Ka Hoku o Hawaii, Volume XV, Number 14, 1 September 1921 — HE MOOLELO KAULANA NO WALADONI KE KAEAEA HANU MEHEU POHIHIHI AME Isame Hope KA UI NOHEA KAILI PUUWAI (Unuhiia e Hoolale Kauakanilehua) [ARTICLE]

HE MOOLELO KAULANA NO WALADONI KE KAEAEA HANU MEHEU POHIHIHI AME Isame Hope KA UI NOHEA KAILI PUUWAI (Unuhiia e Hoolale Kauakanilehua)

Mok' S \ 111 r\ Xk i 1 A iioōl'\M V'Oii\'o '■\ , > K' .<* stiu» r !!t' : E } (-*!■. nn i*) '!„u ht ,i i a ; a .{U J ,h ~»>vt?Jt' A I*' ' P'U'.i! Ui > ■• •.« -a.i u>.ikutik*: v i 1 . j : t }t ■ !n«i h» koria k •& i nt' >*ni' i w ?uiia .ih» nu) Ks-.s* Malhw h fc<s}u rr. ik. <*:.i .s» 'iai-.ii ?; s. ku'i; «aikum.i; tr><e i 'i !•« H n-n* Walii'! -lii, .t n.i 4'«t , . . ,'i • iillkli. .1 k" N l :i .4k.lflK.tlit 5 !• .1 > . '-..i ! «ii %t . l..u;s «n k;i 11 k U ila i; , ;.t wn:ri«» sfn> • * «kOi.it jnat .t i -i, ;!'<• i£<'iin «ua •.. ,»,-,.t •Ki !a • !; -t'.» »t»i .iiiik, •• 'n». -v N -'ii.i • »k • <-i l'- ii-h.lU'l- !t» i 'i" ; < si', >f,.- k-i'« v l 4 f ■ #:»••*« ;!a;iiH;.i!"i ■ a|»«y I»>». :i>.i».:,«n <n .a, » J.i }■!■. }■': JfH» k--i; HAi AiU ka WHiWiU •:: -Kit Hak'i W'Hf,;. I I A-.» A >}. ,I- J>l. yi , :m i.a i:',!» . ,iK t .«.ai ,H *'• <>• kt".» i irft- u t; «ai-iw i« l» }) n-,. J»_\ * i-.i.Ui.nu « y>(i iw ««.'an«f l'ii,J«ri{ ■« i ■ iuhhm- »;><*'> >•» nankniii y-4iK»»•»•. k"i>* ;• fv -v<: ,uj. ■' IH'.illH *' |U ilt" i * <* ,« ,V'»l4 >» » !»■»»«• ,iku : ,i „1 I • l'iiiM B ft.< M ':i Ui.-K 1 ,! V- H'lilli#.. • •»" I *, • A.i 'iii ,-iua ',ri ;i.K 'ft J*,. A » Ila !)<> 1 n' k i jt« »<j;. uv -• a ■« IVUī;r; ;•<<;.*<' .!£.! : \ t - j.U ««4 <■ K' i> < j a i :*).L R f ,»<a J,■ f^, i* i.'.i* ,;,u iii •;.»•. lUilM.i M-h. ,i!»i I'!)'» ta ii K,I i.t-i . -īuak.i kft i * »•. I.: u ]•»!.»■ ;» UA k:i J-.<.1 \t ~ t- k i-iakii :... 1 t- ii .-1-n.ai, '.'..m i <v,"n «', \ tjiA- *• huaa- Mk!t l*'i» a ».nilt«' tiui iioo «. ■ k.'# i...irt• «i.ilu ii?i4 •> k> 1 i . IhiK'ina» nj«' k<».i muknulmie, ua mu"Va t..(utua :ki»-.kie li«h* )»;&> u'iiK it «• :i« K' !•* «SA i iiH }><>n)HikiVj • • »|»HU «i.k»*-.- <»••* olmiia. i kt-,H ,»,i i i .»,» iii<u h: k- ia l"ii > j k ■:,>* j)>» m o He!» :j.j !tH. K'U.. Hiiik'.M *K!i, ;-t iift tU%Vf l ki-iīMi,: *aii.tka li' % »ukHtu |»fli» <■> halia,. tia t>»H ii« k<»k' ■ >t a Auaiie:,.. i:»»s kt" ,uif»,. 