Ka Hoku o Hawaii, Volume XII, Number 18, 3 October 1918 — HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA ME VINICIA KE KAUKAU-ALII ROMA HE MOOLELO NO KA HAKOKO ANA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAU O KA Emepera Nero Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA ME VINICIA KE KAUKAU-ALII ROMA

HE MOOLELO NO KA HAKOKO ANA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAU O KA Emepera Nero

Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii

MOKUNA 2 KA MAKU A HOAI iA*A l ME KANA KEIKI H^NAUWA

"Ke iiianan ne! k?katii d •«, na kkoo tē flwfwl «!?n \',t-1 m ke ok „ . kekaM poe rifj boi ar>l»- no Iro tafeoo mnnHO J ke tno kahiko o uo !ak(»u rtiak»hfki # aka. n» \oi>um> p»ha V?k&\A fla«a e bookaa*rale ako ai lak ,t3 «.a! ke o!a haao!) an-» <> ke a!o a!il o feā Etne|>era, a aa pnina la plah» lakou 1 ka booff)an«o a!;a i i.ina a āetuna k#» alrua o ke ola anft, **e Huoli hoi i na !a u ke ola gino maikai,'** ola1 # t>e makam» kf- o!a kino maika! no oa akoa'mai.'i o iro laKou makeaia'ie hoi e hoohfo kakuu i <ia la opio o ko kakou <Aa «rifl i la h'>o!i;if o! ; e !ike ine ka o na o ko k*kon mao knpnnw ** Ua kamailio afeu k« Anakahi o Vinīcia i keia aiau f>le!o i ka Hnkuwahine o k& b<mte « k<- Kow-iMh» kahiko, oiai, o keia vrBfjior- }> fr-i» Ken«ra!a knhiko o Ttoma, aofe u » i hoeā ioa akt3 %oua ola ana inao >uo oka oiānKliana oke o!s ana • ke kaoaka, a e ftaiai»u ana nu k» u f i opio iiuoa o kona mau heiehelnna.

a o ka mea o*tfe i hooehaapipn IV e R«na ua Kaupale im w»i kela wahine Rooaa u'i I ktt !nji pu aoa uie na anaina !ea!ea u 'Ka ; poe haoohano o E'uua, « loamul! fio hoi oia hookaawale loa ar ā o keia Leāi Roma, aa Ka«wa)e pt) aku I#4 rjn hoi Kana ftane kaūiko, oiai, ok on hoi kekahi o«a koa kaulana o kf! &oo kahiku j Roma, a oan« tif>ī i paa ka hanohauo o ke Aupuni Ronua iuh na palena o Beritaoia E waino iki ae nae hoi kakou i keia mau mea e hoakaka ia tiei no ka mea piii i keia hoooe Roma t n e hoiinee aku hoi kakou no ko kakoo uioolelo, oiai, eia paha ke uiuhua mt»i i.e; k» mea heluhelu no keio «īau hoakaka kakaiahiii »na <> ba mea unuhi moolelo.

I keia uuanawa no e Hlo nei, ka Anakala o Vinicia i ke kanaaiiio me ka Hakukane atne ka Hakuwahine o keia home kaulaua 6 keia Rjma kahiko, ua liio ae la no kahi keiki a ke Kenerala, a i kahea ia uo hoi nia ka inoa tcua o ke Kenera|o, oia hoi o Auinea, eia oia ke pili ioa nei me \ r inicia, oiai, ua kamaainw rnua *no hoi i na ia i nuho ai o Vinieia malalo o ka uaiiluuialu hale o ke Kenerala kahiko, oia hoi na la i loea ai oia i kela eha uliawale mauiuli o ka hemo wale ana u ka iwi o kona kipoohiwi. O kela wahine opio hoi«? paani pu ana a,e ua wahi keiki uei, a ia oi» ke ku inalie ala me ka nana ana uiai i keia mau malihini n»e na maka haohao, a i ka Anakala o Vinicla i nana heu xku ai malnua o na helehelena o ka wa-

hine opio ua hooiuaopopt> loa aku

I,h oia i ka u'i ōi ke!ake!« !'«> no o j kela wahine upio, a ia ooanaWH oia i he-oiaio iho ai i ua ulelo & kana keiki hanauna iaia, «u ke "pv>ofeela ouaoli c> ka o'i o keia wahine opiu, a oiai he mē& t,ia i fke inao i ria hia« «'i o ke alnaHi o )ta i?mepera h ei# »ae aole J >a oia i ik<? i

