Ka Hoku o Hawaii, Volume XIV, Number 37, 10 February 1921 — HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA ME VINICIA KE KAUKAU-ALII ROMA HE MOOLELO NO KA HAKOKO NA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAAU O KA Emepera Nero Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA ME VINICIA KE KAUKAU-ALII ROMA

HE MOOLELO NO KA HAKOKO NA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAAU O KA Emepera Nero Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii

KIOKUNA XXXII, HALAWAI HOH MK CU,O KK KJT y OKIKO "Ehiawi mai n;i Aunnku i r Koiua e hiliuai uei ia oo i ><• olr uie ko na aku.i, -«•» ' ' *" * * Ov- i tuea hoomalu p • i ►> -. aieUkou." I ka ike ana uku no liui o Vinici*< i keia ujuu .mo makilo o u ■ Ki! t lltri- ir* tū-j ( .ua aim komo niao'i Uk ia iiu ke a|io hoowahaw.ih.* il .'ki uua, a ua kokoke uo eia t k.inulu ■»ku i kuua mau k«iu\v».c kiola kein %i!o aiaki!o iwa!u» <> kealanai, aka, jia ka miini ;io kh!->hv a juai oi k-kuln iuno pili ia I.,ugi.i f n ;) nuaii iho la o a i kon i tuau niau.u iioowahawaha, a kau>a>'io >kv! la ua Kilo lleleue iK-i i ke;.i :nai olelo. "O lea ia e "Cilu, u ua heh mauii huu lieu'h'-iena a «<llO i:. I!e a.Ua k-> qiea ī h;Ja«.ii mu: mt"lielnoe ke Krik; pun'jhv!»- 1 hove t wahi a Oila me ka le > k->i;. 'iuaha hiKiUweuwe. O ka naauao e ke Kd;i \k* ana akoa wālho ai ■ k& j>unui o k.i iiaau io, ua hlo i i i mea hot)znaopo| o u;e ia m u e hanauna hupi», He cluu;< !a i h*l<> ae uei, a la Uo mt .ui ka <nea e hik; ai e kuai ,iku iu » k;i mak-.ke no iu aiea a< e poiio ai wan, ao ka loko. • u i hoolako mai ai i? 'u, u;ī hs*'i-.-4{ aku 'la.hoi waU U Atemk«, aka, ua -hUli mAi U N oia a nahu o»a' U i ka liina i han« aloh» aku iaia, K kuu Haku maikii» he honua r boouj«»ikai ol' 1 maoli no k'eia. 0 kuu Kuapia hoi T'ui|kuai aku ai uo ka h opta ana aku i n« me* a < iā akU;l ' mā i ai eae a'a, ua eaahuka »kn 01 a » haalele bwc*'hs mai la ia'u. Mt kvi<» oiiu poino. halawai mai tne au, ua u!u uni la ka manao iīoke o ; tt. e aku wa« Ikn mea j h.*ja aloha mai J a*u, nolaila, u;» UouUiUuHi »e I* wBll 1 k«»rna e kou lokomalkai e kuu Haku, ar ka mea toi ann akua i ,\!oha ai, a k'ni. k»i »ti 1* l kuu mau kaumah* uuua nn, q!a|, "he pi,uWa! ke il. i plha i te gula mae i.ae 6 ke aloln kauakā, a oia ihj U ko knmu o k* h jz& aoo 'ana ma.i me keia ttt\t nui imou e k# $»«■« a na Auwkui ] iaioh* ai." „ ' ''Heah* kiimu <*> k«w h«I« uui t»« kr kuno ok ia aku, a heah» fcoi. kau i ttJ »kem»ke ai r haiu »* aK,i "l'a hek mai «ei wau no ke n«t atu i k«k*hi kekua ma ia *h- m.u e art kr 3kU4 ĪM? i toī>m.o i* e !ik > *o kelihi ■ <'»• « i*irr ii lua 1 « kuu i i«ha •»'* "* h 1 0 < ■ e- '•> i aku w* ho* ii* m.*u kokua au tne keKah' h.'>» »»'« .« t * uo'u h«\«* wiMi r.h» i , , nun lono *»nn* - M? n ' k«kabs 1 <M#k<. :nake niii »i e ike K l,m.m*nA* , Mio hJii »* f k" l * H»ku , ua h*9»«! n.;.le. «k'l W«U 1 pi WIS! kaiik' n!6 ' O ke akua ! v aj ,cU! * Ve»wse

