Ka Hoku o Hawaii, Volume XIII, Number 37, 12 February 1920 — HOI HOU NA PILIPINE I KA HANA [ARTICLE]

HOI HOU NA PILIPINE I KA HANA

Ma ka nuhou >o ka Lapu Ie iho nei mai Honolulu mai, e olelo ana ia mahope iho o ka hul kuka ana o Pahlo ManlapU, ke alakai tiui o nn hana olohani iwaena o na Pilipine, j me ka h >pe JK!aaina laukea, ua hooholo ae la ka hui nniona o ria Pilipmo e hoi hou lakou i ka hana me na mahiko. j Mamuli no keia o ke a'o ana aku a ka hope kiaaina Iaukea ia lokou, e hoopau i ke'a olohani, a o kekahj kumu nni pnlia ke laha a'Ia ka ma'i : flu iw&ena o keia lahui aole wa'hi e hiki ai ke malnma ia lakou. Ke olelo nei hoi na mahiko mamuli o ka tke o na Pilipino i ka pilikia i ka ai kahi e .mul ai ua haawipio maoli a he lanakila nui hoi keia no na mahiko 10 Oahu. a e nee aku ana ka hana o i na mahiko elike me ka mau. No na iKepani hoi, ua olelo ae lakou aole !oa lakou e haawipio ana, a hiki 5 ka wa e hooko ia ai ka Iakou koi, Mamuli o keia manao paa iwaena o na kepaui. ua maopopo loa i na pue haole kalepa o Honolulu, eia na Kepani apau ke lokahi nei e kokua| i keia poe olohani mai na mokupunij apau, a ke hoouna nei laiwu i ke: dala i Hopolulu. Mamuli o ka ike o na haole kuonoono o Honolulu i keia mea, ke pau mai nei na kepani kūke, uoalama hale, a pela wale aku i ke kipaku ia mai ka hana aku, a ke kii nei lakeu i na Pake, Korea ame na Hawaii i poe hana no lakou.. Aole no keia he mea e hopo iho ai na Kepani, a iloko o keia wa ke feapili mai nei na hale nunui i wahi |e hoomoe ai i na poe olohaoi, ma ! ka hoomakaukau ana 1 na kapuāhi ame na meaai na keia poe. i O na Kahunapule Ki'pani keia o na hoomana Kepani like ole, eia lakou ke noi nei i nā kokua ana iwaena o ko lasou mau hoahanau, no ke kokua ana 5 keia ame he mea ala ua holo like ia manao iwa-1 ena o na Kepani apau, a o ka poei lokahi iho no, nolaila ua holopono i no ka lakou hana. Ma ka aoao hoi 6 na mahiko, eia iakou ke imi eua nei ma ke kapilipili ana i hana na Kepani i eeia hana, kē komo pU mai nei ke aupuni o Iapana e kakoo i keia poe i wahi e pau ai na mahiko o Hawaii nei i na hui Kepani nui o Iapana. M« ko lakou manao paha i wahi no Amerika © komo mai ai a akeakea i na hana olohani iwaeea o na Kepani. Ke hoole loa nei nae na kepani i ka oiaio o keia mau olelo a na mahiko. He hookahi mea i maopopo Ioa i keia wa e paio ana na aoao elua a hiki i ka hopena, a owai la o )aua nei ke haawipio ana. i He mea oiaio no iwaena o na | ka lakou dala, aka. ia wa nae eia no lakou ke hopohopo" nei i na Kepaoi, a oiai o na Kepani no ke puhiko ame na wiliki a lakou, a he hana nui ke a'o hou ana i ka poe hou. O ka pilikia waie iho la no ia ma ka aoao o na Pilipino, aole a lakou dals, a haawipio okoa. E ole nae| keia olohani ana o keia poe loaa ke ■ ola i kekahi poe Hawaii o kakou e j hana mai nei malalo o na mahiko o | Oahu, oia hoi na makai kauwai; ame na lunhhaua po ka uku m|huahua, ; Mh ka o Niuhi, ua olohaui ae l»e loO kepaui. 0 ka lakou e olelo nei nrt ke koikoi loa o ka hana, Aole no nae he mau. hī' na hojhacuaeit īwaeua o lakou. r 0 ka poe Korea ia e ohi hapuku ia mai nei no ka hoopiha aua i ka makalua o keia poe e olohani mai uqi, He 200 a oi Pokoelko e haua up ma na mahiko o Kohala, ua hoole loa'ae lakou aole lakou e olphani yu ana mt* na kepani a PiUplue pah$«

O na Pilipino i pepehi &i k Pi»g «> Fuu«o ua* ke sbidbi Poaono nei*ua htH>pai ia iakou ekoiu ho >Xahi makahiki, p&knhi aia. U<Kvpiah*o« a no ka Pinpmo i hog" «i e hou k P«chci ai ka pahi, m kopt hob ja iho he utyi amhina kanMe maluu» o kA ui|k«Wki hookahi» lv«uono pono ka iUeo ke koli>h«. , j