Ka Hoku o Hawaii, Volume XIII, Number 49, 6 May 1920 — HE MOOLELO WALOHIA NO EUDORA KA HAPA INIA ILOKO O NA HOOMAINOINOIA HE NUI AME KE ALIIWAHINE PIKALINI ILOKO O KE KOLOKA O KA HOOKAMANI (Unuhiia e Hoolale Kauakanilehua) [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO EUDORA KA HAPA INIA ILOKO O NA HOOMAINOINOIA HE NUI AME KE ALIIWAHINE PIKALINI ILOKO O KE KOLOKA O KA HOOKAMANI (Unuhiia e Hoolale Kauakanilehua)

MOKUNA VIII KA HOPUPIO IA ANA O EUDORA

Iloko o keia wa ua hoiholo like ae ia lakou e hele e hoolauna ia lskou ibo me Kudora ■ ke kaikamahine opiopio, maj hpokauiuaha ia oe iho, e hoohauoli ia oe iho, a piai he nui ka poe i hoopaa ia maloko nei o keia halepaahao eiike me oe, aple lakou i hoopaiia, a nolaila mai nooooo ino ( oe iio kou hopena. O makou ke kupono e hoopalia aole oob m" kena uoau helehelena kina'una'u ole, wabi a oa poe wahine aia i pane mai ai. Aole no p'u hewa i hoopaa ia mai uei maioko i.ei, wahi a Eudora. He uiea pmio kela au e kamailio ti>ai nei- Aole oe i hewa, a ina no paha Um hana t>6 i keia karaima aole ia he mea malihini ia kakuu ap&u. a oiai he hewa no ko kela ame keia.e ola nei, wahi a kekahi o lakou i pane mai ai. "Afca, aole ra'u i hoohainu i ka , l*au uiake i kuu ohana. 0, pehea lae hiki ai ia'u ke hana ia fcana puuwai eieeie, wahi a Eudora me ka hapai aua ae i kona mau poohiwi ilup«i.

"E, auh.ea oe, aoie au i < Jeio aka nei ia be e mihi u>ai oe uo kou hewa, he mea h J ki oie ia, aka, e hoike aku au ia oe he oiea ole wale no ia ia'u, aka, ke aloha nei au

nou, ioa no paha ua han» oe ia bana a hana ole paiia, wahi a ua wahine ala-

I keia wa i wehe ae ai kekahi wahine be oeuole kini inai loko ae 0 kon«* I.Je, a .olelp mai la imua o Eu<iora. Eia kah» ;pau kupono e hi opau ia ae ai kena kaumaha 00, iua oe e inu i mau oolopa o keia wai o ka pau no >a 0 kon nooneo aoa he pHikia.

Ke inahalo aku nei au ia oe, aol 6 loao'u ai i kena auo ai, wahi a Eud >ra me ka minoaka. Alaila, ina aole ou makemake e inu kini me <soakou, e pono oe e a oi«»i ma kou mau helehelena ua hele uaaoli oe a maluhiJubi. la wa <iia i huli ae ai i ko lakou poe a nonoi akn la i ke kihei huluhulu o kekahi o lakou no ka halii ana i" wahi no Eutiora e in->e ai. O kekahi hoi ua wehe ae la i kona palekuki a haliiiii ooalalo, a o ka huluhulu h«i o kekahi 1* uluoa. Nolaila e ko makou hoaloha e wehe ae i kou koloka a ha'iiiho i uluus ooa e moe ai. E pūno oe e hiamoe i ala ae ia i ka la auopo ua maikai kou ola kīno, wahi a aa poe wahinfe ala i pane Hke mai ai iaia nei.

Ke mahalo piha aku nei au ia oukou no ko oukou lokomaikai ia'u, 8 0k& oukou olelo a'o ia'u e hiamoe au, e hoolohe aua aui oiai, ua maluhilohi j?u, wahi a E\|dpra-

ĪJoko oia wa ī hiiule iha ai o £a dora & hiaoaoe, a hoi ak« k uu bo : ua poe wahine ala mh Tso lakou kuono inalaila lakou feahi walaau hawatiawaca ai iole e puiwa o Ēudora mai kt>na hifiU)oe ona- Ma ke kakahiaka iiiii o kekahi la at», oiai na tnea «paii e Kairt!oa aua i ka hiamup, aia hoī, q« hoopuiwa toa ia q Kudora i ka haīnlu o ke panipuka i ka noke o ka niakai i ka ho-iL ia lakou. Ua komo uiai la ka uiaka; i!oko a hoala mai la 1 ua wahine ora fca hoouakaukau aua ia lakoo, a i ka uiakaukau ana ua !»wp is aku U"!akoO apau a koe iho b o E;.w. rs hoo£ahi.

