Ka Hoku o Hawaii, Volume XIII, Number 39, 26 February 1920 — KA NINAU HOOMA KAULII [ARTICLE]

KA NINAU HOOMA KAULII

0 ka ninau'hooniakaulii'oia kekahi ninau'ano nu' v oa e huli nui ia nei e na wahine o Aenenka Iluipuia no ka hoeiui ana mai Ika lilo o ka noho hoine ana iloko o keia rpau-'la pipii nai walēo iu mea koai. Anle wale ma Aunerika, eir. ito i Hnwaii nei kekaiii poe e imi ana i alahele e h'ieini ia «nai ai na hoolilo o ka ma. lama ana i ka . Iloka o keia wi; ke ike nei kak« u apau i ka pipīi ino o na mea'kuai o ka halekuai, mai na pono aaho a *' hiki loh aku i 'na meaai. Ua pono hoi ka pi? ana o na mea ai o ko i:a aina f, he loihi kahi e halihali mai ai rue na hoolilo he .'iui/ o ke okj lōi» paha 'ko Hawaii nei--1 Hawaii nei no e wili ia nei ke kopaa, aole o kana inai ka pinai.a o ke kumukoai a like me ke kumikuai e kudi ia mai nei ma An)erikā. Aole oia wale, eia no i Hawaii nei ke ta!o,' aole o kana mal ka pHpii o ka poi a ka pe)a me ka i;<, ka uwala anae i>b mea u'u no apau e kanu ia mai nei. Ina e ninau ihu kakou no keaha oiai kt ku'nu h< opiipii o keia poe e fca lakou mau pnno? He hooka'hi no komu nui, no ke la'iou ike Le'pl'i ke kumukuu o na meaai o ko na tina e, he hookahi no ka hoopii du ana, aule he mau ku nu eae- Aole a lakou uku kaahi no na milt īnamaō aole no he -uko' moku no na mile h'e elua tac6iri aoi, a o ka mea kupainaha no na- hoopii i.o i ke kumu. kuai.

O ka ukahana e Uiaa eei » Hnoahana n Hawaii nei, aole no h i nui foa elike me ku Amenk.a, ela nae, o ko HW&ii uei mau aioaai ka oi loa aku o ka pii o ke kumukuai, Nolaila o ka ukuhana e loaa ana i ka hinahana o ka k e pu | ana ia in* e h< okanlike ia ae ine na' naeaai anā e ohi ai na-kona ohana ika piha aua o ka mahiiih, uia hoi, j «a oi aku ka nni o ka aie naamua o ke daia e loaa mai ana iau.

He nui na ano o ka hoomakaulii. 0 kekahi hooaiak uilii o ka ai pa. kiko no, oi»i hoi, e rula ia ks ai <u;a oka jo kamano» fea io pip\ fea a pela wale akn, a o keia aro hauauua o ka Lal.ikea hanauna ia. O kekehi huomakaulii hoi epi maolj no ma na'ano apnu, alaila, e ke-e nui ana kahikenikeni o ka māhina. |

Aole nae pela ko kakou ana e ka Lil ui h,? poe puuwui hatDHitia kakuu, a he £nakt'Owke kakou i na meaai nm'kai a kne sikn iiō paha ka hanamia p! i hau?u ia inai i keia ao Maiuuli ne ia o ka pii ino loa o ; na uieaai i!t»ko o keia mau la, ke ■

ho/ o īuai nei na wahine haole o Amerik«» e hooenakaulii 1 svahi e la-

wa ai kedala a ke kane no ke kua t ann i 'ia meaai i pono ui ka uoo • aoa o ka hon « n penei ka i mni nei nm kekwh? iuau, kulanataQhalf4 ! Kt» kuka!ti »u'i ri3 waliiue he eha» hui ke āno, h\ji kokua. I u-i h«me, oi» hoi o **>'* ytne kei \ t»8kunhine o kn hohu\ ua mn<p, p,i*i» k i h< olilo o koiH hinne ' na 9 ki a>fthiwa 4 ina j>nha he t

