Ka Hoku o Hawaii, Volume XIII, Number 50, 13 May 1920 — HE MOOLELO KAAO NO Kepakailiula KE AHIKANANA A O KE KOA WIWOOLE O HILO HANAKAHI A I KA MOKUPUNI KAULANA O MOKUOLA AU I KE KAI. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO Kepakailiula KE AHIKANANA A O KE KOA WIWOOLE O HILO HANAKAHI A I KA MOKUPUNI KAULANA O MOKUOLA AU I KE KAI.

(He Moolelo Kahiko o Hawaii Nui) Koauii) KA HELE MAKAIKAI A'NA 0 KEPAKAILIULA

Ua uoho iho la o Kepakailiula ma keiia aiua kupainaha o Kuaihe|aqi no »a auahulu elua, a Ua malama hiliuai ia oia e na poe eepa o keia aina, ae hoohanohano ia ana hoi e lakou ma na ano apau. I ka

hala aqa o kela inau anahulu elua, ua olelo aku la keia i ke Kupun»wahine Moo oua, e manao oia c hele makaikai aku ma kekahi mau aina okoa aku e pili mai aua i ka aina kupaināha o Kuaihelani.

Xka lohe ana o ,ke Kupunawahiue i k € i amau oleloa ka Kepakaiiiula, ua alakai aku la ua luahine nei ia Kepakailiuia i ker kahi lae kahakai i kapa ia ma ka iuo o a kamailio aku la me ka moopuua i keia olelo malalo uei. . kuu moopuua lani, heaha ka makemake noi o keia huakai hele makaikai au i kekahi mau aiua e aku? JS pono no oe e hoike maopopo mai ia'u, a inea hoi o loaa aku no kekahi mau kokua ana aku mai ia'u aku." ' •

Ika lohe ana o Kepakailiula keia mau olelo maikai a kona Ku. punawahine Moo iaia» ua kamaiiio mai la tio hoi oia me ke ano oluolu loa ī koua KUpun a wahine.

"Eia ka manao o ko'u hele makaikai i kela mau eina okoa aku, ua no oe i ka'u tnau ojelo i kuu pae mua ana mai i Kuai. helaui nei, oia hoi ua. hoike aku wau ia oe i ka enaeao o keia huakai holo moaua a'u' oia no ka hele ana mai i keia aina kupainaha ona K°po na °' u > ao aina hei a'u i lohe mau ai i ke kamailio mau ia ma Hawaii nui Kuauii, a ia oianawa hookahi no ho l ua kamailio akia no hoi wau ia 0f } o kekahi mauao o; keia huakai a'u he heie hookuku ikaika me koohej mau pcx. Ua ko hoi kun manao mua, ao ka lua hoi o ka manao no keia huakai oia ka' u e manao nei e hooko aku ma ka hele ana «ku i na aina i noho ia e kekahi poe kauiana i, ka ikaika."i "(ja maikai kau māu olelo e kuu

laui moopuua, a he uiea pono nae ia'u e kokua oku ia oe ma keia huakai hele hou aku m, oiai, aple ī hoomaopopo pono i lea iiuī ona mea ake» kea e halawai ana me oe m-\ keia huakai hele au. He mea kokua lioi ia oe tn® kau huaka» hookuku ikaika "

I ka lob<» Rtia o KepakaiHuia i keia mau olelo a kona kupunawa* hine Moo, ua ]Ho ia 1 taea hoohauoii i kona m<>qno» ao kona tnauawa uo ia i oiuau aku ai tue ka mauao hoihoi. kiiu Kvpu««w ft hine aloha, heaha ia makanh koku» au ia*n? He »»«•* anei e pouo ai a*u m* huakai heie a'u?" "K<e hoouna pa uei uo wau v U>e oe i keia wahi m«uu «e liio i uou, a Haua uo boi c alakai i;i ,oc tna kau huakai hMo moana uo feek»hi man aiua ofco* «ku, *« hafeai no ho» oe i kaua A'ahi e iek a* naua ou, O ka iua o kia'u makana ia oi» no keh wah! unahi o kf*u kmo moo, ae uakluaki oe a jviia 1

ma ka hope o kou malo, a mai hoohemahema īki oe ia mea, a mai kaawale iki aku no h6i mai ia oe aku, oiai, o kou kiai ikaika ia e hala. waiole ai ka ikāika o* kfekahi pee maluna ou. E malama loa oe i keia wahi makana hope a*u e haawi nei ■ia oe<" . ■ t?a haawi io mai la no ua luabiae net i ua wahi unahi nei, a lalau aku ia no hoi keia a nakin-iki ae la no hoi .ma ka pola o kon a malo, a ia mapawa..p.u no hoi i ni nau hou aku ai keia ■ ninatl i ua kupunawahine moo nei ūna. <

* E kuu kupunawahine aloba, e ōluolu hou no hoi oe e wehewehe maopopo mai i na pono nui a keia wahi mafcana hope au i hāawi iokomaikai mai la ia'u."

