Ka Hoku o Hawaii, Volume XVI, Number 51, 17 May 1923 — HE MOOLELO KAULANA NO HAMEPILE KE KAEAEA O NA ULULAAU AKAU ame Nina KA UI O KE KIPUKAILI O MONATANA (Unuhiia e Hoolale-Kauakanilehua) [ARTICLE]

HE MOOLELO KAULANA NO HAMEPILE KE KAEAEA O NA ULULAAU AKAU ame Nina KA UI O KE KIPUKAILI O MONATANA (Unuhiia e Hoolale-Kauakanilehua)

{■ hi.a ii'-.Kii. wahi a Kina, iia i«f rv h.»i Makowini, niai m> oiua i 1 iiaaW*» ai Naiia a iuHJi ke.a ia. aou- pov k;in&Kir t* iiiiiiii P»i n<?i nie Narai No keai-.a ia-ko oukou nuinn mas m maua. K>a uia nuiioKu nt*i kahi i pet? •ii!, waiii a -MmmM ini.. K»a. wahi a Nina. r L-..*oiu vukuu y hel«» mai keia v>a'M iihU, ■ ■ Ai.Mv wa nmkou f heW ana ma. kv, a hiki i ku ;i.aKt»u ai.a i na po«i*Hi apau <' ki'ii*«.» «tv»a halt\ wahi a na jK*', Kanaka a!a i pin<? mai a\ ine ka leo tva. Ke ikt> jivi o Nina aole ana e hana hi/u aku i»i< oia» na iu*ietK*f«na, aoio hoi o ka wa t ri t 'iio j»u a;.a <» k*-',a nii* laua. • I ke!a iva < komo mai ai < Makowir.i iloko o ka hak 1 me ka ukaii pu ana mai o Hiia Huka malioi>f ona.. 0 kc kulu o na ku>*aka ia kn iho ia'oia k*£ puka. 1 M',a v\u o Makowmi i anolu n;a, a-, v i'ii iluna o ka hale t>if ih» ka wa o i huii niai ai i pant- mma ona. Aole au i mak' makt t ! uli wak* ia ko'w hale ku .oaa ('H' hk. ]i:s!3p*ila h'ii mai k< aupuni nvai. I!<ikt» oia wa i nanao iho ai < Hojk' . kana pu i>anaj»ana mt kona e kue mai.ia.■Bil« H;;ka ann- Mukowini. nat\ niaiMua o ka hou:<» utia «> kana l»u iuaho, ua loaa t* aku la oia i ka,uhauia i ke kuau pu v Bi!a Huka, a kunewa aku !a oia a hma ana ilalo mo ka Vh?lc awaj 0 Ko i-'iko ma kona poo. N<« Njna hoi ua holo mai lg oia mai ka halekuke mai nu* ka paa ana ' kana pu kauix')ohiwi no kt- ki ana mai i kela mau kanaka, eia rac. i kana \va 1 ki mai a» i kana pu aok* hv ka.m, ua pan ka j»oka oloko i ka wohe ia e Hamepi'e i na kt T Mt:»v.ia .ht*. o ko iana uoho pu a n. ■ ' a iva ko Nina huhu " kt. īa w a, ā k»»hu pu]>u!t. ; <■' "i;,. l"a ho!.» īiiaiia <>ia n«« kal i a k<>ra makuakane e wa' i ur.a. aka -,:a ! »aa •; aku ia oia i »sa. Uma uikani o Oīia i? *k;;. u 1,-iki i.i mai ia oia n.a kah* o. liuko pu u ki!a ua u!u.at»'a o nu !);va apau Nīku liu t'!ua ri'> u< iii ana o kv kap%«aī (- Hanu inV i U* a r :.]u; o ka luikku n ,4 a oia imua •> l v .ila Huku, any !%«■ k»»!u o na' kanaka a pane mai !a.. Ouaa kola o Hani*-pjU' ka nu-a a <H«kou v hali ihī», a he p -:.a ui.a ).o ka a'i\\at', uai.a a» a ■ !i : 'a Hukn a mamua iv .