Ka Hoku o Hawaii, Volume XVI, Number 35, 25 January 1923 — HE MOOLELO KAAO NO Kekuhaupio KE KOA KAULANA O KE AU O Kamehameha Ka Nui [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO Kekuhaupio KE KOA KAULANA O KE AU O Kamehameha Ka Nui

Kakau ia i»o ka pnn.aika! r k ) kn Hoiiu Poe helnhelu) KK KAUA 0 KĀPUWA- " HAULAPLA Ua uja«>pOpo A6 U tS* • ks imwh h' h-h*flu. •> keia Alii Ke*au. uiuku uo ke Ahi pul" uj»u n<» ia Kf(fitehiiin«Lii vu kn o Keoua K.'«ni'huU. I'»» tna(ij»opn pu «p !* uo b«i i« *'»'J« e ? ka m«* h«!ohehi n>i n.e» phi i* Kaonehanehn rae au:m i»au Kahun* s īne koini nuu .M i k- huho aiu i Vo Ktra«ha!Hthii ii\u, u uif kn nihttivlea(i 4n» w» l.aua hon1»» lleii»u 'Poi» kHnak» o Pouki o!«, E WMiho iki no hoi kuiiii u Inkou • !i'»omakMik*« »n:i i k.i iiki-u piltl)OoTiīI" h#i»M,""«V " ho]i ii'>u «e hoi i fa huakii' holo a.onn* * k»> Ahi Ke rr.» Kuaa. huula < oni mai U i rin k«i o K<ma & ho«a tn*i hot i ke kai nhumu, a kai 3e j-w» o Kfiw«ihaf t ni ike| ia hoi n *a inon i kei* iuanawi*-j "Kf k«ii*hawantwa(i(i a Kawnthnp**j Ua bolo Wtti Hi o K**oa i* hoe.; i l!ōa«"U<alin« t i« w«hi i hnn Aiai al ka pof o Ktoua i t.e!f ira! i 1 oaauKa o k» aina nsatuni» o na w . . A kau k«!a poe M«"a 0 na wk alaila. hoomaa mai 1» nn lakou i ka holo an« uia na kai maokioki r na Koaa, a kai kaulana hoi i ka tni a '•Kh»." H<*ea m»i 1« Ukou i ke kaikw >no o K»aUk«>kQa, alaiU t hookipa ia akaUoKwu» • āhelu ro» kon* poa k«n|ka i Knawa. loa, a hohoUia k* ai itnttt4 o « p*ina hoi ma ia w»hi. Haa!«»lf ka huakai holomOana ia Kaawah l *, a holo niai la « ho«a i Kailua a p«e hou nt) i uka o kaaina, a hoomih» iki n»a ia wahi a na A!ii i a!oh.t ai. (I i;a paha i keia m«uawa kn hc? a *ua iiaila, i na la ua kipa pah i+ i k to Hal€kfu#i o Johu K«t»Umaku!c r makailai ai i na l«kokn*i olokn, *e kaai »o hui i kefrab : nm'i m«a !oa» ele uia Kau ) Haniele k* hu«k»i hoioniiMi h U KaMuA *'p»ka otu." a holo t«*' !a a paw hou ■ kek"*hi wahi i *L«pa U o i hocß>a»B>ae m »• K«o»a iaia ih-.i, a« k»hiio ana ho' imi* iho i kona aahu piha n k* ku la»« o ke AMi koko ki'-'ki\U hoo- j ffltAka'Jk«iU n Kinilia tu) k» 'Uihi «**i atu iiK kona H'nhanau Kuitit h»o»#ha, ai ole he' hoaHoim hiki '«u.'U« tH i u«ha o kot a h,»Miiaema# i»ia iho i 4> n.oh#i puaa-hea tv> ka hale i» ke akua a kuna Hoahauau i hu»t» »iM* īi®iA hu*kt*i hulo mu*n« n c hoi o k« Al*i K»otta o Ksu» u* k*o kma p» k*ua «nnlan». oia hoi ke K »a Ka»i*. * he *!ua manawa « K«tff » koi asu «i i» Kpuuh « p«r*fci !