Ka Hoku o Hawaii, Volume XIV, Number 10, 5 August 1920 — HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA ME VINICIA KA KAUKAU-ALII ROMA HE MOOLELO NO KA HAKOKO ANA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAAU O KA Emepera Nero Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA ME VINICIA KA KAUKAU-ALII ROMA

HE MOOLELO NO KA HAKOKO ANA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAAU O KA Emepera Nero Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii

MOKI'N'A \\\l AN * MA W\KSA O VINĪOIA^% LtlG 'A v *«* Mahope iki o kotva ai »na mai la lima mai o L*ig>*. ua heoki pe u oia i kana ai ana, a kamailio aku ta me keia mau olelo i ka Lcdc L«gi*. 4 'oa lawa ae īa ka« hanai ana ia',u e hoi <»? e hooluolu maikai j koa Inhi e kuu Aum.ikua hoo pakck. M M Mai kiniiiilio oe ia'u m > u ano t oiai, he mea maiKāi oie ke lulkwau ia tnm olelo mai ia oe mai." laia no nae 1 kamaiiio m.it at 1 k<*!a māu okio ia Viniciā, ua ksm »i!io ia mai no'ilie' na aelehelena mim.ik;* f a ia matia\va hookahi no hoi i halii tho «i kekahi ano m Hamalama iluna o na helehelena o ka "I'i o ka Akau," _ *'Aole no hoi 6'n makahiamoe »ai, n «a li'.o uo hoi ko'u noho akti £ e kiai ia oe i me<» hoohauoli mni i ko*u man.in, n«lali■*, e kiai no wau ia oe k biki i ka mawo wa e' .lioea mai ai ka Kahuna lapaau KalaeMa, ai ho»k° -mai paha oia i kou kulana j keia mana%\a a mea paha ua pii maikai ae hoi kou oluulu i k«i« nianawa mamua o ka la i hala aku la." . I ka haU ana ae o keUahi manawa |K)kok o ko Uua uoho hamau aaī», ua kaiuailio aku !a o Vintcia i keia ia Lugia me ka . !eo malie l >a, »i hoopiha ia tue me k e aloha pookela. "E Lugi« i kuu mauawa i ike mua ai ia aole loa \v hi i hoo- ' maojpoj)o i kou kukua pookela ia manawa, « u« hoao illo ta wau e| haoa aku i kekahi kamima nt/i loa; iā oe, * me ka manaO e lawe !ima-; aoi mai ia oe | kuu hale, ae hoi ma ke ano kauwa kuapaa no kuu mākemake, āks» i keia m.-»nawa u* kankaa maoli kuu i»ak« t ktnr kuiaua pookela, ao ka'n w;i!o lio e' kamailio aku nei ia oe. e t«H boi j ae i k» hale r 'PoiUopooi*,l 0 oa mea hoī i aloha piaio mai ia | oe, a ke hoopaa aku nel wau iu oe ma ka h»hch«"o o fcn Rc>ma oiaio,: a ena ka iooa boi oki.u Makuahine maikii, aole loa be Vum e h«pai kue hou ana ia >e m» kēia mua »ku. īa maiuiwa ne i loli anoe *e »i kf Uekheleu» o Lugia, « halii mat U ke auo kaumah* o kon» niau maka, a ktitaailio Ui»i hm ei» i»c ka lro ano k*«»»h* i* Viuiēi», a he SI«to nae i kt«aUio oiaio i* mai i»at k i «h»t* toajo ltt*ua « pU«W4i « "He tue.i hau >!t Km r.o'u ka lsot bou an* j k » k - .;u n-.au kua niua t it»*?anta u • 'I•»* \%M t «im, tto ko tnu,i |x«no tu 'i'ki <*! • i»*u t ha!■ a »lu v* 1 ."*«• k» mia pmo u*le uo ia*u. e k«i hana' fck« ī**ia k»ln tvsiu * "»k ' mt' lo iana Ve o!. m«'. ' Nokc«ha hoi oe k- ;va.!> m*i

