Ka Hoku o Hawaii, Volume XVI, Number 2, 8 June 1922 — HE MOOLELO KAAO NO Kekuhaupio KE KOA KAULANA O KE AU O Kamehameha Ka Nui [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO Kekuhaupio KE KOA KAULANA O KE AU O Kamehameha Ka Nui

ia uo ka pon.aikaī o k > ka Hoku Pos 6«lubelu) tl« ike mua no ka o Kaiueoameha a ua an'o ho.ihihi tH) irt ike a»t> ikaika o keia AHj aiekie, a oia tio paha (se kumu ok« boohati< hano atia ī n*t wa« knulua h* 12 no ka hi.okij»a ana u.ai la Kaiana I ka ike pu aim uo hoi o Kamehameha i «a lako haole * Kaiaiia, Ua pa« ioa iho tn kona manao « koi aku ia Kaiana e uoho pu mai no oie <a i ka aiua o k on a Knponakane Alii K«»we. W iiio i»o b*>i o Kapena Dt»gala•a i h&aloha maika' uo Kaiana, & U*boik*uiat U ao oia i kuiia uiauio koxu« ia Kai*nft ma ke kū »na »kao» waiilue i K»uai, at koua ®au Jb(oajtuiQßU aiii boi e hoi pu mai ia i Hawaii, a ua keīa ī «4« uooiiaoli ioa aku i u.»nau 0 K«i«na, au kooa holo uu ia e kii 1 ko»a ohana i Kau«i. n»e |o ftou« heli ma Pi». Kauai. ua jhaawi Kku la u la i kela mau pono |k«oa haole na ke Atii Katutliaj iUo no faju : ia a*au i»*« | *A&a « « ks Ai'i KaiūUa i; {»«* i»ui t u a iko Kaui*ba.! f meiia «nau koa. au ka maa wale | Uoma t« Uope uiikK u itc ao aua l jktMt*i)io kooa m au kpa e liiu i poe eua iu ia w el4s\t; a Lu«bana «u» paiia ī kcta m»u mea aiiu* <t&*«le. A u* lilo uo Uqi u K*iaua i K.umu -0 kaua ua aekau o na ioa o |t-o»eiiau3eba, «n pu ia lioi' e k<l« oiau JU<*ale Vounjj •tt»e lk»«ka D*yi%, ao ke «taue Uoi o Mise. Lucy PeaboUy e (oit» o>«i mi *40 i Houoiuiu | i> eakalii kumu «o ewi oka ikalika loa o-ko K#i*tta ui«n«y e uouu |t *« aiu* o kou« mau kopuna u»ai 'ka pu »»». oia no keia . mau okiu !matKai a Kamehanieha i iioopuka *ku at imoa ooa. "Kia ka a lU a, eia |oo hoi na katia*a, eu u© hoi u<s jfcoa alti pu o k*Urf, « 0 uoh u ibo u o |kaua I Hawau u «Ji« t< ho! »ku (o* 1 Kaaai. oiai, u» iuhe i» m ai I» (no ka maoao aiaik»i ok oia Ho». fai»t o kaua nou." H« toau oleio a Kaīau» r fei*to*ratke bootwta«bewa i k» o k» maOao a& Oa u K» a»«uaiacba uoaa. L'a kii 10 u u o Kai.oa i kaua mau Hoab»fjatJ on o JCawa«a«b» »t "Nahiolea t Kauai »iue A!tl boi. at ko«n« u boirb»ia K*pena iokom»tkat t* Katar«, ao »ooa hoi nat U i,o i» a »oto mai*}» o ki Ahi K»uMha ueh* » biki wa!« tio i k«!a »vkuabs»»»n» ma'waei;» o !»ua Tn*u*u,i * k#AWw»bnt<»K»»hn®*t)u t 4%«N kipi ai o » haalele u « WWke »i o Kaian» ki« kaoa ota uu»u o Nuuanu. | U*»oiK*Ut«> ia «o o K«<aeh* f us#n*twa Kr»!akeko» ; k«U m*u *«« mahope »at 6 k» bo!c> »»* t«' i **» «aho pe »o »ift» |tuf M m* m w* i k« ;**(• <nt« m *«»* . |ptN» l* »a« h t o> *K:1 *«« kf ] IU ' »o »<•«' <.*!•" r,:' V> -» j •;». 'Wjifr. »»c' «r* i* 'l • t 1 V* V \\vu* rv n'nī > t,c ISa» i '

