Ka Hoku o Hawaii, Volume XIV, Number 30, 23 December 1920 — HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA ME VINICIA KA KAUKAU-ALII ROMA HE MOOLELO NO KA HAKOKO ANA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAAU O KA Emepera Nero Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA ME VINICIA KA KAUKAU-ALII ROMA

HE MOOLELO NO KA HAKOKO ANA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAAU O KA Emepera Nero Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii

MOKUKA XXX j K4 HI'LI HOI AS* MAI O! KAISARA | loa« hri o ICuiif« e is*% a 'o* piu h'īi 'n'iwanā w«le an« «ku o ko'u iiniu noon.i.ī i'keia wahme i oki w*U- ia e k» 1»*°« k«n<l- - !, > n*' ana mA K ° u ho«ue pomi i ujP» hoohauoH mni iaM fl n«in h- ; •» keiki, a«.I«M 1 l im „ ist kn n hn liAmni an.» nuu p«nm ih «. «' nt\ like »< w? nmi.u p.mana <>!.-, * maiāU *»!** A»a »>» qr 'pu'K"» h*se o ti»i, ae mii I» owmn«'i MnW'au';i i W.i 1.11.«« i. n»H*wa!e 'iku m.o s« 'H- 'iku. K Imoinaim o<f fc kuu iunikni, » mai ar » k» n)nkf rna k v VI ipuk i hai<?. anle ui t !iS I i uh m.'Uiū '■ 'iii t'Ui iiu »* u • hana hs ii.)Ei> • kuu "l* «"■*. hkf, > t fciiu im'MH' el ' no <>«' 2- ; lo!t'o > kivu fn»n !a upUn pua- nl-», i»u i niiin-p«> ta O' i k«-irt n, ' l ~ ■ i.HW* k- >it.n .i k.- . U i K,« i - v\.v> *■*- « l.t~" liuU T ,i m i i <t? h »i f ki.u Kfik» uiHĪkm, »-'m uh ktiiwe P«» m*i i >īf kau"..ih* i il"ko o k'ou i.ln Min.ai ho.ikun.u ia k* m ;u,o >Aa tt kuii 01.. nnft rimtni:h| U KOM ««" ■'« 4 l >OM j Kr,i!t!#i.o ( oiHi, Uw- mii n<*> I keia t<n i!« k« o ke ao : n« Hnoj •l.i {...kaumku.ua HJH. AOIH ! »H 0f : f hiki kt «•!.* «t«uu!i <> feuu keiki, » iiiki p.i:it i kn «u■► !o«<i;wj kn tvv* *'n f i:ui liu 'WHii'i uei .t)| Kau e »u u»'i i«» »-'•> H '^■■ , '»• ® h '.v«< s oe t' huopfimt aku i n:» m«Mi. o ka| wa i hal », k«koo»l»uo<? i K**hi ! oU hnu«li «nni k e h U.e.uwj uk(it Hft i- a** ltlo kU.uini niftU h XX ,ii) e iMlawai m*i- J na me Of • k< i» M'au la sho> i tue* !u upoina aku i k«ia tn«»u ljiahio«n au * k»-mkM\« uei. i .u«u h, I Ka h >oki«tirt ae nu *> I'fteroius» i ke a «mu <'U'i > huh i k«fu ilio nku a\ i.'k;voa-k*:'ik<,.haf;»U'■«. 'n p,t's I» > Vuiicta ..« l>ou uek«kuhi, f> kaiī* IM»U !inw. » huli n»»l !» » > Ui*i 1* 2 K'ua Ai Amh I **•.* HlHll .MeUi, 'K kuu A'uakaui « **«•« ( ke i. t "uii ii i.>i.»k. .'»•» •*»»« ;' " aJ kai • .»tuo»'ti.i , tu ■» .iui! i, iv .i » l J * K S » K 5 f 1 » i • r ; 'II ■ (|IM «*w . ■«. \ ai , r , -m, i,.. ii t « m ■ '>>— '■ ,i v\ 1».. iu - ' U -a - . 