Ka Hoku o Hawaii, Volume XV, Number 4, 23 June 1921 — HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA ME VINICIA KA KAUKAU-ALII ROMA HE MOOLELO NO KA HAKOKO ANA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAAU O KA Emepera Nero Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA ME VINICIA KA KAUKAU-ALII ROMA

HE MOOLELO NO KA HAKOKO ANA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAAU O KA Emepera Nero Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii

v;ok t 'na xxxviii. KA L ; *'--A Ei.UA A KE AUOHAiiia uo nae ka mea nui loa a'u i huomaopopo maoii ai ma kekahi a kaua ia»u olel >, oia no ka loaa aoa o ka hauoH o ka u»iane t"īlinai, ae ike ai hoi oia % i ke aluha oiaio, ai hook »iiua ia hoi iluna o ka oiaio mau loa, Ua ulu mai la keia manao bou iloko o'u. h'* no ka hauoli oiaio a kekahi poe e ho'o imi wale uei 110 me ke auo kuhihewa wale. Aele uae e hiki i ka peui kakau ke hoike ia oe i n® mt.a «pau, aka, e : ana wau j keka.'ii oia mau niea a hni kino aku kaua i Ruma, aia munawa wau e hoike loa »ku ai i na mea pookela a'u e hoomonu>a nei iloko 0 kuu naau." la ka b<>nua i apu ai i na kauaka ano ltke oU? Kia no o Paulo me Pi't<To roe k<i laua ano pookt l.i f a eia no b0) f> N?ro »e au« ino maoli. Oke kiimn o ke ; a mau olelo a'u e kakau nei ia oe e kuu I.ugia, oia no ka hookuku i a »a Ike ano o keia poe kanaka. I ke Rh?. ahi no o tca U a mana o Paulo i kamailio m'aikai ai m.i ko'u honw, Ui» kauoha ia uiai ta makou e hoe-i 1 ke aio o Kmsara i ke!a $ mahope iho hoi o ka lohe ana i na olelo pookel*» mai ka Lunaolelo Paulo mai. ī)a hoomaka mni !a tift

.Katcp«rA e heluheUi i kekah» m -k aua i hafcn ai no ka pau ana o Tcroe 1 ke ahi, ai ka paa atla o kana heluhelu ana, «a kamailio mai la oin i ka loaa ole o kela po. maikai iaia ni* ka ike i ka a ia 0 kekahi kulanakaobaje e k.e *e ike niak» "k« ai hoi kon» mnu makn. t r a nni nui oia e hoea niai u |a a kona e hoomaonn .ik« a'. i ka lapalapa ma ! i o ke ahi, a ho >pa« aku hoi i kekahi knUna. 'kauhale i noho »ni u e tu k«naka. I-i mauawn *io o Tīgeliati-* t kanaatHvi m>«i *i t ka 1 kli ' 1,1,1 oM«^. "K k* £meptra « suikui i hoo pomaikai »i, r haa*—. mat o<- j jga« kanolM i v ' iii nla, e ikt\ no' t»e i ka !'»Upi »» '> nei » *e ah». iu »ituaon s sko ,k<M> ni.-m iuuk.t lnn< t k.i ul« »'»t v hnlapu a;u i keia x>aht." ] k4 joi»c «it.< o ?'•« KmepM »u 1 kvia tna« 4 u . *mo pii fca ul < t K*»n ? t niiii paj>'*!'ti . īUO'iio .. ; ' * ii.ina «Ih; 1» «•«!* « pu»t*Ho.v u«t «. mt''tta t*i'«ku -»t«o m sknn\ a kap.. tr ti !a i "8* * tu ih*m hupv'. M jho i> *n«u kimilM ar:%, «j iuii'uiiia ivOtr» nUk'*u.nk .« an-i I® « «\siht ; khii*at• k> a , ai, «» k;« c<" u %fi3KU'l3»itak i *i'haif » Kvutm, vt' ka mnt i h«H»-h"i k*-»a U<> \*ti. a na «kv.A i h« »* m«« •*» s »t- * hiK'-h tt: 1: ko k*. ai* t«et I na ,'ihi* r u:ss '■* ka (a r lĪU> t; o t r«Kilvhv, 'k» lua*,.» »•« bot k«n.a w •" ««>• * • n « *h i kr « KuUnakai . hah- ; k p» t- ' M © ka hunua *iat!« e h»ki« i»#

