Ka Hoku o Hawaii, Volume XV, Number 46, 13 April 1922 — HE MOOLELO KAULANA NO WALADONI KE KAEAEA HANU MEHEU POHIHIHI AME Isame Hope KA UI NOHEA KAILI PUUWAI (Unuhiia e Hoolale-Kauakanilehua) [ARTICLE]

HE MOOLELO KAULANA NO WALADONI KE KAEAEA HANU MEHEU POHIHIHI AME Isame Hope KA UI NOHEA KAILI PUUWAI (Unuhiia e Hoolale-Kauakanilehua)

>iuKv!ll« Mll na haawk kaOmaha Alniia o» »īi ».j« ' u<- A >ip »w i !sfeel ro» k* 1 ► i.ikiamhiin'? !'« oi akuj k«'u mak<>tn»k*' ī k? kauaka 1 ho*. j aioha īih'u n>sui«rt » kon» . āoa ii)di i®*n ! wahine, a ola ko'u anr>. V* ul aku ko*« »iakf- j mHke#«kumo i k« tnte kaiie, ne : haua !"«:& hana a kane mamoa 0 k('*u lilo «nn 1 wahiiie mU'ka* iloku ii k* l'n l«w« ko'u hoolohe ana i kao ■m*ti oielo, e hookuu mai oe ia'u, wahi a Waladot)i u>ē ka hou ana i - keps ma kg &T>i s> kt na lio» ine kouu u>ar J( it kuhihewa K>a e puiwn ;ida « b> > ki»aw»> »e i koua dTahel e » aS a . i' 'ko-o kela na be kani poha ana no ka leo o ka pu ua puiwa <«e 'a ko Wa* la'leni īio a pahu a,ia oīa ilalo ®e ka puill «ua o kona ug<*u liua i kona olooio *awa«t. 15 he!e awai «f)R ke kck« i k*l» wa, Me ku hakaha ua haeh**- ae 'a o Helenn Iks hainaka übnla aoa e !ei en& ma kona a-i Huko n na apara !ikt ole, ua b*le mai la nia a wa*bi a u la i kahi i eha o W*Udoui a paa>'a ka leo ho*opuj^ ft 0 kela pu kouo ak« i n* poe'apaO e notu> >iua i kauhal# l e hole ai»t e liaii» ) kd& poii.o, a J ka bolo ana t«ni o Isacu*tla Hopekina eaie PUuela ma 4 na ike mai la lakou i« Helena e kokuli aim stnua o WaUdoiii. M.« ka leo paupauaho i pane Uiai «i kou» ttifeki;akai.e i&ia- H Heleti& heaha ke>a tuav han» au? Nohea i?o pu i k«u] ae ne»? Maoiua ae o ka pane ana o He lene i «a moaa a koti« makuakHue, u» pan'-' ak*v la a W*l*doi«i. K ka!a tuai īa'u iuatiii)2i o ulu pt.ouji luaa i«'u o»ai »u e ui « kauk.tiu anii e kau Huna u ko'u lio Uakani u«w* ka'u pu a ku keu 010010 o»a keia koko a < ukou e īke 1031 la« a 0» llelena i wii-hi ae & F i a pka. l T a Vuk< iUkos.u auei ka eha i !o, u U o»* *th» • Is»o)aeb Hopekin», Ke mahao r.ei «u -oi»' i nui !./« akn.ua m*e ke koku» Wnh' ■« Waladoni. .• j K« aanho uian aoie e ii'ki ar.ft| ia ookuu *e li«Ie i .krī& I» a :>!<i !u maikai »0«* k*rna eha jq, N-'UiU e h»i kakt'U i k«u:i*le » iwftrhi.» & iapaau ai i kena ahH. <> knn: kU pouo ir»« i», wabi a laaoiaeiu Hepekina. U# kun.tu haaUaa *ku ;a lio hoi .o Waiadoni me ka R<| fe aku i kolaua pailakn. E wC'hereht 1 na |io o kakou * huopaa uiafQkv t k» baieito< ■ j 1 ka tiaia ana aku o na mē.H ap;»u j a koe iho fa o VVaJaduni (ra> o kuj *a m o ka ui Helena i leh» ak.u a» . ā uaua ift Wal#doui me kn puauai mnlieana ae, 1 £ Wakdv>ni, ka »j.o natt* i kas!i •ku \ auu puttwai, uh #Ivh|i a« ū o*. No īa knauu aole ati j aa»kewa*« iaoe.t hiAleie īa'u iMe « ka iia>« o keU poe powa ukojoo. V*J iß3> »u 1 aUheie ucu » ne}jQ «i ffie makou aole aae »u wa':ti u.