Mamua nae o ka hele ana. o keia poe wahiue ua huu mai la lakou a paue ia Ēujora. Mai hopoi opo m, He tā e hoea mai aua e laaakila aua oe uialuna o kou mau eneiwi, a o ka poe i hj»ua ino ia oe e hilaoila aRa lakou uo ka wa man loa, Ka kp Akn* e koke* mm ia oe'. 0 ka ho.pe loa ia o ko Ēūdom ike aua ia Xolaita ua koe hookahi iho.

la 0 Eudora maloko 0 k#>ia rum paahao, a i ka hala aoa o kekah' inanawn, ja komo hon mai la ka ooakai me ka lawe ana mai i man meaai na Eudora. Pehea k« loih» a'u e eioho a* ma keia wahi? wahi a Eudora i ninau aku ai. 0 kou b ; hia ē lawe ia ana int'ua o ka lunakanawai i keia auina la. wahi a ka makai. Mahalo ia oe. E olnoln anei oe e kii ako i pikawai ! no*u? wabi heni a Endora. Ua kunou mai la ka makai, a i erao aku ua hoi mai la ka makai me ka wal, a o ko Eudora wa no ia i holoholoi ae ai i kona mau maka ame ka hoopiha ana i ka lua 0 ka inaina.

Aole i loihi loa keia kali āna a Eudora i ka makai, aia hoi nakeke ana ke panipuka a komo ana ka

makai e iate nēl im«ft o k a lon&kanawai. Ia Ēudora e hele ana ike aianui mena mnkai aia hoi ka maka o na mea apau maluna onfi, a e hahai ana kekahi poe, me ka manao e ike lihi aku i kona mau heiehelena oiai oia iloko o ka uhimaka eleele.

Ia lakou nei i biki akn ai i ka hale hookolokoio na piha pu i na kane, na wahme ame na kaeoalii no ke ake e ike pono i ko Eudora ur.au he'ehelena. mamuli o ka eleu o k» makai «a komo loa aku la kein iloko o ka run>i hookolokoloUa ike «tct r la keia iqa īunakanawai ekolu e nonoho toai ana, a o hinakanawai kiekie Bulekona kekahinoe a ma ko lakou aoao akau e noho ana na leio o ke aupuni oia o Hamepiie Brue Ukona. Ma kekahi aoao mai ua poe kakau nupepa, ke Kauka Wakina, ke Kauka Holo, ke Aliiwahine Pikalini, na Kauka hoohuihui laau lapaaui tia makai ame na hoike apau o ke aupuni, oia boi na kauwa lawelawe ake Kakela o ka Haku Iriakona.

Mamua pono hoi o kekahi pakaukau e ku aoa maloko o ua rumi hookolokolo aia, e ku msi aoa o Malakeom ine kona mau heleheleua haikea, me he iole keokeo ala i kona wa i ike roai ai ia Hudura i ke komo"ank aku. Ua haaiele koke iho la oia i koua pakaukau a hele awiwi wai la e hui me Eudoru, me "ka pane hawanawana ana mai. 0 e Eud«ra, he hookahi waie no h< ra o ko'a lohe aoa oiai nei Ua paa oe i, ka hopuia, a oamuii p ka makai i| hoea ae nei i Aliwoki Abe, pela iho ia au i hele awiwi mai nei no ka hoopakeieaoa ia oe. Aole loa he «nea hiki ia oe ke hana no'u, aole ioa, wahi a BJudora. O ko'u hihia fae koikoi ioa a o.se Akua wale no ka aien hiki ke hoopakele ia'u. Aka, e Eudorfc.''- —

