Ka Hoku o Hawaii, Volume XV, Number 8, 21 July 1921 — HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA ME VINICIA KE KAUKAU-ALII ROMA HE MOOLELO NO KA HAKOKO ANA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAAU O KA Emepera Nero Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA ME VINICIA KE KAUKAU-ALII ROMA

HE MOOLELO NO KA HAKOKO ANA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAAU O KA Emepera Nero Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii

mokuna XXXIX. KA HALAWAI lIOU ANA O iNAIP-O-I ka hooki ana f.e o Paulo i ke kaoiailio aua j keia rnau olelo 1 ku« AnakaU Peteroniusa, aole loa he mau oielo pale na aoao o kun Auakala, ao kana wa!e no i kamaiiio aku ai i ka L«na 0 le!o Paulo. ■'Aole loa i kupon.i kela hoo ana bou la'u, oiai, ua kue keia hoomaua hou ' Ke auo o ke • ola »na o ke kanaka Roma." Hoihe mai la oia kona ano makahiamoe, a ano luhj hoi, ao kooa haaiek* iho la tiv> la i ko'u haie, a hoi aku la i k.ahi o ka Kroepe r a Ner f J. Ua ike eoaoli no wau 1 ka hiki ole i kuu Anakala |te pai»" mai i kela tuau olelo ho. bjUu!oaaka Luuaolelo. ae li boi t* wajho roai i Vekah. roau , kumupaie ma kona aoūo, a ua lilo 00 boi ki'la mau olelo pookela a ka Luuaolelo kaulana i tnea hahai pu m4J > kuu uoonoo.'' iloomaha iki ibo l-i o Yiu;eia kani iurt* oleio oo kekahi mainwa, j «Uila, t>utik» mai la oiā ia i. koua umauma, a kamailio maMe iho ia i >eia mau oleio hou, ] "i ka Lunaolelo e kamaiho an^ 1 ka malul:ia ole o ka noho ra.i,re| »ua ilako o ka hoomaua o ka i>oe Koeua, u a hooman io pu ae la wau' i keia wahine Moiwahine hoowale-i w«le. he eiua ana kaiie i hookaa. ■ «iik aku at mai iaia aku, a heohui j ia boi oia me ka £niei>era Nero, ai, keia ia hoi ua hookaawaleia aku ! a . oia mui ka Kmepem aki;. a eia oia ke hoao hou nei nu e hoohihia 4 hou | i kekahi kiuo kanaka. \o!e i mala- , m4 :a kona «o» hanohano wahine. > a.. bc lehulehu wale o na wabine| haiiohano o Koma net i j <*ku i ka iakou mau k.uie, adle nokekahi kumu v ae, aka, mamuli n<>' © ka manao puns lealea wale no. | Maiaio boi o k»iu oiai.i hot>mana a ' kaua e hiluial nei, u» ao ia raj»i ■ kaua e keia hoomana o ke Kristo r| hilinai uei t he niea imt a L* ka uoho aua ?loko o ka : maema< o ka soarc hemotetf_ ana.' Aole loa e hiki ia'u ke h«-iomaikai } aku ia oe e kuu Lugta no.keia p^.. maikai i lo*a i»'n mai loko mai o kej4< hoomana s * ke Krssīo ]>ookt)a, | a na la »»iaio hoj i alako a«u ia*« e j i|te : ka oui t > jx>oket i loa, a pehea 1 nu iu hoi win t m»ka[w *i nnmoa' $iu keia inea jK>akel.} !oa 0 ke o! > ana. Mamuii tn» hoi u ke;a aloha' o'u n oe, ua alako la akn !a U«m W*u j|oko .» ka b.»Uo-' loa l' hoomaik.u- ifi s p ke Kn>t>; a*o e hiUnai aku nei mr kii ; Ki no hoi «ilo'm aku m ; i o oe ir.e ka 'm, a u . oi ak'.' tT <u «■ *kc u me >h- nn>mna ka ike m loko o ka •lii o Ka?-aT.i. n- <■ 'i«« h.-i iuu 'uli i ka h"teav;r k 1 » was wat, a v\& 0 " or - o!rl ■ m.i ar.a r \h V'.i i.» n* a QC« *ku IK> Vek*hi *ab W •• mikn O ka tiofau* tk-, hā-^

