Ka Hoku o Hawaii, Volume XIV, Number 7, 15 July 1920 — HE MOOLELO WALOHIA NO EUDORA KA HAPA INIA ILOKO O NA HOOMAINOINOIA HE NUI AME KE ALIIWAHINE PIKALINI ILOKO O KE KOLOKA O KA HOOKAMANI (Unuhiia e Hoolale Kauakanilehua) [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO EUDORA KA HAPA INIA ILOKO O NA HOOMAINOINOIA HE NUI AME KE ALIIWAHINE PIKALINI ILOKO O KE KOLOKA O KA HOOKAMANI (Unuhiia e Hoolale Kauakanilehua)

MOKUNA VIII KA HOPrPiO IA ANa O HUOOKA

11'>ki. . «a i j»uili a«- «i m Eu<!'»r; s kona »i»ū «<i» Y k;ia!i«f ana, V<< Mh !nk <iua iu'i ua lik»- t>is uw ki iaa!>aia k* a < huw<' jvi nn<»W.>i ktu« j<t!)kia i loaan Kn<Jor». (> na u<i Hat>nu<:«j*rtu v miU<<fco <• k. ! rutiti j h«xik!'l<<k.)Kt i l», i< *mvc pi aiut iMk<uruo k v iak"H ,*loha i kela -k«i k*maiiU)i', i» !i' ua iu n<i !%»• kaiiinaha < na a;»an l ki-ia Hjt haiwi niai ni ka luii«knna wa» Iw in'iiili'Ma maluh'w na apa a <<f« no-f.<n k.< iia a Jif kitkauoli-]« .> k alui i 'k■•» uiai wi a kau<>)ia umīlh ia Kn dorii f> ku iluna ti<> ka haawi aiiii uuu ka liiuakaiuiMai i ktuk*l<> ln»nj>at lunhui . Miia. l'a i>oa<» ae la << ī*ji<l<>ra < ku ilunn, u.4-h*ki i»U- iaia, <<iai ua <<i «ku k< Kau iualt* win' ka huiīuu i loaa iaia i>ok<> < k<>m laiii iHi» luuiuua << ka iik-# hiki ia: k< auauj<<!>. KJiaj<;n a«* uvi« iNiua. mhlii a ka um kai .1 .paiK'uiai hi r-k«; kmi wrt!iiu«< o k haU»j'«aiia<». K hi»a<> a<- ku iluna, »> keua kaika i uiahim 'wahi a ko Kiai paahao t j>au ! utsi ai la Kuti<<ra a laiau akn ln,olia t m j hma o Ku>l<>ra a li»|>si uialu- a«- 1a iaā, j iluuM uu' k<t |>aa mm ma k<>ua j»uhaka J lioho <> kt'Ja uauaunMia ;<i| ua iwa itjiat ja." ka *ii uma i ku at' ai ka luuaka:ia j «•«» ki< kie iiuu» a h<«>|.uk3 i-n ti!a i k: | jii><tjiai iHiihiiia o k;i ia\v<t*hula. j K• Mi*« l'.tt i i«rg Liak<<:ia. Kt- l»o aK.u. iw'i kt ! .a ;ti;a la <v, < ii ii« t* nia ks !a i a hiki i k<<u uuike aua, a ua ka mt<ii r Maua i.M t hnvf aku.<■ k<:>!\ uhaue. Aia h'M ka uiaka <» na uH-a aj«au mo. il.iua o Jjitl<<ra. < uaua aua lak<>ti i >«uiria.M> Ku<l »r* I*ti!ana ! kvia vra a kii ' !-i:..uit<.iitti„ V ft.x>k:iu <ti-ii a» a ! ki' ! h»t"i>ai iu.-Ueua <ttia. Nn R>i<)i>r:t u>jir "in I : lti>"»»a. (."|X' IH' " K> ia uiai ■ hualoU-10, !« a! k't:i * u.<) !<>« a , «i 4 i, , < v\ah t a Ka u •• »n«au «■ ka -kaik,» < koua k»•(i • •. 1 ka. \\a a ka aha i kaiului ni«i ;i{ i k»< kiai wlHiiU''»■ h sf»k;'auAl.-iii aku ka ia\t»*!■»-!