Kamehaujeha. Hp kanaka ' pih'a , «*ltto i ka hana i» »i k-aioo tha!%as i» 'k« n» beM»aal((>alcao atH \ »a o kan» Hahai alii e kona uiu» makh»kanfe H.atiatisu. I" ' fto%€> tt6 f«of oia oiaU ]a hooma. '■kaukaono keīa h»!, 14 nnl a* ua ktt n'i»Tlā ai noliō Kapena i*A Um Ka.pet»a Meic *'i' (Mfka), Ih* 'iK ku 0-ho1t» keia 'mai ka maj, ukaii pu ia no hoi e kekahi Moku ; kuna Fair'Am»rika, at rioh<- Kapeoa i» },oi ia īuokn kuna *» ke *Mkr ponoi a Kapenā a hle ' kanaka opio wale no o 18 aofekaMa na oks flooi!o v ka makahiki j7S9 ke ku i tl <i' o kei.. iuoku ma Hauaii, a he mau ia w*lr..io ua nolo nou kei» muku a «u aku 1» niu HoiiU'«oU ..m statii. M <*iu a o keia uioku iJk'nyra 0 } Vou«u, «i k>tptt ? <* hoi e na k«uak* iu.tUop« mai o O-o-haua. O teta haole nona ino;': i kapi ia 4»ku e tsa Haw.au o "Oluhaua," Oia una kokun !ka»k« loa o Kamehauieha mahope. uiai, ai hlo hoi i tnea kukua pu i ka haua "Kai Aupui*» a ae Al» Kam«u«meba." I ke ku aua o keia nioku ma Ho a >a ) Olowaiu e (niho giia o Kaloia kekahi o v<* wahme a Kaiawupuu, a» ooho aoa hoi c«e k-na k»ue hou me ae u°ho <*'. «lU4 aua {aua m& 0U)»»iu ia mau ia» 1 »a iohe »na o Kaopuiki kt k*u^-# k» waume'Aiii "Kaioia, 1 ' ua ku .ae ia ka m%»ku W&q\z uiii liunuauia. ua nukemake lu» ihu oia e btjip » wabi„ no. ka maJc«ai«kfe e kua: k\,i uie ka haoie, »e »0«i pvi ui» i k» I'jie Uiauia, Ciaj„ ioia atkaoi u pa ioie uiaKetuaiic Joa |jae ko Hawaii nti mau ah?, »e |k»bi pu no uoi i ka pu me ka «ōa, oiai, aa aaui poe Aiu .Ha.wa.ii t ka waiwai i»»a uiau o*ea uo ke kaua haa iitf.ciit.aii. hoopihii it»o |a o K%opujks i «oaa mau waa m c u « wanv.ij e »u«u<« "ak'U »i me poe o k« moku h»ole # ota boi ka ku•u»a m«.u o. u» poe Hawau» pia $a n»oa, a» |>u»a, uu ttica ululioi o ka uwaia, ka aiaia, k« |,aio bo.i a «# *e u«, auie kekahi 10*11 wai®ai ««1« hot fc oi«kvu)»kt; ia m»i «oa b»tvie u ka moku. ( Haakle ibo J.a o Kaupuiki tuc k« ptfaa pono u na waa i fceu ©au waiwai, a ua aku i i a kipi i Honuaoia. Ut holo mai no bo> kwaapa o ka haoie t uka o fca * »mbi tbo i* 1 kek»ht mau w»iw^ ! ooa aowa» o ke Alti Kaojiuijti. » «•«nuii u*e o k» pueieeie e au«, u« ptc ole k* a»kem. ke ku». wai««i u fi»ao»o ejua. I k#k»h; ,U •e ua b«»o m»uh tto o iion» oka moku h«uie e bo»o hsu at • kuai 1 koaa a»q «aiwai i *bo t at l»wp la m«i bo* c;« mai 0,«- «««« <»«*. O 1« »«» kupaisab» u«e a»a aeu bvokako*>c au* »ku u «* aow*a t *" u» u m&i im i«koti aoi« e pit tiua* o 1« moeu tt*ufe, ot*i, o» buhu na &»ok 1 a*tt«ka Hawau % ii»t«i'. » i(ooi»a»*.kt aku tpu tiu w * w k« <tMbu % ua h 4 i« t» Uke 1 k«. k.*utji e ua a u* &ul»i 4« i* Ro *»oi kek<ti\, • «**•!. «et« ae o|e i» o 11% «mOe« e P4 tluo* ek« b*u«i. m«» t |,c m*ivav« * 4»t» i ba<DM«ti *» a* t kita akeku biu»ic, ua ot* tka w»i4j* k* ®o«tWe e ?ai.a »n» o k?U ttMM&U % k\ tO0» J?r «tu 13» f9O» 1«A Wa»|4t aue "h « «®»t t»«ketK«¥e ē '%T ? '\<S *tr f"f~ r 1 ■^; c I* , , K - !

no <* ī>Ht* ī ;»i ia u liuUU*- ,» krf, : ī ih■ ]s oia uo ka po»-ieflie kuko lloku o.ke XUr K<-*ojiii>k. uo• kela • • waapn p'ba i hh. iui kot;H o>*U aoao. 1 ka uhi i , »r.j, nui o ka asa!u 6 ka po, Ualo craīu aku la o oia u. t - ka a:,i i* loa » kof;ukt ].!& i k;<hi o -k* wa&pa. t* arti«, abe ktV»i nū u.i« ku iuu® ° uit- xupa>u*hft • titr- ti« iiiauiui* ktJa kiUĪ wiiapa iii no ku KaopuiH t'gtki no ja i ke kanj. f 'j ka <_ ann : kaimoku, a 0 k 5 » iaivu law K aialu m»<i la uy % i *ela k*s a! t , ok- &'„• <j kfci* kiai liwu* 0 ka waapa, ! ke ala a»m at o h»oU i Jit», kakahiak-*, avk iuu ia w&sj*a, t»e *ela i.uii* u fccia Wa&pa* s ua !.I 0 ia i Uiea liuhu loa au Ka~ P«na Mekh oie *o ka iuoku p©e # 4 aanmli o k tl b i ilse aialu t»na o ne» kanaka Hawaii, ua uoooJ3y-pot-G ibo la o h\ipfcua " t k» rot*a hhtia i j»ihuH k„o a Waap», «BJe ka Unluwiile pu aua o..k.tlji iiaoie u ka mofeg % & Dia kyj;ikuUi i>aba <* keka'ii kt).ua.AM nuua. fca 0 K.e aloha, ua hoio t»oku imuie ku oaawaho o O.owaiu, &o luiu hpi e Oobo hoomiailu q Kaloia A|ij. me *aua kaiit &acj>uiM 0 kn *«» t a na<} o k*» haoie u» lo<t i ka wa«*iii u ua kt- Kui <» Kaoumk; tna, UQ ho» av)5 t . hv aiiia i hoike īa mai uo ia mea, houkuu i* tnaj iu> i£ vl» liaw*v" # ole Uu. liuii» i» aku. u > paha oia. : Awi* » P*U.