Ka Hoku o Hawaii, Volume XV, Number 11, 11 August 1921 — HE MOOLELO KAAO NO Kekuhaupio KE KOA KAULANA O KE AU O Kamehameha Ka Nui [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO Kekuhaupio KE KOA KAULANA O KE AU O Kamehameha Ka Nui

(Kakaa ia uo ka !potnalkai o k•) ka Hoieu helohehi) He mea pono pih.% ia kakou e waihoiki iho i ka oiea pili i kela* iteJO£»#kaukau ana o ke aJo «lii o ! Kiwalao e hoihoi i ke kino make o iIM» Alii Aioioku Kakmiopuu i ka iHale*«uKeawe m» Honaunau. ae hoohuii ae hoi knkt»u i ke illo ana no ke Alii K«m t bameha :me koua Koa Kaulaoa Kekuhau. [plo. 1 ka hoea ana no o ke Alii Ka [OHKhamehi i o ka»a hau n moa no tniU!o no hoi o ke »l.k®] a aaua Ku.nuao kaun Kekuhaopio ame ke Alii Kieki». Ke*weaheulu, ou uo k« kukulu a na 0 eha halau (h Je L ihi) a h* wah ho» e b->o)ulu ai i k »ua p >e kanakt4 hoakoakoa ai paha ia lakeu no oa ao ana J ka ulhana .kau»t, a u* kokulu U kei* m*u *'baUu.ha!e M tnvkahi i kapa ia o "Aioakea", ®e kok< ke ioa «la no hoi i kahi e.'k.u rtei ke *'Ki«i Ho"mana 0 oua Nai Aupum kaulaua nei o ka 1 J»a*ipika." Ia mamwa ho >kahi u , I an«t e kukulu nei i kela m«u haiau[halet ua 'aoouoaka »ku la ne kona ! lawelawe pu ana i k* ''Oihana Ma!d*ai, *i ki Oihana Lawau pu no oiai, u« b(tomanpopo kone iho U oo oia. u ka mea no e laka oiai «i kekauak* nui me ke kauaka «fei, oia u i ka iako o ka umeke j ka aī,ao ka plha no hoi o ka '*ipukai" i ka ia, aa puipui ai hoi oloko uo fce »o ana aku i ka oihana k«ua uia au kahito o ka aina, Ua ku. kahi koke ae la no o Kanjeh«mcha ai ao pu »a «ku hoi e jkekuh«opi u i »* puaii koa i kaulana uiahope mai oiahoi ka paaii koa ame ka poali koa Huelo-ku' 1 a ua lUq hoio Kekuhaup'.o me kona ui»u iuakuakaoe i mea kokua pu i ke ao an» i keia mau paali koa O na kaoaka opio o ke g|o «> ke AUi Kam«feaii«ha. I kela mauawa e uoho kaoikau aaa ke Alo AUi o Kiwaiao aia keia hooaiaa*uk*w uja k*

bilii mn* oo boio k* Qi* »a* u k« AH» Aimoke m«bupe iho o k«i haakle «os »k« o KAmulii. meha i ke *lo t» A ua aio au i* mi»« m&kafetkī i īuaua*a , |tK».4aafc*uk«u no kti* A'n cjiio # a* hik: *K) 1» k«u* ,? k» . [me« b<labtlu ke ibv 1 |te>» oi»io *no am. '' 1 ka koft* Ho*to*n»u * ohumu , ikvkm id*u »hi i»4ik»iiiuo o fca *aao Hikui» o k*i* u U««r*ii ;* »* ou fc«t* Aiii q k« H*»« k« h«v«%kti«k«u «U uv i*u i im, *r h«n* «a* hoi i u* u»a* «j !•%«> *i k«m» UH, ** hu«mai.iu-i fc*tt *»*«.» fcM m* * *\.vu *uJ %e p*l* *kn i n* ktaic.p v | «*i * koa* o>*w Uc a««*j o*«tt*e m*t\\ 0y k«i* t kxifi a, M K.o«i. tuo*« *«• ne *ku *&* |«h» k*9« « I» «at a Q tBu ( fce»« *£* «ku v k««* UKHmUw ** w*nv*i a k?i* y*»« * U Aii,| *i »i?ka; M t*J 6*&a * k*ft* iv«Hiu*j k* W 4 # * %«**%!«*« a k<*a* *h^ ii* *h*W *» Hv|t» v k* a t , «• |i*i k«*i*i»* c M4ffc «•*» «* s ei'c 1 **%_» v . *SlAO ? l i:A s < S *A 1 k«*l* *»* k.-n* M*k SltOi% % n * i;. ; K*l««!i % -,\.:.\ A\ ''l . ! hci4 kv **Vtl l*, s w U *i, J /-

