Ka Hoku o Hawaii, Volume XIII, Number 43, 25 March 1920 — HE MOOLELO WALOHIA NO EUDORA KA HAPA INIA ILOKO O NA HOOMAINOINOIA HE NUI AME KE ALIIWAHINE PIKALINI ILOKO O KE KOLOKA O KA HOOKAMANI (Unuhiia e Hoolale Kauakanilehua) [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO EUDORA KA HAPA INIA ILOKO O NA HOOMAINOINOIA HE NUI AME KE ALIIWAHINE PIKALINI ILOKO O KE KOLOKA O KA HOOKAMANI (Unuhiia e Hoolale Kauakanilehua)

MOKUNA VI. KA HtTLI IA ANA O KA MEHKŪ.

Ma ia ahiahi a Eu<iora <■ j>aina ana ua komo mai la o Mrs. Coda iloko o kona ximiu me na holehelena hauoli uo koua ike ana mai »tole na helehelena kauinahe maluna o Eu<iora r a oia kana i paiie mai E knu kaik&mahine Meleana, kehauoli nei au nou i keia ahiahi, a oiai ua auliee aku na helehelena kaumaha maluna ou, a Ijß hookahi a'u mea aloiia neu he wahi kaikamahine aia ma ka rumi inamua o kei'a wahi au e noho nei. Aole ana al i kekahi maruwa o ka la e iioho ai. 0 kona makuakane he kapena nioku, a mamuīi o ka oopa ana o kona wawae- uā haalt?le aku oia i ka hana ana, a mamuli o ko'u aloha no keia kaikamahine, ua hookipa mai au ia lauā malokp nel o ko« malumālu hale. 0 ka mu' o kela kapeua o Ir'A puni inu ral»a, a i keia po aole oi*'hoi mai nei, a eia k«-Ia kaikamah.pA ke owe ala no koiia makuakane i keia po. Aok- ana me-aai, a iia pololi maoli oia, Oi'ai he wahine ?h--iiune an, a he umi-kemamakolu a'n keiki liUii e malama nei ua hiki ole ia'u ke kokua mau akii ia !au& i na Vr% apan. X ka iohe ana o Eudora i keia mea, ua r>ane koke tnai la oia iiuua o M|>. Coda. Ina he ha j>e'a. alaila, <■ lawe mau oe i fflau niēaai naua i kela la ame kela la, a nā'u euku i'a oe. ' " — —:

He eono niahina o ko !aua noho wale ana nsa!oko o kei'a hale me ka ukn ole, a ma ka lā apopo e hoea mai ai ka ona n">na keia hale e kii naai ana i ka uku hooliaia!irria i-a'u, ua hiki ole' ia'u' ke liku piha āku iaia no keia inau mahina eono, a o'kou kipakuia ni.ai no ia e hele mai keia wahi aku.

O, aole loa au makemake e hele oe mai keia wahi aku, wahi a T3udora. Eia mai hē kanalima dala nan a k? manaolo nei an e pau ana kou mau hemalu ma. 0 ka'n wale no e lawe koke oe 5 me.iai na keia kaikamahine, ua alolia maoli wau iaia. ' . Me ka hakalia oi<- ua hopu koke aku la o Mrn. Ooda i ke knnalima da!a, a ' puka kr>ke akn la oia' iwaho īw k»- kii anai i meaai na kela kaikamahine. Aole i

iiuhn ua lioi hou inei la o Mrs, Coda wnua o Euf!ora a pane mai la.

Aole he ao o kela kMĪkamaliino e Iwn' pa i kelp mau meaai, :i ike imu\ oia i ka niea nana i haawi aku uei iaia i. keia inau meaai . Nolaila e oluolu oe e helepn kau» ma ka nuui o kel.i ■kaikamahine, īv oiai he mii loa kona uwe i koua makaakane.

Aolo. i hookaulua iīio o EuUora 110 keia mau olelo a Mn?. Coda iaia, ua o!eu koke ae la keia, a hookahi ko laua hele like nia ka rumi o keia kaikamahiue. Ia Ewlora i komo akr. ai iloko o ka rumi, ua ike aku laoia i ke kaikamahine opiopio e uwo aua wa ke kae o ka moe. a o kona wa no ia i hele pololei aku ai a kaomi ma na poohiwi o keia kaikamahine me ka pane ana iho: E hoopan i kou uwe ana eia au kou hoaioha. No keia mau olelo a Kudora, ua puiwa koke ae la ua kaikamahine nei a nana pono ae la ia Eudora, ame he mea ala, u« piha loa oia i ke pahaohao i kona ike ana pam e ku ana imua īma lee-

