Ka Hoku o Hawaii, Volume XIV, Number 51, 19 May 1921 — HEMOOLELO NO KA LEDE LUGIA ME VINICIA KE KAUKAU-ALII ROMA HE MOOLELO NO KA HAKOKO NA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAAU O KA Emepera Nero Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii [ARTICLE]

HEMOOLELO NO KA LEDE LUGIA ME VINICIA KE KAUKAU-ALII ROMA

HE MOOLELO NO KA HAKOKO NA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAAU O KA Emepera Nero Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii

MOKI'NA X\X\ I ICA HUAK AL A KAIS\RA MK Ka HUi' HOI'E \NA O NA Il'O ALOH \ Mahope ma> o kei.i rn«u kua kau li'» o Nuhi.u e >kc i» nkn ?i\h na kuara» e haliha!. j u i kau t pihn i n» Ha'e lo!<» ua «mo Hkf ©te, a<» «3 !ik<: o'e nc bai, a *n*bope tioi u ktj;i poe k»uwt liīapan, U i i'k ih i.i nv.j la lakou e na k«uwa « h liak kuke, iawp ant i na kukt>, ai ua u)f #> p ;no !i i ka paaina a ka Emepera, ac 'ke i«» aku ana n;i h le m «uu i p«iih i iiii manu like- ok\ a he niaii .i/ami hoi i hoo{n.(k.uik,.u ia nj ka p ]w<iua a ka Hiuep'-i-'i He bancn !« hult l>n o keia pt r 'e Uwe ana i na ipu like o!e ai ra ipuuho like ( le, ai ua kialia like ai na pa like oli», ai kekabi »ifiu mea *» «ie e pono ai k* p*p»aim a ka M-hope aku >i e. i«i poe o k«:la iii■<u puno haie kuke, ua tke ia aku la ua kauwa e halih .h' >i»a i na pt»uo hōnnani o" ka aiua. oia ho» n« ki' k-lav na kii st4*>«hi'* iae k<?~k.*'hi m <n ijni aiiiam o n-» ano iikf o?e, oia hoi iii mea i aqo hke au- ~k.e aniaui' i ho<u uaui īa a liielile hul.ili t ku anapa auao ka la maliih* o lak^u. Mahope aku o keu pv*e k.unva me keia uiau poi.o hooaani t ikf w< *oa ua pwali koa hele \vaM a v, ai aahu ta me ī;a lako kaua n »n , «• be puali koa uni kei» e uia'ama a.i» i ka maluhta o kela mau po/io lehu |#bu o kh papaaiu» o ka Raiepera, b©i o keia puali koa he'e wiwat, ua ike la aku la n;; kau«a lehukhu e Uwe ana i na me< k »rii like ole, ola ho» n» panu liookHUi ame o* !»ā paā«'i, a tne kekahi -nuu 0«a eaiii lebulebu e ae. H c tnau a t>»»tii haule ole keia [ ka U«e pu i- tn i iu wahi apau a ka Soiepera Nero e tiēte ai, 1 *• iko īa no hoi iwaeua ō kēii Oiau ioi*a kau; cta at»a-ttiea k«m like o!e o tia like i>2e o k» ftv rtna iu toto !ft t oia hoi ia «iei «animai lieleae mui, a m»i «a !adAio mai hoi jtro< k<A ,j hi miu Uhui e »e o b? Hikina. »o kekahi o keia t»au me« kani n. ru«u m**? i ike ole ia e kek*!.. o Koina, ao ka mua loa'oo īa o ko iakou ike «u* i keknhi q keh mea k.