Ka Hoku o Hawaii, Volume XVI, Number 48, 26 April 1923 — HE MOOLELO KAULANA NO HAMEPILE KE KAEAEA O NA ULULAAU AKAU ame Nina KA UI O KE KIPUKAILI O MONATANA (Unuhiia e Hoolale-Kauakanilehua) [ARTICLE]

HE MOOLELO KAULANA NO HAMEPILE KE KAEAEA O NA ULULAAU AKAU ame Nina KA UI O KE KIPUKAILI O MONATANA (Unuhiia e Hoolale-Kauakanilehua)

E Hamepik» ke haohao loa nei au nou, Ua kuhi au tole oe he kanaka lima koko elike me kau iolelo ia*u. Aka ma keia la ua lohe pono ko'u pepeiao mai k.ela maka'inui mai nau i pepehi kela poe kanaka ma Okegena a ua nui ko lakou inaina nou, Heaha kau pane ma kou aoao? Ua nana pono mai !a o Hamepile maiuna o Nina oiai kona mau helehelena u'i e mohala pono mai ana imua ona, a pane mai la me ka leo o ka mea I piha i ke aioha nona. Nma, mai ka piko o kiiu poo a hiki i ka mane o kuu wae'aole loa ati i pepehi wate akn i kekahi hoa kanaka elike ko'u manao iho. He mau oielo hoopunipuni ino loa kela. Ua ike no wau o Bila Auneki k'e knmu o kela mau hana imihala apau oiai oia kau \ pepehi ai' ma!oko o kekahi hale piiiwaiwai no kona hoao ana e lima nui i kekahi kaikamahine. Manao anei oe ua hewa au no kou pepehi ana iaia mamuli o kona hoohaahaa ana i ke kulana 0 kela kaikamahine, Aole, wahi a Nina. Manao anei oe ina wau he kanaka Jjma koko ua waiho aku vaw ia ; a e hele hokai ana iloko o keia ao me ka hoohaumia ana i na wahlne opioplo elike me kou ano? Aole loa! E make oia tau e pono ai. U* hiki ole ia Nina ke pane hou mai. Ua ike no o Nina o na olelo apau i puka aku mai ka waha o HamepHe he mau ol*lo oi*m> *a, aka, ua hfkt ole ia ke ®lo ae mai kela manao kanalua lloko ona nona. No Hamepiīe hoi aia iloko ona ka haohao no na ninau hoohuahualau a keia kaikamaWiie iai4, ua ike no oia mai kinohi o ko laua noho pu ana aole i makemake keia hine iaia. O ka hana kupōno wa!? no iaia oka hele mai ia wahi aku 1 pau ai kona hoouiuhua mau ia e keia kaikimahine, Ma kt kahi noonoo ae ina paha ino kona ! kaawaie mai kela wahi aku n' komo na kanakn o Palaikala ilaila a i ole o Pulaikala paha,' ehia mea aloha o ke kaualako' huhihuhna 6 kela kaikamahine opiopio e na iima o ke aloha ole. ' ■-■■■■! Nolaila ua hoopaa iho 1a o Hamepile iloko ona e monl i koko o ka ihaina iloko ona, ae noho hoomanawamii oia pela a hiki ika wa aha c ike ai palekana o Nlna e.me kona makuakane ka lima mai o kēla poe powa. Ku ae la kela iluna me ka hoolalau ana a hele pololei lo* aku la no ka lana! o ka hale. Aole o Hope Hoi loa akuta keia > .. loko o >ona mmi moe, a iaia i maalo ae at r>a ka puka oka nmio Hope, ua kaht n mai la o Hope iaia nei e komo aku iloko Komo akn ta keia a noho iho la Uuna a kekahi noho. o ka wa no ia o Hope i pane mai ai E 'Hamepile ua nwnoo fho nel au e hoolilo (a oe i kinaka hana malalo o'n no ke kiai H kou mau walwai oiai ua ike |no wau he KanaKa * f wooVoe .a ua hiKi \ Kou naauao sm? Kfo liKaiKa Ke hvx>papa aKu me r.a •Kaeaea o Keia Kiiahiwi 0 Kn*" *wa!e no e ninau nei lin» eh?a Kow uku mahina* f Aia iKa mea e ? a !oe, wah! a HamepPe t !nt pel* e maW hapahia tfKf 4 xaua. waM a Hop*\ o na poe ' pipi apau e Kuai la ana he hapa la <*, ahe hapa hoi <a*n P*he» li* 1 0 KS mea i\x-o f kou wahl a HamepiU,