i kekahi Kau\VA-ku >paa a .kou Ana!k«la, ka I„-*a akumai ;o ka hop; oi» a'u i īiaawi aku ,ai, i. i Ulo.w i incJ kokua nui .maioli ; Kela kuuwa waliine, ao oe hoi e ka putap<tln » ka L» olino, »a kc | uo oe i ka ba«vviui pomaikai i -hekau aku oaaluni» o Isumce ke Kau«ra wahine puuahelo'loi a ka Hakf Pctero«ius.i, a ua lowa uo ia maj kiela tuaawe ropi gula o ke..hp<) opu i) ke akua w .liiue Veuuse. Ua maiaiua no wau i kekahi o ke!« maavrae lopi t;uta, ao k<tbi mea wale'no i koe uie a'u e pau nei, a ua aiakauk«u wau tt haaui makan a aku i. of* !:i f,.c e kmi lliku «Mii. ' kai." .. ■ ■.- ■ ■■| I keM manawf* ua hooki koke av ia uii 'iwilokio ilekne uti i kela n»a« Kapnkii »>>rJo w»k- »«a, oia) t ua ike aku U. oh» i ka ha!«i aua «e m-jUUrt o ua hekliele.'ia o ka Hak«» opio K<t enaeui q Ka bub;i, a maoiua o ka- ke k.'mnho .im m. t i o ! Viuicia, ae kauoha pab,« i kaui mau kauwx e liili i* k«.' ku'» <> keia: Kilokilo \vabahve nui wa'e, . uai kam.Mho awiwi hou aku laua Ki.o ktto Helene >iei i k'.-i,i mau olelo e kuu H.«ku maikai, u» ike ; ■ waa 1 kahi e noln» pee nei ka l,••<{« Logi f, h ua hiki no īa'u ke '■iihiku-ni aku ia oe i » a hale nie. kt al3tMi» kalii aua e uo!jo uve uei.'' \lnmuli o keia mati olelo a k» Kilo Hplene. ua hoonk'V <-m i.\u •bo. a ua naua mai !a na mnka <*ch o ke Kaukau Alii Roma uia, a be ku 1 ka weliweli kela uiau maka, ' na tie nuu olelo pabele wnle keī i a ua KUo nei ieuua o Vitiio:l»i Ua auo haahilu ae la ke kino o ke KiVo Hekne. a knli akn 1.« i ke kainarlio mai o Vinieia iala. "Aia oia ihea e noho oei, a m c wai hoi kon<* nobo aua i keia nuniawa, e hai koke maj oe me ka t»oohakaliri ole.*' Wuhi a Vinicia nie ki !eo āi)o oolea, ai piba nae 1 ne ke a.io ake oi uo e lohe pono i k?ia lono haiuli. " Aia ota ke noiio nei me r.ini;.Sā ao kekahi boi o na K Uiuna kith:k a o k:i hoomana Kri*tun >. līia no o I,ugia ke noho pu «ei ine kana uwa wehweh L*fnsa. ai ka po ua? e :iele aua o l T rusa i ka h tn.v ma'.alo n keia mea puhi pal <t »oj I)emo. a iti;t i ka po oe e*he!e ana o Pru.sa i ga hana maltto o kela tnea \ uhi De;uo, r ina i ka po ue e m »nao ai e kn i - iih m »1 iu mai kein Wihi oiia t noho utt. .tla« »laTe mftal«bi loa aua kau haua, oiai. e uoho Uio u u ā no o me kel« K!emakute K'īhuna, h he mau luahine palupaln kona 'mau b<...' woho e tfōbo ai-° ' * ī ka «unawa hea ' ou i keia mea, « pehea hx,<i s io.u r.'i'oe keia lono <rhele aoai e hoike h'u' > "K? hoomanao ne» no oe e knuHaku A'mK'ia, « < lile wau aal'alo 0 ka ni īii.i o ka lipim o n« K:iri'.iano, a Ua iKOpakeK ta no lAkou 1 kuu a«a. i ! l« mauot»io toa tio ai /.uhihewa maoh n;< o owau ke knmu o kor>n niau poino me krra oh .ua-, aka, u.i hiki ole tue i«t ( <• ko bOokonjo ;tku U niea itoko o koiu p« o, ua mau n<< kek uunao o keU kan tka laipo, owau no ke kuimi u koiia mau j»suo • a ua hoike ae !a uae oia i kona !:ntk:*V» *i"n. M-imuH oi* hana hfH,|Mkete 9 Nk- uiaNi u» h kt oie i* u, ke »mi -ho » teuu\ >- O iO t|«»b»H*kai i» lakou, a tnatuu!i vn.i maw ronn»o m .ikai t!ok«» »>*u WU IAKoa. IJS iu»»boIo iho !a Wāu i u e hit<e «r<f o ueu t* I kou. Juk iUi ti»ān lom> pi'i pu n»> ke * l/ 4 opu>, «o ku A: iw ihine Koi o k* \«au. fci hokAl;?;.* .a nae kr ! i «<:"« he'e o*īh. Vu-.i āloha i ko u v* tu«u*.* "<ua« hAU>»ti n* ho|<> hop»> oir X k hek> a »3 v im( t krk«S-i R.au me» v !! ' 1 ** v op lS r4 w ir ta w*u i krl# ho«o an % ■'