« lii.ii k.i r mv h.K<k>'h>< k<»i < aku, <v k-4 luauawa n<! ia kf ki»j wahiu*.' i |<ati«' uiat ai l « ii.auh' k« |»<tah/t<>: Ma ifxiio i h<>iif>i sa ai o Ku.i.>ra i ka halcj»a»ha'« a h'" .pa* <iti» rtial.'ko • >: k"ha rn»ii. 1 k t l'.utkauHvt.u ki< ka- t- !s » &>,* u n k >t!H iioii'.i', <>iai ts < ka wa o k«'kaitī »f.itiiif} aahu ..* utt> ka Jol»«. kanikan Httn* ka <i4<iiiiaka t:U-<.-|f i ii"o|>a niat ai t k"i.a ī «<v.»|,l tv i l'aiu' Uiaiia !*»<■ ka "l' i<» JMiivUVS!'"l\l . I k< ta j;« <i:t li >.>J.*J ;<ku .*• ; k'-k»lu ka'kauiwiii-i<- iiaia vi|. ! l .t ik- .ri :;i iii. ,1, «;(!it . a ka- l.un.kauaw ». \ <!< ,t .( kt ia .k Lrk <i , h < ( vs.a , b<.<! aK i < •••<*•« utai aiu u»ait!tta ou, >\.t' i !>. •< a M uai.u,. i| k" ia aahu . 1». !» i'a tua<'j<->j-<t ia' t iit lii'M, tm uiit jf >j»o <a m !.i.4 «\iii *i.,n a k., i<jiiakau.t v a \oh k4 s s ki j«at: ai.a o k..u j».nio f ■\-i ' -u t ua itj! tn< ;»!.h K ka w' iu.in • i,tuii-> ti"' K ii>'h aku jh 'a' \( f. «ii tki i ka ■ ui< » < u- !. i k:»!i ae la oia itia!uu« o k<iut kaa a i» '» aku ia U" k"»ra -li. Malak«nn* h<>< : VI» s\a !»»,• i < «la o P■>.•*• rs u • k« '.«i 'iaa ;u.a ina ka hi'-i-aaliiw kt kaiii?'. aiia ■ k <ua ■ |*>. * • i k tu Ja u al'Uia <> kt kkaa ;i i.hiii tku i». nia!i ->{>r .> K>i- ! ■ra. i a'!.*Uw:u luaila Ut»' M.<*!āk<>nta .> a <>(».. kaua i 'muau aku ' » ;k»'■««•! 0..' ia«a ■ v j*h< a k"tti *h'k<> ■■ kt".« «a. (»«• Aia'k'.na «• a- 1 'iiai - i.i II »■ ;;"ir nku'imil'» ' W4* I M-t<.ak- i.t. t.ia ka.īiuaha !>>a ta au u - t. u •><. «:,a<hv »*. t • k>< <t jMutt,ta; t 'i*. iK ■ » -k< « ; t„a..a a <* '< - K« •• ' < 1 n' k« a, i , . t< ;,mi k 1 kt m ti>» , k > ki a '« 4 *'■ -'l- t>«lf t< iar !!• <. . k a #»< i \l»} .. , * i" 1 ■ "• " !• ,< - ! - •> , »> < k 4 , - • ...^i.;, • -• **•- t ' * ' ■ • ' •t •■ 4 k . • 1 ' > ' ' •* > K-" v . « • * « >lt»\«a* >«»*> - fc ■«*» - ** l. .• . } , . ' ■ ! t « U#Ha , \ia k : t .s . , < -.1 «»»* « ~ „t* - ■-,•!*£;.4«t, «" ■< -< • K. . .... li ' i, jt. A .% . J . -utaii.it »v u» a } eS ,n k- ih j! it , a 'i **t»i » M.iiai, :«ffc I **i< k<4 «, ,t* ».* .t*f< 1" > A ... I U. «M s* »|4H >( « A } sil >| *•*■•♦ ' • " «V. *,' * u- , ita m»|