ieahi kainauuaUiue opiopio i Hketm-kon& ano. la wa i pane mai ai o EudoJ i. p kuu hoaloha maikai e hoopau i kou nwe ana, a e paina o(i i k.ou aina ahiahi, oiai o keia meaai apau na'u »a, a mai hopohopo oe no ia mea. Ua ae maika mai la ua kaikamahine ala, a hoomaka iho la oia e ai, me ka ninau ana mai ia Kudora. Owai kou inoa? 0 Meleana ko'u inoa. 'Aole o'u mau makuā e ola nei nia keia ao, wahi a Endora. O Anela ko'u inoa, wahi a ua kaikamahine ala. O ko'n makuahine ponoi ua make *>ia. ua hix>inu ia i ka laau make, a hoomaka hon īho la ua kaikamaiiine nei e uwe me ka eha'eha.

Kaw".? !-oi i !»oohainu i ko makuahine i ka la?.u niake" walii a Hu<lora.

M ko'a heluliein ana i ka nupepa "Manawa o Pr.!rkane ric-i, ua it<' iho W an iii" 1 ko'r papn na kokalii kajkaina'liini liapa Inia. Auwe no lioi kalokoino o koia kaikanaaliine i kuu mama aloha, wahi a Anola.

; Iloko o kela wa ua hiki o!c 5a Hudora ke uuml iho i kona uiau waimaka, a hookahi ko laua nei uwe pu ana. Aia n*e'iloko' o Eudora ka liaohao i kela wa l iio ka pane a keia kaikaniahine lie iriakuahine kona ua hooinu ia i ka laau make e kekah: kaikamalnue hapa Inia, a noonoo wale ae la 110 oia iaia ihō, a mamuli o na olelo a keia kaikainahine opiopio ua papalua iho ka ehaēha iloko <• Ku'lora.

Māhope iho o ka launa ana o Kudora me'Anela'm» kela po r ua hoi. aku la o Eiidora ma kona rumi moe, a iaia e makaukau ana e moe. ua lohe mai la oia i ka haluku oloko o ka rumi o Anela e noho ana, a aole i lialiu kikeke ana ō Mrs. Coda mnw aho o kena puka uie ka pane ana mai ewelie koke aku i ka puka Ua wehe koke mai la no hoi o Eudora, a

oia ka wa a Mrs. Coda i pane aku ai me ka leo paupauaho:

H kuu kaikamahine maikai e Meleana, ua makeinake au iā oe e kokua rnai oe

ia'n. t a hoilioi ia mai nei ke kapena ua ona loa, aole o'u manaolann e ola ana oia i keia po. Oke kaikamahiue ua like ( .oia me ka lieLona i keia pv>, aia oia ko nelele ula ma lea aoao o k* makaaka ue | m<.-ka uwe aua ua. kona papa. E i liele koke Kaua l' nkiin. •

I ka loho aua o Eueloia, ua holo uwiwi. mai laua nei k.a rumi oke Kapeua, a ia laua eei no a komo o ka k-Je Joa ae la uo ia o ka Uauu'o ua Kapeua ala.

J I'a, lilo ]oa keia iuake liikiwaw.e «ua u keia Kapi-iia i mea e hooi paumi ia aku ai ka eliaeha maluna o Kudor* ma> a ua teiepoua koke ia ke kauka, a i ka hoea ana n»ai o ke ua hoike mai la oia 'ua make kela kanaka mamuli o ka iuu nui asa ika rama. Ko Anela ua kohu pupuie maoli oia i, kela wa no ka inake ana o Jkona makuakane, a e ole o Eu4ora e hoomalielie iaia akalii no a akakuu mai kona mau noonoo kupouli. M» kekahi la ae ua kanu īa konu makuakane ma ka pa ilina o ka poe ililiune.

' Ika nalo ana aku oka makuakane o keia kaiktma':nne ua koi aku U o' Etidora ia Aoela e hoi laua m.a kona runii e moe ai, a ua hoole loa mai la no keia kaikamahine e no,io no oia ma ka mmi o konā papa.

