Ka Hoku o Hawaii, Volume XVII, Number 3, 14 June 1923 — KA HOOMANAO KENETURIA MA LAHAINA [ARTICLE]

KA HOOMANAO KENETURIA MA LAHAINA

* " r. 1 " * , j io u lu il-u- | K«3uHuri«, M <> k* iioe» ' i*iia o u* MiuionMi -u.a Ltobaiua, ] mua Īa h'.i e ke Alii-i j w&aio6 "Kwopuolani" £»ei |JUauyijalu iuai, e i kaj o Lahaiui» cha ka Mokftpuuij ( .u Mnoi i ka la, 3i u Mei, 1823, &j iiui tuah^p«<j iiiu o k« b '«* u)u* Ji,» »m iMBi m| uh Kn,iWu Mt»iou«xi luua lua | U* wu* ia fout j Kt*utrljrii| īe k&Uus d th fcE«fe H'i<rkyiok<Tlo"Ua_biko t«, Lili«Ul«, H Oialal i hoi 'i kii liialulualu p ke kuuiu»ft;iu i £,anu ia e , W. 0, Kaeiika Ue aaenue £0 i UaJU akq tm, \J& iu a«a i» au&iek ko poe, ai iuuuui* i& &ku boi e i;i ; tU4» ka w*a;w ea *'jMaikAiwa" o Oiu.fja. BjaJj*uwirja y ,MauJ..; He a,aaioa .uiahuuhaa. uo |i akyakoa *ae rca ia a«ajna LaK>leio iuaiaiuo ka iKalnaiaia i?iuu kamnlāno, a! heMualu i# hol &elft ariaifj«r 'Vehe liiua o ua hana h;i''rqajiaj keneturiri" he luau' Uaiiwi, kup.iai w<iit uo ka *uai kfii*t i D&e Kua ioa loai ai o» K,uaīu M.giunari aiua lua uia Lattaina e ba Ageua o ka Papa HhWfeii nfja Maui, oia ff.;i ka Eot?' PJe»Beiit. 1 Ua „wehe mua 'm ua haua ina aa hiuieui ana i keia hiuieni k>iu3aua 4i H6ooani ī ke AHi umikai, E troe na Au&a,'-' āi hhneui ia boi Oi& "ua' o!elo oia fjoi k& olfc!j l|a waii .«ii? ka olelu Berikuia. M*hope o ka hieoeni aua, ua oaalauia ia ae k.a leo pule kaoaenāe imua o ka. e 'ka Ilfcv. JS,. V P. Kaaia, ao ke&ahi b iia hau4Xiaoa kahiko. o ola neī. Māhope -o ,'k'a leo pule hoomaikaii uh «uele ja w&i la kekuhi aiiiu himeiii uuiii %% Papa lliwmi uiai o VVi.inee aoie.ka papa hiiueui ■opio 6 M(/Jokni. Ua hoolaumi. ia abu Ia e ,ka. LuuahiiOuiaiu ka i koho ih wo t|ela manawa, oia hoi kea^hi 0 Gtft "Keiki hauau o Lah&ina,"" oia hoi ke Kaku o ka Kkale«ja o (Hev, 8. L. *35esha Sr.) a nana i hoikeike msii i kekahi mau moolelo pili i ]lā hoea uiua ana tuai o keia Lpau . kuiuu uiua -loa i LabaiuB, oia hoi o Rev. uie MrSi , VV iliiaoia * Rikeke aine Rt-.v ;nej Kueln, ai ukali pu ia inai hoi e Wiliama Kamuhoula, he hoa! kula }iO Heuefi . Opukahuia paa Auier.iVa au-e kēkahi 1 hauau ia ma keano ma Aineriktn, Mies jPetsey ton, sb keia'poe j ]a«ve oaua ia eoai i'LahaiuH e ke alii k?eiiie "Keopuolani" ka wahine uiii k;iko kiekie' lea a Ktmt;baajeha . I. ao| keia $JflU M ; gj. jn arī hui, ola no kekahi o ka poe ma ka "Iluakai. Klus",o ua M t isjoi.ari i Ilawuii. uei. . t ,- He >€kolu uiakahiki o ka hoola'ha ia «na o ba .Kaan'elio*o lesu Kritsto «ia na lĪhwml, (Kaijua uia Kona) uoa -Hoiiolulu .hoi uia oia M ikupuoi o Ke "oue ai alii u a uia Waiuiea, Kauai,. aoie uae i lawe ia keia pooaaikai pookela ō ka Ruauelio kanaahao tba ka o "na Hono a Piilaui," a hoea uo i k* hele uiaoii aua aku uu.o ke Aiwwahiue kiekie ''Keouuoiaui'' a uouoi maoli no ia Biuauiu r e huawi uaai i mau Kuuju Miaiouiiri nana. J Ile eha wale uo m&hina o ,ka hoea Oiua ara aku o keia ♦ uiuu kuuou mua loa i Lahaiua, a* nōanauli no o ka luua kokua o kpla aliiwahine me kana kaue elii hgu, oia hoi o "Uiuuiaheihei,''' ai iks ia boi ma ia hope tnai, o "HoapHi* kane,** ao ke Kiaaina liaua iua jhoī o ka Mokuuuni o Maui, Mojloj kai, L-iuai auie Kahoolawe. , I Ua kuku!« mua ia ka luakīoi |ruua īoa ma Lahaina, ui kukti!q ia. |4ioi ualaio o ke aiakai aoa o, "Keopuoliini" me kana knne aili,,' a ua hiohu ia ma k-i •uakinpL Aakake o;a iuakah:|;i ug. He hpo- 1 kahi wale ao mahiua uaa\ope iu^

