Ka Hoku o Hawaii, Volume XV, Number 47, 20 April 1922 — HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA ME VINICIA KE KAUKAU-ALII ROMA HE MOOLELO NO KA HAKOKO ANA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAAU O KA Emepera Nero Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA ME VINICIA KE KAUKAU-ALII ROMA

HE MOOLELO NO KA HAKOKO ANA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAAU O KA Emepera Nero Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii

mokuna XLVIII. KA M«A NANA I PUHI 0 ROMA I KE AHI. "Aoie anei ou lohe aku i keia, wahi aka Moiwahine Popa t a i katntilio aku ai i ka £me(>era Nero, "Ht oiaio a u ei keia mau olelo a kauae iohe uei m»i keia ae« ma.? Ua kam"ilio ia kei» mau olelo njt kc«no kanalua e ka N e ro, "Ua hiki uo ia'u e huikalu aku i ika unea i hana iuo ui»i la'u «..ie ! kuu Beuicia aloha. aka, i kuu lohw an* i ka hana lokoino t haua ia eku ia oe e Emepe/a maifcai, ua hoao īho ia w»u « k<>koke loa ake i kahi e ku aua o keU wahine opio, amt ka manao hoi e hgokau aku i k*« maluna ak«, ua akeakea ia njiai l*

kela heua a'u e kek«hi Aiii opio, ai ik« ia bqi mi k» luoa o Viuic»a % ao kc kumu u koua b«u& haopakele ana i kela «rattiu« upio, hooanauaa, ua aloba aku ku oia i kela w«bitie opio. 1 * ' 4 Aot« aoei b«>i i oaehuka kela wahiue opio niai a Yimcia aku,a he»iba e oldo niai oei u a Viuīcia ka i hoopkkela ae t ka wahine oj>i j mai ka I Juupai au j i uiauao ai t> huokau aku u.aiuaaj oqa,0qa, Ue biki aoei ke hiiiuai iu k e i a j aiau olelo *u?'' U» >ke koke iho la uo ua Ki!o : kilo Ueleue uei, ua aoo ! <«a puao ' oia iioko o kana oiau ulelo aao. haKU *ate, aka, Jpuuiu koua | piha i u« »leio.toaāl e fii 4 ae h„ouui;j aku «i i ka mau«u k@*islua o kal !£tuepera iaia, ua katu*liia kv|,c| anu ia uo oia i kekahl wau okio. ipaaUa if, . j *'U« u»*t»KM io aku uO oia m»iJ ke aio aku o kela K»ukau AIUI opiu, aka, hiki ok uae i keU' K«uk«u Ahi Viu;ci« ke ola ke loaa; ole o Lug : .a iai« ( a maeuuli u ke-, kaeii uku *na i oku mai ai ia'u, y.a | k«>ku« aku la wau i ka im'; pu aua| cdc ia oo kel* w*hioe opi u . U«| booUaja]jro» J»u akn ia oia i keUj kaoaka hakoko k*ulau«» !oa e ltg-i «u* m*i, oia hoi o C*(*ui<ic, «ka } ko a)«ua hoea .iu« aku i kaht t pee i aua o k«i* poe KrislUn L >, u* hal« J wai jho la ua C*rausoto aei iuc| Ciusa ka Ifunui k«uwi a k» «a h)Qt opio t m oiua i uh«i a ne.u , M'elu liilii ke kino o C*r*aoio, a| t»4i u*ake pu ao hoi o Yiiiic'a, j eeamu!) uo o ka uwao o Lugi.i. i kau« aauwa nua*n, ua hoypak C it ■ ia k<»n* uU aal ua lima wik,iutj B*ai o kela uua<ti o k* »kau " . ,% M*o H<r«fctu!a aJ* k« *kua o k* IkAika, a 1.1 E.ucpc{.* Ner." i kauj«|tto »e a{, o k* tu«a: aaoi * op« po ke oU iloko e C*u k« ijit o ka p*>< e Rom« nei, u* e h«r,* U y kta hoox*n*o u», a< kau , ptt i* hi« k« o k.i kao ; No». Ri* »** e k« tkoi*kv>, ke|