[k+'liaM u'i makamakn h> u o konp I wwin helehel«na e tik* a n< *- I »>i* e ike _oei, o Vp!h ncr*ii [ \ huti pr>no *»Vo «i koo«!naiifi am I|lcela knhe» aku 1h ke kahfko£i kaiia h«fmi e h<»te n»ai ** ik? 1 kekahl o na | k»naca k&al-<ru o $ o k« A nakala h"i <• |* Ka»ka" Atf! Vini ci« * laL'.u i li ok»p»< ni'h.hī

1T» kaaia!lio «ku ia ua AnsKafa nei o Vinicia * *kel» u'i mnlihini * fef-kjthi na') n i k.auiaiH.> nkn ni i« Nauaikn*. « I paa. h< ! iinkn aka Tjjor.l*lo BHUtana o lule--Bi;t, a penel bu rvmu o]p]o hoolauna ow ake Kaukao AU? Kouia i kamailioakuai.

| 'Ke knlao a|tu nei wau me ka | hauohaoo inioa ou © ka Moiwahine, » i im do pAhH ue bs £ue« i han*g lā tcai e k-ekal)i akaawahine, « 1 f>]# e ke»ra?jj uaaoli p«ha t i ria oē hte kaik'miahioe » tr#k«hf kan«lr* mpiili. b e noho ana h n roa k« honna nei, «2*i'a t p h«»"t>otDniki!i pako)u tn«i kou iiiAkuakani' aae kou Mniku;»hinfc nan» um\ <>e, a t kuu mHi uo hoi. rut br»/fiiitikai pak aiia fntj!ona '« k>>o umi kai-

kuiiane/*

I ka hoopuka aoa ;iku «> keia kai;aka hauohano o Rrrna i kela mau ole!.', 'iinua o ke'a u*i o ka La£ui hihi'i, ua lilu 'a naaii jlti i i jm:a tufl hf<lo titti n« ka Lnle PouM'poi.ia, oiai. be m;iu ulelo hoohanohauo tca.' li no īfe'n ?« keiu ki n:.ka puoahelt j iiniiH o K.aie.ira i h<>i>poka »ku ali kaiaua hanai 1 kii !obr ana nae >> Lugia i kele miiu olrlc a ke KaaHka e ku /±kL ua pil ae la ky i kona mau papaliii» 'iu>s la uu hoi ■ ola gie kū hanohano ienua o kn tnea nnna i kaenailio aku keia mi.u o1«)0 f h k inanawa p'i in> ln-i 1 kaiunilio mai ui oja i na olelo a ke Aliiwahiia: NaWiiiiiiu i Hihi ai *ia luleaia, a penei ia uiau olelo le.

* k E ka Malihini uuaikui, u.a ko*u LiO[.maup"j}p nkii, ao!e oe he kanaka auo kolohe, aaole t,o hoi ha kauaka anoiiupo."'