0 ke keonimana e noho nei mai Piladelepia mai oia, a he hookahi ae nei pule o kona nēho ana maanei, oia hoi o lese Holopani, wahi a Hope me ke kuhi ' ana iho o kona lima ia HamepHe. Ua Hamepile hoi eia oia ke haka pono nei i na ano o keia kanaka, a eia hoi na maka o kela ooe apau maluna ona kaht i haka pono mai ai, No pane hou mai la ua makainui ala. Aole no waū t kamaaina iaia, aka, o Bila Auneki kai hoomaopopo loa i kona mau helehelena. Aole io no oia maanei, wah ; a Biia Auneki i mai ai. Nana pono mai la o Hikikoki maluna o Hamepile a iuhluli ae la kona poo me ka pane ana mai ia Hope. Nolaila mamuli o ko Bila Auneki hooia ana mai nei aole io no keia o Hamepile Holi ua hoopau ioa ae la au i kou noonoo no huii ena iaUk a ke huli ne| makou no ka Pali Ulaula. Me kela mau huapieio ua hoohuii ae la lakou apau i ko iakou mau lio a hoi aku la ma kahi a lakou i heie mai ai. No Hamepile hoi aole ona ekemu iki aka, ua noho malie loa oia a liiki i ko lakou hala ana aku. Ia wa oia i ku ae ai iluna a komo iloko o ka hale, aoie i liuliu ua hemo mai ia oia me kona aahu ponoi oke kulana ona kanaka paniolo pipi a ku ana imua o Hope ma me ka pane ana mai ia lāua hei. Akahi no au a maha. Ua kuhihewa loa kela poe na'u i pepehi keia poe kanaka, a ua ike no au ua hoomaau o Bita Auneki ia'u mamnli o kou pepehi ana iaia maioko o kekahi hale piHwaiwai, Eia, nae, ua hoohewahewa oia im'u iioko o keia hora mamuli o kou hoanoe ana i kou anp, No Nina ua hoopaha'oha'o loa ia oia no ka loaa mua ana ia Hamepiie o ka ike e huli ia maj ana oia, ke kumu o kona hoanoe ana iaia iho, aka aole no oia i mai imua o laua nei, ua waihomalie no ia manao kanalua iloko ona no ko Hamepile ano. U* hoi pololei aku la oia no loko oka halekuke, No Hame* piie hoi ua hele poiolei loa aku la oia no kahi o kona lio e ai weuw«u ana a malaila oia 1 noonoo ii» ai no kana mea e hana ai oia mua aku. Uaike no oia aole ona kuleana e hookoliukohu iho ai ma kela home oiai o Nina e hoomau ana 1 ka hoowahawaha iaia» aka hoi o kela manao hoohihi iloko ona' no Nina ka mea nana i īeaohl: mai iaia emho iki ola malaiia| no kekahi manawa. j Mahop* iho o ieona noonoo f ana i keia mau mea apau me ka naau kaumaha iloko ona ua • huii hoi mai īa m m ka iiale| k«k« kahi a Nma e noho ana. i 1 ka ike ana mat o Nina iaia; tm ua kahea mai 1» ōi* iaia nei e, komo aku* ao ko nei wa m ia i koroo aku ai a noho ma kekahi noho, mai la ua kaikamiiiin.' ala a pane \tm%. o!t * Mk.

