Ka Hoku o Hawaii, Volume XVI, Number 46, 12 April 1923 — HE MOOLELO KAULANA NO HAMEPILE KE KAEAEA O NA ULULAAU AKAU ame Nina KA UI O KE KIPUKAILI O MONATANA (Unuhiia e Hoolale-Kauakanilehua) [ARTICLE]

HE MOOLELO KAULANA NO HAMEPILE KE KAEAEA O NA ULULAAU AKAU ame Nina KA UI O KE KIPUKAILI O MONATANA (Unuhiia e Hoolale-Kauakanilehua)

Nolai!» me ka linoa tnal«if!oe h«p,u «m!v !t ■:->» i pu knap-"'''i•»i * J»>n>> p.-i,w i * «ln ana i i utir.-k'- » t k« U>M»IO aui iio u <if k.?i:' )saijmk» uma lim Ui i 6ft -. Wiihi, o k(»na panai a':» i; t ',a Iks hu«l » f' ki» tūft'KP a waiawii* 8i .< u» kt»nrtKn m*i ;is: a aku o' ka !i >. Ao.v ! hiiii. iiio i>« oili h<>u mai 1« t*a i.ia o ke katiakn, * vlike m* vk W.:UH i ii'aa ' k •( -t Q)»U P« lfl r> >u s i hti'i««rxi- mai «i. īloko c k a 'A . n«<if he ik.o hi*u o H»n e p'lr ; u.a*i •-o k*»fc«h!. kiuu kj|nait« N <.; iiM uit tci» manao pihoihoi iioko *in» ii'> k<* p«'ik;»i>4 o Nifl« »» >Jv.) pv.i- ;«i «cftt ■ 1« oi« ma a» pA)> nihi.ii.itu nla iiu- kijti«« liAUn uit« Oe 1 kOiiH inia t\fci i •oeaue iiihi &i ■ ka hiīpahm likt o kooa k ih*-.c un 1- h.- 'ii'•! i* oia īke kani oku i )U U3h>aKi pouo oeih, n ikona w* tu> īh i piik fcH nmt «i a Me •tm KouH {ihpale t ka puka a ka DQ* , <» 'mii'K KeUi^pu. \JiLi (» «. i keiH pa<.»•:*- n ii» o eoii » oln. Me k:» 8 a ,>.t- t»f ik. * an ka makīii h ' iiwi» ; nai la oia, o n * w i*'tt»' i»ia iwM. a kn ana i ke!» k,m.'e īiīhiiU! »!>►- ka imviti.atie » k -ri, xi;.k> hol.-oKoa ika Jpp«-. Mf kh iiuokniiiU.! jib iho iik be e pu!< :ei ii^«i ia o:a u a k r aUmsi kik««*ket a mau.ua ponn or a ua īk> n>i i eia i* Nma e ttumftu;if ; ii.» ii;f kfki-hi kannka kimli'u. puipui ■ ■ : ui» .kanaka aU- i«k*- .:ki- .ii.« f h-'«ni t «»a me. kn .ftana t.«,e ui.-u. !«».•» tn-'-Alnn ua o k.i h:*i fl:> i. i kekhh' 1 o -1.. Hf h ■■emaoi opu m.u ai H « at' u« io-v "ku ii«.ua k«ri:»*c.t i keK ni t>a'i v. nharal>an<» h ii kn o kf he-ki'iiH ui o i 'e oa iuiKii ih.- o Haoi'-piie isii» » kiol« il.ii. oka pali Jttihoh - a iaU loa iro"ike ia ana, Nina Kui n*» Mf»'i • aku !« oii» Man ua tufu ka hau • ana o kot a kuo 1 8 i i:onui* < » pwa e stu ■;* <>ii iii Ii lOm oH v i mepne a mai. i«tn n-a Vi n> ■ poii nie * . u.uk' :n-s* ih.-. i k r. I u. i i> * h it-i.i"« Ika jab •>'' an n afe i±Na,«. m.ti | kfla u> iuif a.i* ua ikf iho l,t o:k : e u i>« ana u:a iluua ,<> Haujrpi!e,; a pu. li'» n«a'it- ae la i* t aeia nwn huaoiek . | W u>«uif i* ka paha | U.i Kunou fcku ia o liamep'h--u e k>» prt!