0 k'itiit ulii k;:ī" a i-. Ki wiil»' i . lll.tn .11 .1 ' i in-i r : ui : ■<','.)ki p.m iii la atl i:iii . ~<% " kh .nak',- ,tii» aK". > ka' i «a-iiiiii-i€ Ji»n luii hi, a»>l»' au f ■ ik<" ht»>.i i Jki»m tnmi..tnak» * hiki.i k. 'u iiuouki»4u <ktia tua kt*iH »<< l a uU> na *ama> ut *u «« kn ia a<- i Uh-a .>*i#i«'u iiiHinuh' «■ K"'u uiaan*aawa 1 &<* Ai.>h» •> Kit u v»alujjc. t'j aku vt.it: : k-.'u K.akd» i ka Haku Wulii.i, a m<'tlat!»'MUM « fi>,ea ! ki-ia la, ua :.a!o- --»\;»}«» *»i t»Ki k«t ik< «ua a ko'u iua i :.-.rtj.«|i.v i kv.»*M ioat, iwklu-U'u* uia c.- U t,.t ■ k • •. 'i hI -iiii :jvlA,liO.'hi" au »' keia ruau kuahiwi i Ti'»Ui«< U»» U •<> tl«H>uau« »t , ke o ka'u u«hirif anw kau kaik*tu»bine iiiuUa ok j j«'u. H< w tu«n inukiUiik: k hill< T.n i hala «« aej, ii« jka«ttu uiai 1« m Ht<lfiia t h mai ana <»ia tnv k»ua kaue ii'- JVk. k.tn< iu»t. a «• m>i mti *na i k>-.*u oluola p t«inoliH' huikal» a;lro Saia, F hoikv f.»u m»i tua i ko lan» piliki» i k<> Ula olt, » «,k»na haua c i«w>»iant' in i . Uiv:a v lc>*a ai ko laua <<ia <ii» ti<» ka iiiiuiuhuuiu ftna, Ade «u i pane aku mu « hiki i ki ia S4 a kau» «'tiui p': u> j *; .K») . w»'l* «i . *i*»i« Ī'. : •;«" Ai k-..' W '■ i ii' 1 '•»«(«', «kr, Ji»t« kn !,ttk» :■ ,1..» iO'H Hi.H• i 4 <t k»' kit!H,k.i li-'-ii » a . +HU+H h «. »» » a ua fit:iu»kuit< »la ; «iamaiīi- .fi,\ v ,« .>' i | j*,. ih'u <;» iaua i J*e- • k•• • k«' a **, aka, ?u» k-j k»u» ' ;> » af<4 « »«■ ta ja, ua !■ x.>t»»Ua ,*,a < lua »a »uas kt 'u ii «»isv'o t ka hk« !o» o kou li»; t U-Mn'iuna tii»- ka"f. iu«iv Oiva *1 >i.H ■ a[. *>a !*"a Kt Kuuxl k i■ i* k'- { ' .iiia . ki.; :r.ti v i. \■ • & )uaa a , k» ike, li>" *k»{n k* |< :l*»i«*il» u ka <a,.t. \.t W»i«.li ■;a ?i», \ kua U. « ,•«•»•5 fc>.;; ku}iUftkkirtf ;«.>». U kt.t *. + -<tia ka tt >« kau- . k . a k 5 ,ii« « , *,t na, Js a ' ■ k•; a ~,• |»• ;i'"d iiti ««u , *v * ia k* < a ar»« •- K»*l» r. a « ,* . .4 -U « Ul«»i>. )« *»>. u.«» k .i «■ . . .i». :■ « , » •■ k< jt «• . akn » ,:a •'U ♦ .ists asa :* !■! .« ,>.ft « a t k na ,* • t < >.« ,»» <. «. t •ka .**. -« <• ?* %.* .: \ 1 t ma ' • ■ 1 » ' a , « .1 W*,« ; ;;; } f « f >"! « '■* » : il.t»tt* <m- O k « • ,s , t*.»i»a. *;>a i «.4 tiai . Wv ?i » » ma.a' «■ • • . ; ,t » « * j#v* ... llil il lil» .*»!,• * *i i .ik .a fe t. :a « >-r» lt-'t - *-'■ • «i- n * ' i ■»•*- a* ,» »* m l * »* t •' - '~- < 4- . i- - * &-,»! It» »•»•** ~ » W,