lola i kekahi mek k.»m*tno lo's at| l«i pauaai aku i ka mawaena 0 J ' k • llpni:i mau iuelo i hakū at -no k 5l ! pau ana o Tojroe i ke ahi." «jau olelo »no hebcu« wal? tiy kHa »*a a iau e hooknku !»■»;» i kc .uuo o keiw mau kannka/ ua loaa wni la kvla mau oU'lo hon : hii'-i a'u i kam. iho jii i« ae nei, oia 4!mi j».U'*a la ka bo w -a .u:a :ti o keia mau »ny i ke »o nei ! Ū h«.ke utM kekatu o '-iko" e ok' tue lMero i ka uiaU> maf-j kui, ao Hmvper4 U"i o R'>uVi, e ana i kn piilnahi; i« o ke Kula«akauba!e i h;»aheo a[j k-.? hnaka Rorna. • I fca matiswa no hoi i lohe i.i aj keia mau olelo a ka Kmepffa, a aiauiuli pnha o ke aoo lahiohioi waina o kekahi poe pMiiaheW a ua] 1 Brut*pera net, «a nwa ae !aknu| me huokonokono aiia i keia ma-| uao UeheAa o ka a u.< ano pii mai ]a ke anu i ko'u puuwai, oi?i, i r»a io paha e hooko aku keia Kmep»-;"; j jt*!a maii matiao o k ?la pi..-; kahiohio waina, alalla, » iav» C kela kulana. knahale i keia mau la, ae komo pu ana paha oukou iloko o na pilikia manaonao o ka pauahl. N' l » ke lCristo no au e hilinai nui nei e hoopakeU» mai ia oe roe ka I.unaolelo kanlana i keia ano pilikia e hooiala ia nei e keia poe ona waina. [ kuu hoi ana mai n«e u» akaaka w«le iho U wau no t« laanao {Hhoihoi wale, oiai, aole paha e aa iteia poe hehena e hana I kela ano hana Upuale, ae hoopoino hoi i ka hano. hano o ke kanaka Roma, ao ka •*«n hoi o k* honu« nei i keia la *ta no keia manao hou o*u e ka-| mailio aku nei ia oe, «lie mea pouo oo e hooko mai oe la kauoha «'u ia oe. a ua tke no nae wmU be mea houhauoli mat uo ia i kou manao e koa Lugia aioha. liia ua manao o«i o'u ia oe, « beje o« i ka Home o k« Kener«la Aiusa, aeike hoi i ua mea i aloha oiaio ia o». O ke kumu o keiā kauoha ana o'u ia oe, ua kaawale m*t b6i © Kaisar« ia uei, a ua hrle pu mai no boi kaua mau kuuwa kīu tt»e ia. 11 ua ti*ie oia i na pot* e heie maiaa waU- ana ma kekahl eōau wahi o Roma e houlohelohe ol«lo #*le ai- I na i Roma uo ° Nero, alaila, aole ioa wau e hookuu aku la oe e htle i kahi o kou mau Makua nana oe i hiipoi aloha, oiai, e ike la «ua no ot e na njaka uoii ona kauwa kuapaa kui a ua Kmepera nei. a hoike ia ae oe itnu a