I ka ppo aoa nu o keia wau olelo a ka u'i Lugia, uk holo aku la ola uaai ke alo aku o kela poe e ku ana u;u kela wahī, « e hoio a;m hoi no kona rauii iluku o ka bale banoh'auo e kouu mau Kahuhanai, I ka iohe aaa h n n ka .~a ■» ,Viuieia i ke|a pane a ka U'i o ka Labui hihiu, ua baokHbtib,a loa u oia. no ka hiai aaa j kela kaikatualiiu« o kela lahui hilūu a i ;nanao ole ia. ua heluhelu i na paoolelo kaulHnu o keln kaao Hderie» eia no ka !m loaa i keia kaikamahine u'i kela aiau paoe 00 ria olelo a Xuk'gia» oiai nae» he nui oa Lede alii o Ro;na, aole Jiya iakou i ike i kekahi enea pili* i keia uioolek» kamahao o ka pue Heleue. 0 ke Kenerala kahilo hoi ua" na'ha aku la oia i kuna wahiue ine ke ano haalieo no ka iaua hanai, oiai, o ua Kenerala kahiko ala o Euoaa kekahi i piha haphao nu ka | hiki ana i ka laua hanai ke paue, mai i keia kanaka noiau o fee nloaUl' |o Ka.iBara. j 0 kekahi kutnu no' hoi o ke apo jhaaheo o ke Kenerata kahiko no ,noijiU o'ka pne ēna o ka laua hanai, o:a no kona aloha paulele i ka |laua hauai, aua aloha aku hm uae he kaikamahine ponoi'ala »ia l tua. He uuea oiaio uo ua hiki ole \ ua Kenerala kahiko ala ke hoomaopopo i im iue» pili i ko £Jfelene mnu (uoolelu kaioahao, aKa» o kant« wahiue uae ua lilo uit* i iuea tu«atoa« iua i ke kauiaīli ) aut\ iuy ka htlubt'iu pu i kela oielwuou paikiui «> ke aloaiii o oia hui k« lleleue- A o ka pane aoa aku a ka lauu hanai uo keia u\au olelo a ka AuekaU o V»uioia aja ke mele \«»uiana o Uvtuia» ua iilo i'o no ia i luea u,t kekahi aiakua.e haaheo ai nw Kaiia hanai i aluha ai. I mea uat e h >o> pau kuke ia ai k<» ka Ana&ala haV ha'o uo ka hiki aua i ka lau» '.uik i e pane aku iaia uia ka .olelu u ua inele kaulau.i a Hcji»a, uw hoakaka la u» K«nerala uei j ka

kftls .> \lmcia \ keia ouui "lfia b»* kutnn « o H >fene ? tioho rr.e tnaua, a TihswJ ") s eT «>ia i ?i!.ka*u |w%h" kelklA'komo pn r;o 1».>? k t'*T3*<i& fTnnßi vnn f»i haiivF't<« t fnnmnll oo pahr» n k«* ni n»p.- ■■ Iu-

gi« i nn h«p.w!ra, u w pg f i*., (l > t\■. ni» mclff kauluna o ff 'uru & o« hikī h'O ke pane u >h <•«< lra r»lpln «n i aku nei inin' He onea oia fi?t iiihuh i aiohi roi s»i, a<i or |mms)kHi »•'«'(> h ann i mnua keik? ponoi. ua .nanan nn hol

n.aoa e 1oa« pTi v* porri«i%Hi i fea maua hanai i aloha nu" at. Aole !'»« oe e Bhewa mai a»a 1n u:aua uo ift r haawi pu »n* )a por»r> i keia kiiikamahine <»le "ki Inhoi <v ka Akatt?"

Ua minoHka ih'» ta ATiaki.Ja o 'IHnieia* b ks?mai*so uku !h rae fee 'ftt»oohohi«. **Hp mea h«n<»li mae»?! no fcra Jnh«* «na »ku i kpkahi t,edf np?i» e kftfrif»ifv- mai Bt<n ? ka p»tje |n(fkn mfH h'ii i katui<U't aku ai. ' rn« kft n" tt*>i *s*« k«U--11 nR» n 1*1" hlh! no ia'u e hofiiuip «ku i8 oe, ehin okoßm m rr.au *-ahlne eplo e oln nel i keia la, e h!M fee kumailio mih ke'a olelo hohonu o k» honnm nei. Hn honpiha ia vrau ī kr» hd'oha*« rj-> fea hik? af)«I i keia kaiknmahin* o V* A\au mai!?o naai me ka Je<> \c.» t a h« maika' tnaoJi oo hoi koii- })■*>- ptJka aaa mai i kfi« m«u rr; ? :tjala olelo.*'

(Aolei pau.)