1 « ' ■ 5 . ;*s i ' "»1 . ■■ ■ •- 1 ■ . .i. n< '"■> ' ; ' ' I i s t l ho» >v> t!" . » , t ... ■ ■■ - 4 - ■ , ~ _ , \ ». ,t k .* « > ' k- fc » < N . |... Ni. U» • - <»-■ 1 <rt' > * - !■.• v A « t 1 ' ». * i' ' K ' .jk\»u i kuk«»u «*• ■ ■ »• ■ ■ j l ī. «- .. i *■.!.• kc.fc. K-' w .V V . • . •» ort ' * i i .» t\ k. a h "|j *

ia'u ke \ ku muamei ka hope o ka lakou ao aiii". > Ikainailio ia krria mitu o!clo e Pcto-1 ro»usa uie kv anu hoowahawaha, a ua manau hui oia oka noke mau aua aku i ka hamale 1 keia aoao hoonunu hu'», lie mea I<* hoi i;i o' uhukiia ai na huomanno aua ni.ii ka houiuanao an t c kaeia k< iki b-t--uauua. "K leu'u Anakala m&ikai, ei« paha ee'ke hopohopo loa uei o lilo. wa.i ī Kristiauo. a uia paha ke ku>uu uu L* noke mai uei i ka bamal-'» ! keia auau 'uuu, oia auei ka mea oiaio e kuu Auakala maikai'"? "() ke kumu u ko'u kamailio mau aku la ue i kei.i mea, oia uu ka makee aku i kou u T a <>j)iu ana t a aole hoi wau i makemake e ike ;ilcti i;i oe iwaeiu komt kei \ o!a ana o ke keiki a kuu k?iinu;.ibine ( e lilo aua i mea kuwouwuu u ke ola ana iwaena kuuu o ke ela aua o ke Ruma. Aule wau e aUkai ana ta oe e I uve mai i ke ola ana o ke kanaka Heieue r oiai, aole no > nele u Koma i- ka ha -wi a»a mai i na mea hoohauoli i kouu mau kauaka opio. I kou hu]i hut ->na |aku i kou liuii ki-ia la. ai haiaj w«i aku .oe nifc kekahi Kr>'iauo e jkali īuai aua la uo mu kuu .. Uaie, |4U)la, e kamailiu uul u aku hui ue liaia uo. ki» hou.puuliuU tna i j bvlo o kuu oia J!H, a ma uo j>aha ;« ke Kahuuaia].».au uau e kama- ; iJii> niHU jit-i in) ki.- Hluua ta oe, e , huau noi oe t: nukn-.iki «kn uiia, «e hiu ,i vh ikm.l i uiia hook;jakaa i iku I?.kou m.iu tn «ka tio ke keom* tiiaa i i hana ) i « nia -ke f< nu Kiuii t. •. ii ho» e ku.ttvkc>ki .a hoeunak Hik tu īa oe iho no ko kau i ii ti,»wat iiou aku m:i ka kokow.ii kaui iti t u Agt--rnMekei.i (umi uk-io u ka. Auak.il ua ae la k<j '»tu . Uuna k.imat'.:o ini, a l»oi aku Ut o. ; \ UitvM) no kuna- HolUe |> tiiut, I* kuW'i aku ana kuua e ka uu-a h:*in 'iei.i iluko o k<-k.thi'M<>kuu.i wou-o ; ke.a Mi«*lclo. , MUKI'NA XXXI. K.A AHA .WNA ' i i\\ W M A ,KA LOkO KAI'L\N \ o /\<,K ; !