o ka Kmepera, ay ka hjomāk» koke no ja o kou hoouiaau hou ii. H Ooho loihi aua ua līmepeia uei , Auttiuiua iKi. a he wa eupouo lu« hoi keia nou e ikt huu at i kuu mau Kaha hana«. ao ua uicj h>.*i e mau aet i.o ke nloha ia oe "a' hue* uo i keta oiauaw*. K ukaU i i uo tiwe oe e Ltnusa uie Trui»a knu kau*a punaheH-, ao kiai no ho; Uua iaoeme ke akahele !o.i. K iH»omatuw.tuui oo paha kaua i keia oiau h'mo k-hulehu. a uia uihe 1« j e hoea m<»i a na, a e lioukipa s*ku u.w»u ta oe a)«t kuu hoiH** uiam «o u | Oe.iht\ a u>a la tivuhi k* lu>t kiii.i e' uuiu» ai i«. ko oka m«t!u u ko k utU' j houi«. iHMioi ae kuno ak u «i vre k . '

|V.MVI a «V V*f IV *n>p»l.o|<o i>K i kv KuuhU k stīko «i',un i «»«, v 4 pu iUv k *u.i, «u h i Xa «i wiilli .»1 ilaie u k<» h'.'lMe . N.i km*o IHi }U|sa k i tn-:a «*v ikjuk?u «e* e hiMiki; 1 * ui. 4 , e h.4ttii ut u i ".» h*tu ina<*. a . «su - Ue. k si k.'ia ai«s.» n*tis ih.i u's; i kn.i mana-w.!. M to\sk,*iUtta dlu #u4 w.!u t>at*A t*u ku,t nuw «e hkkW', a«i I Wall : kt)'u ik*ikn ■* 1 k t m»' u koiM Kti .h«.>. Ki* ke w*) Jie; f *k-- ium ©*att ! k<»i< mtts .1, . u * jh*na >a m*t kui! e k»»-"* ' 'iluha |» «!kt'a, * tu h otna'-i""4%» n i k " *t.o |v'okei* »»«>'« o kra i cwk<»B n* K r t«tut>o v ht!ut*\ n«' tivH RU kuu ' I