uoli loa k a nee ana aku I kckatij w«hi mphameha a nohu V n mt ° e iluko q ke aloha pookela ai hoomaemae ia Uoi ia aloha e ke a tc*a« t hilinai Jike nei." Me ka mau uo oka mo? ana 0 ko Lugia poo ilaua o na poohiwl o itaua i|>y aloha, ua paua ae ia oia me oiaka l.plha ike aloha ' a Viuicia, a pantr aku 1» ojc ka !eo maHe i keia mau olelo. *'Ua pono ia i ko'u manao, a be euanawa uu hoi i haia koke iho oei, oa kamailiu aiai no ho: oe no ka .med'pdi ia Cicile, a ke ninnao uu no boi wau he wahi kupono loa no hoi kela e noho ai kakon, ae iioohala ai paha kuu Kahu Hanat Alusa i kooa tuau la elemakule '' Aoie » pau poino aku ka Lugia mau oleio i ke kamailio ia, ua puiiki koke mai la tjo o Vinicia ia Lugia me k&lieiaoli nui loa. "Ua pouu, ua pouo loa ktla manaooi:, a aia noko kaua wah' e pili kokoke loa ana tio Ika Hcute hooaiaha o K«Dera!a Alusa, a he' aiua boi kela j ia e ka nani tlJ e k<t mkluhia. He oi aku ka waika! o kona ea i ka ta o ke Kulanakan h. le nei o Roma, a h<* oi aku no hoi kon* «ani i na w*bi nani o Italia nei,a aoleloa e nele ka hnla. wai o ka haiiolī me ka niaha ia kakon nialai!.i, Ke huo. maikai nui n<?i no wau no kei» nif4U olelo 3u e kuu T/.jjria aloha. a ua hookomo mai oe iuke o'u i ke ola hou." ! Noho hamau iho la l«ua m> ko. [kahi inanawa, a ua piha hoi ke'a Ime keu i kona mau manao ponoi, ai ka hala ana nae o k fc kahi mau 'minuU" oia uoho h«#suau ana, al-u!.?, I tia katnāi!io ae la oViniciai kekahi |mati elelo. a me he a!a e kamaii'a 'an. oia i kekahi mea okoa afcu, a laole hoi i kana ipo aloha e ■nei kona poo nnhi ma knna kipoo. hiw). **H poina aaa ma la Paredajso na noonoo kauhiaha, Ae aku ana hoi na manao piUoihoi. E hei? holoholo ae ana kaua malalo iho o ka malnm;»lti o na kumuluau "li\.i f āe'ho»: H ku anakaua ike 'a!a »ī■ Ptiuhc.i o na pua OPUU o kft o!,vt, ae maii-«I iho atu knu | tnalalo o ka malunis!n oU m»n; kumuTa.iu ti!iulf, ae h»iihafi maij ana ka malu me ke nloha < ia!o iloko oko kaua ola ana- K bvi!ī aku atia ko k.n>a a!o a nanu t ka kahelahela mui ake kai akea iniu^. oko kaua mau niaka, ae nana : nku an.i hoi i ka ka !«ni 'akea* hekau i:* e ka wai hooHiu u'iuli o ka maln, ae pii p" aku atia ko J kau:i mau tuanao hoonuikai j ke | Aku.i n.ma i han* na meA'apau* -li ' hoouani hoi i k<!a ui-<u eneu ka-' ma!jao īne Kona aīoh.i, £ noho au'a kana i!<>ko n ke «l*>h.i oiain, ai hoopomaikui ia aiai e ke Kr>to a kaual e h»stnai like nei, Auhv;\ ka tihj 1 «m aku i kei*,'? j 1 ka pau aiuokeīa niau oletu&; Vinicia, u» noho ' hou iho 1:» ilokooka maluhi», ae n*ns ak u «tta lana ia aiu» e hoe* niai \ua, »i' kipapa ko !«i:a *Uh*>!c <. k.i taa-, na«>laiu pookeU, aj bookahti.t i«, N" ;a manaohna i!utu o ke Kristc a laiu e hi!inaiīikc #na. Vi ham&u, pn ni hoi n;» a>ea apau, a tuc ticj a!a ua kctno pu nia; l.ik u i'oko •>! ki hauXt o tm \; o » j-i« nti»»\va, \ kamailio ma'i- .\e >1 u V>nici- i keM m.\u . naiau. "E kun Ma w la'n <> i<e aku i Hiu K ; ; ; ,\u, wahine Pomoponb" 4 *Ar e knn iikm *»!.? lf i jtku kAu.< U Sn.i v maa mai s*o '•» kau? ms kv hom< t Csc.U\ oU' sa e hek- uk»' uo h«s k**'.ī r ik-- 1 »if ! v,t *t * hot w- i m >kem.4<o ,» !.* pq kiua k . l.UHAO'elp P.\V , iui II kx«s ke »w - tv» I k.-k \ !. 1 h" i* he> .* r v .. k.. t.«r»*Hcio P-m:'' 1 •*<" kaui u:a ko katt» bv n\-, V v kt I.v he:

ka !oaa ana o na aiiiā hou i na koa * hoouoa a .a aku a no hoi eku knfti aku'al kakou I wahi hooūilu hou no na poe Kristiano ehoomnau ia ana. * 4 [ Ia manawa o i hoao a!?Ti ai e ialau'i kekahi !lma o k*ua fpo Virticis, a me k» mauao e honi maumau tbo ia līma o 'Vfnfcia, a mamiia nae 0 ka hooko ia ant ot.i m&nao o ka L*de oji>f6. ua k4maTt|o koke ihola no o ViHieīa i keia man olelo i Uana ipo alo!ha. *'Aōfe loa i kupoio ia tiana nau e knu l.njjia. Owaū $T mea ku pono !oa e* hoohanoimno aku oe, ae h«awi mai oe i k : ou īima jā*u e kuu aloha.M« i l mau oMo ■ na alan koke mai ho 1 Vinioii i na ! ima o I„ugia, » h ij>at milie ?e Ja a 'honi lioō&iaumnu iho la. a ia mp. nawa hookahi no !>.oi i kamailio aku ai o Lngia me ka Wo malie loa i keia man mamala ol» !■> pokMe,'' aka he hohonu nae'ka manao iloko oia oleio **Ke aloha oiaio aku nei ivau ia oe e Vinici.i, a'he aloha hoi haawi ia āku nie ka oiaio loa. TJa honi iho 1a 0 Vintcia i ka }ima aiai mapo'ae o kana ipo, a 'ia manawa pu no h ,i 'i uoho hamau loa iho ai taua. a me he a!a e loh e aku ana kekahi i ka pan i Hli hatio!t ana o ko laua man puuwai. Ae f he e!ua mau puuwMi i awaiaulu ia e>e nloha oiaio. He elna tnau ola opio i hoopaa ia e Ikeātch a onipaa. l)a maluhia maoli n.> na mea apau, a koe wale no ki ow t - 0 kekahi wahi kahawai e kokeke mai ana \ kihi a Jana e ku I.a. Hoko nacr oin miluh'ia o kefa :>no ahiahi f a ia hoi ua hoopuivv'a Hua I ka !nhp ana aku i kri leo uw - 0 ;,i liona polo'i, a me he ala ua hoea ae kela !eo uwo malalo ponoi ae 0 kahi a laua e ku nna. U_» ano hn*. lu!u ae 1a ke kino o a i.t manawa hookahi no i ku muloeloe ae ai o Vinipia lluna, a mk ka puili hon ana mai ia Lugta i!oko <> fcor;a mau lima. ;t kama lio pu at* 1a i keia mau iolelo. **Ke nwo mai nei na liona i huopao ia iloko o kahi hoōpaa o ka H*te Keaka." 15a kn malie iho 1a laua ae hoo. iohe ana hoi i ke !eo uwo weliwe'i o na liona i hoopololi ia. ae uwo' &na hoi kekahi o kekahi. a ht ku ' k* wel wt?}i maoli m> k.v io'ie ana ,iku i ke-ta mau !eo uwo. Ma ki» Knlanakauhnle oR> m» ( ua oielo ia ua hoea aku i ke iaus.;m Hona i hoōpaa ia ma kf!a luau wahi hoikeike, aO4 U!o hoi keia ta;ui tiona f mea hooleale» i na Alii o Roma, ae ho->hakaka h ,tni h<i t manawi me h* h-iīoho'.oua ikaika e *v Ta h.ik«itk.t me m Kle pani'Ahiu i paa m»i i kn hopn ui kekaht mauawa uo hoi ua hoo. hakaka ia nv nii tiga pmikoko t hoopaa pa ta, A1 kekahi mau »\Va no hoi uj u kvkatii o keia mau holoiuloua ahiu me ke Ha»aku, «1 tu*kauk<Ai hoi e uioli.it U iku kc t <i UU4 lK>'>vii._WlH .vh:u. T ka ha!« an.* K he oko hoo*ohe to» ' kvi.i uiao te»> «wo f t> na hf«lohe!!o|ta h. na hibiu. ua at><v 6aalu!n 'hou ae M ke kino o Lngia, aol- nio kona a«ija tao, «fca. me Ue ala ua uiaalo «e i« toe hihio «kak«j imua 0 kotu «40, au« ik« «ku U ,tu 1 k«kaht o iu M I)smluu«U. ' uut 4UU hy<<k*h. 4 t Wtuv 14 Hua e ka \ui\- «« tia tion* hihm. 1k« btK*fu«o. }*nxi «na u i|keu mak*u 0 !<.>!>* «. kn pu »kv n* pn!ik v WMt la o)a me k» ik«iika u L"£ta iloko o kona 01. n !i«D». a kanaAiik' IUO Usn ka tto piiio» t o>e. ' M*» ui<*|*u w u i» 40'e e hk'ok k<k. u t»tv.«.n.< ?a iw, .< he h/nk*. (he fceU «<ro a"4 ona i'.i'ni tfhu\hu. ua i*o*>i»unt 1% Hak e JO;m*k«*kat 1 kcta «h>st.i. 4 v;* p,iUa ks. kuiUii e IOiK u <ji s tti«. tt*> UWv# O • *'* \t v -i tUAU o\*' n* t;v: «u U ljvu* t l. h a L: ka mea v r., Aa.e 1 pap