Ka Hoku o Hawaii, Volume XII, Number 29, 19 December 1918 — HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA ME VINICIA KE KAUKAU-ALII ROMA HE MOOLELO NO KA HAKOKO NA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAU O KA Emepera Nero Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA ME VINICIA KE KAUKAU-ALII ROMA

HE MOOLELO NO KA HAKOKO NA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAU O KA Emepera Nero

Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii

UOKUNA V VINICIA ME KA AKAKALA

M*bope iho o k& h«,*lele «da f> ke k*bik» i ka h<nm o Vi-ii-ci«, aa booioak«okau «oke iho U eo o Vuūci# Uia iho up ka hele «rm i k*bl o koua An»k&l« t a he ma* A#W* po*ob .w*!e nr> naahope iho (U hūw aku !a 'na i b hnm o kou An»k«lā. Oa hoom&opopo mai i» iīo k« kihi puka i ke aiio o V.!iih* b«hen# ,«ia 4 aka, ua hiki Oie uae i&u « akeake% mai i ke keiki kaiiauaa & koua H iku, oi.ii, u& k&uobfa Oi&u ia on lukou e ko i&k"U H&ko, e hookooio mai ia ViLici& i n& m&nnwā apaa &n« e &ku &i i ko»« h&b, a mnmuli u'i ou kauoha Oa h'K>ko'i>o aku !a no kt> kiai.pok» ui#* k& na,ia •le luai j ke &oo &hiu o ua Keiki Ho ihaniii Dti & kona Haku.

Ikot&ko uo &na aka nn ilok o k& ii&iie o k» Asj&feft!t, !. -!*• !« &ku l& «o oi& e hu!i i kuua A >»- k*i&, h hiki i ka !<>«» an& aku o ka AoakhU iloko o kon» wahi heloh-Ju bukc. & t k&k&u Rf»a l.oi i k*k»h; roau ole!o maluna o kekahi p ;pa kak&u. Ū& hopu ia aku la. ka penl kakau a k& AnakaU e kaka'u ana, «* h»,ihaM ia ae 1& e V!nicl», a hehi ia ibo !& m&l&Io o kona o}&u wawae t !a manawa 'kau ak'u i& o % f |nlcia' 1 kona mau lima maluna o ka poo hlwi o koua''Ana'kaīa; v 'koloo Iho la a kokoke loa l na m&H kona Anakala, a kamaiHo akn le me <a !eo ano ahio. "Heaha kau ! hMna ai iaia? A aaahea oe 5 IttWe aku ai'iala. E pane koke m#i oe i keia m?a ninau a'o ano?''

li maniiw» i ti<>ohife!le!e U»a ia ai | tia keiki b»naotm nei 4 uiai, o' u« | Anakala nei ana i'maoa'o ai he 1 naka ano nawaliwnH !oh" o k«;r,a kino, aa laiao aei la ola i «n lima o 1 kana keiki hanaura e kaiele ann malana o kona x>o°i)iws, anoe he» amii als o na limahao, ua paa ae 1a ; ia maa lima me ka oo!ea toao!i, a hiki o!e i ke kanaka opto ke o>ji lioei ae, a ia mauawa pa no hoi i hiaki a© ai ua Anakala hei ia Virsieia mamua pono ona, a kama lio enai la me ka !eo oolea i keia maii olelo, "Aole io no e hoi mai ku'u ikaika piha pono i na hora o ke kaku hiaka, aka, i ke ahiahi, a uiai kulii-1 hevia wale oe e kuu he | hiki la oe e hoopapa ikaika w»!e t mai i kou Anakalii. Mai oni ae e' hos(« ana e pakele mai ko r a mau. lima aku, e ka haomana iVo ia oo ka hooikaika kino e ka mea ulana lole, a i lilo hoi ke Kanaka Amarn i kumuao nau no na loina o ka hoeu aoa i ko hai home. M Me keia mau olelo ua nana mai !a oia me n& maka maka\j o!ei ko kanaka opio, a i k<t hala ana o kekahi manawa pokoh, ua houkuu mai !a oia i ka Hma o kana R>ikl j hanauna, a ua ko lohatrba w«!« iho! la o Vsnicin me ke ano hoka, a i«i manawa pu no hoi oa aoo halii ihoj !• ke «no «»h!!ahi!a ma p«pa-| lina, no ka ano *) kap* haim i hann *

