Ka Hoku o Hawaii, Volume XII, Number 22, 31 October 1918 — KA IWAKALUA-KUMAMA-LIMA INOA [ARTICLE]

KA IWAKALUA-KUMAMA-LIMA INOA

I ka b£K)ui4opopo aku i na kamailio i«iw«ir>a aiia a ykana Eliwni « ae kona roeu pnalk!a i keia ma« 1», a ia ko l&kon kalele noi loa iiuoa o ua ioi* "be iwaka|oa-ku-maooaiima (25), a e hoole *na tne ka naakakeleawe, aī>!e ka 'na k» Kuhio i heoknoio kela pskus © iwsk«Jua-kumama!ima in-»a tia

kn welie aoa o na ainn aupum no a» Hooie ilooknonoono Kia nu k« mool»lo (>iaio o keia'2s inna « KUwni • ole!o n**i nana k»*!» mr» i h<>ī»koav> Liuku i< ke k»nawai uina •

Aule o Kuhi i i hoole i Likana EHwai heie nna i W'akmekona » kāOQ*ilio t»āivna o triea e pt!i •Oā ike nei ia akn o nn ain« au noka wehe ia i k» wa e p»n ka mant»wa oko lakūu hnoiimaliina ia ana- Aole loa n Kuhio i hoole no in mea. eka, ke h<> ,]*> nei o KiiUio i ka oiaiu u ka Likana EliWfcS kāQi.ailio %iia, nana I hnokQ;pr>

aktt Jtela 25 inoa iloko > ka h-olal; o ke kanaw&i korr,u.

Mai ka waha pom;: ui«l no o Likana Eliwai tna hana haioielo wehe ooua qj& Mooheau Paka, a i betuhelu ouai ai oīa ma ia hnlawai, ua boik* mnopopu mai uih me i» manpōpo Um, a be <iui ka poe u Hilu nel 1 lohe pono ia wau olelu r Lfkana "Ēiiwai, »« walho aku oia i konii manno imua o ke Kornite no kā weh«» h ona aios aupU"f o !fa irali eua ke noi ana o kekahi mau ®akaaiiiana kup/mo, KE KANALIMA INOA A HOEA AKX IKA KLIMA HANKKI INOA. s Aole i aa.oLikann Eiiwai e kamailio iLoaa o kela aneirja\ a ia ihiko o kela mao o'lelo ana ia:»ūa o ke K - ODite o na[Terit<.ri, naoa i hookomo aku kek IWAKALUA-KI)M AM A LIMA INOA. oiai e uoho Hku ana ka Elele AHi Kuhio rrm ia halawai

Ma ka halawai i malama ia irooa o na limahana alaoui ena KHwainui; na beltibela aku o Kh!e Kahiliaulaoi ienua o kela poe limahina al*>Opi, i»al ka moolelo a Likana e paioūūnei Imua o ka poe i»»bo ba K»t>a, a ua hoopuka maoli aku oia i keia rDau oleln, penei .

"AOLI NO ILOKO 0 KKIA Bf:KK KKKAUJ MAMALĀ 0ĪMW K PILI ANA NO KKLA IWAK A LUA KVM A M A LL\f A IKOA, AKA, HE HOOHAILI OLBLO ANA NAE ILOKO O 'KEIA MA'O' OLELO A LĪKAN T A ELIWAIE LOAA AKO AI KA MANAO 0 IWaKALUA K HMĀMALIMA INOA."

S hoomanao iho kakou, i m «ote Uoke o keU aa«u oMo & Likana KH*rīi I keīa mea p!!i I keia inoa u Iwakalua-knmamaHma," alaila, naw*i i hookoU3o kela uiau hūaolelu iloko oke kanawai noi aina o kakou. Ke olelo mnopopo uei o Liknna *JHifyai, trjai ka "KANALIMA A HOEA I KA ELIMA HANEKI KANA I W/ IHO AI IMUA 0 KK KOMITE," a i kakoo ia kana mao olelo e Kale Kahiliaulani Nuta!e eea kelalioike ana, aole iloko o kela buke aioolelo o ke Koaiile Teritorj O ka Ahaolelu o Aenenka, keia ulelo 025 inoa, alaila, nawai iho la i hookomo kela pakui o 25 in<>a, oiai

no hoi o ka Likaoa mai ka 50 a boea i ka 500.