o kt-:a hoolaa i<i nna o k*U iunk*ni| ini-i 1 ts uja L*httitja, ua "'hhh*-! b o Keoiuohnl «■ K« | « iie liM()kht)i svile iiu piih» hora; i mahope iha •> «/' aua, | ja hiaui'>e aku la oia iiuko o ka! ''Mau#o ! »ua % ka. .i>s>oiii;ia 0 ka, \ai« .ka' w«)ho i ko/ Scauu?i* i*kanji &eiki Lil»j!iho Kt» rwehau»eha II a«ue fti!i pu I •kc<akoa wa Tiahftina js "j»u 1«, i»o!e Soa oia i tra%etfiabe e lawe* |lawe ia na hana kanikau kumnKuia I t "fran< i wanewa M o k« au 'kahiko o kcoß." kiuo ska, ie malama i» ka harjii ha'pule Kr !S maluua o kena kioo kopapau. Oia'ncT "kekuhi oim huu trsua lō'a o Wpouo "ma Lrtlinlru<, * «! ukali ta rufii h,yi 6 DnT;da Malu tna, #m« oa Alll' Hoapih' kane 1 me Hohiilli-w«Tjifce (Kh.|i«;htji'is..- 1 T 1 . Ua hoike!*? pn mai la kt r, haiolelo" i ua akeakea i haluwai: . . ' ..." ••• • .-.-.1-:aai :aai uie kein mnu kua>u mua ■»*. ■ "Keupuwlio»" i iawe iLnf ai tiaina„ aiue*kona # 'h< okoloieoio ia ana e ua alik o ka aiu* uo .ka nm'ke ana i ka hanu inv ' oua Kapeua. Hio'e ika hc:iie onā Ilawaii, »e l»we ana ,hor i ua. Haw»:i iluna o kela'mup < moj£U okohola no na haua. hot,haumla i k'.( lnkou naau kino, a'iin ua.hoa inua o ka Likeke IjHna uia Lihaiua i ku pi»le noub t a pak«lu i>i kgua olu. ilh; ku uMke luai h ua »1 ir*i uiui;au ai e h-Kikau otifirluua q Likfke, a t r ia ioio pnle no ke Kumu LiaeKē,''oU, „ uo o Davida Mālo e ,mo.e a aioe Hpoilo ma ka puu o Paupau, ai' kaeu ia hoi aiamuli uo o kana mau olelo kam.'ihao i ka* ' maiiio aku ai i koua nuau aloha. 1 "E lawe ia oia a knnu ia iua aeh* i wahi e lohe " ole ia ai ka palau o na īhaole maluha o'Koua f knpapau." I3a Ijoikeike ; mai. la no kii,Oiea "hnioleloW i .kekahi mau iuoa o kapoe i iloko o ka iuaua I»a |j:ihaīpa u;a)iope aiai p Likeke» '' fai ¥%u3anawa uo hoi e noho aua o Likeke ma. La-Jbai.ua 5 hpooaoe eaua'' ia ai lea pohuku-;kih.i ka Luakini' ( I'ohaku .ako&kpa i puu ai ahii «-i hoolaa 'ia uo hoi he eha makiihilii o .ka hooniaka mu& ana, ai ko&ua nui ia hoi kela kukulu lūakiui,- ē kela Alii : Xpifltiiiuo "'Hoapili-kaue ine Hoa» pili-wahine.'*• He uui uo oa me.a ano uui i hoikeike ia inai e k& '"Mea Haiotelō" e pili aila i ka Kkalf«ia o Lahaina, ai toho knmu pu ia hoi e Hev. D. B<ilauwiaa, ao ke kupunakane hoi o ua Balauwiua o Maui." - , . Oia paha ka Oiisionari loihi ioa o ka Noho Kahu aua, uo.ka. Ēkalesia o L.ihaiuan ai. i\ouo hoi he aneape iiiākahiki o ka noho .kahu aua uo Waiueei ai lilo pu uo»hoi i Kauka , Aupuni 'no Mokupuui e Msjh» MoLikai, He Kun,u Misloutjri ia uia Lahaiua, a Jhe Kuuiu Misipnari hoi i ike ia e 'ke, Kahu o ilaili i kona naau la opio lo.a, He nui e ae uo kwkahi .mau.oklo hoakaka oka t»ea "naioieio'' i.ke, kuWna o| Lahaina f aa la akq la, ai ka po!Jf}aikai oui hoi & keh mau ku:uu -alolia' i hala aku ma keU ac:;o mao. Mahupe .0 kala haiolelo ,o ke Kahu o Haiii, ua ku uiai la o Mrg(., Lilia Aholo, aa kekahi uo hoi o na i hauau i ka Lai o Lele,'' a haawi tnai la ma ka liiua o k.&,. Luualioomalu, o ka haiawai, he uiakaua aloho na ka Hui Kaahumanu o Houoiulu. i'ka Ekaleaia o Waiuee, a he makana hm "ho ke komo pu aha iloko o "Ka Hoouianao Keneturia" o kfl hiKi naua ana o na Kumu Miaionan ika lepo aloha p L*htuua,. a k uuuaw«4 iiookahi up, ua mele tufti ia oa Lala o ka Hui Kaahuimanu i hoea se ma kela auaiua | hooeoanao keaeturia i ke **Mele o |ka Hui Makrt4hlue o Kaahuma--1 V * 1 no,'* a ua kohu uiaoli hitibeni ana o kela uiau maku:thine.! ■oUR. o Al!T«mhjne nf kekahi o na uiea i kokua pu I >a ana o ka Kaanel.o ūa| W'\ Paeaina o Hawaiī *¥" i ■1 «W • 1