'gko »1 i kon* Annkailii, alai!»/ pft<" jtko la o Vmlci» '! kda w«u -vt#*!o "*He iima 0->le« b»u io 00 kor, * kou aka e hāi rto'h«» n»« w*u f»oe qm kt hooahun» ole iho i >o'n »»oio. I m ua kucn»k*f« oe i ttiu hiitnāf, k« hnohik* n»i w»u m» k» lng* o u» Attfr.»ko « knkoo » hiliu»! nei. # 1or»*! n w»u ī k» p»Ui ik>kc o kuu kUv>, a n» oo p»h« t haOti t» hau« tmiw K»ift*ra, »{ ol* ma kot>» Kw.v mm pah* "

k*o«1!io kinii oa» k» ffi»īk*r, » ai»i kuhihewa oae <>e e kua Vinieia, he mak&'u wau i« oe, olai t >■ booui»n*o oo oe be o1 ako k« oo!e,i oke kiia maaiua o k» h»o » o kou maa lina»hao wle» »o i hilin»! bt>hihewa wale »i he oolea. be biki 'o 'i kuu Hiua liootabi ke heopuhiH aku i ke oolea o k» b«o me ka 01 «ku oka kil». AoI« lot 0*« nwka'a i kau 03«u ol«io hooweliweli, »ks ( he kaumttba laa ko*u i k-u aqd kuUna *no haahaa, a nel« b»i I k,o iDBii«o hoo iialkai i ka tt)#a i h*na U «r« n'»n. 0 k* manae «>f« oia ka m*»* »h«wii !>a !a fmu* o na Aamaieu* »ko kakoa m»u 4opuna i hili'n»! ai. a o ka hona *nr mai oi» anr ma ia oe rnaf. ua li!<> ia i me»'bo'<kaum»h» lo* tnai i kiju manei. M»ō wai at* i hekau m»i »i keia ar e 'bt»haa iluna ou« o]*i. u« hiki' n*t ia'u ke akena Ve, aofe is 'u» ka aoao o kuu Koikuwhlne, a o ka Mwkuahine hoi' nana'oe i hanao mai. O k»u oiiiu uulīH lima ikaik» ana iho nei ilnna ō kau mao poohiwi, ao!e of o k%>ha o>» mamoa o ka eha o ka m«n«o no kei» nno mabu ou."

I ka 1oh« j»na o, Vinici4 i Wi» mao ulelo a kona Anaknla. ua lilo io iho !« no ia 1 rnea houhoo ! kona manhō, a u» kulohiloh» h'»u !K mn rne ke nno hi'ahila io no no feoi>ā roan hauu an'> hoohaah&a io no i kuiin Anmkala, h i.t «i.anawa ua nana aku la oia roe nn nriak» uhilahif« no kana mau han», a 10 kina ma« oleio «'no kupooo <>!e i kainailio ako ni iuh ka uoonoo p.u j ole, Ko ka manawa nae konu ku ujatit anā ooe'la ano, alalla, kamailio «ka la oia me ka teo malie i keia oiau o!dotno mihi.

**E ka!a mtti ot ! k»'u eūau h»n* ano aba& i6 no i» oe, a 0 ka'a cr\BQ olelo hōoweīiweli 1« oe» ke hui. ho( hoa nei wau !a map olelo»',, ke noi pu aku i <au mau huikaU ana to»i. A ke ninau aku nei «uo waa ia oe. Auhea !a u I 4 ug»a?° "A la 'oiā ilōWo o kahi amlqhU, ()!& h'oi ka Halenlli o Kai«ar»'i:6 Eeaepei-a." "'E kiiu Anakala P«terouta«a, h«aha. iho U hoi ke ano o kou h-ihoi ana iaia i'loko o kela wahi ao I huike enai 1a?* f

"llfc iiii>a pooo in o# e fcuu keiki, e pihaihoi ole, a o maikai mai Loi i ka'u dq&& hoakak* ana aku ia oe. H« elua a'u uaea i nouoi aku ai ia Kaiaara 4 a ua a« 'ai'aikai loa ma : la oia ia'u, 0 ka mua o ka mea a'u i noi aku -li, oU oo ka lawe ana uoai i ka I>ede Lugi& uiai ka hale mai o Auluaa k« Kenerala a o ka lua o ka'u mea i nui aku ai iaia, oia uo ka haawi toāi ia Logia i wahine nau. Mea tiae paha he pahi fe»u e huoa tna!ti a!a maluko o kou au hoi i makema.ke !oa ai e hou malu ia'u. » o ka wa kupono loa p*ha keia au e hooko mai ai i kau hoohiki ? kamailio mu« iho 0 ka'u n o nae e t'o nei ia oeeaai

lioohana e oe ' ke!a mana'o hoa pahi ou. n 11 a hiila ae hoi kekahi ii*aō !a, oiai, i oa oe a hoohana e ana i kela manao pepehi kanaka oa, al«ila, e hele e ana oe i hoopaa o ka poe pepehi kanaka, a ike o!« o« \ ka hoi ana §kti o ka i kon ha!e. M I ka !ohe «na o ke kauak* i ke'a ma'i olelo, ua Auo hiīahila loa iho !a uia no kana uaau oīelo i houpuka mnh ai me k» hopuhopuulu'u,' a Huo ku!ou po iho !a kona tisau 05«ka t!ft!o, oia! t u«na aku an* y»

i' AnAka?* ini« m» ke 6' J, t < -.rhr!i». No 'tfckshi ITJB - r -* ■ '* f u hao)S!U no», ft!a- -* * - r»H «Mk* >» ui kanaka ■ < o :!t!*.», s oana rnui la i V \ »!■' u," k«- kamaili" pu • • «i m ptle no i- • 1 ) 1 ■«ti« n.iaupo »i. E •< ■» AuakāU *l«»b» <»luolu ■) ■. huikiua mai i k.i'u u,«tu ī 11 .« i* . hwj», HU i 'ke i-l'- !!;<< ■>' ■ ■/ *»iu i ka*o *d»u <uo» i hana i'i nfi Ma<uuli ko'u »loh» h$