I .»• ..i.i l»v m : »\i ;-,rt Koiid« »:«• Uk"'jl kiii ' tn« u ii :t- k.t m>A 4ylt *'• . t"iSiS, «*rj • i lak'* l . •< ? i:ki ' k»M« f» ak- -a > līīīī 1*« i t .-j S ,U-\. a ! vholit », • n <i /k>ft"t w k >*« ««a i' k* >; !j, • kt* . «»*," ■■ ,iUii k'i f U k.lik.l- -; Hiahili. ■ \ ' | i a »j«t 0..U, iā «t> U>* M'" »>»" .* !i,a k«'1« "tAti 'ihiU»! \\.i..a ;«w »1.» ī,t*ti* i ki' < k '-. īī- *•! ii» T!'.l -'-1 t1: fl 'Tllw, * <"> Kai'-;# «u v ilt*-' iiia kfkai4 »• t.t Knk."... k •? ik'- lou • !,A Mi.M n Mpfctit» in-i i |»**U-K- īa no ka i^u MAU-uK <t «āk»wftU ! m* s*.a iha n*.> l'»a k» Usk.it WRfi],n vsa nni.k'» i\u tiVs fc<-kaht fi i>ufītitjt »;« &.■ <.■!.! u;f ka h->"k<.>h'uk«'t',!! uji« l»on'n keiu 'niau apaa

lk>W\) kvSu w* i.mlK' 1\ .■>!» ! kfe kahi ; la mai li<.»?»» » a h»»»i inai lā m nu- k« pm< hi Ai ana nim. Ki* nwU 'ko n.-i 0 kaa Iwo ihn» fc'" kiil' «u •» k*"ii «ini H •• ni«tri4 i ko» t*rt.a t ' i* «■• ka w»t mai lU*»liy-w« keiui PHI.A;' 1 »!» ky ti*«w <I«'J rtU -«■ i N kei:* Uiaii >iiM. * t \ihi imiih i Nmk" i.'ii in/n tuus aku, .- <«- kh llaku W*la<lfHii f > »*!. ,v>- k* r ia ,«.* U kft o ko't 1 k« ho< ri hii« u n» sla katn:iiJi>. mj.«/ na nana uai« < j,i u..iluna *' Waia"'i»>ni oj»io, a Imlii itA |hm>< i»Mi t>iai U At'a. ~f tkt* ln'* ;:a h<«»| , ai!a"ii»o I<m ;t , ki'u iiouk!» k. ih man iiu-a ap:tu

ie, v keia ;»an im'* : *pau a'h i iho uci tu4i ia <»«' mai, im hiki v>S«- ia'u k<- uif«, aks, liuk" < wa ke iki- m-i HU> na 1% ait tua t><-ia < kKiiua \uu ihi aii». I'ehea la ua \nki anH h-i ' Hw» t«lUa »« ' A>>l- n>a *'nun vt<>b> a kt kauaka ««ioiuakuk' i hooho a»- hī. uu' k« -n«:K»iiiHii aua.- l'a j»a-a kna ii(«jiiiki U'Hia Aiaili auii' v hiki ana » k< u |niuwai ke ii'uuiiiaiHi iiu> i k«>u iimuia-mHiuna <>!»»*" waii. a Waia.loai. A«U- Kia'- Aul* l«ja « <uki i k"';: «titA' wa.ii i\ aa H«'mak.ilf (»1;» : >ti . ! ii* ia «a t kuu irio >pima uu Uiak''.