Ina t>ela ua pono, wsth! Hope. ! E neenee mai oe a e holke aKu wau fa oe 1 Kahl mda huna. Neenee aKīī Ift 0 Hamepile a pHi me Hope, o Kā wa no ia o Hope I KamEHIo thaf ai me Ka leo malie. E iiuii u* Uu» kuo man«o iioko o kjei* bora e li(o ana oē T llmp upu. O |a moolelo i miikeiuake e ..iphe of . | | . ■ *, x . 0 Paif.ik.ttla ku'u eimmi ino K* 1 keja U r a te ho»o nel oia, ano *p*u e bo »p )ino oi«l 1 ui*. Q kou n;au ktnak« u». P«° Ua kau »* kt wwf o aeia knuaka u:a ua wahi ipae o «e'H wau vuuhiwl. Ke huike aku n*i au iuiUa oa u»e kb oiaio loa, wahi a 6op#, n I keU kauāka o Pul&ikala he hoa |hui ia nou ilok » o kekahi O'hana |kalepA oua ke kuknakauhale t> i KikakL. Maaiul ; oka Ii«oa tp»ka a «o'u kakauolelo na pani tu tut i bupe ona. Ua hoouna ia o Palaii kala eiu i Eurupa nn ke kuai ana |i kekahi m«iu waiwai m»kbruae : iua ke kulanakiiuhale o Panan, a iiluko o kona manawa i kaawale |ai Ud haalele ilm oia i kana wahine ui»lH-Dti nti aie ka )aua wahl kaiaau)abi«e uuku. 1 haU ana o PalaikhK no Earupa bie kabs jlila kupono nu kina hlahele ua lio<tpsU !ou ka hoouua ana o ka'u kakauolelo i ke dtla uie ko'u ike ole aku. M«itape luai olai'a ua hele a>ai keia Whlnue u PaUikala e npt i <3a|a ii'u, m oiai lif wahine u'i <Ma ua h«K»|i'ai 6 1 UOU*. kt" Qi.- i W*l3 i Wttliiti« «. ii »ok(. i kuu »»• ua Uooie paakiki i< a oia iii'u «ne kv>na pane mai ioiua o'o |aui«uUi « haulf : ka hewa n hui i ka | Uuh hui t»uu ti>hi o kmiH kane | tu»i mai. | Mii keU ta oaai ua u !oa wau (M» keia wahiae- Mauiuli o kooa oiau, mai e hooulahua la'u dbj ko'u keeua ha:*a 4 ua 000Ulo Kku w*u i kou u>au waiwai wa J£ifcako * Uoi mat ia a noh» a;a keu wabi, i Mahop* mei o UiU ua p#u lus k€H« ana «o wnhine kana m»kai»ahin*. He m«u ma'kahiki Wtbi i hain ae nei ua loaa m«i la i# »i h« t*ka ka'u ktttafHtfelo n»»t vis huii hoi tnai o PalwHiaia mai Kumpa tr»i Ua koino koke ka hop >hopo iloko ou no ka'u men i har.a nku a! maluna 0 kana wah!riP nmp ltar,a kaikamahine, aa ike no wau e honmaao ana <ia tB*u, we mananlana ole e lilo *r,a ofa he Ipowa i kati ta ka Weli tna km mati '«uahiwi hnli okoa. [ Mahnpe o kona hull hol at:a I luai Kur. p-i mai u» h»lxWhi pu oia Uif luu kak »ui v leti>» a ua hoo aiaka ola e"niuau .30 kou wnhH nalowale ai. 'Manope ?ho o wa ua ulu ae he iiiaw» - o laua, a U4 kiia iia Ika p'j p*o>p«na » u.»»ke 1»a e Ps»U?ki»iii. 0«»u k*a lua o %r kuak* ko >> Vt»na >natna. a e hokolo ana oU fa*u » a hiV» ' ka h>'i*»o*, Mau»uli o keU laake aoa o Hi Uka ia*a, kuu kaka!Mh" , o, u* uahuka u>*>i oh» .r.a. ka t'ma ,ua*i o M karAW* J , aMe ?>*a he p<.H> «• aa • koui" akt; o ko^a wahi e pw iie* a hlkl I 'ke!* la, knna man kanak* Irhn*»»hu oa Mki ole I kt mana n k* k? altn fi « > on*. Ke ne? ela l kein »uan walw*t mi n'a «no apao. a n* hete mal an • k* r>h>ht!ohe >K»kn o k»Ja wa O ta*% « ana W !oa«hi h »pe *O0 ana * kii mai *¥■ »u in*a e r*!'•'» <tt*u ka?lt«i'F*h>n«» ;>**l ina inak* «ni u *'» ?, a # ,: n*' '* a«sa «»ia fhka m» Uai fcw*m*l«fvlr" »n« waMH' !itrti ■ | ( A*H Is»**1 $»** )