*«i o kekahi ai iu l.aliO' !ik<>* o k» houu» ia Mano[xf «AĪ O kti* kekihi ? n<r; koA ? wae i« n ka poo y!au!a v-ta h, t «« poe ehn i b§ok»ī« kv» I k «u m.. ( a He poe kan,k«. auo nuuui ma.'*li o k*> kuio «s he ma w 'uti»iumi boi i ako ole ia, o keut puali k<>« < ulau a e Siwt a M H»« Aeu*' i! Roir*. iti pa'* i* hoi e krka*:? j ltooka*wa!e u *»•> " bat»a. « N, po«> hoi • sa t n» aahu ,!l.< e *iup* ? \-,i ohr<- \{ n CB • i\u< ~ w. ī» p v 1 *-« e hok. ta *!'.• t k*k*V y , k k ihs ma' \v n Ko.n*. W-x>k»tt im ,- 4 , ; i . k. k*. - ••• k*aa ! *i l l« h- I il' , li> mT * t

nanl. ai whciki hoi .> kt-ia poe ak«H ua ike pu ia akn la k« kii " Eai«jßTa, oia:, ua ho>si'JĪo hoi ka Aba J>cn .j,c e iiooUo ana ia N«'ro mamnli , koiM ka hekulean» kon* iwaena o ka pwilu o u.a .Am».iku > o Mnhopekoke mai nu o k*ia mau pu»lt i ho:k«.**i;i ae ia, u i ike ī;t aku ke kan oka Eiucpcra. hoonam nui i<* me-* ke g.ild m ieiuae, ai okoomo ia ho, kon« ro»u iua pouaku tu*<ā u*_- o tu auo like oi? a mah -pe hui o kou-i kaa kaoa, ua u<*ku īa kekahi mau Uona me k& \ha ;oa, ai kf»i ia hoi e na kauwu Nuhin, i heman ā 1 ho.ipai' ih lakoa uie ua kaulahao paa loa, a-hiki ole'hoi kehemo aku ui<i ka t>in aku a ua kauwa kua. pia'o Niihl» i hoopia ai, a«a hooV>a* ta ke>a uiau lionn m- Ke»a «>jU tt|j« m* k - auo hu jhat.oh AU.» i kēia uuuk u nele a ka K uepera. »*• botke »iu m,u hoi i ka l.hulehu/eu no o riaisar i iwaeiu o ka-poa! o n<»ttkua t auaktia a ua bjki hui iaia kv uaktu.tki i tia hoiia 0)v na tiga ni*UMill oku a main uiai na aueuakua mai « Roun, e* iiiUiini uni lii iioi e k* p e uooiuana kii o Kom i. * l'a hoouAni pu i.i no lioi kei uiau holoholoua hihiu uie na .ei u i.i i h-. ia ia m<ti na pua iihui ma< 0 iia n<i i ua iioolakdiKK«. u hoi Kewi tu<«u tiga tuw kua tn >u h>>ud t- kekaūi ui.iU kahu hoiohuio.ia Araliia atuc ke. k.iUt indU k.iuaka iituttiu, at kiai ia nae j.iKl/u t* kekahi mau kos NuUia i uiua la at* ut-i. M.ihupe i> keia kaa o k.i.;Cmcpefa kou* uiau uk..*|i uk<r oie ui<«i ioko tuai o ka [x»e .i ka iialeahi, a me ua liHa Uwv v*kaua ».> Ud «im iike ule, aua ukali ia 'ui keia ui.u kaa iioohduobauo o kn Kiutpt-ra t* na k»uaka koikoi o Kouia, ai ak.ah pu ia mai hoi e ka puuii kiai kiuo o ka Kmt.-|>fia. a h" p>>r hoi i «ahu la uie Oi a»hu k*nā uani maoii, ao lakou uo ka poe e uialauia aua i ka U4tuiUauu uui o ka Ktueptra. ai ka oiauMWH »» h >ta ai Jit kau uani o *>a liiueperit tst«r<j uia kh bt.» pih i »o . 