Ua pololei ka lJkdtia Eiiwai m« kana olelo aua i Haii nei n.j o Kuhio i ka manawa o ke!a maii kamaiiio a ua Likana nei iuiua o ke Komite o na Teritori, aole nae e hiki ia Likana Eliwai ke hoika mai imua o ka lehulehu, ua hooholo koke ift iho la kela kanawai alna mahope koke ih » ao o ka pau nim oka Likana Eliwai mau olelo ana iiuuao keKoiuite. £ na hoike oia 036 i» auo, alaila, ua wahawai ma oli afeu oia imua o ba Jthu!ehu. Eia ka aiea olaio ma ia mea pili i kela kaoawai. Ika pau ana o na kamaUio ann ao kela kanawai aina a Kiaaina Feri#i i lawe aku ai iaiua o ke Kuu\ite o oa Teritori, a Likana Eliwai hoi i kemailio ai i kona manao, aole i hooiiolo koke ia kela kauawai iu manawa. aka, ua kaJi ke K<<ti)ite a hiki i ka hoea ana aku o ka Kuhio inai Hatfaii »ku nei. He oiaio keia a makou e hoike aku nti, oiai, aia ka luana o kela" Komite iloko a ka hapanui o na Repuha!i!s'*

I k* ho«a ar.a aku o ka Kle'e Kubiu i Wskia©kūua, ua hapai ia mai*

h k« « n »a lann'wal *!n*^ i,fci u u« us hnpai p« i* t"«i : \% n*> tKX)t)(X) auā kela man&o a Likana EHwa» i wniho ai imn» n ke KoouUē, >. 5 V»iu v <»a *ak* *ot l no keia mau inea he SO ft h>ea 5 ka| 500 « Likana Wiw»! i watho *!'' ;rooa o k« Knmilp, a ola k* tna* nawa a K«W«> i kam«itlrt nkn a! I īnnt3a o ke Komit»-, aole uō ke IrtJ% \ kela manao o lAkana Wiwai.

"Ma kekahi m«o wa!d « waiho n>i i>B alna \upuni, a<>!e i lawa ka poe he 50 e noho k«»kofe anā ma !a wahi", a he mea knpono e hooem! ?a inai na inoa ma) b Wi hoea ! ka 25 inōH, a oa hooLolo īa !ho la kela

paku! o 25 inoa, a ua hik! no ia ka kou ke hilinai ! ka olain o keia mea, iiiai, i ka wa l noonoo al ke no'kei» mea. ao!e o Līkana 15tlwa!! kahea ia inai % hoea Inona n ke Komite. aka, o Kuhio nn ke flnho ana i-nua o ke Komiie, a hn I«pia no o!a no kela Komite Tentori, ā i na he kue ko Kuhio ia «nanao i hookpmn ia e Likana Eliwa!, e mani.n ar,a anei kakou e holo an« keia mēa a Likana EHwai t* akena nāna

kela **pakui ō25 inoa? M Ina i*o he mana o Likana Eliwa? t hm>ko 110 ako ina ICanawjf, a holo ake ta ho ka ke!a naa« kanawa! ana e h-v>-k<»nio ai, alaila. heaba iho !a hoi kona f»ea e aloalu nei i ke kolāna E!« !e, oi»'t, ua loaā »« Jā no hoi Ufa k« man« e hookMno aku ī na kanawal ana i manao af.

Ke walhoak'u nei iwiaa «'k'* poe' kuho bnr>)i& * keia foau oiaio, aoJf iio ki niaiiHO e hoole ako I 'ka l>tkana Kliwai hofio an<i e tio!o kela mauao i.o ka wehe 1a < na «ina aopuni, a ia iLanewa hookahi i>o f hoi kakou e noouoo pono iho ai i keia aiea auo r ul.

