Ka Hoku o Hawaii, Volume XIV, Number 45, 7 April 1921 — HE MOOLELO KAAO NO Kekuhaupio KE KOA KAULANA O KE AU O Kamehameha Ka Nui [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO Kekuhaupio KE KOA KAULANA O KE AU O Kamehameha Ka Nui

iKakau ia tu> ka pumaikai o ka Hoieu t\m t\eUth«lu) I keia mniiawa a knhi ko.i e kam.iiliu anu iiuua o k--- Moi K : 'be-j kili, aia hd Jmuri(, ke ulo oKa | hekili o k, 4 haku mek, kaulnun nat..i i h a ku ktj uiele kul i'ili )& K.iai«;l,;injehtt m«;j konu linutu a. -'i, & he niel« waM.Ua hoi r hojkj mua ia mainua v> Un h'iuau nii'i v KumL'V.atULha U<; r.an » i>on ) % ikLi ;.i o Kalukili i kei ■ Kau'.a kauianu, a ua u«ti i iuai [a ih> iwi kfi.L Kaulu i k « M"i K-«-h -kiii, nh h jjK: loa u kt; k 'ii'U'i" ai.n a kahi ko;- imuu o !aU > uu h<> t .j, :k t iL* 1j u& \v4hi k"» 11*--: t kei < m iu uk'lu. *'I ku uu ka l ji kv ka(ia i'<c m? 1;«; kan.ika, -.) kvia rav* k-i.aka ilu.i he m m akui ui '- o!l ni ko >ua auo h like ai a > ka ol 110 nvie kt k.au tka peo kinikihi, a nukM p'" iīpi, ma k i h- i>J ;lir a« ]«• cn* lti.; t? li«e ai ( ka h'a ihe • ■•■■■ -■■ «v »»•■' ■« ■ 14 i k.maka ūpu uukn a n«k« puu L,oi.'ii'a h oni.iopopo ! t ,;i ihii Sa m» o Kah-kiUi ke koa wi\**o oli c kauii kviki Kamehameha» h ola knua i iioaiuaou aku ai ia Kaulum< kti I:.k«ula auul ii/il i, tku uiule koi nouua oJI ■iwai' uti, liio io an.» 4nt ' ka iaiiakila rn>i ku ;>oac. !kci» Alii iiukupuu a ke>'a v »ahi ka*. j a.tk.4 koa t uoke «ei l. ka U;tati,iU. .ii ae kaua , keia maii ak'o |pft ia K-imeu.iineh i me «<>n i k jkaul»na Kekuhuui? o, *e U, i at< h»>' | ka uee 4uu a&u -» ka mooU'l i uo.ka. | i|4Via .. Alii Kauiuiopuu :U v ll" pho o ka h.il*-iua 0 K«tueha. |iucha me Ua h»->jrfla, | koK« Mu 'la u<i uti Mu» KaU'.iopUa j ..u, a uooiiuk«iUiAU ihu 1» ikaUo >• u>i<4 uii.i j kfla Luuu puali fco.« kau|uua l tk« u tua ka .iuy* o ka Oit ka 4i Uoike mu < ia ae uvl h,-i ka \vehcWfhc aua i ke auw u | kela niau koa k < 'oLuia e ka Mot Kaiauiopuu. 1 ka iu«tk*uk*u .pouo au? o kvla .ui*u Jttaui<ka k.« 4 a oka Moi | a ua *koak «a ui<»i U uo hoi uti «u«u ku« iw-i icpu » >j ka Mv* Kn'-» i ' l --'puu ( a «.i<v hgi kt.*a m»u«wa i ka wcntwc.