-'■■ •' Ka i.ini a:-a ī Ma,ko.\\i.\i k>- »-apai :u* ; ka?.a {»n aia hoi ?ia ! 1 - pa.* apa'aa Hunu-p l !* « ka;. pon<» mai ana imuu o ka laua alo. 3i m " • 5u ;a ;a uh< ae. Ka,.<-ha a< !a llann-pil-.-i ua p . ka* f.ka a : a < )v>:" a. o:;r mamul; <> ko Hamepik'' hik iwau o !oa o ka hoea ana' malaiia ii»>ko o kola ua. un' ho<vk«haha -<ui ia !akou na keia . k.i' aka. : ! ! K N' 'n V»V- npn' ft ; ' a l ~ ka««^" i . :v ak f ; a 'ak. ■ I k<»» ;ak»m! n-'H ma k:» \v>aī *< ka LaV'{ |tß* • s;< o ,hm-\ | \ f o n ! ; • ' ' O r.!,k. • **i:iā»ko l.i*: « u * asa ■ -;!•'< a> kak«':i 1 * no k«*n «V & mk- [ < ku « ,&«!!<»' *- ;v, • n.is\asvi* 1 u uuk" ■ < I op'i .nai a >a I

AoU' be U'C i puai maUoiio* mai o lakou olai ka waha o na pu panapana kaulono . pono ar.a iniua o tako\i. I'a hooko ak» la lakou i ki- kaiioha a Hanu-pi!e. I ko lakou ne! Hiia maiMa kahua <»tu* paiaha!aha. iho la o meplle i kana Jau \m panap»*» il&lo a huli mat ,ta & pano ?mxia o lakou. - " No ko oukou kii , aoa rvial ntT t*hopu ia'u, ke haawl nyf au i manawa «o oukou e Tioomak&ukau ai. EMuki anā paha ia oukuu Jke paio mai imua o'u aq)e paha. Nolaila e Koomakaukau 1a onkou iho. I?a iho awiwl iho la na limH 0 na kanaka elua no ka manao ana \, ka laua mau pu, aoka eko!u hoi o lte >anaka ua ku|nana oia me ke kanaiūa Hoko i#na 110 ka Hamepile mau hana, |Ua ike no oia i na i>aha o Ha--1 mepik' i manao e pepeh! lakou ii kinohi omi lakou apau e ku anā imua pna, alaila, aoho he ahallono no lakou apātt, I keia manaw*a hōi ke haawi Imoi nei oia i manawā no lakou ( e pepēhi aku ai iaia. Ua hiki fo!e ikona ke Ikc heaha jla ke ano o keia kahaka e ku I nei imua o lakou. | *-Pii malie ae la na lima o IMakowini ame Tome, a oia no !ka wa a Hamepile ī pane mai ! ai. ' 1 ko'u, wa e ole!o,ai ia olua ki, o ko olua wa no ia e ki mai iai ia'u i ka* pu. Makaukau! Ki 'mai! 1 Iloko o kela sekona pokole i 'po-ha ae ai ka leo o na pu pana- ■' pana a lakou. 0 ka wa no ia c ; Makowini i hina mai ai invua a i pa-hu ana ilalo o ka honua. Kc ikona kokoolua hoi ua hehee 1 maile» iho !a oia i ka honua s i huli ana kona aio ilalo. I la manawa i huli mai ai c !Hamepite a pane imua o k« kolu o na kanaka. 