#' 4 a noiail* o kt al»tif!e wale *.c bski al i**a «e ho<>ban!e • *oi: he*e ana; Ola »o ko'u boeha ana i« oe, No- j iaiia k« nonoi net tu i ko i ohio'u •»' hu'kab m*i <m ia'u ih ko o M»; wa» ii e liio kaua ) »$u h- »1 -baj oi#io ® a k«ia hj>pe aku. ■ No k©la m»u ote;fc kui.> • kfigj kat*Eau)«hhii* v.a h < e ia W»U ! d<>B' ** uuui. 'Uu s «i©ha| nitua. a o*a kaii» s pa*.*• 'h -- m* k« ' :j likuu He.ti>» u* ak l >» •'<> n--j. j »n»it *u 1 imhmi i »o *.*o» i>ko o ka po'i.o. nulaila e k*'* eeai i»*n I u* U«hika w*u 'i k u. M*'- keia !■;. a *-» U »4,upo * ii<ki ; ke *>U **■* • kuu j u«ouio w»w«e V. :»• 5 o pu a ; k#ns. aaua «!«i ia'« ! * «" !>• i»* ! ' ««« »»!!•. .! k* *» r») i« C WeVt.* * CkH»' *e*i ia WaJ»ti"i ; • Vv>M =r«* 'a

—; ' i j WaUdoni i;4sa * honi iho I» eu* koo* m»u papaHoa. īieko o W*Udooi i <ela w» ke i»ei oU t kria kHik.i:i!af.Ua' uo koun wiA'.uii# i i>i 'uimua ■» kt*k.*hi pne l'ai.e. a v.\ .t!.. :> ■ 'i a fu- ,uea H"I ( h *' p. ■! * . Wbi m.i U hepe aku Ku 'l» iao» uei līiiun n lioi no kn Ko ue, ! * i 11•*i>4 iu *i ko WaUd ni Uha, a he |/bh«jJ<* ili'waW tiu kut» bo; i kukouuk'niu loh Ia : 4 uy.,e lli-*ei.a e :.(■}>■> pu *n-t um kt>l* la, ua hoike aku U o Helpni i koiia manso Apan imua o uo ko»a mauemake <iu« ? uof)o pu me Ukou uo kek*ht jj-.j t», \oi»» ua h<>pohdpo oi» uu k* o«>'JOQ.»uiliiain» «ō ii 0 poe.paw» i ku. lakou a «u» kv W«Ut(ioM t*ia n®ho u* p*>»pU' i* iua kj i»kou ik»»ka. i U* iiio aa uianao mnk*' p Kei» [k**i*ata»iiiuf i tuea u* Walnd >ni e [jg#Uoii ioa hi, * oiai ua tke nu o \ W*l*dt>ui *ta iioko "k« m<> l e <> kj [puuwai o kej4 knika'oahine ke |*ioha oo»«, a i haknii» wale no |00 paha iHiH i koiiM 'paoe.Hku. Aka wa e k«u io»i »»a |imua-o "Mu uo»Ba kwūa wa; 4iOJa u iaiUie H<»p*\» a ho >pau }*« ia oia t i,M no.>t,ioo in i» u au» °i» |«ss. ;. U** haua ttui a U*t»a.eU Hojpej kiaa iua kett* ta oia ue ka hnoaa|k*ukau *ua 1 m>ut m»U kauaka n<> jke ku p»«le ana tku i ka t»neini. t'a inoopaa i» na bolubolo»a Hfau iioko ;o ki' iakou mau pa pakahi, a ua |Uk» »a bot ua puka pa a p«a. j M* aau! tku »»a 0 *» uale ua jhiki ke ike pono »a uiai na pa ha> joai Hoiohoiou» npau au>e ke kula {paiaUaiaha e.waiho kulae a»i« mafi*io pooo o u«mau p«u ala n» {euile ioihi » ka niaka e nana tnai 1 a». Utai ka haie o *eia kanaka e ku j*o» liuua pono o na puu aia he ;m»u owawa uui ma n* aoao apuni jk* bale, * oa hvk» hoi ka poe npau |e pn aku aiia ke īke ia mai. M« ka | au»oa i* o ktta la oiai n» mea apau j 8 nauea an*, ua ike iu»i ia iaeou i ) fc«kAbi k*co kau»»» nu» lua kahi jm*uiao iluna o ke kuia palnhalaoa fe kauioe poioiei ana uo ke kuahiwi, | a o kn e'» o ta iepv> k* Ukou e ike fnei. Nolail» U4 kn aku U o Iftao»ajei* i *an» o|i« uoouui ifee a k«»u »e jU ma koii» m«u ffi»ka, » nunu u* jbyn mni i» o)u> « 'aiua o ,Wa;l*doti< tsa. j O t£«l* :kaO'V «ranttkft uoi *»$ ke jku e ki e'a o ttd lepe a katou «»ike jae-, »«»iei* he p.»e 4>»oa aku, aka, |o a* poepow»n»ri Keia. Me J>e a<a j*i* koUkou neiuna ma »aht « iajaaiiiua kau<ihj», a o iakou apru t»a--j luu* o o* n.