īU'.M, ■ t i |",. • m^ o;i» ■> ki iiiin. ,ftku Mti' ka Makaiu'u ■; tsīni |.Vi k"»i *na| -:■> iku" «' kaiHiiiln» u*vi« • -h> '.iiia' . i.. a. n*.4i t «alii a k i ' l«ms'skalia<}j M. 0 r kōn |K.U'l*r8 5 0 Ki-i.i .t!n'i k.i'ilm- ; foi)a! O»• |ie Aku4 !«' n<» am'i ki N i j I<i!ui i iiu iM>i»liki» s»«io -ku »j k« t*HMi y!»' o . mnlS* ai i kona 'vla' oi»» fc* i {MHiuiU'W <• !«!<• mia. vv«fii a M*l*ki>nia i pīt«na n</ «i. jikaJu* plnlM'k* ii«>n a<- nt> kekaiii, f Kiki «i 5 fi«». Akua Ito h<,o. }K>nti|Kia<i f»o ka n»ak»ii)skf " k»' kanaka, wahī a Aueknna. ' A«» lw« oiklo i* l*o «i> hoti *f tio k»*ka!ti e liiki aī i |ti- kftUAk«< J(!o lu'k 1 aku imna ona al>v, »i» n kn !»*'» ; i pamnaele \ na h*>wa n k««ja a*j »"U» i«tii ota ■> hiukal.i ia uui k<>ta mk $ M»i}akoii*a. m» atjo jiih>iihoi inaoli t»c. Kt* noii iH ati i» o»i «> fcnir.o mai tnnloko »ei o'ko'u ko'na, a o }K«iliaiia ih.» ip a»- i na man.w nlnah» ilo£tt ou, qt owau ke Wk» ukn c mum iUM a. h«<» itlail(i, |liuikf akn ati ia iK- i kuti« auo iioko >< koia «'a, w-ihi a fca .luu<i|>iiaUa.i, <«-woho >'ia i ki kahi j>anit'uka,lua k,< a ?><H-k<»in6 'mailn ;j» UaiakoinH iloko o k|ona kwna 'ūhana. . lluk») o kela i na]<» aku ai ka hinaj jM*#hj*<> aia o MalaA"tiU kf hoī>>h<>l« ahl I' iuaK'>ko-o ki ia tntmi hk- u* kapnai kaninHliaa hi}kī i ka hnli l'ioi :uia mai o ka j huiUjmai>H<> uia'. kana luiakai mai. Vvu«u m-i oia" wahi a Malakmna i uinau akn ai i ka wa >< Aufk<.tia i kuu*o mai «i ilok>) t> k<' kwtvs. Aia Ho\>ia.ko \vj»iho in<> aia H'>ko ■< k t < ktti4Utit kij| 4 ilikia, wahi a ka hiiiap* > !tuhao. K iM«>itt»ik«i i» n* I.ani* Uokn <> na bora aptttjk o k<»na uaiiio »n;i il..k<> <» ka «iwha aia hv manaōliai.ii no- kona maha ii;« kvla a<> ina c hHak-U* mai ana kona uiiaiu' iaia,. w«hi a *filak<>ij>rt i puana inaiW *«' $i tnf kn j>ni!i ana o kona mnn iuna. O ka wiliki wahine amt> ka'u \valiiiu', am iana k»> a!n iaia in>- ka malama j>onō ]<>a. N- ilaila t> Malakoma niai h<ipoiīojH» <>e nona, a o na nu-a ai>au t> hana i» aku ana ti >V>ii a hiki i konn pohaia a>ia. N'o'u iiio i- ham» ftkrt anu au i na nin* maikai aj>au 'iai», • oiai o k-ii.-i tiiakuttk»nf lu- hoaluha oi«io loa <■!;» im> ! u, wahi aka iun»j>aa}Mo i patn* ruii ai. K.e inanaohina M< t an a.>l«« <<<> i manaoit» maoli ua he.\va «>ia. vva'ii h«n a Maiakoiim. 1 kt'.li» .*# ua kusi«>u inaiia ka iunapaahao, a pasK' nuu t« s koianian <>tvl<'. AoK' l<in ln' hiki i•»*u kv tiuuiit<>io iki. Ma ko'u trio !«<- iioah*lta <>iaio n<> konn lnakuakae»' kv ■nwnaoini to:« u<-i -an a»»l».> |*>a oi.t th< \\-i, k"t> n,vt'kris k' t,u m«knaiuiw hf waiiii»* lisi;v, aiH tu:n ia, tuatia at« i!->k<> <> k<«u4i a;tk<<k<i kt ia keko ino ka!ii f h<>{o ai. *ol<.* !i<*: nia"i»Oi>o i» •katiii la -iin'a, »v4:ii 'ii' ki- i l-aiK- mai .ti. l'a ian » k.