Ka Hoku o Hawaii, Volume XIII, Number 23, 6 November 1919 — HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA ME VINICIA KA KAUKAU-ALII ROMA HE MOOLELO NO KA HAKOKO ANA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAAU O KA Emepera Nero Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA ME VINICIA KA KAUKAU-ALII ROMA

HE MOOLELO NO KA HAKOKO ANA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAAU O KA Emepera Nero Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii

MOKOKA XV. Nh LEKA MAWAENA 0 NA PILIKANA ] Vinicia la PeU;rotiiuaH: "Aoie i loua o Lugm! A ina aule ht wahi .maiii » lana iloku o'u tio kona loaa aku U'u i Kekahi o keia nsau ja ako f na ao)e e kakau akn wau ia de i k<ia lek», oiai f i na ua

hoowahawaha kekahi i kuua ela aua mamuli o ka hopko ele ia o kana mea i luanno ui, alaila, a'»ie loa oia e hoihoi i 'ke V<a auā aku i kekahi iaea. Mamuli o k< 'u manao e hoouoao-

f>b loa 5 m pah» nole he o olel' a feaua e pīli ana i Ikefa Eleoiakole Kauwa kuapaa, * rnamuir oīa manao ann kanolua HoVo o*a, ai kona manawa i kinaw ai i kela pu; 'U nu >ah'j ih<i. la wau i kekahi o kn'u mau £q&a koa, a hahai r nalu aku yp/:£ojsie ona no ka iniiī ana i ka oiaio o'kann maq olelo eo Kupieiuea, I'-ko laua Loea ana me ke kauwa opio &*o i hoonna pu aku ai, ua ku o»amao rnai la wau me bo lana ike o4e mai ia'u n ma ka'u i ike aku ai, aole ka he oiau olelo haku wale kela a ua Oilo nei. M»Ialo # koke aku.no i kahi a iaua e ku ana e hana iu aua no kekahi mau k&uwa kuap»a uia ka lawe ana mai i na pohaku mai luna n.ui o kekahi a:oku, ae paila

maikfci ana ma kabi koknke Ipa e kahi a laua e ku ana. Mahope kofce no p kela ho«3 ana o laua i kel.» wahi, aa ike aKu la wau ia Cilo e līele aku ana a kāaiailio n kekahi kanaka ele/nakule iwaena o kela mau kauwa-kuapaa e hana ao>. Mahupe o k'anu kaonailio ana me kela elemakule ua ike nku la wau j ka haule ana iho o ke'n elemakole roa kona mau ku!i a hoomaikālnui mai ia 1ji Cilo, ao ka poe hoi e hooloae mai ana i ka laua ni:*u kamai

lio an? ua'haawi ae la kkou i oa ho(»ho hauoli ana no ka Cilo hana maikai i kela elea.akule. Mfi ko'u ] aku no rue ko'u enau Tucka| panoi, ua ike aku la wau i kā haaw 1 ana aku o kuu kauwa opioa'uil hooupa psi ai »oe Cilo 6 lawe i kela i «ke dnla a haawi <iku i ke!a Elemah\ole poino, ai k& ioaa pra o keia! p L W dalft i kona mau llmn, ua hapai ae la oia i kona m«iu lima ilnna A p U V aku la i afrua e hilinai aua a uom 0 m «' emafeuJe n«»i e fci pu «ua kekahi knnaka opio, a n koho akn o k« keiki n<> pAhs h\ u?i elemakule »1h U » kauiaili "> ia " c<!<) > u>*u olelo i <>I e „ku «i ae haawi ana paha i hootnaikai i ket * mau mea e kukuli »ns, a me kon hoomaoi-opi» *ku e hoi fcau paha oia i 8« hoonwikai o lakou iua »te kuhikuhi i ke howlmw o ke k«, »o ka hoailona pili i>«īi paha i fecL* |h'p Krist ; -uio. U* Hueane no hoi wau e hAnle.e i

ko'u wahi h pt* aua a hele ?ku iwaeua o Ukon, a hoopaa akn \ vlaU uiahoahi.a no ka hooknii !•<• uakiln ;iua i« lakou hoiookoa, a%a, iio kuu hopehopo o o!«