'Ca hiki aneiia'Likaua Etj.w»i a uie kooa mou phh'hU'» ke hoike m»! ua kue ka Ek-k- A!ii Kohie) i pooo o n-i Haw»ii ilibon« tna k» oinau Hoiue Hookuonoono. Mea paha .» hele hou a'eu no o Li'iana Eliwāi, a i ole o Kale Notale $me J P. Ha.!e e pulōlo nei ka waha i ka hoinoine ika hana o ka Elele ana j ai imua o ka lehulehu, *'iia wale uo 'ka' KJele e pono »? kn kou» a e o'elo aku p»ha 1 k* poe koho htrolj, < ke Kalaoa o «ole m Kuhio i hookomo kei* pakui il»ko o ke ain* o kakuu# oo ka loaa o ke "Kuieaoa noho loihi'' :> kekahi aina • upuni» i na ua noho oia maluna o kela aioa, mamoa aku o .ka.'makahiki 1900

He «ipa hauoli loa i kela mau Oiwi Hawaii e like me M&kekan, Kak Nokle, a ioe J, P, H=iie ka hookau r.n& \fiku iluoa ? ka Kleie o ?a Lahui Oiwi o k* aina na loeae : j]l mai hi ka boi)Wāhami-h ht? na Oiwi a co) healaua.pluhua lakou nei i ka paa ia o kei a hanohauu e ka Elei« AUi Hawiii, a aa Hoa o ka, Abaolelu i rioi oiaoli mai al tio i o? 4 t hoomau aku i ka booi.ua aoa i ka Hkle Kuaio i Wakint'k"Du, ai mea boi e ike ia mai ai» eia ao be wahi mana kalaiaina Uoko o ka liuu'a o ua Oiwi Hawaii o ka aiua.

Mahope iho o ka paa aoa o kela inau olelo eualuna ae, ua puka Uiai la ka nupepa "Ke Ola o Ha.waii f M a ūūB kekahi o kela un&nao i pīhu Holookoa ka aoao elua o ua wahu olelo nei o Likaua Ēliwaii keia iaau la, ua puka mai la na kakoo oiaio ana 5 ka makou i kauiailio ae la, oia hoi mai ka #50 inoa hoea i «a 500 haneri ka Likana Eliwai i kamailio ai iinua o ke Komite, a aole loa io no iloko o kela mau kainailir> ana kela WBhi e olelo ana nana i hookoaio aku ka 25 inoa, a he hooiaio loa arta mai i <a makoū i ka uilailio a e U uoaluna,

O kekahl no hoi o na manao awahua o ua waha Olelo nei o Likaua Eliwai o keia mau la, oia no kona heao ana ae uei e nhiuhi, a hōihoi aku la na ka Komite ka i hookomo a e keia pakui o 25 iuoa, He hoao ana keia e kailī aku i ka hanohano mai ka Elele «ku o Hk>v?di, a he mea hauoli loa i ka mea i hele iho nei e kamailio h'oioo pu ia Liknna Eliwai i kela mau īa aku nei, a e hoeilaika aua ia Kauka Kemona, ka hoihoi o ka hano hano i ke Komil-e HoJn.»koa, a ho<\ kau iho la i ka hoowahawaha ia maluna o Kuhio, !

U» poma maoll no kda wau £IaWiul i ka hanohano o ko lakon Lahui, a oa hoao ft e !a hol e hapala ia mai ka E!elf» aku nana

1 \r o Lahui me Hawaii. ii<>kn o keia loau m«kf>hikl he 16 i bala a e nei. No i&HHWa boi e ilualu h«>u t>tn i ke nuinn» Seuato«» ua k*luaUlo u)»oli aku no oia Im'ia o kt - | tnau anaina. ai hr>ot:»hii U mal t»«i ma nā nopepn namn o Honolalu keia t»au o!«lo "O ke koho una aku i* Likana Kiiwai, he hat>a lti>obaahaa »ku »« i k« Pon'aUo»» o AiM'nka Huipula, o?a 1iO! o P*r#Bidena WHiBanft, M Na h Mnho SP!navia DemoVa!ak» jno p«ha e hpike a e ke kaona oia auMi oieto «a&.