>e ana ih»', . I Mki nouio mat-l» oe i H* lim»' 1 .k..:r<« «» keh» pof kanaka i &itahs | K' i oc-i-.ai>|K)tK> o«m ar, waht »' Nii i , o fca hopf !oa o ka*« i»>ea: i .kf «i u>a im> ku'.i »PtiifU©e an» } .. f kfbahi o .•koo. a p'i ioa a- ia ' k.\*u -ke an* nalHiiM. ] He uiea oiaio kau ♦ oWo nui | t l4 l oa? kau«kA i> p* lo* ko : \. k >u a !<jm m*i oei >f ;»'u, wahi , I pi ' \: * ihf* ko lak'iu noī? wahi a N<. la pan l.a akou : ka #s»ke, wah» a Haimpi A«i« wtifi ur i lit taa l»>» ka' p». j ... a> aiaNk t **hi hoa a Nj i: :-t n,f ka otr * ikw» »nm T»ii ia I f (. tiif pt if. A«i *- « iki ; a*u N ilo •« mka > * *m 1 kou crtt» wtbi « Hamei.'i* m« na le» kuio AU .a Da p».!olei <*, wabl a KinaNo kf*ī'a »>« *u ? • o ko*u bw>« * > ? * * « Nmn ka u*>» v>aa* h?,■* '* • N' ka tKf.», ■• a a.i ht ttS i| o*, wah; .» Ha-i ♦. kon» Cfttn«o ru< v, 1« i '( "l-'ni. o a t»a t>-»f, u# p* ''' «•' ?a «ia iai# i < n ♦ ki« p*t » «>' *t» a*. A ,;: a* : l >'* • » s * ?P 1 n *i t?»i. i-a >^*tc : 'r{r tv.»i !* r Ha i) h i> ♦ i.* i*t • ».f»a ia Ni*« : , a ī u. o t«n» aku ! »> «*i* u* k* *»> tftbola.

K ka ; a u>»i i»'o ro ke!a n>»a«n uilani i: k i■ , t\ w«M .» liamepi'f, kf *k" i ft «u .«oie i loaa ia •.r* . h>t<- wri> •- M- . „-j 'v«i ,o ei.i m m>fi n . f *'i'*n»e iuiua «• N>>«». »'• UU ' «* « r tJ-»HĪH4f iH'' r» a«.i«' w*n'. cifU «o*t? at* !■« n«> li *i Uua | ne» a hop «i at> ><» f> Htri>fpi f »»« | Nit>» a aau u>aa>na 0 k«>na 110 a | h«nnua*a m«i «« laua tifi e hfif «>3 Wahioko l!an.fp*l«» )to e ku «na. 11 k» ktf»r »t>a i»o o k-.'tsa iio i ka i yii>, u kuiu »a *>«> ia i ih« mai ai I u»ai.U(iA u.ai o kt'i» iiliua p«>haku ! 4 ku «Ud in,iM i> kv-i>a haau, a kai» !»« i» ti > }««»» keti« a husi hv>i m«» 1b j Uua t<«i n j ea i»«»CLe. j M« ko imia al»hflf A ; a »!o«o o I H«U»fpi!f ka Uo(«liog t.ui ana n»> |Nina. lia i«f nu *«ia aole i ah*ha |««ta knikKU.aimie im» n>Hi k" aua j wa l i>..i %at uuUK loa ai, a ou» | kai hnuU-lila i 1« ahinn liOU». In jike t!.o ut <«iu O Kol.a iiiuUlia hi)-t |i toim »v ;i.. i.«» keU a«i*»twah>t>r Ui» ll>»B»fltWtt Wwie 11« l» lt«a I p.'!l;C I kOi.a i'iii' <.» Ui'ua iis>tit aii» t Ki»u« i lUati !>« .fi»f .fi.tt il «K«> o lfc(«. tt - * f a»toUif i.ii» ua i#,».» no ift li.ln ii.e | yai»a u«> hui.a hot>* ; . 11«w>'..iit ii»n j uia i«* \is i't- «nu. 1 O Xtt. ?« aaif »o tr u>lhi iiiin Ilt> kt jt»iiH v>»u nt. Kui.# eiN'paa ai.it _ e uone | pu tu« 1» f Uiii.a t»i, a fiikf p&ha u>« i aura ike i>/aU nlu 1 *>•->?» hfifi..v--l«ua peta nu e u»ui« io* tuut »i kt!u aiuha |iu« i.i'k» eu» no kb>K«* uialui.e. V a i.ooiauu tnraie af i.