feeU»Hwe, uh ano hi'uani kaekae o keln ipu keteawe. He »1.0 kupaiaiiaha no hoi 8t- al««ha o kela Kaukhu Alii Rom < i kfla ipu ke!t>

< •'( kn« M e inio o hr.u *kn nna n.» Wfc»i !h r.e. i «nei oo h-mo p halen i ktkafci | <Mtt « IwioUlnhni i« mau n;efv |i i»oii lnw«ktni A'ku ai ma k'» n! e ( "A<4« ioā whu t h«ian iki e imn;t |ia ii**u Urt-tt, a aole h<» palm w*t n e ji*»n»*lin »>iih (h hiiuii uua ketit rtiua »ku M . **Ua huau iiiiei «K: e J)ookeU' i kp kahi kiiH ui« k«fkat>i wuh o HeUm- i kefc.ttii '.mnawH «u ' k;i t w«le «ftti nei nmi R >tnft «kuf M tā ilm hn*<f iki »«» w*u e f htM»kefe i kekahi kr«H heihei ma k4> k«tutH iwihei o Kui*o«kMuli;i!t o Aue«k», ua liolo pouo uie oo ka'u h«N)k<<te ana, & ua haaMe akti «au U Hsfta UiP k/i h<'FOWnhawah»i*\ wahi a kf keiki ho«hnnfiu i pallē mco mi i k«.nn An»kafa '*!«• iho U peia kou a< o e kuu ket*i ( »iath,. ua liiki mau'.i n<< i,»'u e »ku i kou aun niaik^i». kuu keiki, at>lt i*«> hoi <>e i ku i><i i k« puft ki «mlu & Cupida. lilo io | nooe e kou k<»iki i n.ea h'Huai ».ui j ia ftltu. K»- hoomanpopo pn i»ei no lioi w«u, at>U' (»• ht* ka .akn op|<> i t«»onel« ia in.t p-.n-i a kou inau tā#fcu» j hooili o»iii iti nmhma «>*m. gole iio paha o«* i wkīli »ku i k« mr lieu waiwi»i «kn *> Beif*<ca. «ine PaUsa, aka. ke ninOH" uei no w;tu e hiki «iif »o iaoē e ho j»ku i ka h«ku anH i na ineH' p:'k.>i> »k«>. ae »n pu >io hoi i ke pnhl "fif k»i: «0«.-, ai kau iiiniiKWH k«rtw..te ito i.oi, e h«4e tut hoi i n#> /ffxka muini n Roma ne*. *. ; k'»tiio pn iloko o n» h«n« fw»b9t'h'Miikaika ki.no, t»« lawe ana i r?» knulawMh» i> na ho heiht) niii Itm« ptrkrtt>ii ahooKele a*u ia itrtu kaa heihei ma ke «fa hel# o ka l»nakila. I na e hiki ia oe $ hoohana i keia tnau mea a f (J e kamailio aku i<ei ia <>e, alaila, e I jool<ahoa <:u 1 il_o J_ punahe'e uj» ke alo aīii o Umiami Keieawe Ke manao nei <io wau, i rta i»o 1 * ts ike i kei* »»iea ;»'o ihofiff m ndi. aiaiia, e iawe u»aJ ana no i» iluoa uu t KK iiiaka oo.hMio o f'apaeia, at wle j n<> > (0 ka li-PH t' mm ke<a inoa'i h<»ike ia ae I*. oia r.o k«kahi » «a wahine punahei« loa a ka JC<rieptra Nero, ahe uahine h«>i e p*»a ana ik* wan» ii><i o k» Kti>epfcr<t) - (Aole i pau)