:īr u m L»>g ; ?i. u# ! o »traopOp<> jw u i k.i'.u mea e hana aua. Nh ke Ib' '»t i h > i'iko'u 'u&n fsou':oo maikai/' I ka t< lte AU& o ka AaakaU i k ia tn«u oMo «n a;ilii a kaua kt'ki li')ab«iirtU. ua huomaka mt>i la oi* e karijai!j'i «iluolu i keia tffau o'e!'., a i ka.'nailio ia m»i hoi aae ka leu n'tolu pu. "3E aiua ruai i Lu ruau {uhkp. ia'n e kuu Macaa« tnt>ikni, £ St« 1« m*Oiua iho uei o keia *a, ua Vau;ailie aku wuu ia K*iß»irit ! koia f '-iu o!etr». Ua haule i ke aloha ke keiki a kuu kaikuahlne uona ka iuoa o Vinicift me kekahi wahi kaikau.ahiue wiwi e noho ueī ma ka halt o ā uluaa ke a mamu'i oia haule aua 'i ke <il'>ha, ua h>;lUo u* keiki hanauiin *uei a*u i ko-ia ha:*: ī wahi auau wai meliaua. No i t sv; Kaiaara aloha ame t f u pu uo !r)i, aole kaua e haawl an& he uu£i.iil hapawalu uo keia ano ui, oiai» ua hoOmaopupu no kaua,i ka ui oi'tio, aka, o kuu K'/iki hauauua uue. a.aaiuli a kela bsyle aiaa i ke aloh* iuk, keia kaikamKhii.e, ua ho t »iilo ia kona mau apo maik»! i kuo h^h^n*.

ja o koaa auo Loopuanī a la-a i ua lolelo hooihakeak», u-i ualowale aku I* ia ti.au ui.o ttiai i*ia aPu. a }iln (īiuoli «ia i uiea h"uhepa i» e ke aloh-v kupouli i k»ia kaikaro«i.me aiio wiw'i." ' ' "K kuu Auakiii» PeUiooiuia, i>bi»e» i» boi o« iaani e kanuaiiio aku i* uuau oieio i* KuiB«ra?" "Ua kamaiiio aku wau i kt'U uiau oielo, i uuea e hoopakele ia ai ka Leeia Lugia uuai Ka manao anuau o Kai»ara. I keia uaaoawa uae k.e euauaoīo uei no wau oa kamailio io •ku Ou wau i oa olelo oi«io», "i«i, kt

o*.a& »ku aei ūq o Nero i' k% ii o kekiihi mamiuli o k% f u kam&Uio &ku. U* Ui l ' wau i iuaka u&ua m,im i keia m»u le, ai na w/«u i aktau akii i ka ui o Lugia, hiāi!a> tua:iao aaei oe e ike hou aku aua oV i* Lugia, 0 kek<th» no hoi ua hoike uaaoiiaku wau i kona kuieaoa ia Lugia, .ua ke ano he piu oia mamlu 0 H aiāOā ōk» » 1 hou[>Aa Īm oaai toi e aa kauaka hihiu o it* Akaa, a ua loaa no hoi ia..2S*io M e haaa aku • U.ke .mp kaua 1 mauao ai he pono, Ia manawa uo

hoi wau i hookowo h »u aku ai, i keia o!el(f i ua Umiomi Keku«e om. E|awe mai hoi oe ia Lugia i koo Haie. « nau punoi no hoi .e haawi aku iaia ia Vinicm ke keikla kuu Kaikaahine, » e lilo aua hei i> ; hana ana pel«» j uiea e ahewa ole ?a

ai opi« « ke Keajs- - knhiko, U* oiooi koke. uo oia , i kā'u r»(su olelo. * o kuoa itok« no ia f kekāhl o aa oo k« kii kok« ana ia Lugia. noho iki ftba o Lugia iloko u ka H&lealii o Kai§ara,' a nt K»iiara uo boi lā e Hootsna aku iaia i kou hal« t kun Vt hewA'anei :a h»na t koa Aoakal* e kuu Viuicia? He kāō'ak* opio uo <>e i hau.iu ul}a pomaikāi 1a

f< £U oi&io »o«i k«ia t kuu Aupkala? Aola aaei « iiio koun u-'b« aua iiuko oka Haloalii • Kaiam-* i m#* Uoopoiao mai iaia $d ihup*, <>U hoi i ua paha o Kaieara e iko pon>> m«i i ke ano o Lngia« a i kona ui bi kelakela, ao!t anet ia h# m<»A im Umiunii Keleawe e hoohlhi (uai ai i« Lugitf M Aoi* i pau.

£ oiuoiu e ouai t %o oukou ai# i ka kluku o H««wai;.,l hiilo iio ka euokn i Sa loia o ka is- - '