{I i'A, Va 'hooniakank iti ja ke! ī ahaa. , iita pi-wai a ka Knn.'pera e k.i j>oc iia lakoii ka hoomaka ttk u ua t • u.i i haU m> he. mau tn«hint ok t iioo fk«ak,4tt hi!tt i.i aua <> keia Ahaui-ia l houhmoh i k.t -.ra,-u t k tu< v | m«,» i.t n > kekahi mau mea r p'inu iar keia ah iīun « tn.ii n.t hke j o!e um o ka ania i noho mtita ;;t e \U ,mi, r.a h<>umakauka\! }iu ia uo i hui ka aahu uke ele e hoo-a»hu ia laku ;tn i i ka ;>(><.• e komo ana il- ko Io na h*na u kela ahaaina tuvt !atm t tuiv m.it 1 m !ian i ulv m ka nui o ka |u:o. oihi. ti;4 ptha j> tio no k* waij hona w.nwai <> k i hikt I«i o helo oh in ka wwi o ke U'a e 1 hoohlo iu ,<na n«> k t ho.j!tol<» j'>;\o • itu t urt h tn.i «• h<o>fnu,t !m,i; k3 • ahaaina. I i > '. i :;o k,i Himuku uui v | hm\s»no;..i»'o » keia nt »ti ;n«..t ap.,;t , -'h h «a\\ <i".! o't » koiii ! ra*tMwr« ';-• k i h-i'Hio- mui h;a ;ina '■ ki-i hm< h« 'īi'.i lemii'i i* !;.»•' 'i k i *t-<. s u.i nianAo . k > ; !■- . '•• t k> t • haua o i.owlawe atta, hv mei iv . i 1 i I*.> : '!* !«M .M ' K.I .«■ 'h ■ ■ v.< m , , ;k . . - i k i ?a ( i ; i K k "in i, i !•<•• ■ 'l S. 1 'l > 'i i . V * * lo '• • , • - • ' u . .. • .*> k.i • X '' ' - .V- M ,1 . . * ■■ t<:'t . I- W • -.• mA:: •t» •••' ■' '< •«> •' , » - <v,i: k v; i : •,?.} .' k.i : V-m - 4 , \ ■ . , !s • fc; •' ' ;* < - iMU- . . k' -. • -av\ "s *«i' t ' r* - hOOlli«v. ■. KV.',U-* t "T> ,!tm« O V.. s ; '4 1 HUU I

no iloko ona ke huwa'iuw* no ka Anākal» o A'inii i<i, o : ni, ■■iiuua o ke »k> o k.: Kmepera e !Uo ma'i ana no lfa Unaki'n oia ko Vcteis niu*>a aoao ka kvim»iilo ana, • iai, aok[noheKankau Mii Romi <>i aku kn makaukau rij k.!i huok ui olelo ana e like me Pe»er«;uiiu , -.i, ao kc ( kahi nn h*)i m ike uo o lVtcro«.iu- , »*4 ] i ka ao.iu nawaliwali o k t Eme-1 pera, ai kona hootn*neoneo a!ia ia.| wahi nawaliwali o Kiut*i>era, na lilo «o in i mea punabele mau no keia A nakala o Vinicia imu 4 o ka Kt»epera. Nīa kt-i:-i hana hoi ana e UwflavFe noi no keta hoohau<>li ; ka Kmeper« ma kela aha^ma,pi*wai, ua hooholo ibo la ua Tigeliaua oei. e hana akn ana oia i na hana pau loa e lilo ai i mea hbokaHkfs4 j ka maka o kona līaku Kme]*». a, a aole hoi o ka Kmepeia wakvno k'r hoo kaakaa iā ka makn. aka, oka poe e ano pahenehene ni "uia imua kona Hakn a oia no ho* kona hoa paonioni uian, oia ka Anakn'a oA'inieia. fTa ihola n Tj&cU. aana i kekahi moku lana, ai !iana i<< kona man laau me ka jupi : kinohinohi fa me ke- j£itla, :i ua k*bi. ikn p« ia me na pupu o ke kiii, llawe ia nia. k~vla ni.iu i-upu kai n>Ut ! ua kapakahakai tnai u ke Kaiwatna |honua, a eaa k;»e hoi o kela lo.kowa:. |o AjjeripH, v