*k i rta hN-i* * K*i»rht*«*h*, * ni#** lam», ila'la. huli !»>« *f« «« !o } * ,>,r aili j,o |',fM no ka ama '• K*«, «ka. t » a»* ** n fVX ° K*»vn* i keia *o» a k<n.i* * , o-k»ua * h* lioai«ort* **" *• * k%km p«* "« h<vopwk* n>an ai. "A* 4 ** t » K-."O* i kaMkn «t t k* pt>lt « n* k»btwa ° * he ' 0U w#it» 'ho I O ktia f ■>*< j u» K** , *H»*e " I l t* pau *u* o k* > ■**' *•"*' u k« Ai.i K«o«*. u* k„; bo« '«a ne'

|o Kai«!e i k«n* Han«i d!ii fet:n!ia KuaahuoU, » ae fba| ola • aeoKaieleina Kteje a Ktm>ham*ha, a aole ou J malia «>*i n Keoua i keia koi a kooa Pukaua ju»ii,a ti(" ka »e ole niai n kan* | Hauai aiii i 2eo oka Pukiua* ! ftlaila, olelo hou aku la o K*i*"ie | kaia aiau i* Ktnua. **t «a ua p*a h»a kuo aianao e e >ktr me ko tuah«u*u »Mi t aiaiia, • •• mai uwi y»l kati>anao o k» kaūaka, e »tio »« qu ki"s i heia *i « ike i ko bo*b 4 n»j, 1 na no hoi h« psuO ple tpai omaa, alaila, a la uo hoi kau» i k« honu» ffc» k*h] i iu ti, a na tn*toeio« hoi aa w*wae, a in« uo h«i la. kou e hooalu m»i ika iuo, alailii» la la uo h«i knaa • Kalani 1 ka [hopua i/M», * hiii ika ]e«»» ( *e [laoi ai hoi ka ii|f»t kahi feaikf lfa hifci »n> hoi kaua ke ku aku [mua q lakou, a iua u° hoi 8e pohaku maj k« i^koo # he poh«u i S o hoi *« i»tm, i» i*iu Uv> ūui Ut iaau uift a* i»kou, «iail», he i*f u «ku uo bo* H a» k«u», a uia W) hoi ha u;»k* ih<. ( ui«i a« i*k.ou, «iaiU. »u«u u,*kaihe { uu h~i wa Ukou īiuu* u ktk*iiU« iMi*.' f ktia uiau ulelo auo uw«to uo a| auna pukau» nui, »vtir no j iual»u »ku o KeOUti ua nmu uo keua paaKiki ika *v>io nu ma ke kai. | Mamua no hoi oka Uaal<>!« «u«u j kei» wahi ou* i «u*u hoom#eiu«e «i iat*t, ua iiHiia iho la nn »t« i kekahi hhti<t e hiki »i nn paiu, M hooui*upo|HJ ia »ku, tu t<:« i ike !tnua nooia i koua tttake waiuua. !He U«na no hui n& ka xk>« kahiku ī |katuatlio w, t k« paa mu» o K«.ou* i |k« paie ana Kahuua o Kameha | i meoa, Kia u« haua ne-i a K ff vUa i [haoa «i, ai heike iiiaop*>po i* ut»i |h»i e ke K«kautuo<>ieio S>, M, K.Ht»*k»u. M«oiu« o k« ttaaiei« aua ihv> o fea ( huakai hoio oo Kawa>Uae ( ua w ®«. aku ia ua Ai'i nei o Kau : kekaln, pM aoa i kaOMiho b,))aiake»t« ai, o»a ao kon» po« moepau k c ih«i«wai oi* uie ka n>ake, a hot ka u j m«i 1« i keh» poe m«luu« o kvu& ] w«* ponoi, « hoihoi akU la t k t . ] k«hi poe o koii» aio ain tualut<a <>] ika wa» e kau i« «ua e P«uii Kpo ]i»loau, oi« ho; ke « K*t»e. | ti«meha me ke Alnwahhie K«uei ■; |kapoi«i, ao k« keiki hoi 4 jk«pue kahiko e kapa au "Kuu, |a«fkio ka w»h*u Ua olelo u«j |no o K«tn«k*u ma knna cooo»eto, j |ua hm»k»u ia uo kei« po« taalun A j io «eia waa o ke A»ii opio, Pa«l t j | Kaeleioku, oiamuii no ka ia o ka ] j uuauao oo e p«kete no ke oi* o k«!