!H4Kt 4U « IHWf -ikl! };l<" .f> ka i.'i' lll.'i. Ks»rkiu aua i n« kev'j*'• kei* 'ka*t l'i |iu*.., no|«iia v iu'K' k*kt\. t> *>> V\ aia<u-i,i iw iA i ku *o ai ;i iiniiiīi Mi&un}*- <> kt* • kiUiuka vlv£tii\kntv. L : a la ie ak)S |hhi }jfi a kom.i tuu kckahj tto*mik i, k»-*-īii* nain ji.,- kt'ia i ki«T>-tunoiii u |K«U<«ku'UMkamiiv, J keia w* ī huli IUĀi :ii na >-lrtu*kulf alu a j»»iir uiiwa oiii nei; <» kt-»d h«» kwua W-luln'H liik*keia tio*r:. a k«' ike mi« <jv i n« ieiiuii iiu * waiho mai ia -uia kH 11 ku(» kv^u», :t-'» kuuoa «ku• lu, v WaiaMai k>ua kwi)r« aku t>a komo huu aku U la.'u iu-i h'< k« kfctii ko<tia in<u aku, •* >iv r«mi ittn kvtaiuv kv x:. aiiw <> k«>kHhj m<>>' laau i>vat liak'Aiiu, »<> koni» maii i»va tyoon*lsi hv ku maoh i ka nain t» a*wa &\ ka tittika. MaaiKi i Uull tn«U «j ua <'iviuakuu- kia o j»«i.€ īai» ji. ;. Q-*f» kv»n mmi >■ u«w ai i:-kv>* j»>, a mai tiaok«-' i K,v at>-> .0 n.i- kauwA v ru*»a umt huu tu»ua vm. l a tawv iivk'aku ii» ;ia ( ieiiiakulo ala i»a iH'i ma ua waia aj>au o un kakeia »1., a hv ku wak' n«» i ka nam ua mea ajmu. a (u' iH«ikah! £ua uiva <■ hH(ih*o nei a*>le oua jke i keka.ii ktno kanaka i k» inaaio. \o k u ia haoiiau U(<kv>ona ua umau uku irf t>ia i koua kuj>ut>#kanv. Aia inOa na kaima o kt:>a kakeia ii« - auHiao.' Aml»* ioa m t ikī* i ko i*kou auo m>t ko ianou wahl i uoho at, a koe v, aie uo » ioaa aku kekain kauohi. la I.»kuu mai la u aku, Waiu i k| vii>m*kuk-. Ai*i(* ua noopaiiaohao K>a mai w la u, watu a VV«ia<iout. ivia k> tn>, aka, v liooiuauai* la**K»<ia ti<H |»aiiH<viwo ktn* ma) kuioi, mai, **lu a na viviuakuk' «1* i j>au i t%ou ntat *i. , i Ka <mu «ita o k* laila iwi lOukiKka'; *h* 'ia u i niw! ia i*ua iivi uo k» ruuii aiu», ,i. w ;k>j »na ku iua'm - u><-aa 4 lUHU o kv j>ak*r.k*n, *-}iv !:ax he Lv.x:. kaiu E.uiaka maiaila K a ai>. ii.ai 1«. ka imi* •> ;? Ci<-ili*kui», •1» saiH tivi • uo?.u i iai ', a !i'«<ui*ka k-„ laua t»vl *i *!>a i u* ui«* *l iik.v ol«i 4 bvK>tn*ltaiik«u iM. ia «a : jmic i.- u u>ai *i Uii vivumkulv ula t>i*> iivi, M* kvia luaian'aia *na !>v atia:ua ito hhu, * ua.it* v m*v|Kt|»*- ni s i..'ij j.s>t Jt*uaK« ieon *u.>, * ui« 1* «ku 9 hi<* *n* ♦.