I<~3 e ! holke akuia me k.l Kanahun i 'nle t*io, Ha p.ihn m H n't i o Vr- '*!a h,v iloko n ktiu uhan*> t a u* tke.i»'»...*n:i--e ī?ln aiia t,i me:t 1 i nv,i lieoh.iuoli loa tfial t ko'» in*liv*» e Vnu Keh.U rt) t-')J)OpO loa JV.'i .V :M \ k ttaānp<s matti'ia t i» tiotci-a!i. tm ?a hot Wiil; j hookinii mi)t n'V nv.t arl kei.j 'o^.i, knti, rtu-irt\'*n hoi lōhe niiii ai i k.*fi rn»u <)teln |»<» ■ ke!a a|ka L'tn<o!e!u Pt*teromalee!.. t|in.« i ti-la jh„>? O kr kuniu no p;.hj t hookipā otc ini. .u wtn i.i oi«fo ift i mmi .w i t u- p mi'ia ti"ka n kur n» v -«uV'kek'ihi maikat ote. ai b<»«H'ii ke!i «n!*'!»" in .ikat ote * hooj-oirn> Kl «'w' e ktui ' !„v;gta . » «® lito h i'm-M hnok'anmah» loa mai j kuii mini", »ta huikala loa n»at nni* hoj o? i;t m.«u hnni ino a'u ta manā.va, a ua ]Vihft nwi |a ilnko o'n i m.tit rt wa ka mahmal.m» I hou o ka_lii oiaio o ka hou K houni(»ikai nui ia k» imos o ke Kri.4to o!a a kalna e hilin'»! j u n(ri, ae Hlnana ka'tia i hookahiiloko oke atoha, a he h .okahi rto bqi ilolw» oka hilinai ana. ao helo pu aku ana kāua ma keia hope akn he pku he mau Kristiano Hoko o ka htlt »ai oiaio. Ke hoomaik«i nui nej wa;a i ka L«najt -J to ai ka L"nf»o1clo Paulo hoi, a ia oe no hoi e kttu jiooketa Ke haawj akti nei i kuui ato*«a pookeU ia «.■« e ' l„isgia ktttt nie.) ?toiu uu, kela . " : MOKUNA XXXIX. KA HALAWAI HOU A\A 0 ; NAIPO. ; E huk» wai »na o Utusa ke ka. i uwa puuahele a ka Lc4e Lugi&, a i* mAuawa hookahi no hoi e hlmeo» »ua uia ī kekahi himeui o kopa aina ma ka akau, a ia maoawa pu lioi e u*na aku aua oia m« n» tu»ka haaheo, i kekahi m#u uiw e !ua e paa ua hma o iaua, ae nobo aoa hul maw»bo o ke kihapa» o ka kuwe u l,iuusa. Ua aku ia «« Nuuui uei me na m«ka hthn«i t kela mau c»ca «-lua, oui o koua mau haku uo i.', ou hoi ka Ledc Lugiae paa if. atii koua Huia e ke Kauitau Alii Vuncia o Roaia, a aia wni.vj*ws : ka ltuU o 4ce auij tu, *. i« m«aawa j>u uo hoi t uaua ae ai ts*i hiliu;ti o ka Lede itau.*ilto ac 1a iut k » leo hiliuai i ke Kmukan Alii Vinici<» ī k» ?a nuu elele. *'Ke manaolan«i nei wau e !oaa ole la oe na poino ma kein huakui au i hoi hou ma; uei 1 Rouia uei oie ka Uco.lt: o Kdisara. Aoie fuei ou hopoUopv. uu keu au i hai»* uui uei*"? *'Aolt a'u hopolaopo au ia meii, oiai, na kuk»īa ar> i.i ka Emei>tf.» Kainaia. aole ona mukeiuake ik t hm>piiuia la nkn oia no na u elua 4 oiai, e paui «na ou i keua iuqti ai« no na !a ciu* r ae Ulc aua ia iu«*<»awa i uvntū uie pwiu>.t e liaku ai i, nieK liou. Ua 'maa no u K )iV»r-i 't ka hanu t -vU, * t« m«n«Wfl at>4 e iniua ,i. ia;t iho uo ka koumajtattkdu atu ik'.'iu lt<v Utu no ka huiuiM « u a^i hou» -aul« .tjoa t« .mea w . alo alii v 44 e ikt iūa,. ae. Lv,«o j>.ha r komo īt.'k*r- =uu«h-i! k*hi * Ka»sata e r .. > a.;.i . im bc ®*r* i.i tm«k t t koni t He of< nj> e K »i> *r« u'u, 11|>, w«« v itokvke w i'e e kuju ae vU,,i ««ku .»i.a ;.oj i n«.m m .k . t* |i hut »1. ; ,'u *\i\ .1 t k;* au» v hvjK» ''»55 w'-: !

j W*a» i a ;kc akn iw* |wt, * p\.il\ uw Uhi : . «<c i ku|i ] 1 u*u»utti <, \» iw ; Uili> 1 'Uw.l- ! ' | . ti»4J i I; '.j .. f -'*! m* m n;.; -- ! , • k . ,4-1 i«'ttrnnn j>-m', 4 tnu»i - »uk l-.l 3H.Of I. luii u»4.\i iS'|u s«jir ?i ii ii « t ra>!i3 »:,*♦ .»i «. u »J. | «i m no. m : !u U.o 4* .< K,, | •i».A «.»«• «»i; > ,u U »i. u.i' . ? 'k i c Wi,a \ Ml* tUstl»".U r«. !» ii 1 s \ j> 1* īa'u k« «k <n tis.l i ii<v.. # St ,u.| .ka • «<i« </«iu» o it ni4t ] tkr n <t, * \XĀ U ihi Ink «tt4 m|a k, m* A\%*< am' * IiUOM # ;VA i iv\ n, * »u, ,| *UH «*.•;> k* v \.u- ;!«*, I ' ian« t*H*. o % i u jvtt.o k *'«• h* .1. | mauao l»U; *!, A! h;; >UMnii ;di * ** tkc ttu« ;* . | WuW |*M£U »U.M.4. | j ! | Aoik - l i'*vi» .. j \