Ka Hoku o Hawaii, Volume XIII, Number 13, 28 August 1919 — KA OIHANA LAWAIA MA NA KONA [ARTICLE]

KA OIHANA LAWAIA MA NA KONA

Ma kekalii uiau wabi o na Koua, eia >vo ka poe Hawaii lawaia opeiu ke lawelawe nei no i ka" oihana la. waia me.'ka holopono loa, a ua liln uo hoi ia i oihana hnopemaika! a:ai iko liikou noLo ar>a Ma ka &ioa o Milolii, Kona He;na, a ia wale no ka hapanui o ke ola naa o na kini oiu wahi ma ka oihana lawaia, a e hoouna ana hoi i ka lakou mau opelu uialoo i ka māneke kuai ia, o Honolulu, a ua hikl ole i ka uiakaukau luwaia q na lapuna ke hele hoopaa aku keiki lawaia o Kapalilua.

Ma Hookena hoi, ke lawelawe nei ūo kekahj puau. Oiwi Hawaii i ka oihana lawaia, h ua lohe ia mai ka ui9kaukati nui o firo Kona Hema Hope Makaipni i ka lawaia opelu, a he kawa hoi nana i lele a opu inai ka wa opio mai. A ia pu no hoi ka Lunamakaainana Kaaua iloko oia :oibana lawaia opelu, a ua ano hiki ole no i kekahi lahui okoae hele aku e paonioni i keia mau Hawaii aiakaukau ma keia oihana lawaia mai na kupuna mai o Hawaii nei. Ma kahi kauhale uuku o Honaunau, a e,kokoke ana hoi i ka Puuhonua kaulana o Keawe, a ia no kek hi nfiau Hawaii lawaia makaukau i keia oihana lawaia opelu, a e iuai ana no hoi i ko lakou ola ma keia oihana hanohano ona kupuna kahiko u Hawaii nei. He eono waa lawaia opem* o keia wahi e holo mau anj| i na ahiahi ap?vu, a ua ike pu ,ia ( ka Lunakiai Kuliana leti iluna o kekahi n keia mau waa, a, ua lilo h|ui i haumana akauaai, ua kekahi o ua kaiiaka opio loea nui j ka luwaia, a, i ike ia ma ka inoa o Cbas. Hua, a o kekahi paha o na kai|aku noua i ka 28 wale no, a i lilo uae i mea makaukau nui i ka oihana lawaia.

I kekahi man&wa i lawaia ia ai ka opelu ma keia wahi o Hf nauuau, ua holo hookahi no feeia kanaka ōpiu Kale Hua me kona kokoolua ole, a ua lawaia no i ka lawaia opelu, oia no ka lawaia a uia pu uo ka hanai ai i na i'a opelu, a nana hookani no e hoolei kana npena nui maoli, a i hiki īneino no i ka ikaika o ke kanaka h >okabi e huki ae iluna oka waa, aka, mamuli paha 0 Ka ikaika ame ke akamai pu i keia oihana lawaia opelu, ua lilo Sela upeha lawaia nui o eono anaua kona loa o na kuku i nie» paani wale ia no e keia lawaia opio, a ua | hoike ia mai i kou mea kakau, ua [ kaa mau no iaia ka lanakila o ka 1 hoohei ana i naopeiu lehulehu, a |ua hiki ole i kona tnau hoa lawaia |ke hoopuhili aku i kona akamai lawaia opelu. »

Aole wale hoi o ka lawaia opelu ka aiakaukau o keia opio Hawaii, aka, u& k imaHma pu oia i na ko'a i ku-kaulh o kela wahi» a he kanaka jik&ika pu no hoi i ka iawaia aku, aeue ka iawnia aweoweu o ka po. Ua loaa ku pomaikai i ka aiea kakau k,& hele pu aua w<> keia kanaka ojjio i ka lawaia iuh kekshi mau polehuMn>, a 5 ka wa hoi e k»u aua ka iiiahiu», a ua hor.aiaopepo io aku iio i fe« ano e!eu maoli 0 k*na iawelawe ana i ka oihaua Uw«ia. Ke (nanHolana nei ka ipea kakau o lilo ku aEU aua ka haumana a'o lawaia a Kaīe Hua # oia hr«s ka LnMaki!»\ leti e Hawaii Komohan&i me» ai&kaukau loa i ka oihana law?ia aia keia a?ua aki!. [ is;B holo pu ana o m&kou i kela rcau ta lawaia, oa !ilo io i kw» leti kn ulia *ski o ka huki anfjt i na i*a o ua koa kualilo no hoi ia i tuea e kiai iki «i ka aka o ua **haumauA a'o upi & k« Uwuin I-»ea o Honaunau. 1 ' 1

O ku e uialialo 1 o na Oiwi H?wa:i o m Kmo* i hana t**«>keta o n,s ku'trtraa kahiki* •> Haw&ii uet» a t»;«halo pM |u' hv»i i n« Luua Anpuei e I ioaio « li, ohoihoi AkvS i &< i« . k.\ula»is o ii-i. k\ujuua ■ 0 H&wan' r.t : , V ..\;>cr.*c ā* im k* nn* jUfc>.\> o )tA Hvko r R,twsii, « ia Afcu ka m«r. u*p. 4K»** »w*,» ux . (,8 h«ii& \ fcs i» W *na 1 Kp »hi\ «ku wei ntf*k« U fc* W* n\Akou ! U\*ftMY*o m|«ī n* v i \ ke o\* ukt lioku. !