1 ua kaiiaka, ua hoooo maila Ltkou i u* i-u u>va Ucoh.tuuhutH> A u iw«u« q neu Uuukai m.i.kaik.a m» k«tr aiainn, e uan.i pu ujji k-a Lunaoleio PeU j ro. ae ku pu »i.a tiui nia kon» hu 4( o u i,ugii k \ ui o ka nk »u, ai ioko iu>i u «;<kaui a«hu o ka pue .«;io haaba* t ai iiiki oi« ai hoi e houUlao. p,i|X>ia aku ena ui «ka uoii o ka pu« oke iio ain, usai, i u* pah i o l 4 ugia i aahu i koua aahu uan; < kon?i kui*na ponoi, aiaih, he ukm »o paha ia e t»t*> ;ji i «»e i •1 ■ kaj aku ina mak* iiii o kel* M>; wahine a lilo p»h « i- i m* a hoopiiiku aku i ku Lugia ki-okna. h oana »na h i ua makt oon o ka Luunuielo i ke>a H m' k-«ul«ns oka poe Homa, ao ka Ktu«pi.ra hoi i piha kona hma me ke kuke o ko u a niakuahine me k >ua ponoi. K ku kokoke mai aiu uo hoi ke k*u*vi « ka.Ui o ka sk:vu, oia hoi o l rus»4 ki Nuuui o ka «k u matu>i>c pouoi oaoua ii«kn .H«!;iu.\ ae pak- an i hoi m e koua tu tu Uuia ooiea i Ka \H*i: hookek. m.i i k*hi 0 Ko»a d4-« wuiiiiw, ae pt.c »u a h. i iiie k««»a mi inua ouis;a i k» U.K)kc«t; mai \ kaīis o k -U4 t e ku a„a ame k« i.ii«f»okio l*et< ru, no kekahi ui- a no pah*. nauv t hoouaki Mku na tieM»eie*iā ui oka \vjihltK opu» g ka a»au. i\o ka uhi *ia o k.uqa m.ui inaka me ka uhi aiu. huu ' « a;o oie hoi iloo* ta heUheku* u. | me* h t »o«iaopi!po a uiai < ktkah e >» ke m auam i hiuka; o u Ko»«t>er** Manit;a ikn ih s o ka hoe* an »4;ok*hUrtkai he«c o k.a j»er* i kāhi o k<« i\Ur* t;«v el» ua b*n* U k* Kuna' t**n\a i keks»hi h-iu a*. kup«* 4 «a X*. 'hap i «m . Ii- kahi | ohakv ».■*«• m* k*v k b« pol»»k« v hiki o!« %\ 1 M %

kanaka eha ke hapai, ua h?ki tio i keia kanaka iknika, ai k.. ike ana t» ka lehnhMn hookeke i kei i hana ku[i.ni I )hh-< a keiak-mki mi i'.'i. iii lih» ih'. !i it» i mc ; a tt»a|(i, r»<> V* ;-. huK'n>t Qkf ku iin 'o ke-ia hana am "kt-ia kanw i a k.i f--d- i, i w.»h J ni> Uoa »■ kti #i ii ktr ak'u h:»i >uv ke kt?ukct ole ia mai e* i.a ieh «!^hll huik vu (i na kauak'a. Va h;q),n ia ae la k*kulaiw ke Su an» o 'ku I„'in»o1elc. Pcter>> me ka Ueu-* l/i-i < mai ke knl.inaTie o ka pt:e lelui i.hn* ()j.ii, •/ ku .(0;'. i n-i mat«n'.i o kef? p h:ik u k»ei:ii* I ka n-H#a ;in » rmn n '<" T k"n , n ,TTit <> ~i huki i.i bm i- n.n H , Arahit, '■■ ;a hana ia ko lak.m inau kamari !tiai l(;ko inai ti ke gwln maemae, a ma rtii« ■■Mna-h<M <> kela kaa o Kai-s-»r«, ua ha«*a S» kekahi anini maluinalu, ai wvh. i - t,ne koua mau aOro 4 ae hi<i ai hii • k » leiiuic|i» ke ue p n > aku s ka noh 0 aiiii o ko l.ikoii K;nepera nKtli;b t o kek.»hi no:io al'.i ;i kahiku i'a me n>» pohaku kuniuku i nui. 110 h ki uo i kekuu' ok mm mau Ah/ nkali -ke n ,h,» p » nn* K rs .r, imn . 