« j |poe, oi»i, aol«i np p»ha e aiauao mi& | | « pep«hi i* ke Kwiki a Kauj«h*ujfua j |me a»i« Ainwahiu* koko ktrkte,«j |uo ke Atu *»pto tiot ka i»kele |p»ke4«yUMw i>oi ta hapa uui u | k -u« pve Aīi* tu« kvkahi tu« u | a«u*k« uua- U* oidd la u» | uih>#«u pu i« a*u tig o K«tcie m«. iuua o kri« w«a o kv Ah\ opio, oi«i Uu k«e o iv«teir e »**•• «u» no « kau pu m«t uie ke AHi K<vua> A<» ke fc«U» «»«* no i U 14, na *i«u pu ut*i Uuo o umiKaa»*u«w* oj c Keoua iaatu u «» 0 kotta «««, oi**, ua t«o iho I» P«ha o K«ou« o tuak* k n« hmiu «<»kuak«ni» 1« Kai»t« ke k*a* waie iki «ku iaU* u>ai k<>na ai<> |ko O k«kal«< iue« kuMnh ah* t o 1 h 0. m»opi*tHi i«, ° na aahu n>*nu o *i« Aui iiei. e a>« k<k*hi « ae o kou» kuiaoa alii ki«k't ua t4>mk«u ih aku la iluna 0 k.a «a» o Ka*w»%h»tu uia 1 K * > *<* al * Kau t k.'« ia.a- C |eiuM h*u« a ts a « u.« 4« « u« Ai.iuei 0 K*u*h§.>, «# h 'k? m«t *ttA i>o p«*** i kona ha!i*!i« * ?k», ua o'f p«ha iaU a;-i a , o : .a! t *>h kt? p*a ?a *v! f ktkah\ rran* an -- v » * *k* pa<-i att* o ke!a m»u !«na« m AHi Kto«a »»•*, *U!!a w»! h **« ! kena AH I 4 paa kahil kltkle, Ma ho* ke

ūhal atAe koni pa R 4 *ipa kake!e,*i o<a boi i>aa Ipukuha ma kona w*a pouoiDk* Uai om hoe waa o ka wan » Ktnttk he !w*ka?n«.kumaiihafi«. ahe p(*j w*le no i w«e U n > ko lkknn Ikaika ! 'ho* waa- a fna nr. pahāl h'al)iw*l m-.>s o K» , f , u* tūel:a pHikia i'ka manawa ltntt» o kon» waa. * Noto kela f»oe <»a1 ka !,tiana e ahi»lu m*i, aole no i niao'nop»»a:«l o ka ak«3t»i ho«w*«, o»ai, °«e 'p-m no h»i keia I lehia mao!i nō m'a ia hana c> r fn ha*waa. £ kti« hr«lo »ku o n« niwū « h<oio pu nei a hoea aku !a 1 Puako-, 01« hoi 9Hw»ho ae e kk-1* wahl, «e «aiho maī «n» u K*waiL«e, a 1» fO»»nnwa i ike ah« ai o kooa P*a kahīi* kapu u* hnopuka *ku !« oi* t k«tj* n«au ole}o i H«yai Ai;t. « Kaianie! K«<uiuweia ke 00« <* -KHluh'ku». ** Ntn*u tioo- j M*upop<> t»ai 1« o Keou* i kon» l»a« kahili i kr>« ninau. "He<tllA i«t mta att i k«m*i!io ui«i !<t*'? P<«n> hou *kn U tio 0 Uhai i keiaj »ieio i»(i nanenane n -. **Kia U t)« 1 k«oluwrli ka u*t o Ki.iiaea." I *a i'»he aua o i k"la tr.