- bou. j iU Uk,> »uti o* Uie i»a pu k*u||H>ohtwi »t*.e ka po%» no *,e fcup»te [»b* *ku ik» w*t»i a Waj*. i doni ī n»n*u uuni ai | A«, u» t2i»tc«utau ff*u īna a>e» i kaua no kuphie «t)tt īa :akv>u t i waliia Uaiuela H<»|H , kina. • Ku!»|l*«wie &e aitt, a to 4 s»i *uU i«te"U « *«Urt «Qa» ana ia ! k*kou i k* wa t kau aoa k a U, aka |« k*Ji au* Ukou tio **. uhi uiHi <> ;k* pue<»*<»ie.a uoko oia wa J»kou e ■kle k»u* aini ai ui»iuua p kake.u, wnhi £ WaUdoei. Ke h&ka ponu nei i s* ruO» »«i» q k«U kaeMi t»uakH nui* a PO kekahi t»«u JbON iOih» ua wneane to» nia» 1» Utou e ho*a pon<> a>» k*ti oui p* h*c*i t}Qtobofun« i Uk* u. * ma kei» w«hi ī ku, i?io a* Ua k»o.> k*ua«a ala, « hvOnu*K* ka hele inin aua oi» o a euainei u k* «iuUau. Uapoto!»ioe« W»tadM\i, «r«hl • la»nu«la Hopikin», »oie l*kou « h*k*k* *&« uue kakou i k* »o t * i k*li *na Ukou oo k* poeieele oi 1 ! ike iee iiei »u tt* Ul* iho U k«k»bl poe o Ukou iUlo m? %» ho"pa* »&# : i ko Uli>u qi*B tto i k* komoU&u O k» k«ktu b»tt« pouo w»t? 004o 4 w*hi * W»l«doni. e booai*k»uk»u U k»koa iho. INnie* k»*u i hoonohoooho »t. o t*e e I»*f&»eU H"lfkii,» m* kel» puk» o mu». 0 Hr. Uua ®* keU puka ,>ti)ani k« kibi o k» h»te t pouo tti« j k* «k»u O kelah!>i»'l k..0 i»»ao "k>r,»k* n-a kek*' ? naa'o *V '» o ke rsa*u {h-ne! e taw» *ku UNk >j « }.eorw! o V v > o o* h«V h*".** t s -*<=hi -ok» t»«**« n k* x a|;> .-e? Ow*u hnt af'. »- V."o W l *- ok* u!QU«U. Nl I ** t* *»' 1-i .. ....,, T T * 5 *

PetHii i ko' , u nianae* w#bi hou a kakou e lt»ufc ko*e f« Utou « biki i ko Ukou wa e'hoea pouo ni ilpnn o kei* iphh puu. * ia wh auniiei eu. t- ht.it v*-." *i i ttvk»īii ii'i !;'■ { e Ho^o 6 nu ti"a!ē a«nsi tio!oV>!o!iH no ke :'*k'oo kji »«" »»Bh(^e # oiii oe affle ko? p<<«* ka.mkn e iei hv>utu«u >ilā tu«lr>Qii akn'nei. A ow/u liot a ho,» e h .«o ana tuakou e oki pj i ko lak».u wahi e p«kel«* ai, a mahope- un«i u.akuu « nw a! i o k» t>.>pup).> ai a ia i*kob. ko?e Le hupohopo ana bo ko ouk<>n*prtfeiauH maloko nei o tei« Imli' oī.i; fcnr.a u.a" pain na hana 16 tii« ke kuuiuluaU pt>tua * nianoiinoM, h koe w»le n" <> i»a puk» (Uiia'ii >iOb«ba aoa i kn ipofc«' Wai h(\no iki oe e wehe i i»f. puk» s li^ki i ktt*tn w«» e ! o<-'« »na> . «i inanoei, Ika p a u ena o keia oi»t olelo h WaUdoiii, ua pane koketri|iil t ~ Heleiui iraua ona. Alailn u» toana» «e t hAalele ia'u »ei? Aj»le e k'Uf v »kt» he roi?a P«ifu> i