<e o ae uiauawH hoi a nukoi«A Utj« ām Kc«vV'U<aj io e aU uiū lkokvikc i k«.U v. vhi 4 iiUuiii īa ai k« kaui «u - nu keU whlii kokoke lo« : kt Uc O 'iiMWol, { d kAUUi . O UvoU'U Aku Uk« Moi i kti* «UnU |>aaii o >4 ī k<ai iu«u g4«iv Uueueu. "A«h« * oukou i <* u tu«u &t iki i kuu |>iko % kv: Uo>>utt« tiCi ta oukou *. Mk* e» \\>tl»«ku e *ku » t»a o K»hvVi.v % . •<«' k-A'u vklU b >*Ut:a i* k iU-v« ? iki, ī t-nt ki liA'.kii Ji tro **'» i k-% *^\| "* .: 1 h*k»:..i t?o ke'a «n u Mi» t tta v'it Atmoku n < .. 11 u\ . k>> « a , wn w< iii » » ms, u« m«u i>«u«» kt> ~< t a k 'i,.* 4 ;V. t akH hlkv !. a ! .'h *\ .:»> koa e-u 1"5 t n ;v» ii',. oki sU> v - V v* O k* •».** kn' «. aa ■« i>■ iv,*- kt* > " . -■ t ■ *, I*l'*-» : iv%« h \% Ut *#> : «x> »■ Uk>.a n k *«-» **« n '* K .-> * *- *•. ;>« *•> • <»i* k * «e««' • ♦ kv»« 1 «. ke , ;* > tn v V \ui- ,, !>*\ «* v ik,\ 1% 0 K t * *i -• . «.i I

mai e koku.i i 'ia no keia kau* hoo-J |baoa o ka '.Moi o ao ke fkiiikOfrke no Uni o k» Mei !a aole n«e i nana ia k«"ia o la«» laka, bOvinee tiO ke kaik.-.eke no hoj 0 Moi Kahekih., a aole « J >*t i nans ia kei? ptli n l ina."ak*, hoonee no ke kaikot'kr i ke kati;i me ta nAna olp hoi i ka pdi kaikoeke."' Aki** no 1» hoi k« Ki»iko<;ke i k j h »u«* 1* i <). 1 * I' O kekahi Ua ia naaupo no ia .» k,» lp*>« o Hawali ma ktla u>ya ana, "i.'U tho tv«,rti*ua4o laila keh, a i:a t«le aku !* teia l e '> ho>>ho oko Kalaniopuu oi iu kt>a a īoiie* n» xtu a K*. heieili e kukoke mai auu i wnhi, a ua koho 'kuke iho la ng kon i ka manao o keia man leo hooho o klt wauaao, eia 1. 1 p>e Ha. | waii ke ho->nee kana mni k» :, ao'ka 'ho?o ni»u)a no ia .i kekahi 6 kcja imnu kin kiai o Knhekili e hoik e Uktt fua i kei'i n-e j.:i":i mai .> ka ponli kaua o ka Moi o fl i\vaii. IH e« tnai ?a ko K-ihekili uiau kna, ai u h-ii e n » kōa 0 Oahn noilalo o ke alii opiooOah'u, a ua hoonononoho ia; aku ia keia m.iu ko.i Mmlehu nn | na puunn? o Waik..pu, a m,v kahi| kokoke no hoi i i-.eh» m.tu ;• iu >;.e tn« kai iii;ii o ku, ui: i l;rhui ohiki mi«? nne «mu iv"a Kh* f ht-wtli e mo<-hnn-i net i k ; l.ti(L>u[ mau lū'a i hoonoho la ~k s ai t hi ; kafi aku Hiia no k - j> i.j-u »..u i ko| Kal«niop»iU mau wahi kauua k a| e nei? la ī nka o \V »ifuku mt kn ; 4 ooioaopopO <ile i $6 Uk»u| n»akv e k.»li akn i | 1 keia mapaga a ua puali koa' 1 a!«Ph «ie Pnpii o kj, Moi Ka.,»nn'. pu« i' nee uiai ike kula kau.ana 'o K»ni»om:t'>. a ia no o 1 n»eha fef noke aia i ka luku i k,-la ••!®au- koa e,- Kalu-kili.-1 hoao ai e t kona ie.e ana \ uk«, o kel i wahi t hnike ru'.ia ia au*i # a ka p « ;<na un\ <• kt>!;i kav..s u i h«lj hio» Uo K imehameā» mc Ke.