-la, wal.i .» Mah.k<>nvt i j>»ir ni;«i «i. ■ : Aoh' lijS < liikl I* »1«' kv; iuim»oi<> »iii j»au i<>a ki' a<> t\< j ' ka Iww.i, ak i. h«- j«<kakat*nlii kai manaoj<i i iu-wu k> ia kaiksniahs?h'. aka -o » hopniiinaw :nnji ko.kaua u hiki -m i |cu ia ho<>k<.«.»koK tnah<'j:<x i , ai* wa aUKiwi e ni-Hoj.oj>o m u.i nn a aj>M.ti, lin :t e l<H»a ai ui'n -ka. m.sk;tt:;tit i ki'ia. whiahi' A»a oia nia k»> Knhinakam.al»' : !>• -.» *»v Malakoina, aka. h< n«>a niakhi«v»<> wal«- u" k.iu »kf nnii tan j k' i.i }"«. UK.inia kH'Uianaw'a Jtnj«ono n-. ka' ikana tna |»«- h.i. .» k<n «.«!«• n-. <i kt- k,tkaluaka <> ka )a ai>«»|«i', walii a ka 1 iii tl«*aisK<>. oka w,t ia"! ta o k<- kak;tinaka nn o *v ut .u au <• :k«i i k* ji.»a'..i.>. '.\a <i * Malak<'ui:«. M;t k»- M.»<>iia .» Kajniaka':.H, .a inki ta <»e kf ik<-i k-t j. t!ifid'> r na wa in»h<<jv ak»! k;» li..ra rt , wat. a ka !ttria|»aahs. i pan< iii<«i >le k īa uuu <»!"lv- t.oj«f a ka 1 :'i»j.aaii<tOr'iia kvii in ita;«ha4i aku la • M.iNkoina innia <mu» a j>uk» :iw,ih" o kv b ria<i ka iunßi«M|»liAo O L.i' ,v h.\;s-< Hiua !<«* «> ka h«-U» iw»S.ana t I,'ih j ka tiiu(«*nuii, » Imiim l»oi lt , F, ua'...»a kon* »«>ti.v v>iai laua. *i "Ina w no{i a.»a i ka hok«'i«» iiuokahi, l|a t<<aa aki! tasa «> h uaiona tl.»k>- o kf k uiu<aiiu. 1 « luiu it»iia t«n »*• ia ia«ia u<'i, » ■< ka w«» n>' I v a i ka ioio. i'|»ai'io n.ai ai. 1 i t'a iiana au <!hkf u|n> k,t hiki i ka t.»i>_» | k<- i ka m«'a i a!sev\* ,4, aka, tta iaki »»♦•• \ !j»!»>ināka t!r> la k 'tt* e h.t'u!i 4 «Lti nt«- tt*f kuin «ai*uM,kav , inoli» *n« ma k«»na j.-jm!Li,a , ?'a tk«* m» »a A'ahi a Malako;ua. I l'* iKatka i<>a na t> { 3 .ik<* o ;«ua la kiu». wah! Km.!l ,i ka l :, j Vks a--k ia he n.ra }<a A < k i }»*>>«.• iwm « >|i> •j*; . | . s,u.i :,o <ta i]_ } j f Aok* Hf k*; aj, ok.l' 'M» >1«. <> < { .i k <**«»» ««« :.-K' i«|»r u . a •.' u*#,k-)a k nk iī:>.«i.»!,.■< ; . i * K* I-" <,»« , <4 1 <)\ «l -I".. K'kii.l, » » .» v t <a*. "j v - ,"V <••«*■■ ?"* «*»•*,'?■ •< ¥»»>-}. v . twl « i f mī%| ,t--a k»|* 'k•« w •» ».•**«*•» >»- »•> «!ko t *>-> ] »v i- o<<- 'ti .. W«>vt 4 t«k •««*. l&H» .t : ■ t.«ai] sis4i*i-it » >?.a ' > ' <•' U --tk.vV . . Wa ,« iv» -.1» «» k I «.»\> -i t - t i,|., ». k * * U»k- > v).v h» *4> •,,* H<- , - k» »-•«'!«♦»-. «i -~ »kv H "».'] . . .twL ' i«»-* *>-"• «k'» t k»-K.t? It «takaik> , 4+ v ] 1 :o*ii ,s\a s> «< O k«~ \k ... i> i,* Wk, k--ii#. *,% »U ia «']' w -<»,> K , ' H' i.»H» U «l«t i- tj» U vJū Aj Makk>,i«.ia i A u k»| » -*« « liiAu u« !| , U«a] ;j i..van«k*J.ka . «<t« a 4 k* V v & !, V- «k . a„ »«.