a lawe ia mai I » i v a 'laau p«ni,t m.ii na wnhi !iVt. ok, a !kanu :a m.i Ue]a ni; a .u k.pawai* ai i hoohihi ai mv na puH bkc ok». Ua ' huoniu pu ia na p«u m»<,- o na wai'hoolau h'ke ■<. !e. ai ujeu.i lum o ki.i4 Vtutu kihapai j)via, u.t kukulu ia n& ' wai )-ip!i iīke o!e, a ma kav iioi o ikeia tuavv punaw.i wu.pipn, ua '-■kukulu la na k?i inab.t! i u na akua ī like o!e o Koiiii . ao k>t'hap#n;ii uae iokeUniau ku itiat>aiS;', v>ih im> k + . l akna wahita* ho ka aunia" ' kiu hoi oka |w hooiip< >sp >. f ) kelu : h ih-lana hoi liok > o i !ok<>w.ii, tia hov)!'iha !oii i« me na mea hou- .! naiii. a me ho hak-ahi ala iwaena o ; keia lok< kamai; .'o, a ua h >o- ■ hihihiiu ia'i n<i niea uuu UKe ole, a he tvKa wo lu i v»ky ok ia i!'iti'i o 'o ke au o i;ia Kuu t i :i.»!a .iku. U'a hoohliiuhMi pu ;a uo hul K ua : pua iike ok e uln ana u>a kae o j kela mokuUua, ui uhi ta hoi ke s Keena ttut iwat;u:i koiui nie ua nio- • eiu po'i* n»m nui, ka!nko ia na j |»ou »• ku ali.i iwaena, o ktia hak|Una uk' na pou''.ila. ;u iiooininhilu | «>•; k*> iiam. Manuia o ua [haie uet ua huua v.« h?: uohoah; uiho • elepaiM, ai.hoOKie'kie.ia bot uiauiua |o īuleiaua. a! wulu ho; uu ka hmtjK*ra e naua akv at i ua haua leaiea e JUi;a la uui uua uu kae a , keia u'kowai k tuUii.it u Iwaena kohu no hoii o keU hale Uu* ke ketfffti ahaainii nui, ai huoUko ia pat u,i !nkt> : kupono i fke «ino kieiii. oka era .» tUi* jnUno % la uu uia iluko o kon* 1 Hnka;ts n<tiij. Ma ka *o.»o o ks.u jn.iiv! »ua \\.\ ho< u tu :un as I iotm mt u* kauu :.oo }j nui taai Ukou s . ke'.-i 1 i eU.ia kk 'n* htehiv uii.: Uka po*. iw:;., hot[ki.* u.»ieiana, .i la u|a Uk<- «; «t> 'k.iih. ik« uk ja 'ii k.< lch«- ' :e. n. .i ua k.>hik ■> i.» i'i.n. k i .iktn: ' nian h.>e t«e tia kah ki a *. at ■ kiu «h.nohi ;-a !« ho*«! kt. uī... at k-t i>.4u.n\A «• *-iki. | e hiu* <».. e « ii.s4n'|. |tK s ». uh . Unt.i, • k.t ;* ih l 1 'k> , , < ,*r.' k.»'-, j > !;.{*■ j 1 h- " ■;.!.! Um. a- 'kv" ;i kI • : lak.iu Rl»« t!lf, »k « ■ *> kv i*. : n «»t k'** « a : - K v .♦ ~ i-4. . ~1 >,1 ~-.-U} iw ; ii . ,i ...m.",:-» . >»i .» K « R K , •k. *" h> 1. - s t ~ 1 1 h • -I ' stian k ■ aim • !lm • * «■*.. tKv■ « U«.i • H .*■ \ *. •,< <U A\'it »li.V fcf i , J ttu\ , k.».. >~t vx " t*. ■«tt;. »■ »— -■ ■* ~ * >k * M* .-A U „ \ - \~\ ,kt\> •* rt» *» h r«t I*» \ N .imi tHi '• k t wa* e -k:. s;.» v k IV > * **i *! i iii . il, A ]! p *;. R> t.;t .1 | . - u U p * I » •: | ' H