# i iwp* nui :a Uk<<u li hiki *tta «m t i*'u kv tkv i k« Ji»kt u Sii*u iiHviivK isa B *&iii a W»Utlom, Aittt> uvia ■ w*hi * kft vivu.ukal>' N<< k«»»i;a ts- 5 r «ahl * W*j*d ,|u. ih> !<.«** iiuiia puiiihihi iā. «*Ui liui'. % ka vh tiiak«U\ ll<f m» a Mi*K> <: ka Ui<* h\ i:t!,iiu u koi* ui«»olrt >. u,* jk> ua hot.<toi* t*u *i*tii* .a t.» w >'•.: •• u* k*kti« aauiali* ■ «I>. & m h».- j.u k* < t - n»v kt *<' l * ia""o XV*J*<lt) ,i uie kvk%,'. i>a* . -«• i.a.a mv. *iitv isc *'a tat* i k:. i *ku tt .w.&MU kU \l* tik19* 'i. ti.. i-ln:'. . ua Kvtki*lu •' f¥Wk» • . \ 1 »**a! k<>u* vl.i* lu* l(f fc » .:■ . *l A I -x rv h»>« R.« *.•*». w.nk.'i ■. U 1.«» i k« iam a .»i* t » ■ «.a - A' t i* ?*u i ♦ • -• ».* .>n> ua »!*k*t «ku i* la i< .k lia ■» t • »1 !.<% 1» |4f«. * >* " *«■ * ks ; .* , !»r.fis . JU ■ « A * ,*~*.u< - u k* 1. i.. « kA 1 ; '* * .v 't ka I*%t ;..'k... j

*k' «il» u.AkAĪii. a i ku a!.g iii» kna «»».»• kew'i'M'i » ki* WM ha fertftāk(( iā'nif Ika *«Vu m.il lk • Ul>--r; pfx> a jia v, a« u- ![ ias 1 t iki' .111.1 tS.iV ĪSHI» \\* ?rsai !y Uk<<u aj««u īi«e haiiīi]ia ts. ,T k•■ atia T kvi't Ktin hiki t| _ko l*ui ui'i >VV »yl'" •! i>4 Ke i->s> ō fe_v pakiwk m, * akal; uo 'i n<4" ti* mt*a »i>an }fsk-. tk£<> <> k»-!u *a i ku <r ai ke katiaky >lrrnfkuU' ilun» * {iHUiiUlio ki S I»'* "kāuua a ■> tja oj>uu |n*a |iof <» »a kāk|»iiti.nut» <,» HUa*!»* n#ij kv ; h»> au noua o i „kij« ki Udtii <> na |.ri« uoj>e i»* oka -laJa*y A!:i a f;t"Oimnja P'inui h'<.j a|k'> .■uk" , .t f[sk'i ofl. U fltai .kakr-ti mmu.l kaMVt,|>u W Ak(*i īu'a V>u» nio.»s 100 ka hi.n|au an& jnstl, he kyk>> # Ih'i'U !w,ivsji n«j ka Uaku Wala<toni, Kolalia.e iuu.a e«I ana Vak<>i} t#' (H' fe,B hluM', i kviu j'»o, a m* kvi» aku >» !il(l uia i uioi r.<" atui- k.« <•> :V j'i '• an j»-»a ikM F» !fu k*W"U at-an o 1 »» » H ; » **"' hip», Uujr?>! K <>Ui uiau toa k< 4 . AUi »'iii'> ;i ka<) i ka pua wiw"-' a jak„ji 5 !v iiu» UJ}' 4 ai* iii U w.i i,l 1 kl'ile I'k ih" »i 'ia 'iiiW ajj.ttj i inu}>» i Ha ka paj'flAuii. 1 am oka ai W.K' īa ?>tifc l>'i kaiu, tvui 'a kHa,!»'*' knnaka >i }i >ni i t;a Wal.i<S<nij', a * k< u.k<i:». wa u<> i« i n»iv aku ai ap|m 1- a k>» W«lailniit ikt L-iu ia }akov» uiu ia ?! (]*• mai. kfka3.t !a -k, ua Jt<>i aku 1* \W la<i"i,i i k:t f>lu<>hi <> ki.un kt»)>unakiui< v u.ai i«ia.