ka 0»!». inao hoolala :ina u« kaohi iho ia wau i kuu mau kapuai no kn hple aau aku iwq*na o ke!a poe Haaiele awiwi aku h aO i kuu wahi e pee ana a hoi awiwi »ku la i ko'u hale." "O kfi>» 'nau uiea a'u i h"ike <ik<> la ia ? kuu Anakala iua kein loka aii ia iK> iiīh na n>ea i hana itt lie Uiui-kunuaiuaiuA la i hala aku nei a mahope iho hi>i o koU hele aua 'ii nll iuai R tna nei Mahope inai mn-iHwa ua Lui hou oiai no, >'» Cil<i m« h'vj no kekahi iiihu uaa- i l*hufehu, r kana hoike mai ia'u, «a nui kuna hiii..ai ia'

iwaena ca Kristiiino; a aole nae hoi i luaa pono iaia kV iu«beu no L'g'a a hiki svale ia miiaawa aua i I' huike mai ai ia'o a uaa kona ouanao kohu waie no a ia do o Lugia i Eo;ua nei, a aia paha tua kekahi "wahi huna o ka Doe Krist'anQ, a lie naanawi wale ao paha a alakui ia aku oia ia wahi, ke pau pon(f uoai ko laHou naanao hilinai 'aia. Ua lU<> nae fiana kofeua ena in Euri'cin«a i ruea kamHilie nui ia iwhena o na Hoahan;!ti Kristia io. Mauauli no nae hoi o Ka nui o ko lakeu hoom«an ia, ua kiai lea lakou i ka pue ip haiawai ana ooe lakou, ;te maka" a!a ioa ana hoi 5 kn ho'ke ana i na 'iuna piii : ko iakou wahi e hoomana ai- Ua hoike aiai nae o Cilo ia'u, i na e hoe? ana eia imua o na L'nnakahiko o ko lakou hooma»ia alaila, oia ka uianawa e ike ai om i na naea huna lehulehu pil] r keia hoomana e hoolaha wale ia nei ko lakon ino, a ua hoike pu m&i no hoi -?ia ia'u me k~e akahele loa oia e bana ai, o loaa a ua nei ke at>o kanalua iwaena o na Hoahanau

Kristiano i pu me ia i keia maaawa. He tne» ho.iuaukike kali wale ana" aku 'i keia mau ewa aka» ma ka hoouiaoptjpa aku n( paha o ka hooaianawa nui wale iso ma ko'a 'aoao oia wale no paha ka mea e hooko ia ai ka

oaanao a'u e imi hooenanawahui nei. E kali no paha it9u uie ka hilinai aku i keia Kilo hookHiuanj noi wale "

"Ma katm hoike hope mni nēī la'a aa hoomaopopo l ko lakou wahi e akoakoa ai no ka malaaua ana 1 ka lakoo mau anaina pule, a ia no ia ooawaho aku 6 ke Kulaoakauhale ma kekahi bale aobo ole ia e Vanaka «i kekahi mahawa no hoi

rra na awawt. one i' maalo ole ia e ke kanaka o!a. Ma ia noaū* wahi a

lakou e hoomana ai ia Kripto, ae mele ana hoi i ka lakeu mau hiiueni

hoonani iaia, "a nia ia inaū wahi no hoi lakou n malaioa ai 1 ko lakou Ahaaina ai berena, Hule uae hoi 1 alakai ma«ip<«po loa ia aku o Cil<» ia maii wahi huna o na Kmiianno me he ala eki ii ana no laKoo iaia a hiki paha i ka man'Wa a lakou e uuopopo i<>a ai aole he kanalu < iloko o lakou riu ke ao 1 hau-

mana io Cil«t iloko 0 ko 'lakou pohni hoomana I na io e loaa ana ia hilinai ia mai c'Cilo. a ikti"> oia i ko lakou mau wahi hv;o'xianab «iaila, e alakai ana oia ia'u V kela uaan wahi, a ina e loaa ana o Lugia ia'u iwaeoa o kela p>»e *.!aila ao!e loa wau e hana hoohemahenaa bou ana a nalowale hou aku oia" mai kuu lima aku.

