Ka Hoku o Hawaii, Volume XVI, Number 1, 1 June 1922 — HE MOOLELO KAAO NO Kekuhaupio KE KOA KAULANA O KE AU O Kamehameha Ka Nui [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO Kekuhaupio KE KOA KAULANA O KE AU O Kamehameha Ka Nui

K»k&u i« uo k& pouuaikai o ko k« ffoku Poe Helohelu) il*H i _ i H»«}eie «ku ta keia b«u moku eiua i ke Kaikuono o Ke "Ukekua i« hola aka U no ka Mokopuni o i||aut aku a l jOea ioa i ka Mokuponi o o»hu. • ua ka ua mau M«k» Keiekane uell k«hi i kapa u i aeia osa&afta o Waialae m» ka Moknpuni o Oahu, a ma ia wahi i ko ai iaUh no tia la eha, a e boopij a IM boi ika moku me ka wai e pono «i ka poe o ka aioku. Ma ka lmik« a Kapeua Portiock ma kaua te«ke mooUio i kakau ai, ua pia« pono keU wahi o WaiaUe ī na k*.i oaka, r ua m»hi 1* hoi ka aiu» e i»« k«n«ka Hawaii i« ujanaw ;l , au A »ke uohoioiaikaikaika uo obi k«Oaka o ka 9ina i ka mahiai •me «ā Uwaia pu. He Uhui oHiolu tto boi ma «on u aku 4• oiaaawa. Ua k«ai aku ia nu Uoi k«U m«u «Ouku i »4 ujea uiu m«. eauiaka bou »o ka pouo o k« poe 0 [ka uioau» a« kuai U «na ng hoi uie [a* Kui «akia ba)t 1 kel« mau kuī | uo oa iilo k« pu«a -naua, ke|kabt inau waiwai maikai e ae e ua paaea ulu. j ia inauawa uo )iOi i ikt ai u K«. ! poua jVrU>.ck i ka Moi Kuheaiii. a |ua ik« pu uo hoi: kekahi nu.au pahi |puuaka o ua haole, a he iu«*u pahi ihoio ka pie o Ktpeu« Kuk<j i [aooa hoea mua uaa mai i Uawaii j nei. Wahi a keia Kapeua |he ka.»«ka am> kiau uiaikai ka Moi Kahekili» a he «u.i kapu*apu ino hoi koua auo ke u«ua aku, * he iauo alit hiliuai uui U * koua 4Pau Suukaaiu«ua. iio «Uo n:tauao uo ho; [aoua aupuai au« 4 a K luaoo aua ota m« Q«hu »a ,maua*a t Ume he «U ua iilo ka Mokupuui 9 jOa-hu maiaio o Kahekiii ia uiaatw«, a u« liakaka iho paha mai mu« o k» 1 hik» «ua maj o keia tuau |Mt»ftu keia Mei o Maui r a»e ka Moi Kahahaua o G*hu, aua auhee o Kah«h«ua a holo pee m« k* aaheleheU, a hiki waie no i kaua mauawa i kumakaia i« «i e kekahi o kou» m«u Kahu t a papehi ia oia e ka Moi K«hekUi a kau U pah» i ka UeUu o*a k'»kofce i Fuu.oa. Ua o «io ae no hoi u» K** ,peua o«i« t»a koua hoo* !«aopopo aku i u« makahiki o Kaii«k>ii he 50 no mokahiki. a nu i« koho «u* o ktta Kapeu* Peiek«ue. u» koho he«« oi«, oi«t, ua ka : ioUi «a«oii ma k» ne« «ua o keU [«ooieio, »e like hvi »« ka I*apa Uooouhouoho mauawa a& Kauaakau, «iao K»b«|iH i ke o >keu« m«tt «Hahiki. ak<», he aiii |kiuo ikaika oo n«e iioto oia mau i«ak«htkt. lie 44>t iuu tam« oU o ,kihekiit % oii». i kona hoio act f U««« o k«i« «aau <nosu Jhiick«ae % |«a ho»o u ako ia ot« • kekakn o ,kei« uiau Ka|Kita e ioa i ka r»t»« «•*!*, ik«t WI !%alk« «tita [© K»h**lii \ keii M |« k#*a«»« t*ok laJ# % * h* ' w«ikat 40 ho; m a«u A.ii i « i oU I U ik* u««uav i« aaaa««« % «a ike ,aa* oah* *k* hopeu* i»oiuo oke |k«h< ta*« k\" « ae \ iau t k* ra«a* >ie«tka o k* li«vk mai Kahiki m»t. kopkhiaKi ua !l! w.*. Attī S««ft|i f«-- : k* 0,- !«u* ske ifc > o k«*« b«o* 'u" *•■•<>*», « m*Ustek« i. |kt!< n<* ic.s.< i«* - 7"--;: ".?"*•