jk«ihtnj>;o nia w:»hi i hoike! lm«A i» ae tu-i ma »a btlu nma ihu |ta ' h ila k i;e thj l*, a! ko hn.a ta« t >»k« uri aiio kit:stc _c ! a < ti Ji ! 1k« o kela la ua ' lioea | mai la kek ihi mui kc> i v!u i m . 4 | k«U t uiai a h-ike ax A ! ! !'i i k,? hmu k*uw*ii t loā u« J\*u [loa Hkou ika tūVu ta t- ia vj iMaui. ai hookp.u nuo!; i ui*i i.ei t«o e hoi m u e lio:kV ī s.t;« |lUno It*nrn*htt īojuh oka M<-'' K 3 ' Miiniopuu, at ka jalK,]a ana o j lo'oo k«ūaiAhA taao!. U4 i\;hd |»e !a kihi *uK)tuoia* t. k., Moi K- 1 ;. Tt»uiopuu i n* lto uw« k*uīkau 4 |f4«i o p i tuake ak'.: la a w nho uā iwi i na puii -,n:c o | fro« WalkapU, h*' p e H At.u !?oko m-»i on* .iHI o •»' i>a olr! iiah, i ka hip%;iui ~. kc t *| po*. Mi »o *iauk»iU »h; »yj Wami*a t ai W4 t i» hei asv ke iC: | hplr !o* e k.\ Me. Ka'-'.-'K-;- >u'. t .» h»| , p tb »t t lthi» maol' . «»« ' . b«e sti4 i Vit tavu *,^ 4 i; ;v . , sha k<* a<*mai ka» i k ! uVo i lto M»ui m ft u k*;..* !aku h i hr alo * U« «A «W*. o , | u<<ttMo e, k.*;a iuk i u a..j v u J<Mv,v ;u»a;Uo» v > Jf*k ii T?if k* ho sfti*oii,sjK !* i t heie ntUt-4 *«* f «*lt nt* \* * %tl+ K*v..-;n *U'»: w i *iu! ,'WhM 1 ho h<v k •!% kvi> 1 \ % * , 4 i' ■* ««*?\h i » W U|v * te« }** *• V ka i »*n;%" « k »<*i ' | f ■* * * **> £ »r1 <" «i vn m i_ t*Wtu ' k 4»4"1 -e s * i»V *tU p* «dk ««» k«• >; < v v o»W* * %.U v f jv .~ \ -XI i; ,a»tt fci -** ■ - -» U 35U**** « *i *v *'•t A * 4

M«ui i te kiM'.oii?, e I«fcu i k<t Hawaj{, a hobkfe i elua ahal lua y 110 ka lavre aku \ ka uieio iajuu k 'n:i Ka'ku«kc K«Uu'ojmu. O kekahī ano kaua i lU ku weli ia ai ka kun ujv ka PiTpit f oi|» a .j i; e liaua ak#p*e •- Oahu, ai' kapa ia fa„i kclft ia u « '"H* knu m «kiui Uo^iiīoia O O , kuU aiJtj kaUk, u* nakjmii i d Uti J e hu.kbu i Ln,c<i P»hs j k i utiii a haouiuia *a iut.k a: U.» t ;,i ka iiian»vvak e ni&iu Ha i:a hiki'i m«i p.i;c ih, o kj poe o H***ū k e 'aiō i kda auo *. lU a hakak* «ku u'i iuku j a kei i j3j<? o Uaiuiuopuu <i koe wa]c tio na ahai !oi,o i hookuuia aku, Ua k.'pa ..t k» i; kaua ; 4 uku u *i ka Tlawa<i•, j u. kv kfcu« o "auuJan k -a Pi-pn īy c Aiapa i K»« kunilea." () *ck*hi kiiia poe i U f kn ka'ia taa ke]* as#u ahud uji» a* h t te Oini uy I.akow. uj t ku u. koii m« u wahine, uUi, ou u ., ke. k A hi anek.iua o Hanau . a-i i *",■) ke kan« i kv k>iu<t iie.e I»'.; •!,, ka wauiue e uk«ii a.i o .ka meUeu oke k»ue, I k : «. 1.. hi« ia o k«.u iuku in ii! kela P'-t pu » ke kūuu. ua u\»w.«.o ti u'j kaiaiau u U4 %♦- hi.-ie n - kā u W j ui»u kaut i ®ku ja ke kio.i i x*a j>uu un t wae»a o \Vai.uku, i,\* J 4 ;« iho U n° lun » pjnuo i 'H-e») kaiumaha *<** uo ka & U i .. tkc \u ibu uu ,04» i \iuua Im» Ua tia:i,' « ke ā! »k-»; a |kt* Kalii a l|..»viOcu i uka, iie kau. wa|nr.,: u. v aae, l(1 a. u - a*i* .aku īa k:| niaiuwa k.ypw-io a Q i* | m-a 0k t :n--1 kup-.;.uhu Lu jh. »"»k,e :ii - .<**u 4a 0 jv»e k.-3 t uo ti±hKn o*. i* & l.iki jmu i kuua uuu AL n e.*&t*k®4 jm.*ikek..jjiaud kuU»uk» , !/,' 5 J! 'rr u..* keiu vi4%a*iik«« Aua e <*.»H .4 . jUiU»uU»* Ola , WJ ' ' :a ouu .ij4u *.lu4. Peuei k«* i h, s r.A .* ain iU« nukaknka oaa Aliiiiekk o 11*«^. Ue n»v ī pouu uo ia a%O "n ; , J(c'ia W4,*u Uk \* Wo .. u k<ua. uu; u iio<ac« a wii» iiv» ks r^ta a. u iv!ffcu' h "\ k ' - Ka iī»n** i4Hk*. m «!iia v ;; k- 4fc Kvka M a^i.. i c-i -- .