M fie hwihiki alt« nei wau ia'oe tba ka inoa o īt'>pita« i na wau e hai:iw«i ana'he he aln me ka rtiea a'u e imi 'hootufttu> tu i, alaila, aole ioa oia e h>u au« tnai kaO Hma aku I keia'tn»u' la a"u e kali nei no ka hilawai uaai me'na lono inaikai, u» titv» kela oi>au wj!»i piiie 6 kei?» poe KriBtiano i mea n'oonoo mao i« e a*o. A ma kuu Hih» n«op(>p<« aku he auO hoīK»h »po no t> Ci!o i kuu hek pu t»e in i kela ma» w»hi pu!« o kēi« Krtsti»no » m kauhi irs.i no ia'u e Waiho ake !ho hoi itok«» o koi.a limi na ioea Up.-ui, aka, o#> hiki .Je Lru ke ae ! »kti ia manao o Cl< t oiai, »o!e o!& 'ka me* e ake loa eWa o Hugla *»*», ow*u hot raf a is

iluna «> ke ahi i keia inau a ua hlki olela'u ke noho malie m.a ka ho'ee i keia mau nhi'hi. Ke knli «pau no k:t holoponu Toa o uaaofi !>eTO \ kela inau wahi hc„o--&0K»a o. oa Krstuni> ao * hiki «n>t ia Lngia ke hu'na mau ftku ikin T)Ht ri'« '«iai, he roak:i m"t« <iīt> keia njau ln p nee nei. I 1« po wala no k'ein poe Krlstiano e mnlHiim «i i ko laknu anaina boo-

maiia a aole no e hiki ān» i ka pouli o ka po ke huna aku iai» uiai a'n «ku, oiai, v hiki ana no ia'u ke hoomaopopo aku i ke ro ' m k«r a b«le am ai ka aui maikai .ana 0

rkona kino l T e hol'o ka maba hia|moe mar ko'u,* mau maka aku Kt* hookokoke mau iku nei wau i ka wanawa e hooko ia ni ka "ea a*u e imi hoomano nei. I ko J u heie aaa no hoi ina manawa o ka* po, -a hele wau malalo n ka' aahu i hoano eia ae biki ana ia*Q ke hoomaopopo i na'mea apau e halawai pu aua me a'u ma ke alanhi a aole hoi he wahine maalo o ke ahia'ei i hf»ie kokoke toa aku wau i konā mau kapuai, ae hoao ana hoi ma i>& afto apau e loaa ka meaVu e im! nei . rka la apooo e hoea hou mai ana o Cilo i o'u nei ao ko maua hele pu no ia i kabi ana i manao ai, ua akoakoa na Kristiano ma ia wahi! Ē he!e ana no wau me ka makau-| kau i na lako kaua, oiai, aole paha| i maopopd ia'u ka hoao mai o kei.i' p(>e KHaUano e ia,u, oiai, paha iakpu e manao aua he Jihuakai" hoopoino ka'u ia lakoo 9n& kanwa lehulehu a'u i hooona akJ? ai mawaho 6 Roma ua hoi nele mai no lakou me ka waiwai o ka lakou huakāi hele, a aole no he waht onehieu iki o ka wahine opio i ieaa ia iakon. Aia ko'u mauaolana ain • , TunaTo'" l Cirs' tfo' ka foa;i o kekahl «ie-l hete no ka wahine opio- I Keia tne keia Ja o ktTti ola aria i keia mau lal e kau mau aku ana ko'u mai>ay i| kela me keia kakahiaka no ka loaa j oeai o kekahi louo maikai. No kaj mea pili i »te aloha rt 'u i kakau ma l j ai aoie a'u olelo pale no ka'u e hana nei oiai, aole o'u hilahila i ka hoike ; ae 6a "aiolW aku wau «a' Lugia" 8ō koi'u iini nui i keia mau ia o ko'u bou me ia, a k»naailio aku iaia ia mea o ke aloha. Ua ik#'wau i ke aoo e kamailio aku ai, ke lilo nei keia mau la i mau la ao m»i īa 'u. E kali aku aiiB wuU no ka hoea o Cilo. 0 ke <.!a aiia mn ko'u hale ponoi iho ua hlo 1 mea waiwai ole i ke.a mau L, oiai # e paila ana ke aloha pookela iloko o ko'u puuwai no ka L« de L< gia v ka akau. E aloha ainei knut e kuu Anakala 'maik ii. t Aoie i pi*u.