tnanao nel wau ua *no leuhmewa oe I ke kumu j make ai o raooto t oI»f t k» ipne i hotne'f a mai, i make oia i u» liwa o Virii eia, ai B>ajte bqi ma ka hou fa a«a ®e kt ''lla keia aao ke h>ao ne( 'kekahi poe e apohi i tia akua m«i k» houlaha w al<»» t; a ! ipea oiaio ule. M« kuu mau mak & potiol uu «r«u i i«.c «ko ai i ka opa pu ia <>na a hajfa4j n* Iwiaoau q Car««oir lioko o na lima o Uirttsa *e Tfanwaa JjUgm 0 aia hpokahi l ho|o rikti aj o L 7 rusa e opa j>u i ke ola Uoko o Vinlela t a ui*t n»ake io iiu o Vin«cia # a'k« 4 i * akea k«a ia tfl»i kela haua a ua Nuuui nei e L'tgia. Ua li!o no ke!a i npea ut»s no VinicJa noliekahl aaw« mahope iho o kela hoao iu aua e oj>a kwoa oU e k<tn<tk'; nunui q ka akau. Na kela po« Kria* tfano i lapaau hop >ais a hoihoi hou mai i kona o!a, a u«i Hlo 'u niaii hana maikal a ua poe Krisliano uei i mta hoohpii io Viukia, wahope o ko lakou hdouu*na. H e | i&ristiauo o Vioic'ia j keia inauawa. t kau i kamailio mai U uo i Viuicu? U* lilo io aoei uia i Kna!tiang? i ''Ae, h« hiki loa ia'u ke hooiajy aku la inea kuu Sai«pera * l>* i 4lttta l pooi ai." ' Aoi > *o«i ua Ulo pu o mi.roiti#a i Kristiauo, wahi a T/geluaa imoauawiwi mai ai ia OU ke kiio Haieue, Ua tt«kau iho ta ka mino-aka p*beaeh«ne ma ka heleheieua o Cilo, ido «ekahi mau miuule ua owiii ae la oia i koua wau aiauamauaiitua, ālaiia, hamailiu mai la me ka ieu »uo henehene. ' He mea oia na*u i mahalo uui loa. Mea paba ua iilo io ao oia i KnatiaDo, a mea paha he houluha oiaio oia no iakou-'' **K« lioomaopopo loa uei waū ia

rae«, a oia no paha ke kueuu u' kona bo«o a D a e lilo i mea'paie ho j poe Kf*s*iauo/' w«hi » Tige | ilana i kamaiiio ae ai ua« k* leo j liauoU, oiai, i it« io e hiki au* i*| Tig»U*n* ke hooiaio he htiiuai| Kristiano o Peteroiusa, aiaila, u a t&aalabi loa iaia ka houkau aua! •ka i ka hoopai mniuua o koua hua • p®ooionL j "Akaaka ae U o N«?ro ka Kui«jpwra, alaiU.kamaiiio tuai u uue k» |0O paheoeh«ue i keu mau oUlo. e oielo eūai «na oukōu ia'u ;■« lilo ana o Peleroiusa i Kristiauu lb# mefa hoomakeaka p«h« ka hili. jn«t «oa aku ia mea. 0 kela Peicroaoei ke lilu i Kristiabo. ae aei ka noho maaUhiāua, a hoi i na hauoi) o ke Ro»a. Hc mea paa Ikiki io« ko oukou hoohuli aua uu: |« hiHu«i *k» w*uit'tß e a ho u iU4. uiau oUlo * ut| fKokepem n«i, ut noke hou ae U !oia Ik* akaaka po ,iteia oaea hoo(■«keakai hoike ia m«i iaia. | f "*Ak*. '• hootttnao ro oe « kuu! Uoi, ua lijo By hoi u Yi-! i Kristj(»no, * ke huike aku I !&ci w*o t»e k« oiaio lu* imua ou e | k«ru H*ko »Hj, H« ®e* hoo**ba'.J \m*h% !o* t»a*o k* wahahie. Ua U!oj »oka PomopOuU i Kr;Stiano,i 1« «k*H «ku *na noo At«>»a mahop*; M« flft»)lHf feookahi. !!« Krists«uo| l&o heio tnfU, * pela no hoi o| k*»t* k*«w», a peU no hoi{ ie VitiM*. t?& hookaawa ako b*«w ree k* oi*K\ ak», o kāu* oi4 J i b**wi «K*i *i U*u, oi* »oJ '*»• liil* i* i k« katiU, * U ttaufew*J ImH o k«tt bUi U ***, u* he-e w«u f « pololi, * wa )«bi boi i ka hrie *uaf 4 • kooko t kona makemake ma ka! fatlhtte ao* oo *.• k* uk o na<? 1 U "i.aī u'u u Ua.)n« ou uUi i* i ke aaa ku« ka*, a u* fca*b.ki iLu* $4^ ®* J i.4 , e . 1^1*4 1; *ku %*%, i u iw* kt\> i • c\±. i .%»v* ka * U4|