<' Kiili h<»i n<t k<m« hauH'. a tia m' .i:naik i *» m»i !a »><> ltoi kooa kti]>-iii*ktfii<- iaia n,r ka}>#Uv (n ■; S kii'ii iii>i *aiv »<> jh 'K., juai }.<>ikt iki «*• i ki-kaUi *■ i»īii ana iu«'»i 'iuo, k<uak«, a<? lunl&uiu. («kw !<« o-» wau na'iwui hooiliuu #V» 5 iuh 1 itaxnt aku M'i tvt <>«•. N<» kekahi w* )ua iiuohala i ku kaua hui it">i .m», ainila, I7u- j.au aku «au i ka iti<>olelt> piLa » kapaka ll<»k<,< ot<i wa i hu U<>4>c hi iana, a huii !><>i a»ai I* <> Wa la.io&i ito k<>t<ri liuiin'. »a Waiaiioni i hoea jv<>tt<' aku &i utf kx im honu', h«? Lo.ikahi m«a ui'.i «u« < tiv.i«j<w:<v» anu, <na lwt kotti» halnwai }>i ana m« k<< nlia Uki ine k<>T»n ku{ !tnaka'!»*, aita s iit«M uhiiiu* luua ok* ai Li »n« k<<krt!ii "U«« «' "I" Ui'i. »\J* k**ta h,t|«\sui ;hitit <>Dii iu iata tw |>tit.»aikai niif ,<» ka uioi» uku nana i tw>*»|>aU«v!li't>> I'>n tuai i . koiia. Miouuo «ta ti<. k<'i« }» n' ki«n.'» *•< i p.tl<>'i t « ut« k.» aahu k* <>k»-«'. a tt|ia ka»ia k >i, > akti Kt> l*H' jhīu 4i k« la. IMwM'la 3 liuiuik* ii' 1.«». ai kvitn kup'iuakniK' iai,t i k<> l:tk- u at.->. 1 kvta U !»• )rti|itv t>i « uiaiuna <>: k<>na waiwai (.i.iK>!, « u>'".Hiln, uh u!u a«- la~ka ia«uu<> il"k<i "iia uu ke kii aua i k<>ua lliiiii »>mk>i<* >>t> k;» i><>s ai>» >i>a> r • >Ji■ > pu u«f ia. «m h<»i uuri K< «C"Ua mau m*kka a j-n j»j«' i«i. i» >• k-j i»kt>u o ka-*a.»,.hali., ua. !ial>>U»a aku ia uuu a lakoii aku, a i kna: la ht* p.M- -| wa>>va> i<o' l.ik».. A <1< i ;<<.ta i 1.-» uia. 'kaa >> \Vniu.t >ui ka ikt i«v j«n- «~<ii\\a! loa kituu,a <> ka aum a iakou e uuho : ala »ii> Uk"u luiiiui ia aiiir, uka, ua. oiAiihi. • ka h«j»i«.< *»ia « ka laua kiūki, i t»ak«t. intjtt*iita wah\«i »iu ka. 'llaku Wai.U, u,t ltlo i«ko;i l,v }tut.' M.ī, k« «iua. No \Val*il«jiiL Lui a«ilt* I U»a ui* i Uojkv »ki, i keia »uva huna * J ko»ta KUi>unak»ttti t hf>ik«? «iai »i la a ta l«ua, a noiaihi, u* uel ■ loa. ko I!i<k«>iia, ts* »Jte a»a la ■nirfc., I ::■■■■ Aol*» i pail. \ ■ I I x r ,, 1 | <.) ko mak«>u l«><jiloha Wm M. >. |#t«y .k!li !t«xvkohu ī» luāl !a t: ka i»M»i Kkkii! Owkie i Ltinakaua*ai tio ; Waioi**, Kohaia īua k||ii u Davul MaU-kau i H v > keiki hakau «> tiiutaejf uo ia aiua tuauna, a i uoko piakiiuui »uj? ia apāua ; ua aa t jh-:«.U wl.