«i peta e kuu L.ugia maikai'"? l?a kamai!io ia aku.keia īiioau eVinicia me ka piha maali i ke tno haohao oo keia mau olelo a ka Ui o ka Akau. "O makou na Kristi;mo, ua lohe no tuaW>u i ua n>e:i i hana ia ma ka Halealii o ka F.tnep«ra N\r«. a ua hoike īa m«i hui :n unk f >u e Acota ka Lede Kristinu»> e noho nei i ke «loalii Mea paha »ialohei no hoi oe i ka h«u* i h*r.a ii aku i kuu iuau oiakua Atusi m« Pomopuuia. Mauiuo o kona haalele ana hoi ia R<;rna nei, ua kauoha ia ak» la ke Keneraia Aluia me ka Lede Poniojh>tiia n hele mu iau:a <> ka Emepera, ua nokv u mai Ja tauu l ka i.k'lo hoowiliweli ia no ka mea e pili aua.u'u, a me ka oUIo »ku o ka Km».*pt-ra ui homo pu J.uui ma ka hoomahuk» nnn ia'u m*i ke alo alii mai o ka Kmc];iera, a u \ hoopikele wale ia uo kela mau Makua hauai o'u mamuli o ua olelo wiwo ole a ke Kener ; ila kahiko i kamailio aku ni me ka Wiwo ole imu« o ka Kmeipera. » , '• L'a ikf »o oe e Kuu Haku aok loa he huaolelo !jo'V puaipuni i lohe ia uui 3^u w aku, a ke hoohiki uei ma ka hanohano o ka KeonimauH Rom» oiaio, -»ole ioa mau.i i k<>kua iki i kekahi hana hoomahuka i ka Le<le L l 'gi a , a hana paha i kekahi hana e hoo pakeie ai ui-i uiaj ka noho ».na maUlo o kou malu e.kuu Haku, a aoie uo hoi maua i ike 'ki i kekahi| mea epin ana \ ua Lede Lugia nti aj boea waie i keia mauaw» a nuua e kunei imua ou e ka Hmept ra.'' ; Mamnli o keia inau olelo.i kamailioj īaaku me ka ouuo t ka Kmepeia.. ua manaoil» mai !a oia i na oJelol kuio j kanwilio ia »ku e k»U Kene-1 laia hanohano Joa t> Koma nei. A nmhope mai i»a polna loi ua Hme pera nei uo i» mea, a oia mea i lohe ia mai ua a<> ia a m»i Ja wau e-n.a AUkai o o» »kou aole ioa e pono ia'u e kakau iki i kekahi ieka ■ i kuu Makuahme haoaī, oiai, i na no wau e kakau aku aua iaia, i»latla, aole loa ni» e hoole īmua o ka Kmepera i ko'u wahi epee nei K pu n O l hoi oe e Vtn»cta, o kekahi o na mc »| ano uni loa iloko o ko makou hih: i»« hoooiaua. aole loa nv»iou e aj i Ha hoopunipum t mea e pakeU «i; k'v makou ota ana. He hoomana k*a a makou i hihuai nuvai me ko m?kOU na»U ap.vu. Ua hoea akn no paha kekahi mau kuo e i '.li aua oo'u, a ua iohe no oia e ia no wau ke oia i»et, $fea, aole ioa osa i ike ī ko'« wahi e noho nei M«i mane.wa mii nu. toMi a'u » haaieie ai i kei a 4iome aloba a hiki i kvi.* manaw* a'u e kamaiho ;tei ia oe, aoie loa w«u i ike hou i na maka o ka Makuahine a'u i m\ su nv k;>u* mau maiama maikiii ia*n." ī ttm Ikooki atta *e o Lugta t ken mau olelo »ua, ua piha av U koua mau maka i ka waimaka *loha m«ku«, a mamua ua; o ka hele lo« ana aku oia mtu mauao kaumah« e laaakiU loa maluna oka Lc<ie opio, ua holoi keke ae la oia i koua mau wamiaka, a kamailio hou a«i la uo me oa mmoAka oluolu ia Vinicu. *'Ua boooiaopo{K) toa no wau i ko ti«j\uui no ko maua h«u 4 a he mea hoehaeha no i lia mau«o keia kiawaie ana rawau nau«, aka, ua Ira* no nae tā naua |Mkatn u* m« a v hoomaUa aai H» kc oi* uaau manao k*«m*h.i " »a ike no wau ia mau ma nao dsna e ho uiahn i« iloko o ketA oaau e>.a« ha « U »>o pah* ke Km*o a oukou e hilinai nei. aka o ka piiikia wale ma k«>*u aoao. aok k>a ī ma« poj o la'u kela mea u «n»kou «. hiUnai *<us iki." 'lle bot--k»hi m» e si.vk,m |pop<o ai t>p e Vinici*. wahi * me k» Iw m»l»f loi. 1\ mai n»» hoi ©e !■* uukou <ra pl* snA n.tk u M*po-