« r>c oia i *ei* u;.«u iit.<itiw\> uuh ine ko >i> |«ttau;u o.u tiiin i" Nii.u. ' j i>c»tu u *tiq wa a iaua t- iiui iit-i j •»« &.< lia'iiua u liuko o Nii.a MO *o ti*Uifpu«.' waiaau t.i« aku t#ta, a | uuiaiia ua niiii mn ia otu a putie ) IUiUU oua. i Kt i«v uti uu ht uj»u hfiei)elt?i.tt j <".«».a.al»«■ UMiuuauu. (Ja ioaa au«l ik w lo :«gui.« 0 auo nui uo k^ 1k «Ua tif >t- pu auai* | Av-tc i-t»*.t «*«» t a»? ttt»n { au i a«'u u t» i nana aku *tt ueu, |a u<* «>io u» u« u,eu uu'u e hiianila |ai in av u Kfta norn, O a«v'u 1§ f (uoui.eo ī.u; i>ci p*hea ia t hiki ai : lii'u ke p.-.ie t»t- la ua w u,a, »ahr » Haa.i p. f. i l u kii.'U iuo id ua kauiau.aiiiue faia iia.u a u..i.y ua n«ua puno ! Oial ;u i-.n a iiui k > H<i,u.rplie it.e ! aa Uiii.unau <l.h kuuh uiau iieif- ! Uei«rUa a i>.»i.f t«j«i t-«." I Mai :tiu t>»r no ia 'uu-eM I yta» ».. .<: » li« ta Ui.lfc.ti U>ku« W8 ua'u f iUu at ««&«»•• t *t>in u«.u WaU ta Oe'uia ua't.no np.ta. Nu aeta u>uu « Nin« ua iae »£.'if iii.> it u H««u.«pt.f «».» » ii'ie k u i kn u>ai>Ht • UiliH liU .a Ui I.H »tkl., HR.i, «> *«M>li a'it wu u«iv no ui.t it».> o Kei-u ptio utii.liuni o;ra. iita )a aiio e ho tOt>-»trO t if ai <aua n>f.t i m»«oao ai. L a i*e tr> Ola v< N U» he k»t ca>nah.ue u:a l !ik>"*.' Uit«. Itit*nf ifc ma ke kul<» n. 1 a i».a n,e ka ooalie oia e ha< >t m, . :-i:» ( f kO 10 ana »<o kona .i.»nu,,i*t. O iia pi.a-, puahuiu a et.c. keoitīu,utta ;le he; kuaiu ia iin Ni'oa e ho< uiau al 1 kona liiihu i»t . j t-a hoouiMi akt» ia 1 o p i.ei :' ka'hohi a k<> l»ua ho a )u *•* J tta ho.-ie. M« keia Htn.tfsi u iaui>' Uri v «:■», Ua h«.ii U>«i 1« «. • N:ra a ii uati la Hati.«ti»;e no ke' auu u k« tia a-.'.t»ift.» v i ka hauau ia| aua. i «**<A e kat«niua /t«ie »i uj Niua u«>t»« Dii la h«'p*> a«u U« j hoike piua aau ia 0 i' kui»a ? mai ka u.ua . kun* ban«uia «n*. k >na h)o >.1-« 1 keiki banai na Sus» Hana o w» M«ata ; Omaooiao ame kon < Ki.> <ki'a »n* | (I.ai iaiia m«i mamnii o Kf tti at>« 0 K«h> Hia« 1 ka pū tim Kuna: &eu» nuit aua i hau» nap« ««:« kt na |j.>t«fi«-kh'a ma na ann «' 1 koua boet ana «»a!at!». Ih»kn «. k*»'k *» ana ♦ noike ull' 1 ke *no o knna it><yt?e! > nia na ; heiaheieua minamina aia'una 0 Nit>a i'O ta o»i, »♦ ike ak» an« !:•>•» ua tu«u waimaka ma k«>ua u«*u uap*.ii.* pahpalu I heoki »n - «>a ku\\ maii \ Nmt t S»a* imoa m»' h.'«i , ikw i noemuo ti on H »aii tna : •« »> olt ni fc*i» nv r •ku? Ao.e »« ** hfe i»«H»i»*nao ■ «. «u t»u k«.u »»>»»kt;ah:t>e aa»e ka »? k •:« iu i b h i<> |U as? V* kt lo .h > *• ko u «u w»st»>ia >o te i kf a i ha*te!t aku «I t» t «a if « a Stt»a R'« a on*. ak«;* * r »- uial aoin.a P-l>* lra , pt ,*u l a f.«! ; ivai ?* oia %