Ma kekahi Ja mai oiai o E.U'lom e nanea ana ilok<s o kona rumi, aia hoi- ua hoopuiwa ia oia i k komo aua aku a Mrs. Coda, me na waimaka o hiolo ana ma kona mau helelielena, a pane aku la me ka l«o kaumaha:

E kt»u kaikamahine Meleana, auhea mai oe, aole ia o Anela ma kona rumi, a ua īoaa aku nei ia'u keia leka iluna o fce pakaukau ua kakau ia nau. Tloko 0 kela wa i lalau m«i ai o Eudora i ua leka ala a e heluhelu ana penei:

Ika Hoaloha Lokomaikai: —I ka wa au e ike ai i keia mau lnina pokole, ua m»mao aku kou hoaloha nei mai Ladajia aku. Aka «;ve, mai manao iho oe he mau hana loknino keia i ko'u holpinalu ana

(īihl ia oo akn, aka, i ha'alele aku »u ia ;oc no kou pono ame a'w pu hoi. Aole loa o'u makemake e hookaumaha wale aku ia oe, a Mrs. Coda lioi. I'a makemake avf i ka noho kuokoa ana no'u iho, a i hanu hoi i na ea oluolu, o ka aina . mamao. Ayle loa <>u ohana e ola nei ma keia a6 a'u e mana » aku ai e hoi me lakou, aka, mai hookaumalia nat* oe no ia mea. a oiai he alahele keia no ka huli ana i ko'u pomaikaī ma ka Akau Loa o Pelekane. Ke manaolana nei au e hoi aku m&'ka poli o ke Kahuma'i o kuu makuahine, oia hoi o Tabita e noho mai la ma ke Kakela o ka Haku L'akona. Nolail» e kuu hoaloha maikai e like me kau i panai inai ai nou, . p<*la no au e poina ole ai ia inau mea, me ke alolia nui ia oe, oiai, ko'u inoa e hea ia ana o Auela. I k»i pau ai>a o ka Eudora heluhelu ana i keia leka, ua maiile koke aku la bia mamuli o kona ike ana iho e hoi aqa keia kaikamahine i; kamaaina mua ole iaia no ke Kakela o ka »faku Liakona, aia iloko oiia ka hoohuoi healia la. ua

haoa a keitv kaikamahine o ka makemako ana e hoi ilaila. Nolaila i kela wa o Kudnra i maul - aku ai, ua hanlo aku la ka leka mai kona !ima aku, a oia no kn wa a Mrs. Coda 1 lalau iho ai i ua leku aU, a heluelu iho la. ia wa .pane mni la oia imua o Ēudorci: , > Hpaha la ka waiwai o ka holo malu ana o keia kaikamahine no kela Kakeīa o ka Haku LiakenA, a e huli i kona pomaikai ilaila. Owai la kela kauwa wa-j hine ana i olelo mai nei e hele aoa oia j ilaifa? E heleana oia i Aliwoki Abe, kahi oka Haku Liakona i noho ai, e ike ia I Tabita, wahi a Eudora i pane mai ai me ke ano pihoihoi. I fioa? ī Aliwoki Ate anei? He mea oiaio na lohe au i kela inoa m&mua aku nei, a.mn' ko'u aole kela he, wahi kupono, wahi a Mrs. Coda, a liuliu i>a;ie hou inai la oia imua o Eudora: O'kela wahi ; aia ilaila kekahi kaikaraahine opiopio nana i hooinu 1 ka laau make i'kona ohana apau. Ha ! o ka noonoojina o keia kaikamahine e hoi ilaila! Aoie no paha lie heiuhelu.o keia kaikamahine i ka nupepa e ike ai oia i ka moolelo o keia ohana, ina aole oia e hoi ilaila llalia paha he huakai ano nui kana oka hoi ana ilaila, wahi a Ēudora 1 pnana malio ae ai. MOKUNA VII KA HOOPAU IA AN T A ONA MAKAI. Ma keia wahi e ka mea heluhelu, e hnli ae kakou a nana i ka hopena o na poe e noho ana ma ke Kakela o ka Haku l.iakona, mahope iho o ka mahuka ana mai o Eudora ma. , _

No Tabita hoi, i ka wa i iialowale ai kona haku waluue, ua haule ivku la keia hiamoe maikai a oiai aolti he luua uana e hooululiua i koua hiamoe i kela po. I ke kakahiaka nulua puiwa ae la keia uiamuli o ke kikeke o ka makai kiai puka, ' a ala la keia a hele aku la e wehe i ka puka. ■. l-ieaha kou makemake? wahi a Tabita. ■ Ua makemake ia ka paahao. Eia ka ineaai o ka aina kakahiaka nana. E olelo aku oe iaia e ai awiwi a Uely aku makou ho ka lialepaahao, walii a makai. 0 ka paahao? oka paahao hea kau e walaau nei? Aole he paahao maauei nei! walii a Tabita i hooho ae ai. O F.udora Liakona, ko haku wahine, oia ka makou paahao. E olelo aku oe iaiae awiwia lawe aku makou iaia a hoopaa maloko o ka halepaahao, wahi a ka makai. Aole i pau.