!-t nt> »fio alaīla, c pololni ana :tn p tk<- 1 kv '.Kuliinn X<ū <> |\»1«-kan<* tu?t no kt- nri »na «kn <* kapa»-> ia k» hoopai o ka jt ak<> in.iluni o Ku<lor.a, a oiii v\,itc no k" a kaua 0 li;nia akn nt. A'aiia i na t» makankau. V<?.t j».hip»la h«K>j<ii na'n i«>n'»t <* lawo no k« kakaninoa aiii» uiai a tta roak«i:iin.ina J wnhi a [ Malakoma. ?folai!a »ia ho"t»»aka tho la ;ka 1<'!o no kf ana t U? |»alnj>ftla a h ka p«ti"iina, tta fian«i maī la nīa ia Mahakoma. r! nkn Mat«feonn vva no 1a j [ !>aaif!f akti ai iaia. '■ Vo Rr« inra ara o'ia ko na ;i in j t]() a | ;l ilmia <> !«'>ii'i wah? mne 1 h" ,- »i>aa i!t i!<>ko 0 ka mmi p<'u\}\ t a i ka pohala an« »»• 0 tia ehaelia t» lt īnini ana maln'ia <>na, ».a (luana ro»iliV ft'> la <>i-i i Kria uiau ioiaoKio; , ' 0 kalīi lnr«.kela'a'n «• uoho noi? Aīa au ihe#. Ia wa i a)a o»»i aī •» F»!<! J »r'« a uaua ma o a ma«n, I ..» ka rymi ••».» i hoopaa ia >1. Xu liaklal paaha» 1 "i< ia hnak»' na'na aku nei ia f''utlora aif kt an<! j>nhn*\!ia<», aka. o.V«w ekomu iki, na n<>hotngliv loa iho U laua m-i, a ltikt waU* i ka 1, .L-a uua iu.»i <» na ?r<>r.t |><»nij>.»ni <> ki-1a kakaUiaka utii. li"k<> ota *« i k»>ni<» m«i m| ka <• aliin<\ jaka lu iaj>iv>hao rnv ka law-j;iu mia n»ai ji m iii meaai na T ka waluuo no ji» ka !uii3j'.»ttl no.i' k-onaMi" ana. i » K»i-' j«i.<ra, <> ka vvajtv M «» Malaaoma i k tU" liiai ai. a oia ka v.a a tt» wahi'no ala » h«tt >n«vvaQa ih«» ai ina na j«'|>fiao o Ku<i<>ri» K lui<l<>ra l,iak<>na, > i.i nUan.-i k"ti li<»ahanau <> M»!ak<>im, n«fe niakomako j*»ia <• ik«* i.t <<v. j l!"Jko o kdiv wa i i>sioli(> ino a\> «i o 1 Ku'l >r4 iiuna a puiii ae la i i tt>f Ika i.iioiio aua av- E kmi Mal<tk>>nia " j ho<>jM»kt'l<' «t ia'u u;»i ktia av. I Auk i<»« he mea naua «> h<»ojiakelt> ia'u a u we «uK uo. , l'a huuk' iho ia o MaUkoma :na kon» uiaii kuii amt' na vvniu»tka <'hi«.l » niaka. waiu anu iua k«»na mau j»t|>al!na, va uiai la <»ia u»f'ka !«><» <'Ita«*!i;t HJsu«lor.t ».• luwo a<»a au i haiui mn na auo apiui' nakelo ai <>t l . a»> l».tx<kalif i« k< kok<» o k«»'u puuwai u<< ka ho( }>ak> l«' aiia mai u ih'. ' Aole i j>au.