1-a makauIkauaneioe. | Aoie i like ko'u manao me kc ' laUa nei. nolaila, e kaia mai oc iia'u. wahi a Bila Huka. ! No kou aa ole ana mai nei e i ku imua o'u i keia la, ke hooipakeie nei au i kou ola, a e i hoi aku oe a hoike imua o Palai- , kala, ua aa loa wau e halawai py i me ia he aio a he alo. Noiaila t jkau maiuna.o kou lio a heU -aku. j Uiai ka makau nui iloko c Biia Huka no Hamepiie i kela ■*«. ua kau awiwi, ,ae ia oia Uiauuna o kona iio a hele aku la uii' kona nana oie «iui i liope. ■ Ke huīī aKu nei hoi o HamepiJ e e nana iaia a hiKi i Kona na!owate foa ana mai iaia aKu. Laiau iho la o Hamepile ia MaKowini n !i<H»hu!i ae. ia i Kona alo ihma. a nana pono iho la Kei» i Kona wahi i Ku al i Ka poKa ma Ka iae.ap*]a no me Ka ]im o Ki* KanaKa, a hūli hoi mai ia Keia no Ka home. Uoko « Kola W'a a Hamepiie i hemo ai iwaho o K& hale hie Keia Kan&Ka ua mauao ioa u Nm» e haawipio ana o liame* p»ie iaia imua o Kda. poe Kan«Ka. Noiail» u* hele m«i k lei« « kiwi ua kl pnta anhmi. U« ku m<U« oia mahiU e t i k« H*t»i*oilf mau hatm. I kah« w* i ike »»i k■« omke ina u Uv*lā %»ri«kit. u« hul'i hoi uui la ui» tkO k»hi * fe*iho m'» uiakUA k»n«», # iiuko pu hoi ui« wa i •*i *i <» ii«w«Vtki * p«u« huuh ««•> r »« an«i iluku o ««1 Aoie. w«t)i • <Nmi. Uilpu ifao i* o UAUiepile i kr kiu*» o koo* honloh» * li&hoi «ku i< t«i* 'q« kon* niaii s 1 «4 i *k« M o U io» tu*>. la ui» iir4.h u k* u«» k* hue «u* e k*uU i k* *>»uo o keU amu pu** »<y*' .:*.■ M*h |M> «> k* p* . & t»i«* %«ivu »ii» i *«>!* nii.iu ka&«k* % u» t ke «*«< I* »«• : k* * o bf vhi kuk« u*ft ** <»*l«»kukf, a hv» p*»'v4«i iu; i* ui* l!«» i* *!»• U"» I $ mii *i l ikn y<| puw * *♦ ** ■-' Sim * ** . i* w , l'* *k 4 h o tUa*£*

P*Ī&a kou makunkAiie Uoko o 'ke»a Wa? • " " t T .-i 1 ano o!tiotu maikai īki j'a, J koe "jr «1»» no kelii eha iloku o 'kou» pv>o, wnhi a Nin»t. . ? frat|H hou mai la <iHfīna umluna, !o H.-i«jepiie s Uuiiu n puiK 1 mai ljt-| I Hp«ha trau i hat>a aku nei n'o :Ireta r|ati k»r>al»? : Ua kanu aku nel au t« !au«, jw«tl^'H»BjepOe. • Ao» anei 0U i»&r;ā he bana puu|wai efe>te kfta aū 1 lhi»aa akū ut-i ? miftask-0 1a«a? Acje e hiki. ia'u ke »lo ae ,e fNf»na/ walii a Hamepile, i ko lakpu Wo i* na « pepehi h Hope amf ;ko lainu aa ann «n« uia: <* ho* popio'ia'u he make wale no ko lAkoa 'hopena. Ke ikē m\ o Hamepik !ala e Vatnatil!o nei ta Nlna, aia na hele neieūil o kn hoowaha\VdSa nona inaīūela ona- Ak», ua hiki ole lila hle aio .ae ia bi?« olal kon* o!a e'manao ia ana e h«opolno. NoUiik ua noho malla !o« iho la keiA. ! o kela w& i pajie hou mai sii ō Nina. $hT hoowt>hawaha au ia nc> keia mau ha:ia ptpfchi kanakk au, a ke man&oiu nei au he kniiaka puuwai eleele oe eiike me keu tnooJefj au i lohe wale Ai- 1 | (Aoleipao.)