Ka Hoku o Hawaii, Volume XV, Number 52, 25 May 1922 — HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA ME VINICIA KA KAUKAU-ALII ROMA HE MOOLELO NO KA HAKOKO ANA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAAU O KA Emepera Nero Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA ME VINICIA KA KAUKAU-ALII ROMA

HE MOOLELO NO KA HAKOKO ANA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAAU O KA Emepera Nero Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii

MOKUNA h PAIOLHiI/A IKA VOPV \\ hoomau i» i|iria t"au 'iāna huU'hulk'O k» uuke <> keia p ti e iu lohe 1« ;i"» hoi kc Lkou mau \e > »«111 a «>> n« l ka inauaw» i 'hai» J°a *<k>i ai o i'et*T >usa" m&i k».hi aku e kej» l>.»as huoh«htuu ».» ho> -ak( U e fca waina tu«i whUh- waiu« mai o J£mc:per<i. m haune. hfctta pa ui u'i k» bko" $)aU iu.iUati fca luno },ch ninau i *h, pjv Kr i- ■*»»»» 4Ba a'uei'keia hau* 4 Jjuva io ;iku j kauj tt r.atti e huoko in kei» m.»:uo i»uui o ka Eiii»-per^'? U.ai u*»u iiyuyyt) H uKi au.i liuKu o &a iiih.»aU'U Kaukau Aii<, u* ttuuUJ«upupti pu īhu ia eia la ui>uh*h i 'an tuv <> ua hauuhaU.i 0 *c ao uei i Ui2* puieuhua uu, at awiwi ft«u >11 & kti u.i Ut ao aJa .<• puhi/i* ai.a v k<* us*k*»i, a ua uoomao|>opi> !u« Iho i* iio 'i. ] o Pettfroi:is.l 1 waiwai u fca | iWjt o aua t lui'l wale afcu Ul |>unat.t,le Ui<ti k* uiea»oie \ k» n.t».uw. tayuUa au u pt.>S l Jt < lii nini Ig rti u v ,uUOa n»a;kti »ua i.«*<_• o Pcteroiits,i, a u» aee kyk« k»r »ku U O;* « hi>v;iuolu M«1 *ei3 iU»U :U*»U4O Uliwaui w*ie. la m«uiw» i boo iuaua<i h<? «• <»U u V;aic.' l roc ka Lt».iv.- Lu£>a> P*iit'n nku uci la ka, . h.ii'eu» u k« ViuKia hu<«lial hj.nu a hoopakele i.H Lujjia 1 k tt ku «uk uo ok« mauele m a . Halio jhu uk« ipuka o ko a s ha!r # U*_ jchn awiwi «ku ja oi», a, koke aku U i,o i k>« ipuku o kor>« huiiie naui, ai koua h n !»wai ku.ke a<iH «u uit kekahi katiwa kij y kou* hoaif. ua uiu«u aku la lio oiu i keiH i'inau ia.ia. "C«buSi iioi ui»H awei ke Kaukau Aiu ViuK ,: a i kriam»-_ uawa?" *'Ae, » kwo Haku maikai, ua hu!i hoi m«i o:«» he Aiaoaw» i>«Me wale uo i h*'a *e nt"i. M ''Aiaīia. «oi« nopah» i hoU>r< iig kana huakai h°opake'e iaia. wa?n *ua i uoonoo iho ai iK>ko iho yn<<> Waiho koke ia o,» i k u na kap» a«hu owaho ?oa, ai l*apa ia hot v> ke * 4 kitiri oi*»ai>a M -o ia«>a 'k»t»tiA, Kaukau Alii ksekie, u» haawi »ci|<.' aku ]a Om ia tuea tui k* Hu.a i 1 k?. k.»ui o kan» mau k *uw* t .10 k<Mi«j hv!