i i'-i,- :' - _ l ~-r^ mjau)& i kt- kanaka u«. m« k e ka- f aikk.ii ikl.' ! H* mea oiaio ua jat J haua mflia.a; a keii Alii opi • Kaoaehaqi£fcu i a*,ea aloha uuī 'a e_| koua poe «anaka. a uh houpii- 1 ak a j ,1* i ke maw 4 -; ena o« a J»« % k ona ®U U k*n»k4 T il<>k . okela m.iu |<U i!; k u a ut\,i ! ]aoifev" mt».. Uae ,n(?i/ #Uq*ylt uo h.»j o | noaa hoolilu aua i kekalji HWu txia-, aawii uua i u}auai»«, l«wetame • J' a hana kiau »-* pouo i»i ka .uoho hu *. ua l;io hui U i uiiA hu'ji.iko ujai ik& aoho ana o koa a po«. a aple hoi oi i e ao aku aua i ka oinana k«ua kah>ko o, ka aiiia j u* opu '■ ioii # aka, u» *ouio ke ao. aua i »īa poe kya oua # tiaj f ua piha ka opu i kd ai a iakou no [ haoalikeai, a ua piha hoi ka ipuk* i ka ia uo a, l«k iu i nele pu ai i ka lawain. Ile ujea pono maoli uo ma keia wahi o ke kukou Moo]«ioe. hoomaupopo ioa ka poe e ika aei i "HoopuiHpuU hou i ko kAkou uoho laaui aua ai uo kaaou iiOho i»ko aua hu l u keia aiua maikai a k.u katou Kupuua i ehH ai ka iii ihe kuui. eki." Aoie i kuhit-ai w*le aku o, Kamehatncoa poe kauaka waie eo * Uwel«we mai keia mau uaua, aka, ua kum u pu ; ; u oia ujaiaiu o kfci* mau Luua, ai kakuo , ma.kai u aku no h u e kauA Ku | uiUio kaua Kekuhaupiu, «o k*j a malkai no o j .1 kfia ... .u U ) luaikai aaa, oia uu ka uiea i "Ku ai J k% mowu uiaia hopeami." M* ka hoike a keia Bukc Mooieio Hawaii a J. i'ogue i kakau ai» uu hut%e ou i ke kuuiu uut o ktia makeiuake kaua, o ua >11» o iiaw ft u Uikiua u Kameha. meua, mama'i ka o ko l*ko»» Wuko Koa«> cuv:a io o kekahi *u®u i »o I», aa A „ oaa £&«•» o«iio ~»a no n 4 e o kaia hoouiu kaua o keia mau Alu u Hhuīo, uj*muii ū.) u u kj ia&ou huw*tiuw* u KacneUameb&, a ua hooiueuu mua ioa ia Qo £.«ia <e*-ae e kela oj»u AL» o ka Aoa y Hikin» o &|:ia Alokupuui ī ka ma. u*wa oo i hanau tuua ai u Ka.iueUaujcha, » ho»sa hju t« huī la. ai*. nao hu wa pu w» o keU aia u ajii o kel.i m»uawa i ,- c 4i fc A iaQ«k.Ua u ka hoao ni aaa o KiwaUo Ka\ lai keia Uet*u« aJ h u pu •i o K>w«laio i ka puaa. ao Kame. j haoiVfta hoi i k« kauaka ; • Uui pu hoi me ka a»4 fc j K«i»,iHo4«.u.a'. i ke akua Ku-jK*i,iJ monu ta K*mehaujtha, a uiu Io«! k«U ]iii a a| *«i» iu*« aiii o ka ?04u , i *■* hoom«Qj.Mpo aa* o ūa| AUt o ka *o«o Kjia-h#M4 u i M«tupum i k« auo WiUe* u ] ««*« m* u «it» v ka tc4v Hikiua, u* | h««i«ie « aku » ufe w ; «J u «iu 0 K'w*i»u uia Kau, au« h v s e ,*i*J ** no i «o 1*ko« *»tu Ka,*u* * u* liooei«kaukau iho ;* 4 « iho « ku mahope o Kaauh-iaū&A »! «M u« t« u«te *ittt \ ka awa»»« « «oie u*t » j«»a am«i. 'u* *«; U**, a»«u»o ko« «ku « fct«* «,*u «i īv! *v u &o«\<>h«ua u «. *f*i* «o I I,* CBa»*WM i p mk?* *.te *i h.c tj-' «•OHO Kiw*i«f i« i «e vke a>tu «ii« nu it*o« oi-a &«;« am* iho i k«ai* «u* mmmm k««* ma «* a Ki«4^ |* o*e »o hoi i* Ka^chan««4a { »*»«*« i** *ua aktt 11»«^ !*«•» Ho®b«tt«.. *»« l t %«4u« W-*j »* Motw> v <t*. j 1 Mmmm I*l īha ok* m«o *U m\ ?«* »)s«l4h« īk* Aiw kk«i II«.| ; akw i« v Ke-eaamalLu, j ,<****it* * t« *4o «in 0 K-#**«,*, «] i«Mt ī«« »3*K» m* Uouo*fa*, «*■**.» i «%** »««««* V I«k4 m liuo» «e j|«.i Ī * i"«■i. *&.«. »s- a* «ait)j i kv:4 Alu MĪ U ««* iwki t «i* aUĪ « ■