,4 Ua maikai ia ninau au e kuu lar.i moopuna, a b« mea pouo io no e ike ponp oe i ka waiwai nui o keia kokna nui ou. Eia kou pomaik'ai uui u»a k e ia w abi makana uuko a'u e haawi nei ia oe, he mea webe oiīikīā keia mai ia oe āku. I kou wa e halawai ai me ha mea akeakf.'a, ai ole i kou manaw.ī e hakaka ai, a makemake oe i ka mes e bana ia akn maluna o kou hoa hakaka, e hooko ia ana no ia

manao on i na no kou manaō e make oifl, ai ole hoolilo rah;i iaia i mea okoa ? lifce me kou makemake. He olelo wale ae no a 0 ka hooko ia no ia o kau mea i ma leemake ai. Aole'loa he mea e lanakila ana maluna ou ma na wa'hi apau au« hele aku D ei, Eia nae ka'u kauoha hope ia oe, ai p u kau mukaikai ana i ua aina au i makemake ai eike, a pau hoi ka hooī kukn ikaika ana me ka poe ikaikp i oia mau, alaila, mai hoi loa ae oe ma ka moana me ke kipa hou ole aiai ia iiei e ike ia makou, oiai, ua makemake au e hanahou aku i kekahi hana hou maluna ou mamua o kou hoi loa an£taku no Hawaii nui Kuanli. Oia hana hou a'u e bookau aku ai maiuna o.U oia no ka mea nana e hoolilo ia oe i Alii Pookela ma keia mua aku āka, i hooiohe ole oe i keia mau olelo bope a'u ia oe, alaila, aole loa oe e po. maikai ana ma keia mua iho, a e ola ana no oe me ke ano ilihune a hiki i kou make ana, a aok «o ho* e lilo i A.lii kauiana ke malama ole oe i keia ma« kauoha hope ia oe. I hooiohe oe a huli hoi mai KU;>.ihelani ne», alaila, e lilo aua oe i alii nui maiuna o makou apau, ae hoolohe ia ana kou leo e na hanauna eepa ap«»n, ae lilo ana ke akua nni me ke akua iki nou, ae haawi mai aaa hoi lakou i na kokua apau ma. hopfjou e kim moopun» la n i alii.''

I ka lohe ana o Kepakailiuia i keia mau olelo a koua kupuiiawahine moo ua kamailio aku la oia i na olelo hoopaa maikai, a roe ku olelo pn aku i «« kapuuawahVtse eepa nei oua i keia mau olelo mai. kai. *

"lfi kuu Kupuuawahiue alol.a, ao ka makamaka hookip3 maikai hoi la'u ine ktia aiua kaulaua o kuu mau kupuua mai ka, po mai. lie»ha boi ko'u mea e hol lo* ae ai (DA'ke kipa ole mai e haawi i ua hoomaikai nui ia oe, oiai, o oe ka hoi ko'u uiea uaua i hookipa iuai. kai la'a ma kda iiua kupaiuaha o Kuaihelani nei, a ua kou lokomiuk«i no hoi i haawi hou niai nei i j ;alakai no'u, ame ke kosu lk nui hoi e palekana ai wau i na pilikia ma ikeia hu«k»i hele makaikai au, a jbuakai hookuku ikaika lum me ko ikeiamau «inaokoa poe ikaika. \ & k«lī uooee kuu k«puiuuvdhiue j aloha ( ae Ue uo oe i kuu hoea hou j msi mamua o V*o\j hoi atn\ aku uo j Haw vii nui ku«ul? f ao ka aiua hoi io na m«ku« uaua t»ai wau, E hi[linaimaiaua auei oe ia'u e kuu I kupuuawahine aloha?

Miup aka iho la ua iuahiue kuponawahine nei oua uo keia uiau olelohopea Kep&k*}iiu!a, s ut*u* malia 1 k* oioopuna me maka Um»oli oiai, ua pjpiii io uiai H uo k* alului c keia iuahiue uiau.i uui la ui&nuwa ,*) hti i pane uui ua luahuK uk\> ! Jei i keia uuu olelo Ia [| Aok i p.\u.