en* o ko Ujp mau U^ u j> tuaj UM Uo' i k* i l IH« holookua 4ikse.Auvi.ii ua uU i ka.tU'j | wai hook'apu waioi>a, at? papii ana 1 j jkvu»» iahui k>uak«« <* ( .i« e iu» a ua kau pu ro hoi uk ij L •eauawai « ikaika lo« a tt a \ j ua wai9ua ma kou» i*iua, Ika aaauawa i uhaki nt ke .kah;.mau haoU i uwho m«i » ka

aiua ia ma»awa i k 1 k-tuawai o Ka_M°i Kameliaiueha! U4 ia itfeia ujaū ūaoie ka Aiui Ka ro*h«*ap,te* ?.kiiu# M it.ua i ,Jui kaula, Qi &ku ka hoi k# naauao e keia .iiau M<.i o keia «iua i keU Ut»Qawa pou;iuii q ka, aiua. Hc pwt|Upouiuo uo «jja m*u*o »ku 0 keia au, aka, tie nui uiauli uo ka uaauao o tiu Alii aluha i» t mauaw», a ua haua ja i ke o a o na kanaka. £l« b«i keia au i ka malamaUiua u «a uaauao. ei? uae i<iu«>ki«a uo ua hana pepehi kiuo, a huopoiuo Uhane.) | Mahope ihu oka haalele aua o i*eia mau moku Pelekaue ia \V«ia- | Ue, u» holo iaua a gtt tui Waitut» !. K a u«i ikala 13 o iuue, 17SU. ai| | inai H wa.hi aku ua holo aku \d uq i kekahi uiau wai>: okoa aku, aikai l m«h>ua o uie DKketuiit>a ; joi» niakahiki no Ua ho.o hou u^ai' |Ja kei« mau moku Pe'ekane a ku Ima Hawaii, Maui, Oahu a hoea ioal f huu no i Katni. j i O ke!a m'au makahiki a keia K&* j Ipena Portlock i kamailie ai he SQj | wale uo ma*rabiki o Kahekiliy aoiel I poioīei io uo oia mai# oielo u ua» j loiai. he 30 makahiki o KahekUi i! fka tu»n»wa i ai o Kameha*] meha. ī kei« h<>i i ku m«i. ai keia m«a mt>ku f«Ukaoe i Ha*! waii u» «ueoueo Kamehaaoeha j ' j ke 50 u k->U4 oiau maka'aiki. « ua. ! nee aku hoi a Kaueaiii i kt iH) o| )kunamau makahiki, aka» he AUi hkaika nae o koaa kiuo ia m«ita«r« lelemikule, a ua kuhihe*a io uol !p*ha o Kapeu» Ponioekuo keauoi l Uaika o ke kiuo o KahekUi« eia uo ll«t?U ikeso o koua m<iu m^a- ! Mahope koke iho no o ka hoea laoa nai o keia mau uioku |i Hawaii ua ku mai U I Maui he elua tuau uio«U£«u* » r*ni» «i notio Luiia..»i e JUa l'e j I rōu»*, ua oleio ia ku m«u k«4a! mau mokukaua u. i Uouu*,»! ula, a maj ktU w a hi ko iaua j holo aua a ku ma Lau«Lina % oiau h« wahi kanak» uui uo o Lahaio» 1 ka mauawa o ua AUi kahlko o Jt« ama. M«w««na oka makahiki i76d & bx>e« i k» QB«k«hiki u«> hoe« hou mai uo kek«h> m«u moku mai*bmi ma H«w«ii »«1, a g>i« uo hoi na » e hoomakaukau uo ka aee kau« ma M*ui» «e ho»o aua e kaiii V keU «okupuui m*\ k» uo&o hoov malu ana o K*UnikupuU ke keiki a hoi o K«lMkUi # « «i« <t>e o Kahek»U m« Oahu U a»a- * . M« k« iuakahikt iTh! »a ku s»«i .U kck«ht meku h«ott aaa* /aon v. S uika» «i noho Aiu kttkUj !*a e Me«rea, *o ka ■k«U ua*u i J«w* aku e- i, I E *ht ekom p*h* »«%, *«ho *e o i Uw« £U U| .m«u I k» ooea «u« o 'k«ja 4U;' !&***«* ; k«i« «iu« % a u« iilo «4* «M»kAtk«i uuī ia, « b4 ha«U d «U« %a Cai*alv»^a t * aahu » kou« tea«s.-J«, am«j a-"hu AhuuU, *i u« ta«, ■ «ua u ki jkvta «iu« H« Aiii jha« v. Kai*ua« * h$ hivh-.« m~olt <c kv%a k«MMia "liei 1 ta 'iK' k« «»v> kn«ki*a 4t aa |i»i lr;o , A-.i ma|t*vv sv, U* 4* « Ss i ik« i«a, a u* i*«ikaue' ffi%i m< JU. U-*»u 11*4 K .* Uoi v