0 kela k ( , k iu.i ->.1.1, akii, aoK* |oa k t KmiLp rtl :u iisctn «ke ■: hlo ka maka o m/nahi n»< « nana aku ana iai» *i v. .•» »ajia i kekah: iut a okoa iiuuii o kela ka„, ni'Kila, ukauoiKi <t\;i ! kott i e lioo:n.»k ukau wale n> • keli kia J( , t». 4 .v«»U no, H aahu ,atia ua Kiucpvti X>jf. nei i kekani aahu olau mūkai loa # ai hooiihiii r.ui :*! iuv nn lopi gnl;i, Ai knhiko pn t;i ho' ka !iu, o• a aahu nti ka liunp<»ranieii* j>oh ku 'uoni knui.i. kuii nui, He Kitsu i,«»o nj<,| if oiia at:o o.iuhana rt'.nt ko:i . ,-.iu'.u k k hf» ann h-ikiuuHkuni.i hui k.-n» m.tu heleheiLHa. ||| k., uiau ,a:i tuic e uw« aku a.-n.* kanak... n uoopuku aku U i keti ma 1 01, K> ~u i "Kia ke k.-tki a Ap'»i» lo k.« tju-, a n« likua : h >t>.,i, m» hoi k , 1.0 !.i!it a m Aumik 1» i ho>.'iiiuh:iu tu vi ti, i a t ;» ūaiio !oa ni.ii \ 4 <il:» ;.u., fa ka luawi M!9 111,«i >, v j rt ike kwi'. al ka cfek> Kim. li Ik. 1 hoi i.iia e huuml luai 1 u.t m hni " Va ak» tho' i„ u , i,vi uo kfia mau olel.) a ka lvliulchu, Miihope kok.> uo nae o kel.» tuau olttci uiah.Al'. tai i, ud loh. j.i aku i ' Uv> «.1 lc«> o tfk i.<i poe vvab* a, «e kHiua:h" mai u t»a mai Waeila ui ] 0 keU «uain.i lehulehu o m kai.ua 1 k,»kihtm,u oie'o u>oi.iu<iu.a i ua Hm«*pcr.i N'cro tu i, at hiki oie ai n»r ke ioa ;« ~ku ka }Hxn.iin t « niau ;eo ueouaukiuaĪ, a esa kcK:ihi o ktla u» k «u oiefo.n)itu i liuopit ae k;i i u \i u ka Kmeperi. "K Ahei,o»v.ba. i ,? ,\ ihe< ko umiumi uiaula hu: 1 h.iahee j;ui 4 i? l*a hookaawal*- aku u®j jui kf|a m»u um ua.s n'. >v,U s>.j, u» muli «> kou tt!.u , 1;: , p.,u o R<uuj< i kr aht '' Adle i mua ; o , k.%a mau k,he.t :i v i,„uuk; :ki i l' 4..>i U e hooko t.« ~i kehi s;u «u ol<J.> "pa»; 0 Kot»« i<v .iiu ( " K j jooh4.ua ,ia hot «- ka nn-i .1 ;jiNO.: e hooheue h«ne nei. Aole t pau. i ; t I*4* *kti 1« Uo'hi.) 1 K% uo Hollolulu. uian-u' ka Oie.ia m* mai «-i uo k-i ua«r* 1«*»»' I»a »» E«»oa U«ahau«u Jl.>hn T H | IH b«>kipt A \t\A '* kt Mot © ia|kana 11 ba-v. Uau.- »1«. o* tn* L<*l <«-1, *- < . vu\ Vo«a m » k" «.u a i ■ V . „ l>v '.1 t W H - t • » | Kn-'«UI % « W >*k k 4 kL» ahi « i Ua' : -» aku 4 • 4 % h<.v>Ua.i< i* .a ape Moi K Cvk; v » w*iv4vj^ kji L>"^it»v !