fan1 l f p inf ai, t kokua ma] ma k» hookau aria ika uku kupopo ma. fnnsi o kela p u e K r ua hiki loa ia'u ke aku j k«ia poe Kristiano ia oe, ae hoopiha »a_ ai oaau UaXt paahao a hu fWaio 4 ' aua hlk) 4no ii w i ia*y ii'e kuhlkuhi aku i kahi <> fceia m-y Lonaolelo kauīana o }a*ou e āti. hf£i pu uō hoi ia'u k« fuhl aku i Vihi e hoomaua &i lakott>ae lawilawe *i i L'i lakuu m»U %ani'liō6miina, hau,i ta hoi ktla ma na iiiua 1 - mauau oJe \* e u$ k«dākn h« ia e m:t'iāml ia ai k i hana akpaī Aoie aiiei * haawi m«i *a iima alohaokuu H®ku i k«' an&, ae pau*i aku ai hi)f oiun may eu«ttti i k» ' to6sa{ kup(.no no'ka iuo a iakuu i haua mai a* ta r y;.' A<>te loe» i pji u a o fopa ft w i,k mau enemi. U* hoohok* ia ma kela mauaw» o k» ai»ialiia'iealea. U«* hooko ule ia ka aua i U i»u »ku »t e iity oia kela Kaukau alii Jl w iloko wiliau a k> .uiaketn*\e v ke kiug,l r*- i• i . * . . . . i * ■■■ - • 1

CJa iijo i« hookook ia aua o kuu« waoao i tu>;u uaua i lOa *ii k«J*,Ksmkau opio, U* biki mai la n«e fca Ā«u»wa « houkau #ku ai i ka hoopai ma 4 ua*| oka mea i huli ku» mai i k* t »4 «gi ana. No g<*ia wnhiue opio h u i «k? uiai keli aiaaawa uo i koaiu mai a\ o Lugia iloko u kela li*€u* ■Uahiua, a ike oia 1 na heielielei,» • :kela iilu o.ka ak<*u t ua liio koof| kulaua * thiue ui i nea Uii iua keia Mo.iwaliiue a Meru. a ua o»a-' kemake ole u Popae» e liio %cte«Ui ku!aoa u e *ku i k«kabl ōko» aku, tJa ike uu oiu i ke ku. jana wahloe ui maoli uo o kela ui o ka akau, a īk x ule uia| e kau LOu ua tuaka o J£uiS«*r* luu« o na Leieh»leua o keia k»ik** j mahiUi-, a mea pah* o liiu ia i me-* i !i»uoK*bu!i ae i ka mauao o ka| |Rtn«i;er«i, «i hooliloaku i keiawa.i |biueopio i tnra tua koua' |wabi, I o*i MwiwaliUie nei eu u ouuo| jftoa i kela ui*u m#a, ua aao U.aa-| |lulu a«U kooa aiuo, * lanuua*-,»; oia i liuīi k<>ke «lai ai J ka £oit-j j jxra » kaoiaiHo mai U i keia uiuu. 'olelo. f "i kao Hiiu Hoiepm, e iiou"' kau i k« nu! u u« u k*' tuea i ht'>opo»i»o ,i ka kaua' i«tua. aioba l i f "li hana kokv ia aku u hau*. houpai, e awiwi:»ku ka hoouuā aua| aku t» kii e hopu i kela kaik-ui^| bii>e ō ka .ik*u, a ju« v. hjuiohuuhi| wale la an.* 4 »U|la t e huui* ia aku| anei O'a m* kcv.»hi wahs e ahe h«a.t uui io«. k* iuii u ou au.i aku i*ia. t T a hm W« ia'u ke kuūi kuhi Wku i k/Uie o lākwu k Uuhw ftei i tc«rta iflauawa. 1 ' > i **E fca*wi kuke alru w<u u u*; umi kau««t« e kii «»1 e i tv,la, 'poe «u i hoike ui*! u<?i, w»hi * ±a j l!*tuuku Tigeiiau* i kauiaiao a*,u» •1 1a ' j I 0! 1? euu iUku ui*i*ai t <x N ik* ika «wl ui«k>j i« o ke yi» fCfc|«ui iu>ko v ua lima o |Nut;u'i ftusa. I u« o< « b4ā»iiaAi| i k«uai.m<» k«u«ka |tt« »v, 4 *i«jU, u« hiki 1.0 i«*u t 4*l f»l*k«i *tu ia laaou a i| |kahi « uoUv< »«5 ke;* pc t , aU!iU,! 1 buto «k u wau i k«hi e e u«u« 'tj. ol«f. *ulc lea e'u makfctnakj; «. utt<J auiii aua j mJ 'lleua o keK uvuui e ka dkaa. l# A .*| bikt >»ie «u* U u« e ia| > Yiuici<* l Uiaiia, cbi«t k« hoi a>e«' a.oh* o#«u. Cs«ī, . ua e ,•&« t«j*» «a, kouio «iu « it«*! h<H*« «ua U ;«kvu, >*v«k kf* wm, ? *oa |4M»a haauai u k«U Krai.au Slh\ \ \ #*> ju* .I*»* Ui», Uaaauu?.? _ . ( | t ik* W U, „. ka - | . , '■ ]