« aku *> i! i» uo kt ke. eu Uok kij*« um o k°«* h i i «r, j lkt koke *ku !« jjn ors 1* V>»,ci « t kuh<ti *«a koua To» *t r*a hoi < koua i»au Mnt>a I ka ui»n*w;« īUtf i !<»hc uaai *f 0 Vinn ia i |c k* tauuiu o S «a»*r p ko»a An»k*!», ua hapai at> 1» oia i k,»u* J> 0 it»nt a u« u a mv* 1« m» n* ImHI, h 1 h«kau fa h« i kon» he?fh t 'Voft **t l > kr k»«maha *'Ua lohilo» «<f tu* k»U hu»k»i hoopaktlf e km» |e-ki, $ ?v ike m*i m*i kou hekhei* 1 "*, «o«<? \ holomiro ka« huakai," *'AC, aol* 1° 00 s hol-pO?lO ka*U hrakai. »>* h*pu e *>*>* tmts e | »*u ana l»»M *' «m* ka 1-o kam*^* ! ka U>h* »n»o !Merolusa i ieo ke*'k' htn*ui t .« ■ »li. oi* Ye ***e kHa k k* ī n«!e ! k*

oia «a n«na eme aku na miuimīoa i kam keiki liauapii», a 00 kekahi iu*u miauLu fc.o I-u* DOho s»auuu bd«. ''Ua ike anei oe iaia i»a .. ka«. bu»k«i buop«ir«b ialn c kuu Viuitl»? w*hi>kaĀi>*k*i« i tiirjjau aj^« ui ixi*-- k a ie y , , '*Ae, w k«ti ua ik§ no wan iaia," JCid oja īhea kali* i hoopa« \i &i e Viūti#U a »sa i nin»u<Q)'«lte.a.kui aj K Vtni?iB._ **Ai« ou ilojfco 9k» H^eP'li l * 3 * 0 I ka lohe ana 6 Peter iuaa i keln p#Be kaua kelki luuauna mui, ua HtJo haalulu a* la kuua kino, oui. u kela inoal i» au; Jjf i*ia, ota p<> kekahi o liilep» jb«u me loa o &o kf» t; ] hoopaa ja au* Iloko u kela , hH". aeii* he ui inHulauH huu uo ko iak<m palekaaa, t-. naua aku JĒ& Prter» iosa «ne na maiē.t p;hojtiofia Viuicra, • u» hoomaopopo Sokc nui ia tit> o V;xicU t ka euan&o o kela haua a «oa «IjU p kuuu ka]a ißia tf a ua pane fcofee tn«i ia oja i'keia mau'olelo. ''Aoie oia'i ho<>p3a ia iialo uke !l'uiuu«uia # a a-jlc :*o livi i heop.-.a 'ia iwaena *onu ,o k'a ha;?{>aah;<o. f Ua oku aku wa»i i ke kiai « haaw. 1 kona rutui i* Lugia, » in no hoi v ! Uruga tnaivaim koke iho u kia lipuku kaiii i kU ki«i.ni i koiiu Hakuwahim- " "Heah* uo hoi kt mea u frLi«u i ho»u u,e ai e bo«»paJtek* t koii% >i'ka"tnatjawa i eku ! aj lakou iu Lugia e bopu?'* "ii« b<K>uua aku Ukou hu k;is,a. litntk tuau koa i Uko i>oun i n tt mta kkua, no kekfcb; kuum iio hui o ko i)ru&t hoao-ole e hakuka ni t it t īa pov «e.a i iako mtr aa uj«a k iUa, ua p.ipa ttlai ]» u Liu"«a i;'ua, hoJc e' bo*t> t» ku«»ku i ha koā p ka £mcpera/' "i'eheH fcoi n LidihSb» s»ol<? a»t,i, bcj iaieuu 1 hopu i>u .aia w* kela kH att»»ku e hopu i » Lug *?" ; *'K H ua t- LinWi i <»] uukt* # <♦ ua w 4ho eiku n'o iaW», iau « uiake We k+- huuuiH&i* -s*v. >iuiBi»,"»»bn V:u<cia i iho mai ai me ka j t o aiuuaOlKna tllē. a (J '«.kau. e- L*iu . «u.e kuu.j Vm*ct* I kei(i .u*ii«i«4. L*»i Uuo iA i« , «tiri u*» j ken w :n e UHUA **U •i?» i I ■•♦*K H«mo ana wau e hōop^kele' iaii t * iua e !