kttr* e lawe mai I kela wahine npio, | a holopono ole hoi ia mau hana o ( fcakou,*a mamull' no ti<- 5 b ka hoo-j ioh«» ole mai o lcfe!a ekpini Cr»ro* noto I n?» no atia;ii ka mea oi ae o ka makaukau mamna ona, rt mamuli hoi ou holupono nle o ke!;i hoolala am», ua noonoo iho la no W3ti ije aie no ko'n ia o<?, a he mea pouo i.;"« e hana i kahi h.nia e boike ati wa» i knu m-»nao hoomaikai i k*ttj maa hana m »'kai ;ia ir u, nolaila, ua kapat loa ;it- la wau i iuu man manao hopohopu apat», i hr.Me aku la e liann \ kekahi' hana no kou ponp e ktiu flakji m;»ikai. oia huakai hele !n»! a'u, ua halawai io mai la oo w*u me ka tnia pomalkai, ma k.i l,'-a auu o kek WAhi e uoho nei.ka Leiie opie, ai k\ut ike ana i k<\u,i w-ihi nohi mehuue'UH nei, ua h o\ojo koke nana h"Jo mai e hoike i.*< oe no kel.i w;vhi ui,- ka mHiiā.i kokiM no ia oe, a u » b<?|oj> >(iO loa ii-v n;i mea apau, a aia bia e nolio mehn mtha aua me k -la Klemnkul- ame hi' hine palupalu, ai ka f m.iuawa hoi e kaawale ai kela 'Kmiwa weliwel: o ka aUu'.a.., 'ua nniluelae \o<i ke ..iahole «; hvle aku ai oe uie Lau mau kamva-kua-p*a, ;i h wipinu ae i kel;i hale me k.i paa loa, hik! ole ai i iole ke i>uk,i m (i k hale tuai, ao ic.uu lav;t* iu;ti iio ii. ik < Lede -op.io «u i muke'iMk'. v,ui ai t kuu hoiue iH-i, a uole hei liy iuc,. tiuua e kea hou m.ii ia oe e kuw .Haku mnikai, a *>i:i iho la no ka'u atMua hana i hoonohouoh'. ai uokv>u puno e ku-i llaku kick,iv. I ka. loAa ana. hui o keia pouu uui a'u i imi ai n. u, ac-te uo hoi'paha oe v y«i:i'.i utia ! ka me'4 pololi eku u<.i iiuua ovi 1 Kaku m iik,ii.* r I ka iohe. Hi)a o Yin'icia i ktu mau olelo ao a ke Kilokilo C'lo, ua hulu ae la ke koko i kona poo, l'u uiaal ui.<i la fecia 'kuika imua o kona .i!o, ae lilo aua lioi mea hoolualulu i kona kiuo hoo lookoa, I kei.i uian-iw.i e 4itiu kuiui h«.u> .u/.; V.- k .ili limanu; uiai ia Lugi.i m.t ,k,thi ana e ni'he uu, a; ke koiuo aisa Uoku o kotva houie, aUila, ka lilo uo ia i uuuu»ihi a m wai v ki.ili hou iku iai« t;j«i ki. na iu,ui a aku, oivii, ua h.<awt mai uo hot ka Euupeh» e lilo i uoho pu uie ia. O ka Uil:uai hoomaua o ka wahiue opk», aole loa u he mta e kaupak a. a; i kona uoho pio uoa. malalu ukuiui uiaua- lleaha a ua iiei katu nana i k,i hiliuai Krir>tiai-v o kcl<i poe, oi.ii. ao!e uo ou i p4ulek aLu ia ano ht|iu ti līoopuu* a;u q kela psw» k«jua t Uoauiki a* aoie e Us)u i Uekahi Uaua iiUIAUiU uiiiluua O>"C 'kiUO o ol« u UijK)U. ki i»ia, oiai., aoU no hoi oua hiHiu i ! ua akua o Kouia « p-iuīeie knpc ieptke aei, A Uiv» « Lug:a u kou» an:H, aUUa, he mea walv no k A; Aemam m«l o Lupi-* • ko«* maketrmke « m a i«opr aku' v«ha oiii mta, .ituj k »* I w*v i.i ī«ugi.i i v\,»hino ( u«un, «k«. o k« ts|c« uui mu4 li* •ii« « hooliaua Aku a», oi» uu ll«tll IM t»ftt 1« V ru( kahi .(|I« t* n#>ho m'l, a nolho o lia hh'iipi **n o kon i 'kaui ok s !: tlc. ' l"«* ik*.k,; no kt-u oielo h«*>walcw *If,« k t Kilu i u* Uw u«e hut i me* r Uoiv.! p*» >* » kf>».* i»> «rj*?e att»a «•!,-> jii ; Uhoi c*a ko 'ift. \k Rl 1i; ne: i c;.4 K k«H iki i'!'- tj.; l;u»? oia iue K,..v»k» v> » Utk» i k,« uht a«A k* fK>, «UiU. oko 1 vu* hvk uo |ii; w- ka b ih«i p-a U t;« o* k«v.#« j ku«|>**MNKK;-j fu«. * k > h |K*n< no u \ kei» v uaho • U*t& ;& mt i« ] Um« ik i 4s*u, « i * j