Ka Hoku o Hawaii, Volume XIII, Number 8, 24 July 1919 — KA LOIO KALANA ME KE KAUKA HAWAII [ARTICLE]

KA LOIO KALANA ME KE KAUKA HAWAII

Ua lohe wale ia ae, ua loaa he wahi ooloku uaawaeoa o ka Xx)io Kalana hou o ke Kalana o Oahu a me ke Kauka Hawaii uaalaaia ola o ka lehuiehu. Ūa hele aku ke Kauka Hawaii e hooko i kaoa hana pili i ke ola, ma o kona haawi an» i ke kauoha i oa Pake eialama hale aina, e hoomaemae waikai i ko lahou oaau h*le aioa« a o kahi hoi a ka lehulehu e hele ai e painn, r~e~ hoao hoi ma na ano opau e ptpehi i na elelu amo na holoholona maikai o!e e hoolaha aku ai i na ano maikai ole iloko o na mea ai, a inn lakou e hoomaemae ole i ko lakou maa haleaina, alaila, e hōooii ana oia ia lakou imua o ka Aba Apaha o Honolulu. Ua lilo keia mau hana o ke Kauka Hawaii i makemake i ka hoomaemae pili i ke ola o ka lehulehu, i mea mahalo ole na kela mau poe malama haleaiua, a ua helē ae la kekahi <»ia puulu imua o ka Loio Kalana, a hoike aku la i ko lakou manao kuhalahala oo keia hana oelea o ke Kauka Hawaii, a o ka Ljin« malama o!a hoi a ka Papa Lunakiai i hoeman» aku ai.... Ua kauoha ia aku la Ke Kauka Hawaii e hoea ae imūa o ka Loio Kalane, a i ka mnau aua aku o ka Loio Kulana hou i ke Kauka, i tia paha he oiaio keia mau hoohalahala ana e

na pO3 Pake uial&una haleaina j kaua mau hana oolea loa ia lakou. Ua ae aku la ke Kauka Hawaii uo ia aiau hana, auie ka hoakaka pu aku o ke Kauka Hawaii i ke ano

kaoa haoa aoa uo ke kiai ana i ke ola o ka iehulehu, aoie me ka haawi oie aku i uiaoawa kupono no ia poe Pake oialama haleaiua e hoomaeoaae ai, a iua lakou e hana ole ia ioea, alaiia, e iawe ana ke Kauka ia lakou inoua o ka Ah& Hookolokoio e iike me sa uiana i haawi ia mai iaia. Ika lohe ana o ka Loio , Kaiana h<iu, a i kaulana hoi no kona kokua i ke ano "hoomaemae" ike kulana o Hooolulu, ua piipii kai ae la oia, a ua olelo mai la i ke Kauka a ka Papa X.unakiai i hookohu ai no ka mea pili i ke o!a o ka. Jehal&hv>. | "Owao wale 4q ka maaa ma ka hoopii ana, ainlk oe e iawe mai aoa i kela poe ijfcua o ka Aha Hookolokolo, al.ail.iv e kauoha aku ana wau ma ka ma|t i loaa ia'u . e hoopau wale i ko Ial l D!ll ll 4>iU^!' 1 ka lohe ana o ke Kauka maiama oia o ka lehulehu i keia mau olelo a ka Loio i kaulana i ka manao hoomaamae ia Honolulū, ua lalau ae la oia i kona papale, a ku ae la a kamailio mai la īmua o ka Loio me ke ano hopoh6po ole.

4 'l na e hooko o!o keia poe ma* lama haleaiua i ka'u kauoha ia lakuu ē hoomaeoaae i ko lakou uiau haleaiua, alaila, e lawe ana wau ia lakoo imoa o ka Ahs»' Hnokolokolo ooe ka naua o)e aku i kau hookuu ana ia laknu, a e iike tue ka hikiwawe o kau hookau ana ia lakou, a pela no hoi ka hikiwawe o ka'u haiihali aoa ae ia lakou ioaua o ka Aha Hookolokelo, a hiki wale i ka wa o ka lehulehu e hoomaopopo mai ai, owai la o kaua kai haoa aku i ka hana no ka pomaika i o ke ola o ka lehulehu." Me keia mau oleio ua puka aku la ke "Kauka Wiwo ole" iwaho d kela rurui me ka naha ole mai i ka Loio hou o ke Kalana o Hiu olulu, & o ka Mokupuni kaulana o Kakuhihewa.

O ke «ahua hoi i lanakila ai ma ke koho barota i hala iho la, oia no ka manao h< omaemae i ka iuo o Ilonolulu, a ina he oiaio keia wahi moolelo i hoike ia ae la, alaila, pehea iho la ka hoi ka manao hoompemae i ke Knlanakauhale o Honolulii m;»i ūh ino apau?

Ika !e!#» ana mai o kela Mokulele hah'na Pelekaue mai Irelaui uaai he 108 hora ka loihi o ka manawa i lele ia * lakou a hoea f Amerika, a i k« huli hoi ana aktt n«i hoi i kahi i lele m»i at mal Atnerika aku, he 72 wale uo hota a ht>ea hou i ka aioa.

Oa kai a« ta ua Puall koa Auoerika uia na alanui o ke Kulanakauhale o Parisa, a i alakai i* ia k«t huaka! hookahakaha ana f Renera?s J >hn Pershing. O A»#rlka keia ! kiai iho t»i i na aina Keleeoania.