* "Afcfe I6i fte na*a m* 1 ?ket» hop* a*n, a ko-» w-»1r uo o f 'ki/n H*ni p<>nov no*n iho. ! | Aole | tnt wahi * Kiri#.| |Sh>au «ii.a »ii i> hui pu 'r<* jUiJ»" 'i* 1 <' Hni a noi »lio| i kims mlholo «? aku ln'- •• me i*|, o ; »i ke it« n«>i it3 e mtu tron nno noho ana ptikf me km! r»ct, aleil*, * knoio ikti »i» *>e iii-ko nk« pninn ■ H!o kfl® kuinn» 1 |b(vop<mo iloko oq i fōfea «»!♦>. i Av ie |ot e liiki ia oe te h«n«" lte o1«" iI) eae - #ku i kou mnnno, wī»fii » I^an^piie īna *«k■' o« e liio w'«o » wj»hia« !imu ttta kei* bope nttu, rtUih, o ! k«? ainMe no in e *>©i>ko i» »J fe«>» )i!)i, te»W % Ma kfk. bi e hniiu !i«tu *hr| k<> Ha'ilepiie w! » i k« Ak*u; <si«i, un >*e ini* m»futvli >> kt*l« p»*pehi . Htia an 'i ki' Pnhu««!;» innii Khi.hKh » iir 'ihm ja i o e h<n>pt>iuo mni ai t< k<> Ihuh oi«- NdHiia e Miakaaii ttu.o!t *tin oīr■« ka ?ke i a*tu i kf ! ku ok» e'» nka !fpi ilaea . i kah» iiiau»»!), hUtt», uu tttakattkaa 'iiuh <>ia tie ta iitf*#di pt? tna u,«- la*«>u M* k«*!s khUnhihka t»ti*ua paI t*tu nki| iw \ *ta hulo >\.\ !»**(<:»«, k hoHtr u aku ln iaia e i*!.oi.>i>od «i a! fei> o fc* p«. Hoh hoi i'nml !» oi» a ma ka iaoni o ka hhi« <<?« i ho'oi iho ai i kana , pu aaupouhiwi ■; ui«« kn hoomau t:o <> ka nanti ann u kona tuau tuasa i ka' Aieau. Aole i iiuiiu utt ku ae )u kei» ]iuti«t h pa hitu ae Ju i kona mao iiiHka tne kn hiīka puuo ana a i «i tm iiihu (nnka i Kana ttifa i»e tiei tua ke kukuiu A*tau ta> o ka { ■"■■■■'! ' faiua, H h< t>tiiaopop<> ioa ihn ia oia i,ole oia i t»uūiiiew<i, he e'n keia o it-p-1 eku ata ilutiH . Ktiiea «u. it* <uh ia Nj,ra a Kuinkuhi a&u U i k«n* mi e ike ii« 1» ii t>(>ju>aopop'j pu thii ia no o Nit.n h? kaiinka ► « tiuto iuki »ei i ko Uuh hekoiwni ii» iiHt? nia iio#u o aeia wa e hiki a' k iit* Hiii» tte tn omtup< i»o ta aku. liuli ait>i 1« < H<ttm(iile a n;nau laia .Aia m:t hes ir. ruun moe o «ou iii.ikuhKhiu? l'a u>altt*tijrtlttr *U «* i«W«- Oe a'u mainlia. Beati«» kuu uiaKewake iloko o ,Uila? wuiii a Nuik ■ Mai uiimu oe ia tuea, ii' l wr* aoo nui * »'o ►* u«>. ",rn uei. R fawt- kole ut in u I*lB ia ruti>ir wiiā n ilauuepile. N.j keb. pakela paakiwi u Hame* piie u« iiuuku tv! aku iH o Nm« i kuiia iiiakeiii «K*, a u U<;a : kutuu aku h{ iinku u Ki. Hauifi.'iie wn i.o ih i iiu!t niai m a paui i kh pukh a t Dk» it>» irt* «utia touto ; »o' hoh i!io 't Ktt kM^iaun k«'ua p«*xeke. I ( Aule t p..u.)