Ka Hoku o Hawaii, Volume XIV, Number 27, 2 December 1920 — HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA ME VINICIA KA KAUKAU-ALII ROMA HE MOOLELO NO KA HAKOKO ANA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAAU O KA Emepera Nero Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA ME VINICIA KA KAUKAU-ALII ROMA

HE MOOLELO NO KA HAKOKO ANA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAAU O KA Emepera Nero Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii

MOKUNA \xrx iKA HUI HOL ANAO KA ANA KAI,A MK KH KHIKI 'Aim kanaaiiio waie oe uo leeia pu« Krisuauo, a mea paha aok uo bot o Kait>4ra i luhe a ike i kekahi m«« tnU ( keia poe Kr>btiauo au e ooke mainei ī ka pai j>u . Mea 10 no paiia he poe makau ole uo lakou, *k&. a »a iiako o ka hma o K,aisara ko iakou ola, a fae haua maalahi w«ie uo i ka kmepeiu ke kauoha ue i* iakuu e haawi ta aku na ua Uoaa hihiu i hoopoioli ia. K hoouiauau pu oo hoi oe e kou Viuicia, ua hoike oMi oei ao oe niamua īki iho neu Ua aiki oie i kou ano kauuka ke] apo mai t keia aoo htiiiKti jhou. oiai. ua »no kue lakou ī ke j auo o ke Keonimaua Koma. K hikij aua uo ia ue ke oia a make me ka j maikai. mamua hoi o kou kono, aua «ku ī ka make maikai ole a ke, kauaka Kuma e Uaaheo olu ai." , j He mau >)icio keia i kamaiho iaj |«ku me ke ano kuiu e koua Aua |k«U ta Vitticia, a ua piue ole mai | U o Viuieia i keia mau olelo hope a j i'cievomubj. Ua iilo uae u mau joieio a ka Aaakaia i kauiaiiio hope aku ai i ui*a ua Ytuict« e liouuoo *i, ai ka pau aua o kela paiua aua o lakeu, a hoi aku U oia ī koua home pouoi, a iaia e uoho mehauieha aua ma koua haie, ua ala heu i.iai lu kela mauao aua iloko uia uo kela mau oleio k koaa Auakak l*atcr»>a;asa, a ht mc« ui*ikai uk iu uo k* make aua oka Roma ma *kei« hauai la aku ika waha o na poluli q N uhia. Nwouoo pu iUo ia no ho» v Viuicia, mea to uo ia i akeakea uiui kuua upo ana akn i keia oiaio hiliuM hoomana o keu poe Kristiano, maiuuli 0 ka make - hoea mai an* ia Ukou, loa aae e huli kue mai ka Etuc*j pera Neio o Rom». | MOKINA XXX < KA Hl Ll HOl A.N*V MAI Oj KAKSARA, Ika huli hoi ana m*i o KiLsara j i Ro«ua. ua pili« ou tka huilu uo ke ok) pu ia e k m* hua-, :k*i makaikai. oiai,.ui» mauau uo' ;«Mt »ote \ hoomaopoiKs loa o Roma. t koM auo pookela ma ke auo "paukaui himeui," a ua m*UAv, hMi ihe Uno oia e he'e k.-ke uo 4 • i: k* makaikai ia Akau ma ka ji:u*: t'o Heiene, laia i>«e t hv>ea mai 4t! |!m««raho en* t>atma oke kuHna j rikawh«!* o Kcmu«. «a hocm»k«uk4u" |«i* k« ho«kat Uuakiu a Ua K»\'|K(a Kuma uei. ,4 u« l.tU aku la. ''keknhi w»*i Konu iVu t ī<|i« b\*akJii UnakH*, tv, !|ī« Hwk?[Mi p«t ;a«a i ka Kt»cjH-ra 1 kauiaa* a Koma, a u» Vo>mo pu t jftku 1« o Vieicia u h\i»k»i UuUj S»o< hoohāuohauH \ Vs» bc<>te> A ta *o keta b,t*tvte s }Wu mi Humii k* waiu«r* p*fcvk|' ke wath«» *!a om t|ok 1 o k* t«auao } » k« «k*. * k* ana,' ? k«U h«*ka' V*nvb : r •«; ** % .« 's. t9Qti. i» u» hi\< K* aku % a * 1