*'Ua oki, aole i ae ia'kekahi mea e kamailio aie ka ppahao, wahi a ka inakai. a lawe loa aku la oia i kana paahao Jmua o na lnnakanawai. : "E hoonoho iaia iiuna o ka noho e ka makaU aole e hookukulu iaia, w»hi aka loio Ukoua i pt>ne mai ai, me k? nana poao aea ooai maiona o Euclor.». Ia ira i lalau aku ai ka enakai i kekahi noho, a hoonohu iho la ia J£udora maeoua pono o n» iunakanawai. I kela wa i waiho aku ai ka makai Sicneona i ka palapala hopu imoa o ka louakanawai a boi mai ia a ku mahope o ka paahao.

iioko o keia wa i kau ae ai ka luoakau&wai Ira BuMkouia i kona luaka «oiaai a nana pouo iho la i ka paiapaia hopu, a iiuliu ieha euai ift kona mau maka maluna o Eudara a pane oiai la uie ka ieo oolea. E oiuolu oe e Mias jLiako.ia e wehe ae i kou uhimaka •

Oiai o &udora # kq aku «OA iiaua o.keia poe iuoHkanawai, a e oaka naaiulo aua hui koua pauku kiuo iue ke ; pihoih«i 4 ua wehe ae ia oi» i kona uhiiuaka, aia toi, o n» poe apau i |ke uaai t koua mau heleheiena haikea iloko o kela wa, ua koiuohia koke iloko o lakuu k« «kha uu keia kaikHuiahine opiopio, a«a uianao loa lakoa e uiaule iho anaoia iioko o kela wa.

; ia Bod( ra e ku ann iuiua o ua iunakanawai ota no ka wa t poUa hou uiai <u ka l«o o ka luuakaaaw&i ilim Bui«kx>ua 1 ka i aua a*ai. £ Ku dora Liakonn, o ka pnlapala hoopi. i hopu !a i\ <><? a lawe 1a wai o keia «h« t 01 a iw ka iH'pehi «auaka iwa ke .ck«bi,. oia hoi kau Uoohaiuu ana i ka liaku Liakoua, kaua wahiue aui« ka Uua kuikama-

hine i ka laau oiake- Nolaila ke m : qaa»ina nei au nou i ko'u ike skn i kekahi kaikamahine ooiopio uona na helehelena ui, e ku oaai ana i«pua o keia aha uaalalo o bekahi hihia karaima koikoi lun. I ka Da pono ana mai o keia mau huaolelo i na pepeiao o Eudora, o ka wa no ia i pii ae ai ka ula ma koaa uiau kuenu a hohola ae la apuni koai helehelena, a pane tnai la oia imua o na lunakanawai me ka leo moakaki* Aole lua au i hewa Ua i»ve no oukou 'a'u eaai ko'u wa makua ole a hiki i keia Ia a'u e ku aei ma keia aiaa

malihini, aole loa au i hana hewa aku i kekphi mea. Mai ke Akua loa 1a ina e hiki ia oe ke hooiaip <usi pela, aka Luuakaoawai i pane hou uiai ai me ka leo oolea. Iloko 0 keia wa i ku mai ai na loio ma ka aoao'o ke aupuoi * helu. helu ike kumu hoopii, a i k a pau nna ua kahea ia mai la 0 \lrs- Vo.se ka noike m"a loa. O keia wahina ka aiea malaina hale 0 ka Haku LiaKona i make. Me na waimaka e hoopulu ana i kona mau papaīina iu& hoike aku la keia wahioe i kana

maa mea apiu i ike ai me Eudora Liakona, oia hoi ka pilikoko ponoj lua oka Haku LiaKona, a oia ne hoi ka mea ponoi naua i kiai keia poe a hiki i ko lakou uiake aua.

I kela wa i ninau hou mai ai ka loio Ukona, ua iawe ia anei kela pikawai ma kekahi wahi okoa aku mahope iho oka hoohuihui ana a keia eaikaeoahine i laau iloko? Aole loa- Na Kudora Liakona maoli no i hoohuihui k& Uau iloko a hoohainu aku ia A|raLa, a nana ponoi no i kiai ma ktla po ( wahi a Mrs-Voße i pane mai ai« Aole i pau. •