- • • ¥.r. _ iviu4 i k* U#eUwt: apa i na kaua n-iuui, o;a hai ua pu kuui aiue k**k&hi wau «uo 'Uia kaua i->c y u.t, ii*ois.. I k* a u a o m&uawa u k* uuūu atu o m<; ,kgu« mau h t a ;ua kela u Ki«a ( ua i,uiboi bou u uiui U ei» i lUwa;j u?i t u ua nn? ua makau* i Uaawi ia ui*i « na haule i iia, oiu bv»i Ue »iau bibi, l)iy4i iiekUu, a u* iuaa yu mai IM Uu lig! keilaiii OiUU kumUiU«U lemi» anjti Usu ui&iihiui e «i haani i A ui U i Loi u*• muli o ku hu-.m u»«u»u iU^-»bi,U4 i ke kuUua v *iuo kiukiia o ksia AUi Kai<iua. L'a iiui pu īuai lu ue Uoj o uie kei&atii iuau ji<tku k*ua . pu o k a ka pauda pu no h-»i, abn mau pu kau ponaiwi pu Uy bui t a u fca iU,>a A o tiy paba u Kaiaua ma k*.ia Qwi auu m«i uie k«iia m»u laku i ia ©ai MĪa, a u&i ui.i« it o un * k& lo i uo koua īiua Uau&u ma i ka h,i auu mai Uae u keu uiuko t»ai Kiu« wai, «uU i Uoi poiuieī keU uiu&u uo i|a«fcā aei» U4 iiuiu ka.i'i'A ae ia Qia kek&m uaau o Auitxika Heuaa, &c | kalnp.i aun boi aue ua kau«.ka P*. nioio u ke komohaua o oia UoiM hooiMiau aua o wuku mv. ,u.v ai,aua a Kauua, au loa īho U keU aua _ isoiyboitf«ii 4 ]■ 4 oiaie, *o ua ku. uiUUau hu4 hji »ua i uuiiaua ia ' mat a; # ua pau i eualoO, *q ua |uk»ua i ko« ib.i un, qih u» k«l* 'Miu iakj kaaa > b*awi uiikaui ja ! u>ai> he u»au kuuiaū ile». * i?e miiu j>u fcaupoyu"m' Uiiuieau, ka iafco pu uie y-»uūa, u A malam« i<i no ia n*uu iaku * biei wgic ka maaana i Jjo«ai »: o Kwana i Uawain U* iuh# UiU i» wia ika maaao u3*u*i ul c «ka Iloi o K.auai ui#* a u»aai L il 01« io U 0 ua iiOiO iw4 UO » jk.tt i ke K*ikttUfo u &e*i*kefcua» « e .nuhe a.ua o m« 4«Ui jkokok<;kcia waiu i ku ai k» muku, me» paba ma K»U«4& uo ia 1 i 0 "*; u Kaaieiia,* uieUa i atia fcu mai u 4«}« aim K*U«- iluii* u kci* oioku, ua huoiala ia oit be U sasu w** kauiua* *i uii; uaui ū keia m*u v*a* a U Aa* Ka» t . ( m« ua a ua I Oani ia uo boī keia hulu %i«a o | &amehaaicfca «us i* K-44U*. O jktu A,iu juu aui i uau«u 4 |K*y*it ®«i U**aii >*u uu kue,* tu* 1: Kai>«u* J bei« &«u «i, I Sa ka a k* ua«a K*k*# Knu:4&aU, ua Uoik« »c oia i kei» BMtt oliklo pili u Kauku«kQ Abu»U i* w«kuakaut o K«i a aa» ao. ke K,«iki as> i>ai ia a Kea*<r ka Mai o &*<*»** oiaaiua akv u ke «u q . Ao kuu* Uo% Q*a uo a &*uptka%€kfekfek*ki «atviu« k«kg ki«ki« uo v jU*«*n» a ua bui« jM&* tk.o K*i*ua kae* a uuiio i a kaom 4* kiiiM m* KiU*s>, a w* k«kahi \Wkh\ ua ta «« a*u*" ua g fKt)*na »a H**4•?, *s* LoU. u«« jian Malua Aui a ua&s i iKm*' i »»U opio W* e K*»a«*. * |m* i b*a*u ai k«ps® |M«**kao*u, \*a hsi 0 S*«rtk»tk4 f ftlrtti«t**, »k'i »ku t,f «* \*»vm «I i KawaK

»»*« H **h*u*u k'-'-i'.H t.4- ** mm *tiM »āi ia ®4ftrt», ci* A4 %* lt»Uo * #0 k# «%k ?«&*«.< Wl o ** &••%*-♦** « |S%hn * lbk «*«*« ,4i K*&fc«vu.t lli t *i&C || vi 4RA. |tti « *t r* a iJfc»*a*« ««h»*»* m* 11*9%. . * «k * €«««1»* ' !«•*•%fc kkl • &>!*»**«»(•«. * PM^HMb«li|(»^l« a m& ~ %«4?a K *»<■**. (»,,.. . .....