,ktt man,.w« ; mua u •-■ i<* bo, itLi* oit 4 u i iluilte «Uii i» ae »ti f »•>; u . u ka e/eA waukw j .Ua.o}elu id n f ). ; ka u><<DttW& e U « m«*s; w K A uujg e u.u a kt k*uuba i& v * *oy*~ Ui.iU uwi : k.< " , U4U.-M-JfetK**ve" j . . a h$ kauuha ' iu.uo uU uo ua u&a ui»u* y u **i« Kietie ; 0 JJ ! *°».|k<* lUfcUl«> * u» alit o iCofta ( ,tg ka o* jym 0 koiu manau uiiiuu, * ia Q0 1* iluna y tc Aiii &*mefeai£<:h* •i ipaoiuli w a<AO AUpUi*i M ua oia he h-oa fc u bu ®k ke ku kaua u . Kameh a u)«:ha ae U 4U -* *.* u kekahi hew,- kuike k 4 ua, 4 fao 0 - nJi.upojvj iho 1» «o 0i« o ka boa y afja e k<iiU»ku ot«i i ea ujaa u u«. Kona t h« kumu uu j« y m ai «Jkek«.l;i ki*u« me ko Koa« mau ai»i a k*LO d u u u)ai paba « KaC3eh*incua. iiojtu ui« kaua aua, 3 ike q y «a aa e mc4 1 ku houku u alJ «i u?a oiauao uooUla uju* o keu 4111 icitki« o HUo, L**;kuaala «e ia o &saweoutubiii .1 ka hoi&oi iua j w i v uiupuu i k« iiaie.o-Keawe aja Honiiuaau» «u A hooomkauk*u kone ia ihe U uo k* hoihei aua i ke kiuu uke A.ii au*„ , gtill waill t oleio u ae i«, Ok» mett kupamaha no u« v uia a«i« Uoiuoi ja »os> oia uo ku |>u ua iieia hu«Jtai 000. kwa uoAua, aa ku» lehukLu 0 u* Pu« AiU ud o iii.iua, au* huiuj pj 14 i<u ia at> hi»i j.a t,oa o ke aiu aui oK*u,a ua kauoha u aa Wa3 +eUu.it:Uu c uoumakauiau bo keU Uuawi boiijui 0 fec g SU . Aimoku KaUaio^uu H.a ua.Aiu 1 koiiie pu m* fc tVa buaa«i ; huoiew*- mu*u<i a k& {&ua eu 01« keia h.ua*ju fc*,i t k« aiū iuake, aia uo 0 Ke*w«iua«biii k« Keiki a «* A|4 , K aUmatt} . K«kaui»kc.ikaweki»;. on-I*m. .u 4 ( W j te|k| A , a «o iioi « Kaiaaiopau, ot* iioi a uuln, «m e kuu* Ho*_ h*u«u Keoi*a.|»«e*ie. „ m e k " a Asi»uku Kiw^*av ( *ua u k a »i pu uo iiUi k.a 4C««ua-Kiiaaiiuaia «4 kn*K iaU a uo a « iīui h luaa 0 iuUttj (w) *iuc k« i*a« aatkaui.a* e t l «k?s vV j*iU«r.UiatNiuo (wi. O k«i* ituit Kti*; A.»i ol» uv «a k«i.u JM & O. * Kaianio. puu oj|i K*neikapoici (h) » ua u&*li pu aku 4* u, hjL o X»IK. koa u li*uj-ikt} X , am* «'Laia■« l'uo* * k-;k«,i» Aāi okoa. iiio i> koua « «* kosau pu «o aei ui« k«ia huakai Ih>.Wh 4 |4iii o ke K*buiī»£)ai «3 kL*-* mftU*ui«iu U««ftbcw«, >U 4l * «a k« kaikuahiuv ut*.t o tcia U«*ah«*« *ui w i4« w at»r M « 4 J Kat.Uo« ( «Ui %t w ka«imU«U>c4j> > ka tu«Mt(V4 t ai «a iHiko&oi* 0«a «ihia» A.a a Ka*au.«l |i- uu lu * ««Aou o ka *ia« j 4 ll«*w *i ae 4U«UCj« u^ a jAni *i uf»i -* fcv>i aa rl | PaA-iU! : k« .U k «4* # |a« p«* »»*&* fe*Ji M -*«&Qt &> t • *«* «Baixck | M* Mawii fe»*«*« jfeH i%* aoaaa. aa 60v«,*U a ( * aK<4! |Juum ; *« «\«* «lu « 41*4 1 1 4« * '*Si vi ! »kv A«<% 4**kc. ! **'♦ •****« 4« kt k«i m |W *att. * •* i«*«i»fc4 * |«* •* u »* «**4*a*ii*«* * «» f , * ka^-4 ik« i« ae ****+.. | »*** ii f»«* <»«*< a«Nr ** I % „ %t | •«'«"! * a* a *j a* - *-«k* ;««- •> 4.*--i««« - , t v | S ; _ ___,