«nakiia*oie ka'a «na # aUjU. v aaaki; pu ho* w «ua, uta:, owau uo ket»hi e hui. na» piha ike Kristt» ai 4 * i hiii, nai p« a l ." TU kawai!io" tna! U no o Vsuicifr i keia uiu oije]o iu« ka ieo «u.alie* «k4, u* Ui*! uo «st i koUM Aui k*ia fce hooniaopopo j,ku, ua piha m*oM oia.m»» lt'a mun«o kautuab«,l Bua hele aku ia ka «aoao atoh A uj An*ki|a iai t t av U *fa e | ikc-ku«m.iyia 41.4 u>'*ehelcu-* g, 4oo« kaikuahin? «loh# u*au Vius*| **Ke io* aku nei w*u ; iOu t»»nao ** ku« ksi*:, ka nlimu u»e U u? t (U^uaō] ai «• h,x.i)-keiu 'iai'i.?** I '"C* U4U Vk»iU i Uil. ,u! k<i* 1 kuuiu I umi eieei», e kiai i k« kiuu ta»b.* j L**W LMgl« t a »a tu»<«*w» I,>K -j kahi no « > «a u*n «ku wa»? no* kii Uuopukel, ;* uut o t.Ou<( k;i v iw-* &« U»«UA*4 kUl\.>'u , a c aa«*ke« 01« ja nu* ai ko Lugta hui« m*h«ka an#/* ' **lt h*na kt,a «kil k?!<- man k;s! tUK Ui*> kv »«kv>U ulk* .» *i»* *kuj i* « *UU k<»kl ? ] *'t«a pao« o»at »o Ukvu ja*u, ao'e i bo v hiki \tk l*k t » k<r hcK»k ;n| ,ual« mai i*)a i k*l* uiau**" l . e • aoU-1 i'ih» s»kn k« !!4tp«.«LiC i v p'.. . *ka ( ,k* wa-,\» c pi. * I a&u *** L«!rpa»b«w . t.t.k*ln tj bou t at«u«i, o k* mt j lo* H 3 'ak. u e ! - J k ! ~- U. • v : v\4; t V V, U;k &.U | tu* k« v VtiiJ

Wnbf Ikoop&a. K kuu ĀnaltaU *he hana paakik! loa no fefia *»M e h'ana n?1. ao'e 3TIPT e ia at e'kuu Ānakal 3 * h»nn i 6ekahi hana e*iiO.,pakelc al īai*, oi»i Ko! S« f hovoha Koi oe no Kalw*. t3* h«jwi m'ii uo Ti<*i o K»isara <4 Log*a la*« *■ kn-.i Anaka}a. K h '«* hoi'oe'io Kai"s«ra ala h(oman»o *knl ela liaui» t hana mai iu no'o " . " .1;- ■ j XoW f pane nial'ka Anakaln n" nM'»' kana IteTki tiananru īaia' •ka, ul* fculi:as ia a kaLea «kn Tb 1 keinhī (i £ntia niau kauwH, Tj fca hoek an» mnt o%t ka 0 TVl«4oiusa, iia kfitV' -h* k »ke ?k« f« >ii āku i kfkahi uiau īco*Oita'>le«-1f flu-i, ka hiwe pu mai i kliia mnu pr»hik;n-t. " , *Ma(Ve;»tah« ak;; paln e p-«ne aku ai v»;Hj i kiu »ioi e kuU Viui c's». 0 p»u haua'i kei' l .e aahn ibti O'-i k«.*«'■">iii <> uuu koluku cteti»', bav.,vlv ae i ka ma kou pv^^k a i :t <- v . u.> l . kauk®y pjcui Ua haiM t lu lawai i|)ai n\? kHtn». U ; t buu\vi aku ia pe i ua kiai i 'i*i dala lehulthū, eia ka'u .ia y e u hele kuke aku_k;iu<t •< h-uw;, ;t"U aku j keja. mau ki'al i dalts Iqs, ae hooku» kuse i« m.il Lui u uuiitti«a o ka h .14. unn o ka m»nawa k'up ..