i ! }■(>. IPo o koi::M ... ia . peia aku ana if> wa- 1 0 lra■ lakoo hatia o ka hoi>bni| \ iih apa i īloko o keia aha * bui, ina eaha he 100 ko lakou nu'i, I \!}\ī!m, e hoalw pafcahi ftrva lakou i Uela kanaha d:"la h|o roeaai o ka I mahinn. I ka loaa ana■ ia iakou Kei» -hsi alnila, e knknhi «na lakon i halekuai h-ui. a kokua ia lakou iho, eia hoi e knai uui ara lakoo uiai na halekukaa mai, a ho>p'iknpoka iwpena o lakin ma kt KOniukuai n^akepono.

Nolaihi o k" kanaha dala a kela ame keia wahine i hoahu ai ua !il 0 ia i kumopaa noDa, a i kona ohi <wia i kans' man mea ai a piha ka C m,)hina me ka aie ole, alila» e mahele ana ka puka o ka hui iwaena r.

kt;iH fo? apau, a ina no oe e makem:ike e ho;<hu i kou dala kumupHa hnu.nau, aia i o ia i kou manao ana. ■ -■ ■ Ua ike ia ka holopoiio o ka hoomakaualii ana iwaenaooa wahine o Amerika i keia I>, a oiai» ma kahi Dke $40 e lilo ,;>u ana i na o ka t -koe ana ma ko lakou w&il;or 4 a ;:e 25 pakenela. uia iioi ue $10 e koe aua i kfela ame Keia mahina, Ke hoolalWiOU nei lakou e kuai pololei no i ka lakou mau meaai « ponw aahu paha aiai ka poe kanu mvaai, a i oie mai na hale hana lole a kamaa paha, aia ia ano e emi heu mai ana ke kumukuai a kee ia lakou he 30 pakenetfl i kela ame keia mahinp.

Nolāila o keia ae la ka hooruakau'.ii a poe wahine e hana mai nei, aole o ke pi a r.ila paha j k.<? ui tna i n<i tnta ai, aka, ua huli lakou i alāhele e loaa ai ia lakou ka ineaai me ka hoi pu uaai o na dala !i>k' u i ai, aole hol o ke kuai aku i na mea kuai o ka halekuai a !il« 'oa ia (lrt!a no ka ponfiaik«i o ka ona halekuai.

X:j!aiia keis?wahaolelo i lāwe iuai ai a hooenaikeikē aku imiia o kona heluhelu, o k e pookela loa keia o ka hooi»akaulii ana o ke kahi kanaka a wahine paha.,

0 ka ninau uui, no keaha e hikj ole ai ia kakau ko. hanu pela? 0 ka pane pnlolei no twa ia wahi, he hik' ao ina kakuii ap;»n e loiahi. Ua i!j ak'il k« koikoi o keia i;inai3 lualunā o na makuahine o'ke home, a oiai ko 3akou kaleann ia . n ka hoolako ana i ka bome. 0 ka na kane wale no o ka huli dala, a ma kahi o ka heoU ko anp i na mea e pone ai ka noho ana ; o ko ka wahine kuleana iu. Nr.latia m«kou e paipai nui aku nel i na m:ikni#iinfi Hawaii, he mea pono ia iakuu ke hoolala mai 1 kekahi hana e p >ao ai ka noho ana i!o\-o o keia naau la pilikia, elike ae ! i:f me ka hana a'keia poe wahine o ! Amerika e hana maila. No ka mea, he mea kanalua ole i keia wahaolelo ke olelo oe, oi aku ka holomua o ua wahiue um na wea apau iti&uiu& ;> na Kane, a ke ike maka nei kakou f\pau i ku oiaio eia trea iwaēna ō na ahahui wahine i kukuluia ōia Hawaii nei, o iakou no ka hoiomua UiH na ano pau, Nolaila o kn oiakou ka hoouluulu aki;, o ka t.ukou ka hana noai.