*u of«l*> a Uliai k»»n<i K«hilf kMpu, 0« n»na i«>aku li o a uk?t a ffa. waih«t», a >tce m;i' om 1a» waiho 'ahninh* 0 k>< I u poo.kaniika houPutt<«'ii.oiH-, a ikv pu.-.inai ia r;o'hoioia i kix nnnnM Mi» luaoli n u*a 0 ka aw* o-Kawaihaa- I ka-noi' nnnoii o na khnnk», n ua hr-k ka f6- j nau o iia aanA'kn m ohi 1« .m* .ie«r j i*»o-w« o Knwam*e. !«»• pu tuai i« uo h«i 01* i ka hele 1 l«.i«u ae fc«i 1 nn"waa aaun *> kotvn aua ieie a iaua 1 k* kai Ua ht»le no hoi » nrtuta o luka i na wuia no hoi ke k«i me he naho' xc«- j niniaia i*t puan* e I»t»;n nni, i keia ike an» o Keoua i keia m«u ] uo«tiona hoomakaukau khna 0 tak»j oka aina, *i in«kMt<*t>tn pu hoi ka j honua lew«, oia hoi īi* whr ka»ia i j k« kai h*wauaw.itiK 0 Kt«w*ihae, aj t©ea iho nn hni icau Ih h iuiii ae noj tici a nuli aau ke oin e like tue k* j »>tei« a *nna pu-k«tit nui Kaieie.j Ua huit ae ih oia k kamaiiiu aku :* j ia KeaweaiiPUiu i Nm uuau oī?10i «auiHina, i "K.! ino ua* ia *e ieie ino maij a <« a>." Pan«aokt» «ku ia no y Keaweaheolo 1 ke'a uihu oseiu |>aoe fO« *r!m H*!tC. ■''N'awttihi«i K* )*H> n kn i« " j N » ku psu 1 if w> pah* t? k■■ maoao tmo «analoa, ua attuaiti*j hou aku U no oia t *eia olelu u»«t ka hooi«n tai ao* n»e inun.ipe oia crel<i ana, l 'H«! nnr»ni »>ii ia ke »u--nee nui t>et ke ao." o Keaweaheuln 1 keia OUIO bov« a K«oua KuKauhuuia, .'uai^, 0 koiu j mai ia tio hu* i* t keia oielo; «00 itke uo tue ta ule;o n)Uu. ; "Aoh« tn<» o uk«, * naWHi hoi k« kapa ana akn t k t U tt>n!i«.< h» !* itt«."

MnmwH nr> hnl o kt*i» mmi hio 1 hīon» *n* ho\nn»li*iik«o ttßi;n i vk* 0 (>* ho.»p|f* t«»,! n . k* wiia i> knu ini o H»u!i Kioleioku] Kni*?*i W» t« ult' AHi SK p '«»»■! * kaumiUoh <« u;ai !# nu o K*W^« 1 <>!iplo »».»> vs f> k*!ta oipl.M ol* ' i' '\ x «<. •> * | lit(k«**i i K »h?\ w*' u U « i? |K^nt. %, K h »i ( hu t\ i |* « tt VL« kj<* kftUA i« «mi, «um hui be i».h*ku Ulml k* Ult»W, a!*V-» 4 \." ;> ! no k •"«> b< !«pu 'wni *a !*li> h* !»*>: *\u |iv t hnl H» »*ulhe u.»c«h tv«l Īa 'k 1*«»» nhuU* h» n « ntu u • Hol |t«t»«»> ti »¥*»** :>"*'■•, fcnuA« |i*t iUU !'M U fc«< «> !Sj * h-inu* P'**. ♦!* * i * .% 1 |»t*itl ♦!»»»k* ? u«*« i *h5 !.* k; M [Haw*MH n . *\ tkoto ū u* U*io • I «•«. <* tcu« «utu |ws,?»s%s k* •**, *-i ' 1 A:.« I^** *«ii» a a '•. a. Ka! h* o.*IU *.l(.u '«» s *»&, th*« th»n* * » !*•.•>»« :.'c»t Ii W*9 U l»o*»Ui Va *|e |»*h* : m #»bs - &i t i Aol« ! imu ;