hopo no Wa hookaawale ta, uiai, ua iltt no makou ma k6 hilin.ii e paiilele nel. e liooliui ia -na lakon aole loa hoi «'kaawakoka imke a kekahi poe e nakai) net. na (io ia wai mnkou rja keia hitf«ai prt.>kela o makou, u-!e ka make be mea walU'ali, aka, he wrife &na tio ta mni ke n oīi manle«te aha iloko <S»k<- oti pookela taa, ai ole o ka liapa'i ann i ke kulan* ai lUia kulani haahaa ai ke kniana kiekie loa, me 'noho pu «; me ka mek a makoi 1 ! e hilinai p.m. lete nel E no hoi oe j keia ao pooketa ana 1 ?ke Kristo a makou e pauMe nei," ē panai aku f ka hana maikai no ka hana »ino { 1 hana ia mai. ae pa!rt»i akn hoi ike aioha me fea lokoino i hana ia mai. H hfM>manao pit no hoi e Vinicfa, o kaoiaio hōomana e io mai ana i nā" mea maemae apau, ae papa mai •n« i na olelo wahAhee, ae ao ana e hoike min i ka oialo i na manawa apau, ae hooilio ana i ke kanaka| paemaele i kanaka mr\emat; ma' k%na mtu baua me kana mau o!e!oJ aole anei b'>i oe e manao iho be 9/*fe»9J!ia % otaJo u e |k>iio e hilinai ia aku? O ka mea pdoKVfa /a?-<»>aej oia no ka ho*>pa« ol* ia o ke aloha pookēla mawaena o na po*» hiKnai i keia Kristo a makou e hīliiui nei. He noho hauoli loa m ihope iho a keia ola pookela an.a " 4, Ua lohe aku uo.. wau i kela mau. olelo ma ka Osaiaritn+, «i ka \v« hoi a ka Lunaolelo kauiaua e ana i keia niiu meā, a ua hiki 110 | hoi ia*u e hooiaio aku I ka waiwaiJ nui o kda meu «o ana mao ka 011 kou hana huikala ia maua me Cilo, ai ka hoomanao aua i t mau tianaj m >ikki, tia lik«' me ka moe uhane pahaehao i ko'u mauao, a he mea knpono loa no ia'u e hilinai aku ia maumeamekuu mi»u niaka a.me kuu lohe ana Ke ■ nina.u nei nae waj ia oe e Lugia, ua lilo am-i ia mau mea i mea luawi mai ī ka h«u- j oli oiaio? E oluelu m*i hoi oe e j pajie mai i keia ninaii ho.pc a'u,"! Ke īnau otelo keia i klamailio ia aku me ka teo auo ma'ie loa e Vi'»icia t ai hakalii uo ap.ui kana kaniailio ana, aliila, o ka pane koke m<ii la no ia o Lugia i keia i!tifu olelo iai». "Ae, ua loaa it> no ia'u ka hau. oli oi*io, oiai, o ka niea e lii inai oiaio anu ia Ktisto ae hooia aua lioi inma o kauaka u6 ia mauaoii\ a ile loa e nele ka loaa iaia o ka hauoli oiaio.*' Ua naua aku la o Vinicia ia' ILugia mc iu maka pahaohao, ae I kilo pu ana hoi ika oiaio paha 0 ! kela pane ana i kana mea i nina 11 | aku ai, a māho{>e iho oka tuli ik, iaua o kekaui ojanaw« 0 ko lau.4 [ooho haoaau ana, aUila. nina hou iaku la o Vinic a i ktl* uūuu ia ka L?de Opio oka akau "Alaila, aole auei 6u je huii hoi hou aku i ka honie m i Ikai o ka Lede Pomeponio. «>c lo.u !hoi ua mahma aua ck e *tke Ikou kulaua"? ! "Ua oui io «o 4tuu makemake r huli hoi aku i kuii onu mtkiu hookama. a mai ka tuc!e eua! ekuu 'uhaneia makemake Ui" u i'im "ui ak*. u la paha i ke allakai aua a ke, , Akua tu* ia mea. oia[. o Rcu» ma» :kemakv no ke haua ia uuluna o I "* v 1 '*l"a olelo uiua aku nei s o tu>i | wan u oe. e hoi oe t ka h«»me o kA | L«sl« Pomaponu, * ke ho> paa (Im aku wau 1« kk au k,\ iaea |l«aliia o knu maku+hini. aele ku |««« e i, kekvibi Uaia bvHi i« kt«i ue . «au i oU' s \\y<A h]' u ae tu* U W4 kv 4kltUliC o kvU oU ' u*" v !k« V>he «1-.* o I.Uii'.A t ktu auu ' * V!nku. aa h 1 na. •>!*:•> ae «t»t* > kela 1 ka koni.i ;oi \«v & kekAii . a k «I ! . t -■■ 1 % UalUHa l:U[i ī V\H ;ma»Wi ko«a mau eul < | k«H«Utu «ist U %»\ 'e-,, v{y v : <,* i J A le ī pau - J h '