keknni o Jafco" ke p»* niiea i |e!» po<? pqw« mnh. p? rt.ai i ole ai e Uih» he *« m< htk«-Mi e 'uaai. I ka m* p p" m.a i.h Hel«a* k», Wnlailoui i ki Um ia <>!8 i knim kMa>Hilio mia. Ma be}a »|ij»hi ua te la Uk>;u fifi i'p-iu rua ko lakoii ui»u «l'ahi pwkani «?like ine ka VV«la* eioni iho *nob »uoho ai- No Wnla|doni hoi aeiie.kona oanu hua.ua oiīi aku U lakou.no waho a kamoe aku la lekou kfci 410 ka bua ok» Ma kela wahi i pane «ko kī 0 ia Fikuela ma- . H pe« olua maioko 0 ktia iiuhelehēle, ai |o oiua..wn e ike ai i ka, ieie 0 ke k»o »hi .iiu.na u kela puu. e boou>fiiiao olua oka wa m o ka hana, a hnomaka ko o!ua pi? llke *na ma)i-ipe »ku iisi o ka haK'-l-a ae ti» la ne hoi 0 Pikuela .a 0 k w ; » uo h i {ho ai ia l*u» ti*i,.Un kolo Uek' »iku ia 0 W»laJooi » ai» kfk»bi nh<'a pohaku ui 1 e rīT l kokoke i ke. kt*hipti hauai h)lohol ju«, a iīia-i UiU keU i p«e iko u' uut *a hiki. pono iaia ke ike ■ koiiuiio aku i. kahi e Jjo.ju»oi« n * «tui o rja powa.. Ika hvo m ftk» aoa u poeh-ele! q* ike aku I» ktis i ka hoowaka o SB« p>wl e uee, »olt? nae m a ke auo! :0«e like, aka, u» uiuLule liilii: I®*o« ui-iMei. m » i:«.- auo e. I hoopuiu n3f»cli aii!< \ ka py;t. Ua! jtaaop<po fcokc la k.o U-| |kpu ainuio. j 0 kofii wa uo h 1 kolo uiiLĪ ,ai | |m«i tot»h wahi e a Uft A jw*!e i k»hi 5 kukulu ia «i o U4 Iio) jo ua pot- p' w *a »i&- Mauiuu 0*" i.« jnri hele a'J. e <rehewtti t ! U a \' tJ jt»Voo # ),»& h »oaiakukiu aku I» ' jk**a ina p"ha ik« 4:o(.»:' s uj i* } :kffttn pqw* ti ■ k'ui i i.a ; u ( o hikwi» auo feo \V 4 S(i..|,i ikt- olt% ji tea 'n^ali^l-- ua t. 't- p. K-j , !*i loa qaai *% oia 110 k xhi 0 uu lio, U k«Su »na. V & h e iw sh" la keh ft j f pihH !jp kanplunK h-j « u a f |hf p'P ī'« iW-'iK» aj |p:i" t T a ho >Qjatta ae !a ke'» e \\cj fc*wehs i «» kauia 0 Ukou i uakijnak;ia»! 11fa h.eatO aua ua nnaka i\'ku !a via po? n v a ta v aU w»l» m» 0 mAanei o k«, u.'u-ka.a.,! | Ua iho 1% uo keia uo | |k«>ua 'ke ik? iiu;>a y' ,k» pun 4 ofa hoi ka ho »le!e ia niu. oj ;%« t»w »»hi* f» 0 kpu« «a ia « pH j ;*ku »i roahope o ua pewa- ! I Ho li»«»eta HuiKkl)» hoi ?hj oia ib*u n«<i \ fc %l u* poe j puo m» ko i*ksuj ;j«io ar\* * hiki i Jfe k»u*ka h pt j !<«», ose k ma t t>oīobolc i'U i* ihe « [«•mn* a: i ka p* i bCMp«* ia K 'kin» > h*lu eb*hi- KAt i,.>! ho* ; ion» >• k<» bd»! q §»! (powm flft«f*i!< 4 uolaiU U* boi [«■* I» no U?ko 0>» ba!«» ia c kf \ paU\a *!»». i k» puk* or,Ua « r^a! ta» me «» np»!.* h**. -> e kela| w* «* lohf «kp I» kp}* \ K«ui 0 j |ka \>ī\ *t»» k»V 0 fc n* >:»!*! fb*n»l br>trtbc Ton». »0 k>« *\ ur mk? ke k»m sSU 0u» j?t * ti\ n» W»tit -.p«« e «ā pa' 4 *V y»J Nti T,:w4t*%**ia .■>** l eui *tu i»H e I* !*•*??. » «Vu li. I* Nt« 1 k >n* m*n u n | hfc» »»» '1 #tent.| m U uo k* * * - , ■ -I $ n» ao*.' 4 t!ui, ? ; j {