l'Enicpera"riei c komo iloko o kā I ttei«f« o ke a%u« wnhioe \>setfti i f 'Aoleno he ano hilinai o N T ero i ; na akua kahiko o Rotaa, aka, «n 1 mak.m no nae oia fa lakou, a ua i manao no oia he hann kupono no • nana ka hete e mohai i ktla mau anmakna ia o lloma. Ma kpia kemo ana o ka Kme.j!><.'ra Wero iloko o kela Heiau, ua !>oo pnni ia oia e k<>na puali koa kui kino, ai kapi ta hoi oka poe A«guseto, a ua ku kokoke loa aku la no o VinTcia mahope ponoi o k"e ■Kmepera- Nero i kon» mannwa.a lawelawe ana ina hana rl!i hoomana i kt-!a aku» wahine I makau t»ni ia oka poe Roma, a mamuli o kekahi mea ' hikl o\>? ke lio.>rr.a<>popo U e ka lehulehu e nana pu akn ans», tia hoopiha loa ia iho la ka Rmepera i ka makau weHweli, a aua haikea ae la kona heleheleua aika wa hope 104 oia ihoomaua .ina aa maule iho la oia mamuU o kela manao makau iluko ona, a ui loaa koke akn īa oia i na lima kukqa o a nana ī hapai mai i ka Kmej>era mai mai v ke »k«a w.ihiiK, n ua n.ku la oia 1 ka Hale Alii me kela kulana manie. i Ua pnhala koke ae ]a 110 nae oia mai kela manle ana, a ua moe ma. !ie no nae ota ma kona moi; i kelai lA boloOkoa. Ua hoopahaohāo loa | i« nae ka po w - punahele o ke alo alii i kona hoike ana mai i kona hoopanee 1 kela huakal hele hou •na, oiai, u-i hoike mai la k« akua wahine, aule he puno iiuna t li <alele koke ia Roma, a biki i ka manawa e apouo sa ai kela hele n \ia Emtpera uei. a iua ka oia e hookuli ana i kela ao mai\ai a kela akua wahine. alaila, mat ana he poino nui maiuna oua He hora uookahi wale no mahope iho o kela meā i kamailio ia ae Ui \ia hoolnha «kea ia aku U eua ua alanui o ke kulauakauhale o Uotaa t mamuli 0 ka hoomaopopu aua u ka Emepera i u» aekheltna kaumkha ona makaainana o Raua* uu ka heie koke o ko lakon Emej»era,, nolaila, ua tiu ke aloha o ka Eme! pera i kona mau makaainaua. a ua, hooholo iho la t. lioopanee i kaua. bu>tkai he'e makaikai no ao kekahi mati »wa aiu, ae noho' pu ana oia me kona m.«u makaaiiu ! »* a hooh«noti pu i ko lakou ola itta. | t?a Hlo keia lono i hoolaha iaj •ku i mea hoohiauoli loa > ka mauae 0»a tisaka»iuana o ke luiauakau- J hale i na manana i aku ftei ko lakou Emertra. Ua kauoha' po i> aku la no hoi na I.uoa asa.! lama at oka Hnaepcta, e bittri j wale ako i ka knila i ka poe Uihaoe i io ke kulanakanhale, oiai, he tnauj 1 hak papaa no i piha i ka huiU hoo- j īknpu u ka Ktuepet«. t*a ti\o pu uo, fkeia