•iio, AUe tie ui'uiiiuuna' >iu» i.o. ke d'la i ktia u aniīv'4, | ti hiKi ol«! aua'no i k4 tu3aa e. r gt dala no<«pakelJt ke ;,,il.. mannw'a | **H koki* hoi {.- k<*u' k.i:.»| mftoafr>*' e k''U An.uau iii4!»..ii ( | W«iht a Vini c iii aio ka it «) He ..aOawi i-ekole wal- uO Uiu i»o|Nrii)o -« Us*a auu. o | keia uij.u K..u,ku u [hu.l u« Unalelt j kv»k« iifO. Ia uv i a>i. a i*»uu ;tin*: ke A,auu > > »w u .luik'.iu u uu „ ■ i . ..'» "|fi iapoioue <ua{ e kuu Ym>'cift i [ kt!« mau ole.o-a'u e fc t:i,. 4 s;ij Hei ii (t. l*« aiaalu ;.ku uiai y'u : ®eu (muKheie n.» !a • hab, au ' ko u Oit i &«ta oianuwu % v p a a u ' &»*•x- fcik»hi iauuuo hou»,«.h!, aua ' it*«l Oi« i* u hu*3 Uku tt uoi i t i Kais<*rH i kei i f iuwa» u ke<uh» m«a tiu 4*u i Uo«i-1 - 1..a, : auu '-.o t. UW **.M ai mia n w k<*kaiu tut j. ala- [ li», « b*ttn kut; k.,ke uiai rtwt a ue ' «1* uu keii «c*i. O.a iiv» kvKi hj; kuuia u «iuu auiiiui aiu ia u< e. boiv iuatj'JK t i kuke i.iua uie Lu&i* j Ua i<c» utj uae »-u \ u* t kila kr|U nul.uka e o.'.i», 4 liio ana mo i lui»hi Ui*' *o HaiStr* innina. T r .t oī a*»T paha | kvu |>*M>»bele imua o Katsai.i i k<.i« uwa«v,fc maeuua v kvu Aua k-ta u«i. Mai uuouoo . iki ou uo*vi: ia i t«l4 haua 1 a kaua e ueie he;. K | «oāo itMk« ee e hoopuk» ta ma'i ts kel* haīepaaha > m« i, a ■ »aoufca *%u oiua me ka holo iua- ' m* **»* uo kekaūi wahi mam«cj ■itu« a o 1« e mai .u|«. fh»luKi'o»u t uō!e he ue j a j s>*. īkei* matiaw« eU <.u wkuke* lHk v toa ui*i. ei» no ke ut>fti| ««i k* (Uaioa ho uj»a« u Popaea | m u*ua» «ole u«e ne ku Jua lvi.iti.ino ana, iik u« ii}o « l «&!«! m«kawela\Ve!a \ha i\ū % ! wamuH o \6v. h<< <!e ana i kou* •aiMiMk*na keh «ihapa: e k** ie-ieaikeia ahialii. Aoie auei ,su| nwwoeao »o it wea. L> *kv qaj *L|l««felnc INi) ua huuie j, gv 4 u*ak^iuakw *t hoau i ■ I»U !* LŪgt* «amnul 1 kt* k«pitip'!i! «uaa i toak« k«l« kaikamahiue a j muuuii gvs*j Ak4u«i "|wiiUaiU(i* * uhaue « i,ugi«| 1 kai*a.4iui«;uua v V«U k<"fca&>{ ! btuealii Ki« k«> :>' u « e kf'.t M«A J w«hiti« ]ok.>UH> Uuko •> k t ia mau| teuua*aiu. hui u* % wr l»vu«aa«|K:|K! i ka viai%> o k<*4; «*•«» «'H • jua(u«>« o «l,u uei »• *4*h U V* uiea &s i* .KA : i U o sa fv< KfUti«uy.' Kawai ane» i kuhtkuht «ka ka h*l< j » Liimumi a »oh*> uev i keia ; kxu%> lk w*\ ua g kau Vri*ii uv k«M« «Mtu a*«iu «uo ] «1% «**• i»* *»e» ua « ik« <$c * tm.k s ** *t <M»| WU£.u* n;a m»u-' ***u e mau^w« kup n*\ « , 4fttM Ik« o || h«U »n« o k« W«ni ! W*lra|&fesU*e «&i!iUk* ki| >**t i ] "V;;b v - %