Ka Hoku o Hawaii, Volume XIII, Number 47, 22 April 1920 — NA HANA A KA PAPA ULIA [ARTICLE]

NA HANA A KA PAPA ULIA

Ma ka uoho ana o ka halawai a ka Papa Ulia Poino uia ka Poalua iho oei» ua, lehulehu wale na kai ulia i waiho ia ae imoa oia papa, a iwaenB oia tnau koi lehulehu, o ke koi Jtekabi a ka makuahioe o Kaaua i eoake t)i ma ka lua eli pohaku oke Kalana. Na K. |Lymau kona loio i waiho ae i ke [koi imua o k.a. papa, a <iiai ua ma i .h. popo i na mea «Dau o HUo nei .ua poino keia kauaka walalo oka hana a ke aupuni, Lolaila ua hooholo ka papa e uku ia aku ke kni a" kona makuphine elike me ka manao 0 ke kaoawai, & ui kau>ba ia aku ke Kakauolelo o ka Papa e ninau aku i ka Kalana o Hawaii ina pahn ke uku ia nei ke k.ii ulia a k*>ia wahine» ina aole ulaila lie īuea p</nii 1 ke Kalana ka hooko koke ana aku' i keia koi. j

O kek»hj koi ano nui i ike ia j iaiua o ka papa oia ke koi a Kaleo-i paa o Hamakua- He kanaiia keia i npho haoa malalo 0 ke Kalana o Hawaii no na makahiki lehulehu ;ms k» aparao Ilamakua, a i ka makahiki 1918 ua loaa oia i ka mai fiva laipoiMa, a he elua inahini» n,ahope mai ua hele hoa oia i ka hana alanui, o'm boi he kalaiwa kaa oia no ke kalaka ma'alo o Vanata ka luna alftutii. H« mau m«hina kona hana ana .a loaa oia i ka ma'i akepau, a maiouli " keia poino oa waiho akaoia i ka haiia a ke Kalana a l.oi me kona hoihanau ponoj ma Honolulu, a na Kauka Han chett 1 hoih i ioa iaia i Leahi Home- Ke koi nei keia kanaka i ke Kalana o Hawaii & loaa iaia ke koi ulia oiai ua poiuo oia malalo o ka hana a ke Kalana.

0 kokahi keia c ns bibia ano nui lo» « i lawe ia inai imoa o ka papa, a ina e hiH ana i keia kānaka ke hooinio mai oa loaa io oig i £eit haawina noalalo o kona hana aua me fee Kalana o Hawaii, alaila, he mea kanalpa ole Ke otgJo ae e uku ana &e Kalana iaia-

0 kekahi hihia ano nui i lawe ia imUa o keia papa oia no ka hihia o kekahi Pu«iki i poino ma ka noahiko o pnounen he fnau makaliiki ae oei i ha!a. He auiar? ka hana a keia keiki Pukiki a mamuli o keua he apana bac iloko o koga maka akau. a ua lapaau ia e se Khuka- Mahope mai ua oia keia maka a hoi hou keia Pukiki i ka haua, eia nae mai kela wa mai ua hoomaka mai kona uiaka e onohi a i'a a pau ka ike. Ua hoopav ia mui oia mai ka hana q>ai t uolaiia ke hoopii nei oia i, ka hui o Onomea 'nn keia poiqō o maka. ka olelo ike a ke Kauka ina anle i loaa «a uiia poīno i ka aiaka o keia Puk'ki aole oia e poino- Nolaila ua maopopo )oa e loaa ana i keia Pukiki be maa tausani dala no kona poino aiia, a oiai ke kalele nei ka papa ame na loio o na aoao a i e!ua n- a luna o ka olelo ike a ke Kauka.

O ka -hnopii a Win Keo e koi aoa ia K. K. Umuiwi no ka poino ulia o ka haki ai.a n kc.na wawae uoa ka halekula o u a hooholo ka papa e uku h aku ba mea koi mai koaa ia i peiao «K Iu« aole e hooko pono ka hakuhana, alaila, e iawe aoa ka papa a koi aku i na poho apau o ka uiea poino.

O kekahi hibia ano jpohihihi 1 iawe iu mai imun o ka pap» oia ka hihia poino P. K. Pua 0 Waiakea nei- He kiai po keia kaaaka 10 ioaa o k#kahi moku pnpa, a uianauli o kek»bi uiia ua hauie oia mai k« ujoku raa» a poino kekahi o kooa oj»u I»! .- Ua lav?e ka papa a | ooonoo i keia hihja, a oiai o na oua 0 moko aia } aole he poe nsaant*i e nof»o nei ūo feeia hui moko, nolaila, ua hiki ote 1 ka pnpa ke koi aku e uku īa mai kan*tta no kona pmu<\ aka, he hookahi wale no alahele na ka papt *? hatta ai 0 ks waiho aku keia k©» imm 0 ka Papa tiia 0 Kaleponi, a na Ukon e nana afco Ina l»e .0 u'moku keia no Hawaii nei " nui ioa ka haoa.

O k& iiihia 0 kdk«hi wahiue Hawaii no Laup&hoelioe, ua make kann kaoe he mao īu&hui.a \o\ln n*i i hala o ka hui mahīko S hftA n ihāhlko 0 l'*|palo«, & k*

uku hoamau ia nei oia a hiki i keia ia, aka t muuuuli o kooa male ana i kekanehpo, ua ho<?te ka mahiko at>le o lakou kuleana e uku hoomau hou ai iaia. Maaona o fia ae ana ? ka papa i keia noi ua kauoha is aku keia v<rsj)ine e hoea' mai imua o ka papa no k* pane ana heaha la na kotnu kupono ma kona aoao e hiki ai ke uku hoomau ia aku oia.

Ma keia halawal aka papo ulia j lawe ia mai ai ke kumuhaua uo .ka limi pono ana aku ina p(»e apau e lawelawe mai oei i na oihaoa inai paha ua iniaua ia lakou aole r»ha.! Epiliana keia [ oa halekii :nioni, na halepa'i nupepp, na Lalek&a oto|iiobih, na ka'paoa. ka poe peoa kiwtr4f> aku. O ka h( opai o keia iiou ap«u e aua ' iniaua nu ko lakou mau kanaka

I batia he houkāM dala * lakou e) lukuaiikela «ine keia la, a i kaj I Ditia ana o kanakolu la me ko lakuu' Mawe ole i alaila na ka Aha] Ka#paoi e kuu iba mai iaia ua pau\ iua kona l&welawe hou aua i kana , i uihana, lie Kanawai ikaika loa keia ' ta be mea pouo i na Hawaii e lawe i oei ina hana aelike e makaala i i keia o Loaa ka poino mauwale. O fea j lohe fto ke ola a o ke kuli* nō kal make. ■ • I