h*iu a»,ukai a ua j Keto nei i ttea h.'Opiha I u« ou.k« I «tn«M o ke kaUuak*uhaic i ka | j iMooii. a «amuli ou me a 1 akv»a>; jkot ithulcbu «*i *i kekalū »ualui j |Uttt imt mamua k« pa *Xi\. {u* t***piba t« ka kewa i uo. ieo hoe- ( jiwoa» aakiaiuae*. ** ( I h«(w aoa boi Iko Ukuu Hwt4>tta,, | i« 0»e «a e, I hoohv> *tia 1 ka iuea u k.4« j&aMSKHF«* ae i4eK> ika jk* kks»u kukaU ana« Ut aae,* f | |tw«a ttu « W»Utu U \> N«\> i Ia« ku|3aus3 e eukuiu ,a Ukak' j | k« U»IHU ta«U o'.e uo k* HtiK- t I «tvīia o | j K luh IU4 a, 1 ««> k<ck«fti o ks>ua _ ki^* hvaa mu* 4 , iakt uia kvl* hau.* |4«t k\iut &na aku 1 kua «MkU, 1«% 44 «M i ka I a u* kAm«aa «a| *¥««« Ok% t 1 «*«ī j*ii ■ Oile > \f'* v>*« . * f •* W, k* 4 [f - ke>v \ t| *i »k * «v« * k(it*|

bi Mi.iii n,ihi kau'.ina *o ĪKlene aka, aote'nat no ka bocpautt 'uib> \o& aku, ua makeii».iko uae wau e hana i kt,kabs mau ,basa 'kauīana (- līlo ai i kia hoom4U<ty no na Ijaijauna e hoea n;ai »$ makemuke wau t* ok; ia : ma ki * aaī: aku K'jiiotku* -i ua m,iki tuak i_u u..> uoi \\*u e k aku'u |pu »a i Kia Iloomauau uu'u tr.a ka aina o av hoopaiiMĪ aku #H na i k tik u! u :a v ua l'haīa mua aku Ua eiakemake hor wau e kilai ia kt;kahi kij pohaku nvvs 'oa, at: hana ia hoi kuu heleheiena maluna o kda kii puhaku ui>), ae lilu a! hoi i mea nana ia e ka poe mahoj,»t niai, iie It*o u.e ai i rr,ea hoopoiua ia ka Emej<<.;i kaulana o i A a poe o Koma. 0 kuu kaulaua ma kei i hope iiku, ou no ko Koma'ka.iīana pii i iia h,iuauua loihi e hoea mai ana," "'Ola mau mva au e ka Tvj.se£>era e manao uel e haua aku, he mau nīea lilīīt wale uo lakou ke hoo" halike ia ae me kou !eo auo Ū» kukulu ae la oe i kela. lcj himeni ou i haawi ia mal ai elia akua, ake manao nei wau ua oi pakelu loa aku k'ela kia hōomauao au. Haiho iho a» iloko o ke ao nt i, ae !ito ana hoi kau mau himeui i haku a\ i mea ki\:kie ka 4 ;ii oi -»ku ko 'Ukou kiek»e mamu.% o ka Pixaui:4a 0 J 0 Oiopa ma A'-kupika.*' M Pt.-!a ant! keu t kuu Pct. rontusa, ai ule he kanuilīo aao hooheneheo? wale uo keia au i.i'u, He oiaio auei « lilo au,l- - i haka ai i mva hoo- | niiUau iai^ma ke :v„> «ei m«t keu !mtid Ca kamuil:u ".a ke_ |lta Kmiper|» ii»c k« i ji»»: *hn«c!i maoli, uai, o ka j-ai ui:a jaku \ kona himeui» oia *kana mea h:iu u li a"ua ike ue* k<ia Anakala o Viuic:a i U |alabe!e e hoom.u>eov<tu :a di ua , pepeiao 6ka P,mcpera Neio, a oif no paha k,i me.t : L'.i? a; o « i puuaUek- u« k& Kaie* 'pera Ni-K- o Uom** | **He aie-i mu*l..hi waie uo ke 'kukula a'aa ī kekalii k u 'no kekuh'i limepvr.iv Jk«, o ka lilo ana nae o kou-i !co L;aitui ; mea hoomauw £u*u u." k.» hiuK-ui ai.ui ia «r.a -u ksu* :iuu Li* haku uoiau 4;, uu w; v kīu. f AoU i pau.